21.12.2012
W jaki sposób kształtowały się kierunki, nurty w pedagogice?
Dzięki krytycznej teorii szkoły francuskiej w 1968 powstała krytyczna- emancypacyjna (zróżnicowana pedagogika) z wieloma odmianami od kierunków liberalnych, krytyczno- racjonalnych, ortodoksyjno- marksistowskich, które dokładnie przyjrzały się tradycyjnym wyobrażeniom o wychowaniu z perspektywy krytycznej. W dyskusjach na temat polityki oświatowej dominować zaczęły pojęcia dojrzałości i wyzwolenia. Towarzyszyły temu ruchy protestacyjne uczniów i studentów.
Przewodnie dzieła to:
„Wyzwolenie do dojrzałości” Teodora Adorna
„Wychowanie i emancypacja” Klausa Mollesharnera
W II połowie lat 60-tych powstaje w Stanach Zjednoczonych stowarzyszenie psychologii humanistycznej. Liderzy: Charlotte Biihler, Abraham Maslow, Karol Rogers.
Kierunki zorientowane wokół założeń psychologii humanistycznej główny nacisk kładą na:
-osobę przezywającą (nastawioną na emocje)
-kreatywność (unikająca nudy)
-samorealizację
-ustalenie wartości (nie można narzucać systemu wartości)
-zdolność wyboru
W roku 1968 powstaje klub Rzymski, który tworzą wybitni w tym czasie intelektualiści z całego świata. W 1972 roku ukazuje się publikacja „Mamy w rzeczywistości dojrzewania z hamowaniem optymistycznego poczucia czasu, bezwarunkowej wiary w postęp , wzrost wiary w racjonalne opanowanie świata dzięki nieograniczonym wartościom/ możliwością technicznym”. Postulat wychowania autorytarnego był zgodny z duchem przełomu lat 60-70 tych. Z dążeń ruchu krytyczno- emancypacyjnego wynikał wolnej od władzy obowiązku i akceptacji poprzednio, zaczęto propagować ideę samorozwoju. Poddano krytyce współczesne społeczeństwo jako źródło, strachu, samotności, wyobcowania, frustracji, nerwic, zwątpienia w sensowność tego, co jest uznane jako postęp. Poddano krytyce szkołę odkrywając jej wady. Ten okres szkolny powodujący choroby somatyczno psychiczne, nudny przekaz wiedzy, przeładowanie programów kształcenia i podział lekcji zgodnie z przedmiotami i bezwzględną walkę o osiągnięcia szkolne o raz rywalizację. Zaproponowano przejście od monocentrycznej do auto-centrycznej mentalności.
Charakterystyka monocentryka:
Nie wierzy we własne siły i możliwości. U podstaw jego systemu wartościowania lezy racjonalność i umiejętność samodzielnego dokonywania oceny. Charakterystyczny dla niego pogląd to: zmieniam się i świat wówczas gdy kieruję się nonkonformizmem, non konserwatyzmem, non konwencjonalizmem, non kontrolowalnością. Konsekwencją tego jest zastąpienie tradycyjnego nauczania autentycznym, empatycznym wsparciem uczenia się odbywającym się w przestrzeni relacji międzyludzkich.
Połowa lat 70-tych USA rodzi się ruch obrony konserwatyzmu pedagogicznego (neokonserwatyzm) jako odpowiedź na zmiany i rewolucję kulturalną.
Bierze w obronę:
-porządek
-dyscyplinę
-pilność
-silną motywację osiągnięć (głód sukcesu)
-tradycję
-identyfikację z państwem
-afirmację państwa zamiast krytyki
W tym samym czasie rodzi się pogląd o okoliczności eliminowania wychowania, powstaje nurt Antypedagogika.
Lata 80-te Julian Julian Habernas tęsknota za poczuciem bezpieczeństwa w sytuacji „nowej nieprzejrzystości”. Jest to okres postmodernizmu i nieufności do poszukiwania czegoś trwałego. Pojawia się idea iż należy uczyć ludzi- czuć, rozumieć, czynić w sposób złożony. Pojawiają się idee:
-descholoryzacji (od szkolenie społeczne)
-krytyka rozumu instrumentalnego
-upadek wielkich narracji
-demistyfikacja oświeceniowej idei postępu
Lata 90-te kryzys w społeczeństwie ludzi pracy wzrastanie problemu bezrobocia. Przekonanie że depresja to nie choroba, a stan społeczeństwa. W tym czasie można zaobserwować stopniowe odchodzenie od paradygmatu konsumpcji, akceptację pluralizmu i nowoczesnych wzorów, stylów życia tj. spacerowicz, włóczęga, turysta, gracz (dawniej przeważał model pielgrzyma). Przejście od uniwersum symbolicznego do pluralizmu przekonań, światopoglądów, przekonań religii oznacza powstawanie wielu nowych wspólnot neoplemiennych, sekt, grup kontr kulturalnych; prywatyzacja, subiektywizacja poglądów oraz osłabienie roli szkoły w kreowaniu świadomości społecznej.
Koncepcja wychowania Wolfganga Brezinga (empiryczno - analityczny nurt)
Człowiek jest kontrolowany przez otoczenie, które sam stworzył, kierując się procedurami postępowania naukowego uda się pokonać dobrowolność i dowolność i wypracować racjonalną politykę opartą na sprawdzonych logicznie i empirycznie prawidłowościach. W związku z tym należy wyróżnić oprócz pedagogiki naukowej pedagogikę nienaukową, która obejmuje filozofię wychowania (teoria poznania sądów pedagogicznych+ filozofii wychowania moralnego) oraz pedagogikę praktyczną. Ponieważ faktów nie można wyprowadzić ani wartości ani norm, realna naukapedagogiczna nie może ich formułować. Na pytania i normy odpowiadają filozofia wychowania i pedagogika praktyczna- te nie są jednak naukowe. Zdaniem pedagogiki naykowej jest uzyskanie wyjaśnień (przyczyny) prognoz (konsekwencji) i technologii (metody osiągania celu). W konsekwencji proponuje się wycofanie w mniej ryzykowną dziedzinę kształcenia, czyli w przestrzeni edukacji położenie nacisku na zadanie nauczania (jest ono najważniejsze).