Wykład 7 Geodezja: 14.04.10'

Metody określania wielkości:

Metoda analityczna - obliczanie wielkości pola powierzchni na podstawie miar ustalony6ch bezpośrednio w terenie.

Pomiar na obiekcie w skali 1:1 (dokładnie do 1 m²).

Różne figury geometryczne mogą mieć działki.

Wpisy do ewidencji gruntów - geodeci podają - mapki dołączone do aktów notarialnych. Rozgraniczenia i scalania gruntów-przy tym też ważne.

Metoda graficzna - polega na obliczeniu wielkości pola powierzchni na podstawie miar ustalonych z map.

Działka 1:5 000; na mapach ewidencji gruntu okręg geodezyjny - grunty jednej wsi.

Lub też zmierzyć z mapy - długość jednego boku i długość drugiego boku, przeliczyć przez skale i policzyć rzeczywistą powierzchnie działki(mniej dokładna metoda)

20 mm * 5 m

a = -------------------- = 100 m

1 mm

b = 400 m

F = 100 m * 400 m = 40 000 m²= 40 a = 4ha

1 a - 100 m²

1 ha - 100 a = 10 000 m²

F₁ = 20 mm * 80 mm = 1600 mm²

1 mm - 5 m / ²

1 mm² - 25 m²

1600 = F

1600 mm² * 25 m²

F=-------------------------- = 40 000 m² = 4 ha

1 mm

Za pomocą tyczek mierniczych i węgielnic tnie się działkę, by figury uzyskać. Wycinamy jak najmniej figur - większy błąd by był przy większej ilości figur.

F = a * h / 2

Wysokość prostopadle do podstawy(wychodzi z wierzchołka trójkąta.

Wzór Herona:

F = p(p-a)(p-b)(p-c) (z tego wszystkiego wyciąga się pierwiastek)

a +b +c

p = -----------

2

Przy nieregularnych powierzchniach:

-pomiary na mapie przy takich powierzchniach, np. w skali 1:5000 taka powierzchnia:

Metoda mechaniczna - obliczanie powierzchni na mapie za pomocą planimetru. Rodzaje:

-tarczowe(najdokładniejsze), dokładność 1/700 mierzonej powierzchni

-tarczowo-wózkowe

-wózkowe

-biegunowe - 1% (1/100) mierzonej powierzchni

Budowa:

*biegun(3 szpilki) - punkt odniesienia dla planimetru; połączenie stałe(biegun się nie zmienia)

*ramie biegunowe

*ramie wodzące - na końcu - wodzidło do obrysowania mierzonej powierzchni; czarny punkt-jedziemy po granicy obrazu

*karetka planimetru - na niej urządzenia odczytowe:

- tarcza

- kółko całkujące

- noniusz

- dźwignia do zerowania planimetru

F = C* n

C - stała planimetru zależna od długości ramienia wodzącego i skali mapy

n - liczba obrotów kółka całkującego.

Podczas obrysowywania - by karetka przesuwała się po mapie(by nie było błędów grubych);

-by kąt mieścił się w granicach 30 - 150⁰-też błędy grube(najlepiej 90⁰).

Wykonywanie:

-Najpierw ustalić stałą C. Można ją wyznaczyć, można dobrać z tabelki dołączonej do planimetru(najpierw skalę się dobiera, później długość ramienia wodzącego - np. 80 lub 40 działek)-lepiej ustalić dłuższe ramię wodzące).

Odkręca się trzy śruby(by zero noniusza pokryło się z kreską 8 - na prawo), zakręca się śruby i zaczyna się planimetrowanie.

Jak stała C w m² - to powierzchnia na mapie przeliczana będzie już jako powierzchnia rzeczywista, jeśli C jest w mm, musimy przeliczyć.

C = 200 m²

Następnie określamy n. Zaznaczamy miejsce, gdzie zaczynamy, wodzidło na ten punkt, zeruje się planimetr, obrysowanie zawsze w prawo, do zamknięcia obszaru. Karetka się przesuwa, kółko się toczy. Jak się okręci - odczytujemy n.

Pierwsza cyfra - z tarczy - czarna kreska(przy odczytywaniu mniejsze wartości się bierze pod uwagę).

1,473(lecz przecinków się nie stawia).

Druga cyfra - 100 równych części(patrzymy gdzie kreska 0 noniusza - u nas między 4 a 5, później 3 cyfra - między 7 a 8 kreską.

Cyfra czwarta-szukamy pokrywającej się z kreską noniusza - 3 kreska.

Pierwsze zero(jako pierwsza cyfra)odrzuca się i nie zapisuje.

Należy zrobić więcej jak jeden odczyt - bo niemiarodajne

Odczyt n₂ = 1358, błąd bo różnica tylko do 10 działek.

Należy zrobić trzeci odczyt, np. 1360(pierwszy odrzucamy).

Wyciągamy średnią - h _śr.= 1359

n - liczba bez jednostki

F = 200 m² * 1359 = 271800 m² = 27,18 ha - powierzchnia danego obszaru.

Wykład 8: Geodezja, 21.04.10'

Geodezja - nauka zajmująca się wyznaczaniem kształtu i rozmiarów globu ziemskiego jako całości lub odpowiednio małych jego części.

Dwa działy geodezji:

1. Geodezja wyższa

2. Geodezja niższa(gospodarcza)

Wyższa - zajmuje się pomiarami na dużych obszarach, w których jako powierzchnie odniesienia przyjmuje się kulę lub elipsoidę obrotową.(pomiary precyzyjne, dokładne)

Niższa - zajmuję się pomiarami geodezyjnymi na mniejszych obszarach, które można uznać za płaskie(powierzchnia koło do 7 km).

Przedmiot pomiarów - granice. Geodezja - obsługa i funkcjonowanie granic. Należy granice tworzyć, formować, dokumentować.

Pomiary:

-sytuacyjne

-wysokościowe

Potem odniesienia trzeba stworzyć.

Granice działek ewidencyjnych.

System odniesienia w Polsce - osnowy geodezyjne

Zgodnie z instrukcją techniczną 0-1 Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii osnowy geodezyjne stanowią usystematyzowany zbiór punktów i ciągów sieci geodezyjnych, dla których matematycznie określono ich wzajemne położenie.

Osnowy geodezyjne:

Pierwszy podział - ze względu na sposób przedstawienia wzajemnego położenia punktów:

a) osnowa pozioma(sytuacyjna), w której wzajemne położenie punktów zostało określone w przyjętym układzie współrzędnych geodezyjnych

b)osnowa pionowa(wysokościowa), w której wysokości punktów zostały określone w stosunku do przyjętego poziomu odniesienia wysokości

c) osnowa dwufunkcyjna - w tej osnowie każdy punkt ma określoną sytuację i wysokość

Drugi podział - ze względu na rolę i znaczenie dla prac geodezyjnych:

a) osnowy podstawowe

b) szczegółowe

c) pomiarowe

Osnowa podstawowa została wyznaczona w celu badania kształtów i rozmiaru globu ziemskiego, nawiązanie i wyrównanie osnów szczegółowych.

Osnowa szczegółowa została wyznaczona w celu nawiązania i wyrównania osnów pomiarowych nawiązania do państwowego układu wysokości zdjęć fotogrametrycznych i numerycznych modeli terenu.

Osnowa pomiarowa wyznaczona w celu oparcia pomiarów sytuacyjnych i rzeźby terenu, wyznaczenia projektów na gruncie, wykonania pomiarów realizowanych przy obsłudze inwestycji. Ma zazwyczaj charakter nietrwały(osnowa najniższej klasy).

Geodezyjna osnowa pozioma:

Podstawowa osnowa pozioma - stanowi w całości klasę I, obejmuje:

1. Sieć zerowego rzędu - EUREF-POL

2. Krajowa sieć pierwszego rzędu - POLREF

3. Punkty istniejącej sieci astronomiczno-geodezyjnej(SAG) i sieci wypełniającej(SW)

Wymogi:

-Zagęszczenie punktów - 1 punkt na 60 km²

-Dokładność położenia punktu nie może przekraczać +- 0,05 m(dokładność 2-3 cm), na podstawie np. GPS.

Około 5,5 tysiąca punktów na terytorium Polski.

W 1871 roku - komunikaty o potrzebie modernizacji osnowy geodezyjnej w Polsce.

W 1989 roku Polska - do Światowego Systemu Odniesień Przestrzennych(ITRS), częścią jego jest Europejski System Odniesień(ETRF), jego częścią jest polska sieć EUREF-89.(to wszystko z - GRS-80 czy inna nazwa - WGS-84)

Kiedyś- 11 punktów w sieci EUREF-89. Co 250-300 km te punkty - EUREF-POL. Te punkty biorą udział w badaniach globu ziemskiego.

Osnowy I-rzędu - wprowadzono 348 dodatkowych punktów - odległości między 20-25 km, sieć nazywa się POLREF.

11+348 - w całości stanowią I klasę.

SAG - dodano około 5000 nowych punktów.

Osnowa szczegółowa - II i III klasa - zagęszczenie osnowy podstawowej.

Dzieli się na te dwie klady - kryterium podziału stanowi średni błąd położenia punktu wynoszący odpowiednio +- 0,05 m i +-0,10m.

Zagęszczenie punktów osnowy szczegółowej klasy II wynosi 1 punkt na:

- 0,8 km² dla terenów intensywnie zainwestowanych

- 1-2 km² - dla terenów rolnych

- 12 km² - dla zwartych kompleksów leśnych

Zagęszczenie punktów dla 3 klasy:

- 10-20 ha dla terenów intensywnie zainwestowanych

- 20-50 ha dla terenów rolnych

- 50-120 ha dla zwartych kompleksów leśnych

Pomiarowe - nie podlegają podziałowi na klasy i stanowią dalsze rozwinięcie osnowy szczegółowej, dokładność, dokładność położenia +- 0,10 m, charakter nietrwały.

Osnowa wysokościowa:

- podstawowa

- szczegółowa

- pomiarowa

Osnowa podstawowa(najwyższego rzędu), dzieli się na 2 klasy: I i II klasę

Kryterium wyznaczania - średni błąd wysokości po wyrównaniu [mm/km]: ≥ ± 1mm/km dla pierwszej klasy, dla II klasy ≥ ± 2mm/km.

Punkty wg klas coraz gęściej.

Osnowa szczegółowa:

-III i IV klasa - błąd dopuszczalny - 4 mm dla III klasy, dla IV 10mm.

Osnowa pomiarowa - nieklasyfikowana(≥ ± 20mm/km - mm na kilometr mierzonej wysokości.)

Punkty - trwałe, odpowiednio stabilizowane w terenie; jak zniszczone to trzeba zainstalować na nowo.

Stabilizacja - odpowiednimi znakami geodezyjnymi.

Np. znakami ze specjalną głowicą(na wysokości)

Też - słupki żelbetowe wmurowywane, czy punkty robocze dla pomiarowych punktów ze znakiem, też z tworzyw sztucznych.

Wykład 9: Geodezja, 28.04.10'

Pomiary terenowe.

Pomiary sytuacyjne(poziome) i wysokościowe(pionowe)

Celem wykonania pomiarów sytuacyjnych jest określenie położenia punktu w przyjętym państwowym systemie odniesień geodezyjnych(jednoznaczne wskazanie sytuacji punktu) czy granic. Granice działek ewidencyjnych(dane w dokumentacji pomiarowej).

Punkty sytuacyjne mogą być prowadzone następującymi metodami:

-metodą domiarów prostokątnych(ortogonalna)

-metoda przedłużeń

-metoda wcięć liniowych

-metoda wcięć kątowych

-metoda biegunowa

Przy każdej metodzie inne techniki i narzędzi, min.:

-busola geodezyjna(by azymuty boków i kątów geodezyjnych ustalić)

-tyczki miernicze

-taśmy miernicze ze szpilkami

-paliki miernicze

-węgielnice

-różne urządzenia geodezyjne, które mają poziome koło, pozwalające mierzyć kąty(niwelator, teodolit, tachimetr).

Oznaczanie punktów w terenie:

Tyczki miernicze - gdy krótko ma przetrwać oznaczenie.

Paliki - o wysokości 50 cm - drewniany, pomalowany jaskrawym kolorem, który wbija się w ziemię; potem drugi się wbija(dłużej mogą przetrwać, bo z daleka mniej widać).

Na czas pomiarów - znów tyczki się wbija.

Wysokość 60-130 cm - betonowe słupki(zachowują się długo(betonowe i żelbetowe).

Taśmy miernicze - wbijane szpilką, skąd pomiar rozpocząć.

Węgielnica - służy do tyczenia kątów prostych w terenie(np. lustrzane kiedyś, pryzmatyczne i pentagonalne).Pion sznurkowy, by rozpoczęcie pomiarów; przy oczach się kąt ustala).

Pentagonalne - dwa pryzmaty - górny i dolny. 2 ścianki z amalgamatem srebra - lustrzane, w jednym miejscu kąt prosty.

∆OAC - suma 180⁰

180⁰ = ℓ(ma być to kąt prosty) + 2α+2β

ℓ = 180⁰-2(α+β)=180-2*45 = 90⁰

∆ABC

180⁰ = 45 +180 *α*β

α+β = 45⁰

Jak tyczymy kąty proste:

2 okienka w węgielnica - z prawej górnej promień wchodzi, wychodzi z lewej dolnej(widzimy lewą i prawą stronę).

By prawidłowo wykonać:

-ustawić się na prostej AB, wziąć węgielnice do oczu i szukać tyczki z prawej lub lewej; następnie ustawić węgielnice tak, by obrazy na jednej linii prostej; jak nie pokrywają się to przybliżać bądź oddalać od oczu.

Metoda domiarów prostokątnych:

-założenie osnowy pomiarowej(mogą mieć różne kształty-jak skomplikowany i obszar wielkość):

*linie proste(bazowe)

*w kształcie trójkąta lub innego wielokąta(skomplikowane). Taki początek pod np. budowę drogi

Osnowa sytuacyjna - musi być związana z osnową państwową(dowiązać do wyższego rzędu trzeba-drugi etap).

Dwa razy mierzyć odległość(by w błędzie się wyrobić).

Przy osnowie - długości i kąty trzeba mieć.

Gdy osnowa założona - pomiary sytuacyjne.

Metoda domiarów prostokątnych:

-musi mieć osnowa zmierzoną długość (AB), punkty dowiązuje się do osnowy państwowej;

-następnie zdejmuje się obiekt względem osnowy

-każdy bok - rzutuje się prostopadle na osnowę pomiarową

-stojąc na AB - wyznacza się kąt prosty

-mierzy się dwie wielkości:

*miarę bieżącą(rzędną) - poszczególne odcinki na osnowie się mierzy(zawsze od punktu początkowego się podaje miarę bieżącą!)

*domiar(odcięta)

Domiar - ile do budynku czy badanego obiektu.

Istotne jest zanotowanie kierunku domiaru(domiar lewy lub prawy - na tym rysunku kierunek prawy, patrzymy stojąc z punktu A patrząc na punkt B)

Wpisujemy wartości do dziennika by miarę sytuacyjną znaleźć.

Do każdej miary bieżącej - domiar, chyba że stoi na linii.

Wykład 10, Geodezja 05.05.10'

Metoda przedłużeń - przedłużanie boków zdejmowanych obiektów do przecięcia się z osnową pomiarową(nie każde ma jednak)np. nie można w ten sposób określić położenia drzewa czy studni.

Trzeba obserwatorów i pomocników(np. na prostej AB ustawić odległość - od wierzchołka do punktu przecięcia).

Na mapie:

1. osnowę wrysowywujemy (przeliczanie przez skale).

2. następnie nanosimy te punkty, potem je łączymy i otrzymujemy obiekt

Trzecia metoda - metoda wcięć liniowych:

-polega na wykonaniu dwóch wcięć liniowych na jeden zdejmowany punkt(każdy dowolny punkt można zdjąć).

Odległość od A do punktu G zmierzyć i do punktu H, I, K(tam gdzie bliżej do punktu).

GH i IK -odległości muszą być znaczące.

W punkty G i H wbija się coś, określa się położenie w stosunku do punktu EG I EH.

Na mapie(wykreśla się cyrklem).

Muszą być te znaczne odległości G od H żeby się łuki nie pokryły tylko przecięły.

Metoda czwarta - Metoda wcięć kątowych(chętnie stosowana)- z dużą dokładnością się mierzy:

Dzięki laserowi - na jeden punkt-dwa wcięcia kątowe

Urządzenie w punkcie A, później celowane na osnowę, potem na punkt i się kąt tworzy).

Mierzy się odległość od B do tego kąta α1.

Później na mapie się wrysowywuje przez wykreślenie kąta alfa i beta i w ten sposób otrzymaniu punktu. Nie uwzględnia się tu skali mapy! (kąty 1:1).

Metoda piąta - metoda biegunowa(najpowszechniej stosowana do pomiarów)

Metoda złożona - jedno wcięcie liniowe i jedno wcięcie kątowe(na podstawie kąta i promienia wodzącego).

Z dowolnego punktu można wyznaczyć.

Urządzenie na kąt i długość(teodolit albo tachimetr):

1. wcięcie kątowe

2. długość odcinka od punktu 1(wcięcie liniowe), trzeba przez skale długość przeliczyć.

Pomiary wysokościowe - celem określenie wysokości punktu w stosunku do przyjętego poziomu odniesienia.

Pomiar wysokości = niwelacja(poziom względny i poziom bezwzględny - zero lustra wody w stanie spoczynku).

Układ nawiązany do poziomu Morza Bałtyckiego(zwierciadła wody) - układ Kronsztad.

Pomiary do przyjętego punktu - układ względny

Metody pomiarów(niwelacji):

-niwelacja geometryczna

-niwelacja trygonometryczna

-niwelacja barometryczna

-niwelacja hydrostatyczna

-niwelacja GPS

Wykład 11, Geodezja 12.05.10'

Cd. Pomiarów wysokościowych

Niwelacja geometryczna - za pomocą niwelatorów(najdokładniejsza)

By patrząc przez lunetę - by celować na punkt - patrzymy wzdłuż linii poziomej(oś celowa).

Na statywie jest:

Rys.

Odczyt T(∆H + odczyt T przy B)

Różnice wysokości pomiędzy tymi punktami. Po linii, na jednym z punktów ustawia się łatę niwelacyjną.

I tu odczyt wysokości z łaty na punkcie B(od odczytu A odejmujemy B).

Wysokość punktu B - by określić(w stosunku do poziomu morza).

Trzeba osnowy wysokościowe - repery, gdyby A było reperem sieci państwowej.

p.m.

Mając odczyt a i b - różnica między reperem a punktem A.

∆H_RPA = a-b

By określić H_B = H_RP + ∆H_RPA

H_cel.(wysokość os celowej) = H_Rp + a

H_B = H_cel. - b

By pomiar w terenie - oś celowa musi być poziomo.

Nitki dalmierza optycznego:

Określa się, w jakiej odległości łata stoi od przyrządu.

Warunki sprawności niwelatora:

1. oś libelli niwelacyjnej musi być pozioma

2. oś celowa musi być równoległa do osi libelli niwelacyjnej.

Oś libelli niwelacyjnej musi być pozioma - muszą mieć urządzenia do poziomowania(urządzenia z pęcherzykami)-jak poziomice:

Podział libelek:

-pudełkowe(sferyczne) - wstępne poziomowanie

-rurkowe - precyzyjne - bardziej czułe

Kompensatory:

-mechaniczne

-laserowe

Libelka - naczynie w kształcie walca, od góry czasza(na niej okręgi, kręci się, by pęcherzyk wprowadzić do środka). Od 0,5 do 2 metrów wynosi zakres promienia.

W rurkowych - od 10 do 100 m.

Oś libelli niwelacyjnej musi być pozioma - prosta styczna do powierzchni libelli w jej punkcie główny.(libella niwelacyjna zawsze przykręcona do lunety).

Drugi warunek - oś celowa równoległa do osi libelli niwelacyjnej(oc)

Na dole libella pudełkowa przykręcona do spodarki.

Odczyty - za pomocą lunety(krzyż celowniczy - rysunek z tym kółkiem;). Odczyty z łat niwelacyjnych, odpowiednio opisanych(do celów technicznych, gdy mniej precyzyjne)

Najczęściej używane łaty teleskopowe aluminiowe.

Zlicza się decymetry od początku łaty. Łata musi być centralnie w polu widzenia lunety. Wygląda to:

Odczyt na łatę - 1467(1,46 metra).

Później z tego kreśli się profile.

Jedna „kreska” z litery E to jeden centymetr.

Wykład 12, Geodezja, 19.05.10'

Cd. Niwelacja geometryczna

Jeśli jest niesprawny przyrząd - należy oddać go do serwisu(by go zrektyfikowano).

Libella rurkowa(by ustawić):

1. Ustawiamy by libelka była równoległa do dwóch śrub nastawczych. Kręcąc wprowadzamy pęcherzyk.

2.Przekręcamy, obracamy lunetę i libellę o 90^o. Musi być tak spoziomowana, żeby pęcherzyk był w środku.

3. Później cofamy dwoma śrubami o połowę wychylenie . O drugą połową się tą śrubą niwelacyjną.

Na każdej libelli śruby rektyfikowane.

Jak jesteśmy pewnie spoziomowania - sprawdzamy, czy oś celowa jest równoległa do osi niwelacyjnej(drugi warunek).

Przyrząd na statywie, poziomujemy.

W dwie strony jednakowa odległość.

1 rys.

Dwie łaty niwelacyjne na punktach pionowo.

Dwa odczyty na łatach.

Czytamy poziomo.

Przy niwelacji ze środka (taka sama odległość z obu stron)wynik zawsze prawidłowy.

2 odczyty z łaty:

h = a - b

∆₁ = ∆₂

h = (a+∆₁) - (b+∆₂) = a - b

Jak sprawdzić sprawność instrumentu:

-po odczytach i odjęciu:

*prawidłowo wyliczona wartość h

Przenosimy przyrząd blisko jednej łaty(by móc wykonać odczyt - 2-3 m od łaty).

Do łaty w punkcie A(odczyt bez błędu, brak kąta), do punktu B - duża odległość.

Rys.2.

B- przyrost (∆) znaczący

h = c -x

x = c - h

Jeśli h jest identyczne jak z wcześniejszym h - to przyrząd sprawny.

Jeśli różnice inne - przyrząd niesprawny.

Jak nie-rektyfikacja na miejscu

W lunecie - nitki krzyża regulacyjnego.

Jak czytamy za wysoko na łacie, to ramkę z krzyżem celowniczym do dołu(dolna śruba odkręcana, górna wkręcana).

Jeśli pomiary mają trwać długo - lepiej od razu mieć sprawność przyrządu.

Inne niwelacje:

Niwelacja trygonometryczna:

-różnica - w geometrycznej musimy mieć poziom osi celowej

-w trygonometrycznej - możemy czytać pod pewnym kątem do poziomu.

Więcej odczytów przy rzeźbie urozmaiconej(pochylanie lunety).

Problem później odliczenie.

Musimy wiedzieć - na jakiej wysokości instrumentu przyrost wysokości(h).

Rys. 3

Później z tabeli tachimetrycznej się przelicza.

Teodolity(lub tachimetry)do niwelacji trygonometrycznej.

Budowa - to co w niwelatorze + dźwigary + koło pionowe(do odczytu kąta pochylenia lunety).

Obecnie - zautomatyzowane laserowe teodolity. Zapis wyników.

Wykład 13, Geodezja, 26.05.10'

W teodolicie osie powinny spełniać następujące warunki:

1. Oś libeli alidadowej powinna być prostopadła do osi pionowej obrotu instrumentu.

2. Oś celowa powinna być prostopadła do osi obrotu lunety - warunek kolimacji.

3. Oś obrotu lunety powinna być prostopadła do osi pionowej obrotu instrumentu - warunek inklinacji.

4. Oś obrotu alidady powinna być prostopadła do płaszczyzny limbusa i przechodzić przez środek koła podziałowego na limbusie.

Koło pionowe - prawe, z prawej strony.

Czytanie kątów w tachimetrach:

-na kole pionowym i poziomym - noniusze kreskowe, odczytuje się wartości kątowe(w najstarszym noniuszu).

Koło H - koło poziome

V - pionowe(pod sobą)

Odczyt w stopniach lub w gradach.

Kąt pełny w stopniach - 360⁰, w gradach 400⁰. Kąt prosty ma 100 gradów.

Dokładniejszy podział - na płytce mikroskopu odczytowego(poznamy czy podział na 60 czy na 100 części).

Cg-centygrady, mg-miligrady.

Najmniejsza działka - jedna minuta lub jeden centygrad

Odczyt, np. - pierwsza cyfra - patrzymy gdzie 0 - między 21 a 22 - to 21

45 minut - między małą 4 a piątką.

Inne rodzaje niwelacji - najczęściej stosowane są metody omówione wcześniej;

Niwelacja barometryczna - pomiar ciśnienia atmosferycznego/

-używamy barometrów

-ciśnienie maleje wraz ze wzrostem wysokości.

1 hPa - na 9 metrów wysokości

Pomiary mało precyzyjne(+/- 2-3 metry)

Brak praktycznego zastosowania.

Niwelacja hydrostatyczna:

-przepływ cieczy w naczyniach połączonych

Najprostsza - szklana rurka w kształcie U.

Duża dokładność(1/100 mm).

Trudny pomiar do realizacji w warunkach terenowych(zastosowanie w budowlach hydrotechnicznych)

Dwie wyskalowane łaty - ciecz w niwelatorze, łączone elastycznym wężem gumowym - by swobodny przepływ cieczy.

Odejmuje się odczyty - różnica wysokości.

Niwelacja GPS:

-pod uwagę brana powierzchnia geoidy obrotowej - przedłużona pod lądami powierzchnia mórz).

W Polsce układ Kronsztad.

Różnice w geoidzie i elipsoidzie.

Odstępstwo 24-36 metrów. Więc H_GPS większa odległość o różnice geoidy lub elipsoidy.

Dokładność GPS - 2-3 metry(brak pomiarów precyzyjnych).

---