NAZWY DYSCYPLIN JĘZYKOZNAWSTWA ZEWNĘTRZNEGO ANALOGICZNIE ZBUDOWANE JAK SOCJOLINGWISTYKA
Psycholingwistyka- zajmuje się psychologiczną bazą funkcjonowania języka tzn.tym jak język jest przyswajany, przetwarzany oraz wykorzystywany przez człowieka. Ma aspekt ściśle biologiczny- neuropsycholingwistyka, badania procesów poznawczych i jak język przetwarzany jest przez człowieka.
Badania dotyczą psychologicznych aspektów wytwarzania i rozumienia wypowiedzi.
Etnolingwistyka- dziedzina językoznawstwa zajmująca się kulturowymi uwarunkowaniami mówienia, poddaje analizie to jak wzorce kulturowe oddziaływują na posługiwanie się językiem oraz jak kategorie językowe wpływają na poznanie świata. Przedmiotem są wzajemne związki między językami, myśleniem, zachowaniem się człowieka i rzeczywistością, to znaczy między formalną strukturą języka panującą powszechnie a resztą kultury społeczności posługującej się danym językiem. Nauka ta przede wszystkim bada zależności między danym typem kultury a określonymi typami języka,którymi mówią nosiciele tejże kultury.
Socjolingwistyka- dziedzina językoznawstwa zajmująca się społeczną nauką języka. Nacisk kładzie na praktyki mówienia i związane z nimi ewolucje języka. Obejmuje badania nad:
ukształtowanymi społecznie odmianami języka czyli sposobami mówienia i danym warstwom społecznym.
Zachodzącymi zmianami językowymi i ich poszczególnymi fazami
Społeczną komunikacją
Bada wszelkie uzależnienie sposobów językowego zachowania od sytuacji komunikacyjnej mówiących, od ich pochodzenia środowiskowego, badania systemu językowego i jego zmienności
Neuropsycholingwistyka- dział językoznawstwa zajmujący się badaniem związku między mózgiem a wytwarzaniem języka.
Biolingwistyka- dział językoznawstwa zajmujący się badaniem systemu komunikacji ludzkiej i u zwierząt.
Lingwistyka komputerowa- dział językoznawstwa zajmujący się wprowadzaniem modeli komputerowych do badań dotyczących struktur językowych.
Lingwistyka stosowana- dział językoznawstwa zajmujący się wprowadzeniem teorii językoznawczych w życie codzienne.
Pedolingwistyka- dział językoznawstwa zajmujący się badaniem mowy i jej rozwoju u dzieci
Geolingwistyka- dział geografii i językoznawstwa zajmujący się przestrzennym roz
mieszczeniem
języków, ich odmian, i dialektów, a także ich zgrupowań. Interesuje się także zmianami w ich rozmieszczeniu na przestrzeni wieków- ich rozprzestrzenianiem się i zanikaniem. Zajmuje się także uwarunkowaniami kulturowymi, politycznymi i gospodarczymi wpływającymi na status języka i jego zasięg przestrzenny.
Antropollingwistyka- dyscyplina naukowa zajmująca się badaniem ewolucji myślenia, rozwoju ludzkiego rozumowania z punktu widzenia odzwierciedlenia tego procesu w języku a w szczególności w słownictwie.
Pragmalingwistyka- połączenie wiedzy o języku i cywilizacji, w której jest on używany. Bada użycie języka w społeczeństwie , w aktach mowy.
Jej twórcą był John Austin.