PORÓD
To proces związany z rozwieraniem się dróg rodnych, opuszczeniem przez płód środowiska wewnątrz -macicznego i wydalenie popłodu .
Symptomy zwiastujące poród (wczesne) to bóle przepowiadające na 2-3 tygodnie przed porodem, obniżenie się dna macicy.
Symptomy bliskie to odejście czopa śluzowego, skracanie się szyjki macicy oraz nieregularne skurcze macicy.
Poród dzieli się na trzy okresy:
I okres zaczyna się od pojawieniem się regularnych skurczów macicy co 10-15 minut i kończy się przy uzyskaniu pełnego rozwarcia szyjki macicy czyli na 10 cm ( 5 palców).
U pierworódek trwa ok. 12 godz. , u wieloródek 6-8 godzin. Różnice czasowe wiążą się z odmiennym rozwieraniem się szyjki macicy: u pierworódek dwufazowe tj najpierw rozwiera się ujście wewnętrzne a następnie ujście zewnętrzne. U wieloródek rozwieranie jest jednofazowe.
II okres porodu to poród płodu, trwa od pół godziny ( wieloródki) do ok. 1 godz. u pierworódek. Nie może jednak przekroczyć łącznie dwóch godzin ( brak postępu porodu zagraża zamartwicą płodu).
III trzeci okres porodu to czas odklejania się i wydalania łożyska wraz z błonami płodowymi (popłód). Trwa 15-30 minut. Nie wolno pociągać za pępowinę i siłą wyciągać łożysko. Przy powikłaniach stosuje się zabieg Credego lub ręczne wydobycie.
Fizjologiczna utrata krwi po odklejeniu łożyska to 200-300ml.
IV okres porodowy to czas pierwszych dwóch godzin poporodowych. Wyszczególniony ze względu na konieczność intensywnego nadzoru położnicy w kierunku krwawienia z macicy, stanu napięcia macicy ( powinna być twarda) i parametrów życiowych jak RR, tętno i temperaturę.
W I okresie należy obserwować :
1. Tętno płodu, które powinno być w granicach 110-160 uderzeń na minutę, miarowe dobrze słyszalne i dwubitne.
2. Rozwieranie się szyjki macicy.
3. Adaptowanie się główki ( jej przygięcie) i przypieranie do wchodu kanału rodnego.
4. Stan pęcherza płodowego; po odpłynięciu wód płodowych ocena ich ilości i koloru.
5. Ocena ewentualnego krwawienia z dróg rodnych (różnicowanie z krwawieniami z powodu łożyska przodującego i/lub przedwcześnie odklejającego się) z krwawieniem z szyjki macicy.
6. Ocena skurczów macicy; ich częstotliwości, siły, czasu trwania.
7. Ocena stanu ogólnego rodzącej: RR, tętno, temperatura.
8. Ocena stanu emocjonalnego rodzącej.
Należy zadbać o wypróżnienia, szczególnie pęcherza moczowego ze względu na jego ucisk na macicę.
Rozpoznanie problemów pielęgnacyjnych ułatwia ich realizację i zaspokojenie.
Humanizm w opiece okołoporodowej to zespół zróżnicowanych sposobów postępowania, którego celem jest rozpoznanie psychoemocjonalnych zachowań rodzącej w czasie porodu, jej potrzeb i oczekiwań.
Problemy o charakterze psychoemocjonalnym to między innymi:
- niepokój o stosunek personelu do niej
- zażenowanie przed obnażaniem się
- lęk przed bólem
- lęk o przebieg porodu np. czy sama urodzi
- obawa o losy dziecka
Położna powinna oddziaływać na sferę motywacyjną kobiety. W ten sposób przerejestrowuje nastawienie rodzącej z własnych zachowań ( skupianie się na bólach) na potrzeby dziecka - wykonywanie pożądanych głębokich oddechów w czasie skurczów macicy.
Stymulacja zachowań zracjonalizowanych - w trosce o dobrostan matki i dziecka oraz umacnianie pozytywnych odczuć w aspekcie psychologicznym, które utrwalają się w pamięci na całe życie, czyni opiekę okołoporodową humanistyczną.
W czasie całego porodu należy zaspokajać potrzeby rodzącej wg hierarchii Maslowa :
1. potrzeby fizjologiczne
2. potrzeby bezpieczeństwa
3. potrzeba empatii
4. potrzeba poszanowania godności osobistej
5. potrzeba samostanowienia i samorealizacji
Przed drugim okresem porodu Położna powinna przećwiczyć z rodzącą parcie oraz uzgodnić pozycję porodową.
W II okresie porodu, szczególnie w czasie parcia, należy kontrolować tętno płodu po każdym skurczu, nie należy opuszczać rodzącej na długo, pomagać jej w kontroli oddechów i wspierać ją w najważniejszej fazie porodu.
W aspekcie położniczym należy monitorować postęp porodu poprzez ocenę przechodzenia główki przez kanał rodny.
W III okresie porodu należy cierpliwie wyczekiwać na odklejenie się łożyska ( zasada ręce precz od macicy!) i pomagać przy jego urodzeniu. Po wydobyciu łożyska należy dokonać oglądu popłodu w kierunku jego całości. Przy wątpliwościach konieczna jest kontrola jamy macicy poprzez jej wyłyżeczkowanie.
Dziecko powinno znaleźć się na brzuchu matki (wyciszenie stresu porodowego i komensalizm bakteryjny).
Szybkie przystawienie do piersi wzmacnia odruch ssania u dziecka a u matki wzbudza postawę opiekuńczą co wpływa na jej przywiązanie i miłość do dziecka.
Pierwsze 2 godziny po porodzie matka - położnica jest ciągle pod opieką położnych i lekarzy z sali porodowej. Po tym czasie jest przekazana wraz z dokumentacją na oddział Położniczy a dziecko na oddział Noworodkowy. Po kilu godzinach wypoczynku (4-6) matce powinno się przynieść dziecko do karmienia.