TEMAT KATECHEZY: Obecność Chrystusa w Eucharystii
MOTYWACJA
W katechezie ukazujemy obecność Jezusa w Eucharystii. Jednocześnie podkreślamy, że żywa wiara w obecność rzeczywistą i istotową Ciała i Krwi Pana Jezusa w Eucharystii powinna brać pod uwagę również i inne sposoby obecności realnej Chrystusa.
CELE KATECHEZY:
cel dydaktyczny: pełniejsze zapoznanie uczniów z rożnymi sposobami obecności Chrystusa w liturgii i Kościele;
cel pedagogiczny: pomoc w pełniejszym, świadomym i pobożnym uczestnictwie katechizowanych w Kulcie Eucharystycznym i w życiu Kościoła.
METODY I FORMY:
Wykład
Praca w grupach
Pogadanka
ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
Pismo Święte
Dokumenty (KL, KKK, BF, KK)
Słownik teologii biblijnej
Magnetofon
Opowiadanie ks. W. Ciszki
Zeszyt ucznia, tablica
PLAN:
Modlitwa na rozpoczęcie i czynności wstępne.
Ukazanie znaczenia Eucharystii w życiu chrześcijanina.
Zasygnalizowanie uczniom sposobów obecności Chrystusa w naszym życiu .
Analiza tekstów w celu pogłębienia znajomości prawd o obecności Chrystusa.
Modlitwa na zakończaenie.
WPROWADZENIE
Katechezę rozpoczynamy od odtworzenia z kasety magnetofonowej opowiadania ks. W. Ciszki o znaczeniu Eucharystii w życiu człowieka.
Opowiadanie ks. Waltera Ciszka
Ks. Walter Ciszek SJ został schwytany przez armię radziecką w czasie II wojny światowej i spędził 23 lata w radzieckich więzieniach i obozach pracy na Syberii. W przytoczonym fragmencie jego książki „On mnie prowadzi” dzieli się z nami swym nabożeństwem do Najświętszej Ofiary.
„Niebezpieczeństwo i trudności odprawienia Mszy św. stały się dla nas rzeczywistością w obozach drwali na Uralu. Wtedy zaczęliśmy się przygotowywać do odprawienia Mszy z pamięci. Chodziliśmy np. do lasu i tam sprawowaliśmy Najświętsza Ofiarę na pniu drzewa. Każdego wieczoru setki razy potrafiliśmy powtarzać sobie modlitwy mszalne, aż nauczyliśmy się wszystkich na pamięć. W innych chwilach odprawialiśmy z o. Wiktorem Mszę siedząc na naszych łóżkach na przeciw siebie. Udawaliśmy, że czytamy albo rozmawiamy po cichu, podczas gdy odmawialiśmy modlitwy mszalne . Nie mogliśmy w baraku używać kielicha, więc stawała się nim zwykła szklanka do picia, a hostią kawałek drożdżowego chleba (...).
W każdym obozie kapłani i więźniowie robili, co mogli, narażając się dobrowolnie na wielkie ryzyko tylko po to, by mieć pociechę z tego sakramentu (...).
Więźniowie zbierali się w małych grupach na wyznaczonym miejscu i tam kapłan odprawiał Mszę w roboczym ubraniu, nie umyty, rozczochrany, okutany przed mrozem. Odprawialiśmy Msze w przewiewnych budach albo skuleni w błocie i śmieciach jakiegoś budynku czy w kącie piwnicy. Intensywność pobożności zarówno kapłanów jak i wiernych zastępowała wszystko; nie było ołtarza świec, kwiatów, dzwonów, muzyki, witraży ani ciepła jakie mógł zapewnić najprostszy kościół parafialny. Lecz w tych prymitywnych warunkach, Msza jednoczyła nas z Bogiem bardziej, niż ktokolwiek mógł pojąć. Uświadomienie sobie tego, co działo się na desce, skrzyni, czy kamieniu, głęboko przenikało duszę. Roztargnienia powodowane obawą odkrycia, towarzyszące każdej liturgii w takich warunkach, nie zmniejszały w niczym skutku, jaki maleńki kawałek chleba i kilka kropel konsekrowanego wina wywierały na duszę.
(Walter Ciszek SJ, Daniel Flaherty SJ, On mnie prowadzi, W - wa 1990, s. 139 - 140)
Rozmowa z uczniami na temat: Eucharystia, czym ona była dla ludzi prześladowanych?
Postawienie problemu katechezy: W jaki sposób obecny jest Chrystus w liturgii i Kościele?
ROZWINIĘCIE
Nauczyciel w formie wykładu przedstawia katechizowanym - w jaki sposób i gdzie obecny jest Jezus Chrystus?
W klimacie dzisiejszej cywilizacji człowiek często zatraca poczucie medytacji, refleksji, skupienia i zadziwienia, to wszystko odbija się na jego życiu wiary. W konsekwencji dzisiejszemu człowiekowi, również wierzącemu, niezmiernie trudno jest stanąć przed Bogiem w duchu czci i adoracji, oddania czci i wyrażenia wdzięczności, zadośćuczynienia i kontemplacji modlitwy i błaganie, rodzącym się w sercu zdolnym do poznania Boga. Do poznania Boga może doprowadzić nas jedynie żywa i głęboka wiara. Wiara, która pozwoli nam dostrzegac ślady działania Boga i zrozumieć, że jest On obecny w nas, w naszym życiu fizycznym, psychicznym i duchowym. To wiara zapewnia nas, że Bóg wyszedł człowiekowi na spotkanie w osobie Jezusa Chrystusa, w którym mieszka cała pełnia (Kol 2,9). A zatem jeśli człowiek chce ugasić pragnienie nieskończonego szczęścia musi skierować swe kroki ku Chrystusowi. Chrystus jest niedaleko. Jeśli będziemy umieli widzieć wszędzie Boga nasze życie tu, na ziemi, będzie w rzeczywistości nieustannym ciągiem spotkań z Chrystusem obecnym:
- w Piśmie Świętym jako Słowo Boże
- jako kapłan i pasterz w swoich kapłanach
- w bliźnich a szczególnie ubogich, chorych i opuszczonych
- w Eucharystii pod postaciami Chleba i Wina
- w innych sakramentach, którymi spływają na nas owoce dzieła odkupienia
- w modlitwie Ludu Bożego.
Każde spotkanie z Chrystusem pozostawia głębokie ślady, mogą to być spotkania przypadkowe, jak spotkanie Samarytanki; spotkania umyślne jak spotkanie skruszonej grzesznicy; spotkania błagalne, jak spotkanie ślepca u bram Jerycha. Lecz najintymniejszym, spotkaniem i najbardziej przemieniającym jest spotkanie przy stole Tajemnicy Eucharystycznej, to jest przy stole chleba Pańskiego. Tutaj Chrystus we własnej Osobie przyjmuje udręczonego trudami wędrówki człowieka, pociesza Go ciepłem swego zrozumienia i swojej miłości. To właśnie w Eucharystii najbardziej się wyrażają owe pełne słodyczy słowa: „Przyjdżcie do Mnie wszyscy, którzy utrudzeni i obciążeni jesteście a Ja was pokrzepię” (Mt 11,28). Czyż nie takiej obecności potrzebujemy?
POGŁĘBIENIE
Katecheta dzieli klasę na 7 grup. Uczniowie otrzymują xero tekstów do analizy. Zadaniem uczniów jest ukazać, w jaki sposób obecny jest Jezus.
TEKSTY DO ANALIZY:
„Dla urzeczywistnienia tak wielkiego dzieła Chrystus jest zawsze obecny w swoim Kościele, szczególnie w czynnościach liturgicznych. Jest obecny w ofierze Mszy świętej, czy to w osobie odprawiającego, (...) czy też zwłaszcza pod postaciami eucharystycznymi. Obecny jest mocą swoją w sakramentach tak, że gdy ktoś chrzci, sam Chrystus chrzci. Jest obecny w swoim słowie, albowiem gdy w Kościele czyta się Pismo święte, wówczas On sam mówi. Jest obecny wreszcie gdy Kościół modli się i śpiewa psalmy, gdyż On sam obiecał: <Gdzie dwaj albo trzej są zgromadzeni w imię moje, tam i ja jestem pośród nich.> (Mt 18,20)” (KL 7)
„...obrzęd eucharystyczny, element centralny nowego kultu i kanał nowego życia, jest znakiem owego życia i środowiskiem zarazem. Dzięki temu obrzędowi Chrystus chwalebny uobecnia się tajemniczo, aby nam umożliwić zjednoczenie się z ciałem i krwią, które złożył za nas w ofierze, i abyśmy w ten sposób wszyscy byli jednym ciałem, uwielbiając Ojca przez Chrystusa i z Chrystusem , pozostając pod działaniem Ducha Świętego.(1Kor 10,16n;11,24nn;Flp3,3).
(X.Leon-Dufour, Słownik teologii biblijnej,Kult,s.418.)
3.
„Prezbiterzy choć nie posiadają szczytu kapłaństwa i w wykonywaniu swej władzy zależni są od biskupów, związani są jednak z nimi godnością kapłańską i na mocy sakramentu kapłaństwa, na podobieństwo, najwyższego i wiekuistego Kapłana, wyświęcani są, aby głosić Ewangelię, być pasterzami wiernych i sprawować kult Boży jako prawdziwi kapłani Nowego Testamentu.(...)Swój zaś święty urząd sprawują przede wszystkim w kulcie czy uczcie eucharystycznej, w której działając w zastępstwie (in persona) Chrystusa i głosząc Jego tajemnicę, łączą modlitwy wiernych z ofiarą Tego, który jest ich Głową, i uobecniają we Mszy świętej aż do przyjścia Pańskiego jedyną ofiarę świętą Nowego Testamentu. (KK 28)
4.
„Rzeczywista obecność Pana naszego Jezusa Chrystusa w Najświętszym Sakramencie Eucharystii. - Najpierw święty Sobór naucza oraz otwarcie i jasno wyznaje , że w Boskim Sakramencie św. Eucharystii po konsekracji chleba i wina Pan nasz Jezus Chrystus , prawdziwy Bóg i prawdziwy człowiek , znajduje się prawdziwie , rzeczywiście i substancjalnie pod postaciami owych widzialnych rzeczy . Albowiem nie jest to sprzeczne , aby Zbawiciel nasz zasiadał zawsze w niebiosach po prawicy Ojca naturalnym sposobem obecności , a mimo to był obecny w swojej substancji na wielu innych miejscach sposobem istnienia wprawdzie ledwo słowami wyrażalnym , który jednak jako dla Boga możliwy możemy pomyśleć i mocno mamy wierzyć „ (BF , 289 )
5.
„ Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam : Jeżeli nie będziecie spożywali Ciała Syna Człowieczego i nie będziecie pili Krwi Jego , nie będziecie mieli życia w sobie . Kto spożywa moje Ciało i pije moją Krew , ma życie wieczne , a Ja go wskrzeszę w dniu ostatecznym „ (J 6, 53-54 ).
6.
„Chrystus jest obecny w swoim Słowie, albowiem gdy w Kościele czyta się Pismo św., wówczas On sam mówi „ (KL 7 ).
„Kościół miał zawsze we czci Pisma Boże, podobnie jak samo Ciało Pańskie. Pismo św. i Ciało Pańskie karmią całe życie chrześcijańskie i kierują nim.< Twoje słowo jest lampą dla moich stóp i światłem na mojej ścieżce ( Ps 119,105 ) > .” ( KKK 141 )
7.
Kościół, dom Boży jest właściwym miejscem modlitwy liturgicznej dla wspólnoty parafialnej. Jest on również uprzywilejowanym miejscem adoracji rzeczywistej obecności Chrystusa w Najświętszym Sakramencie. Wybór sprzyjającego miejsca nie jest obojętny dla prawdziwości modlitwy. (KKK 2691 )
Miejscami najbardziej sprzyjającymi modlitwie są : osobiste lub rodzinne, oratorium, klasztory, sanktuaria pielgrzymkowe, a przede wszystkim kościół który jest właściwym miejscem modlitwy liturgicznej dla wspólnoty parafialnej oraz uprzywilejowanym miejscem adoracji eucharystycznej. ( KKK 2696 ).
Przedstawiciele poszczególnych prezentują wyniki swoich pracy.
Uczniowie powinni dojść do następujących wniosków:
uświadomienia prawdy, że Chrystus jest obecny w Kościele na wiele sposobów
Chrystus jest obecny także w Kościele na sposób sakramentalny - Kościół jako taki oraz wszystkie jego sakramenty uobecniają Chrystusa przez Jego łaskę;
Chrystus jest obecny skutecznie, Jego działanie jest źródłem wielu łask i owoców;
Katecheta uzupełnia wypowiedzi młodzieży i dokonuje podsumowania tematu katechezy, zawierającego odpowiedź na postawione na początku lekcji pytanie: W jaki sposób obecny jest Chrystus w liturgii i Kościele?
ZAKOŃCZENIE
Uczniowie zapisują temat lekcji i notatkę.
Treść zapisu do zeszytu:
Temat: Obecność Chrystusa w Eucharystii.
Chrystus jest obecny:
- w Piśmie Świętym jako Słowo Boże
- jako kapłan i pasterz w swoich kapłanach
- w bliźnich a szczególnie ubogich, chorych i opuszczonych
- w Eucharystii pod postaciami Chleba i Wina
- w innych sakramentach, którymi spływają na nas owoce dzieła odkupienia
- w modlitwie Ludu Bożego.
ZADANIE DOMOWE
W wybranej przez siebie formie napisz, w jaki sposób jest obecny w twoim życiu Chrystus.
LITERATURA:
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, Pallotinum 1990.
2. Sobór Watykański II, Konstytucje Dekrety Deklaracje, Pallotinum
3. Katechizm Kościoła Katolickiego, Pallotinum 1994.
4. Breviarium Fidei, Poznań 1989.
5. Leon-Deufour X., Słownik Teologii Biblijnej, Poznań 1994.
5. Rogowski R.E., ABC teologii dogmatycznej, Wrocław 1993.
6. Rogowski R.E., I uczynisz Mi ołtarz z kamieni, Opole 1988.
7. Mokrzycki B., Święta liturgia Kościoła, Warszawa 1986.
8. Mokrzycki B., Gody Baranka, Warszawa 1986.
9. Augustyn J., Życie i Eucharystia, Kraków 1993.
10. DeGrandis R., Uzdrowienie przez Eucharystię, Warszawa 1994.
11. Dajczer T., Rozważania o wierze, Częstochowa 1994.