Podstawy obrazu-technologia
Co to jest farba, podobrazie, obraz, grafika warsztatowa (artystyczna), rysunek?
Farba - substancja powłokotwórcza służąca do ochronnego lub dekoracyjnego pokrywania powierzchni dowolnych przedmiotów. Może zalegać na ich powierzchni, lub nieznacznie wnikać w głąb. Składa się z substancji barwiących - najczęściej w postaci pigmentów oraz substancji dodatkowych: spoiw, wypełniaczy, rozcieńczalników, rozpuszczalników, a także substancji błonotwórczych, dyspergujących, konserwujących, opóźniających wysychanie, reagujących z podłożem itp.
Podobrazie - ogólna nazwa podłoża malarskiego w malarstwie sztalugowym.
Podobrazia drewniane
Podobrazia płócienne
Podobrazia metalowe
Podobrazia papierowe
Obraz - kojarzony z malarstwem, przeważnie płaski utwór plastyczny, na którym za pomocą farb, przy zastosowaniu różnych technik malarskich i graficznych autor dokonał zapisu pewnych treści.
Grafika warsztatowa (artystyczna) - współczesny termin oznaczający wszystkie techniki druku, poza technikami przemysłowymi, czyli poza poligrafią. Ogół artystycznych technik druku, większość z nich miała w przeszłości znaczenie praktyczne.
Rysunek — kompozycja linii wykonana na płaszczyźnie, polegające na nanoszeniu na powierzchnię walorów wizualnych przy użyciu odpowiednich narzędzi. Także dział sztuk plastycznych.
Jakie znasz techniki malarskie, umiejsców je historycznie.
Laserunek - przezroczysta lub półprzezroczysta warstwa farby, zmieniająca ton lub barwę niższych warstw obrazu, zwłaszcza olejnego. Stosowany był już w średniowieczu, z wykorzystaniem bardzo rozcieńczonych temper lub gwaszy, jednak w pełni rozwinęły się dopiero wraz z rozwojem malarstwa olejnego. Aż do końca XVII w. i rozwoju techniki alla prima, laserunki były nieodłącznym elementem techniki olejnej.
Malarstwo akrylowe to malarstwo za pomocą farb akrylowych. Malarstwo akrylowe jest alternatywą dla malarstwa olejnego i jednocześnie wygodniejszą techniką malarstwa od akwareli i gwaszu. Farby akrylowe występują zarówno w postaci zawiesin umożliwiających malowanie na papierze, zbliżone do akwareli i gwaszu jak również można je rozpuszczać w rozpuszczalnikach organicznych i uzyskiwać farby zbliżone charakterem do farb olejnych.
Akwarela − nazwa techniki malarskiej i jednocześnie nazwa obrazów wykonywanych tą techniką. Technika ta polega na malowaniu rozcieńczonymi w wodzie pigmentami na porowatym papierze, który szybko wchłania wodę. Rozcieńczone pigmenty nie pokrywają całkowicie faktury papieru lecz pozostawiają ją dobrze widoczną. Z tego względu na efekt końcowy bardzo duży wpływ ma barwa i faktura samego papieru. XIX w. ?
Al secco - technika malarska polegająca na pokrywaniu suchego tynku (w przeciwieństwie do fresku) farbami zmieszanymi z wodą. Nazwa pochodzi z języka włoskiego, w którym oznacza właśnie "na sucho". Technikę tę stosowano od starożytności do XV wieku. Jako spoiwa używa się mleka wapiennego, także kazeiny (malarstwo kazeinowe), kleju, oleju, tempery, wosku i żywic, stosując farby kazeinowe bądź nowoczesne farby silikatowe. W XV wieku wyparła ją technika al fresco (fresk), która pozwalała na uzyskanie większej intensywności barw oraz trwałości malowidła.
Alla prima, in. fa presto (wł. alla prima - za pierwszym razem) - technika malowania, odnosząca się głównie do malarstwa olejnego, polegająca na kładzeniu farb bezpośrednio na zaprawie, bez przygotowywania podmalówki i rysunku. Na obrazach widać wyraźne ślady pracy - pociągnięcia pędzla i zacieki,obrazy mogą wyglądać na niewykończone. Technikę alla prima stosowano od XVII wieku.
Jak przygotowujemy podobrazie w technice olejnej?
Podmalówka - wstępna, często uproszczona i monochromatyczna wersja obrazu olejnego lub temperowego stosowana w tradycyjnych warsztatach malarskich. Podmalówkę w technice temperowej lub chudej technice olejnej malowano na zagruntowanym podobraziu z zaznaczonymi liniami szkicu ogólnej kompozycji.
4.Wyjaśnić pojęcia: alla prima, im pasto, laserunek.
Impast (wł. impasto - ugniatam) - technika stosowana w malarstwie olejnym lub akrylowym (rzadziej temperowym), polegająca na nakładaniu farby grubą, wypukłą warstwą przy pomocy pędzla lub szpachli. W XVI i XVII wieku w malarstwie holenderskim, flamandzkim i włoskim, a w XVIII wieku także angielskim.
Czym się różni druk: wklęsły, płaski i wypukły.
Druk płaski - stosowana w technikach graficznych i poligraficznych. Charakteryzuje się tym, że miejsca drukujące i niedrukujące znajdują się na tym samym poziomie. Techniki druku płaskiego dzieli się na dwa rodzaje:
metoda bezpośrednia (np. litografia, światłodruk) - w której forma drukowa styka się bezpośrednio z podłożem drukowym;
metoda pośrednia (np. offset) - w której obraz drukowy przenoszony jest z formy drukowej na element pośredniczący, a dopiero z niego w drugiej czynności na podłoże drukowe.
Druk wypukły, wypukłodruk - odbitka powstaje poprzez odbicie farby nałożonej na częściach wypukłych matrycy. Jest to najstarsza technika graficzna. W znaczeniu ogólnym, druk z form wypukłych i czcionek na maszynach drukarskich, określany jest jako typografia
Druk wklęsły (druk wgłębny) - stosowany zarówno w grafice warsztatowej, jak i poligrafii. Druk wklęsły polega na tym, że miejsca drukujące są położone poniżej miejsc niedrukujących. Farba drukowa pokrywa najpierw całą formę drukową, po czym z miejsc niedrukujących jest zabierana raklem, a następnie farba pozostawiona w zagłębieniach jest przenoszona na podłoże drukowe. Formy drukowe mają większą wytrzymałość w porównaniu z 2 pozostałymi technikami.
Do druku wklęsłego zaliczane są następujące techniki graficzne:
warsztatowe: akwaforta, akwatinta, Heliografia, heliograwiura, mezzotinta, miedzioryt, miękki werniks, odprysk, staloryt, sucha igła.
przemysłowe: rotograwiura, tampondruk.
6. Opisać techniki: akwaforta,akwatinta, sucha igła, miedzioryt, drzeworyt, mezzotinta,litografia, sitodruk.
Akwaforta, kwasoryt (wł. acquaforte - mocna woda czyli kwas azotowy) - technika graficzna wklęsła, także odbitka otrzymana tą techniką. Polega na wykonaniu metalowej formy drukowej z rysunkiem uzyskanym za pomocą trawienia. Płytę miedzianą lub cynkową pokrywa się nierozpuszczalnym w kwasie werniksem akwafortowym i następnie wykonuje się rysunek stalową igłą odsłaniając powierzchnię metalu. Przez zanurzenie płyty w kwasie następuje wytrawienie wgłębnego rysunku na płycie. W celu pogłębienia kresek w partiach ciemnych rysunku proces ten powtarza się kilkakrotnie. Po ostatnim trawieniu i usunięciu werniksu w płytę wciera się farbę drukową, która zatrzymuje się tylko w wytrawionych zagłębieniach. Wciśnięta w wytrawione zagłębienia płyty farba przeniesiona zostaje pod naciskiem w prasie wklęsłodrukowej na papier.
Akwatinta — odmiana techniki druku wklęsłego zbliżona do akwaforty, niegdyś stosowana jako jedna z metod odtwarzania obrazów i rysunków, dzisiaj wykorzystywana już tylko jako technika artystyczna, zaliczana do grafiki warsztatowej. Wykonanie formy drukowej w tej metodzie polega na pokryciu płyty metalowej sproszkowaną kalafonią lub pyłem asfaltowym, które podgrzane topią się i przylegają do niej, naniesieniu obrazu poprzez zasłonięcie wybranych fragmentów powierzchni metalu werniksem, a następnie trawieniu odsłoniętego metalu kwasem azotowym. Akwatinta różni się od akwaforty przede wszystkim tym, że trawione są nie linie, lecz płaszczyzny. W wyniku powielania czynności w coraz mniejszych obszarach obrazu uzyskuje się zróżnicowanie głębokości wytrawionych miejsc, a przez to możliwość waloryzowania koloru farby drukowej, czyli możliwość uzyskiwania półtonów.
Sucha igła (suchoryt, fr. pointe sèche) — technika graficzna druku wklęsłego, w której formę drukową tworzy się za pomocą stalowej igły na wypolerowanej płycie miedzianej, cynkowej lub mosiężnej. Igła, zagłębiając się w powierzchnię płyty, pozostawia rowek oraz wystający wiórek metalowy, zatrzymujące farbę. Tak powstały rysunek daje efekt tzw. dymka obok głównej kreski. Na odbitce daje to efekt szkicu ołówkowego. Otrzymaną formę drukową powleka się farbą drukową i czyści jak w miedziorycie, a następnie odbija na zwilżonym papierze, stosując minimalny nacisk prasy. Matryca ulega szybkiemu zniszczeniu ze względu na ścieranie i rozgniatanie wiórków zatrzymujących farbę, więc liczba dobrych odbitek jest niewielka. Próby zwiększenia trwałości matrycy m.in. przez galwaniczne niklowanie (zwł. w Niemczech w XIX w.) prowadziły do zatracenia swobodnego, rysunkowego charakteru odbitek i zostały zarzucone.
Miedzioryt (dawne nazwy sztych, kopersztych, łac. cuprum - miedź, niem. Kupferstich) to technika graficzna wklęsła, najstarsza technika graficzna na metalu, stosowana już w 1. połowie XV wieku. Tradycyjnie przypisuje się ten wynalazek florenckiemu złotnikowi Tommasowi Finiguerra. Grafiki wykonane w technice miedziorytu oznaczane są symbolem C2. Rysunek wykonuje się rylcem na wypolerowanej płycie miedzianej, z tym że najpierw wycinane są ogólne kontury, później wypełniane modelunkiem. Płytę pokrywa się farbą, po czym usuwa się jej nadmiar tak, że farba pozostaje jedynie w wyżłobionych rowkach. Następnie rycinę odbija się na prasie. Odbitka z takiej matrycy charakteryzuje się cienką ostro zakończoną kreską i nazywana jest również miedziorytem. W XVI-XVIII w. ryciny miedziorytnicze pełniły funkcję ilustracji książkowej oraz planszy kartograficznej. Specjalnym rodzajem miedziorytu jest miedzioryt punktowany, który powstaje przez zastosowanie zamiast rylca, punc o jednym lub kilku ostrych końcach.
Drzeworyt - technika graficzna należąca do druku wypukłego. Drzeworytem nazywa się również odbitkę uzyskaną tą techniką. W technice tej używana jest deska, na którą nanosi się rysunek, a następnie przy pomocy specjalnych narzędzi wycina się tło, które na odbitce będzie białe. Pozostawione wypukłe miejsca będą drukowały. Klocek pokrywa się farbą drukarską i odbija na papierze.
Mezzotinta (sztuka czarna, fr. maniere noire, wł. mezzotinto - półton) to technika druku wklęsłego należąca do technik suchych, czyli nie wymagających trawienia. Rysunek wykonuje się gładzikiem na chropowatej powierzchni płyty miedzianej, uprzednio równomiernie posiekanej specjalnymi narzędziami - chwiejakiem lub ruletką. Przez wygładzenie określonych partii płyty skrobakiem lub gładzikiem uzyskuje się właściwą formę ryciny. Im bardziej wypolerowane zostaną odpowiednie fragmenty, tym dadzą jaśniejszy ton na odbitce, gdyż przyjmą mniej farby drukarskiej. Odbitki posiadają subtelne przejścia od czerni do bieli i niezwykle miękkie półtony. Jest to najbardziej malarska ze wszystkich technik graficznych. Była często używana do portretów i reprodukcji malarstwa.
Litografia (zob. lit) — technika graficzna zaliczana do druku płaskiego, gdzie rysunek przeznaczony do powielania wykonuje się na kamieniu litograficznym, także odbitki wykonane tą techniką. W klasycznej litografii rysunek nanosi się zatłuszczającą kredką lub tuszem litograficznym na kamień — gładko wypolerowany lub przetarty ostrym piaskiem, co daje efekt gruboziarnistej faktury na odbitce. Po wykonaniu rysunku powierzchnia kamienia jest zakwaszana słabym roztworem kwasu azotowego i gumy arabskiej. Dzięki temu niezarysowane partie zostają uodpornione na zatłuszczenie farbą — stają się oleofobowe, a zarazem pozostają hydrofilne, czyli przyjmujące wodę. Wtedy właśnie rysunek zwilża się wodą, po czym nanosi się na niego farbę drukarską, którą przyjmują tylko oleofilowe — niewytrawione, zatłuszczone wcześniej kredką lub tuszem — fragmenty. Odbitki wykonuje się przykładając zwilżony papier do kamienia stanowiącego matrycę i odbijając na prasie litograficznej, która ze względu na kruchość kamienia skonstruowana jest inaczej niż prasa używana w technikach metalowych.
Sitodruk (serigrafia) - technika druku sitowego. Technika ta wywodzi się z tzw. malowania szablonowego, znanego już w czasach starożytnych w Chinach i Japonii. Za twórców sitodruku uznaje się Japończyków - Yuzensai Miyasaki, który w XVII w. wykorzystał tę metodę do ozdabiania kimon i Zisukeo Hirose, który w XIX w. wynalazł szablon zwany "katagami". Wycięty z papieru motyw wzoru nanoszony był na napiętą na drewnianej ramie siatkę z włosów ludzkich lub zwierzęcych. Szablon ten wraz siatką stał się pierwowzorem obecnie stosowanych form sitodrukowych. Dzisiejszą formę drukową stanowi prostokątna rama, zwykle aluminiowa z napiętą na niej siatką (kiedyś z nici jedwabnych, obecnie z nylonu, poliestru lub metalu) z szablonem. Szablon tworzy utwardzona warstwa światłoczuła, nie przepuszczająca farby, stanowiąca negatywowy obraz drukowanego wzoru. Elementem drukującym formy drukowej są nie zakryte oczka siatki sitodrukowej, przepuszczające farbę. Forma drukowa powstaje w ten sposób, że siatkę powleka się emulsją światłoczuła, którą po wyschnięciu naświetla się stykowo w kopioramie. Po wywołaniu (wypłukaniu nienaświetlonej emulsji) i wysuszeniu siatka z szablonem jest gotowa do druku. Podczas drukowania w maszynie płaskiej, maziasta farba drukowa jest rozprowadzana na całej powierzchni siatki i przesuwającym się po niej raklem jest przeciskana przez wolne oczka siatki bezpośrednio na podłoże drukowe.
Wyjaśnić pojęcia: pigment, barwnik, spoiwo, medium, rozcieńczalnik.
Pigment (łac. pigmentum) - kryjąca substancja barwiąca. Drobno zmielona substancja stała, nierozpuszczalna i najczęściej nieprzezroczysta, zabarwiająca sobą powierzchnię pokrywanej substancji. Zazwyczaj są to rozdrobnione minerały. W farbach dla oszczędności stosuje się pigmenty razem z wypełniaczami. Ziarna wypełniacza są wielokrotnie większe od ziaren pigmentów, które wypełniacz pokrywają tworząc w ten sposób większą powierzchnię kryjącą. Pigmenty można podzielić na pigmenty absorpcyjne (m.in. biel barowa, błękit pruski (inaczej błękit berliński), cynober, czerń frankfurcka, glejta ołowiana, minia ołowiowa, ultramaryna, zieleń szwajnfurcka), pigmenty metaliczne, pigmenty perłowe. W farbie mogą występować pigmenty z różnych grup jednocześnie, np. jeśli w farbie metalicznej znajdą się dodatkowo pigmenty absorpcyjne, wówczas dzięki takie farbie można uzyskać barwę z połyskiem metalicznym. Farbę z pigmentami metalicznymi można też wzbogacić pigmentami perłowymi, otrzymując dodatkowo efekty właściwe pigmentom perłowym.
Barwnik - jest substancją przepuszczającą światło i zabarwiającą sobą ośrodek, w którym jest rozpuszczona lub stopiona. Może również reagować z tym ośrodkiem. W odróżnieniu od pigmentów, wśród barwników występuje również wiele substancji organicznych.
Spoiwo - to substancja składająca się z części stałej lub płynnej posiadającej zdolność tworzenia błony oraz rozpuszczalnika, w której jest ona rozpuszczona lub występuje w formie zawiesiny. Najstarszymi spoiwami malarskimi były naturalne emulsje roślinne - żółtko kurzego jaja, sok z młodych pędów figowych, roztwór kazeiny, roztwory klejów glutynowych. W technice enkaustycznej stosowano jako spoiwo zmydlony lub roztopiony wosk pszczeli. Od końca XV w. zyskuje popularność technika olejna stosująca jako spoiwo olej roślinny,głównie lniany, rzadziej orzechowy, makowy, konopny. Technika opiera się na zdolności niektórych olejów do sieciowania pod wpływem światła i powietrza.
Medium - podłoże malarskie.
Rozpuszczalnik to ciecz zdolna do tworzenia roztworu po zmieszaniu z ciałem stałym, inną cieczą lub gazem. Najbardziej znanym rozpuszczalnikiem jest woda.
8. Wymienić grupy pigmentów: brązy, czerwienie, żółcienie, błękity, fiolety, zielenie,
czernie, biele.
PIGMENTY BIAŁE
BIEL CYNKOWA
BIEL OŁOWIOWA, zwana też BIELĄ KREMSKĄ
BIEL TYTANOWA
BIEL PERMANENTNA
PIGMENTY CZARNE
CZERŃ SŁONIOWA
CZERŃ Z WINOROŚLI
SADZA
CZERŃ ŻELAZOWA, MARSOWA
PIGMENTY BRĄZOWE
SIENA NATURALNA
SIENA PALONA
UMBRA NATURALNA
UMBRA PALONA
PALONA ZIEMIA ZIELONA
BRĄZ VAN DYCKA, BRĄZ KASELSKI
BRUNATNY TLENEK ŻELAZA
ASFALT
MUMIA
SEPIA
PIGMENTY CZERWONE
CZERWONY UGIER PALONY
PUCOLA
CZERWONE TLENKI ŻELAZOWE NATURALNE, CZERWIENIE MARSOWE
RÓŻ ANGIELSKI
RÓŻ WENECKI
RÓŻ INDYJSKI
CAPUT MORTUUM
CZERWIENIE KADMOWE
CYNOBER
MINIA, RÓŻ SATURNA
CZERWIEŃ CHROMOWA .
KRAPLAK
KARMIN
SMOCZA KREW
CZEWIEŃ PERMANENTNA
CZERWIEŃ CHINAKRYDONOWA
PIGMENTY ŻÓŁTE I POMARAŃCZOWE
ŻÓŁTE UGRY, OCHRY
ŻÓŁCIEŃ MARSOWA
ŻÓŁCIEŃ KADMOWA
ORANŻ KADMOWY
ŻÓŁCIEŃ CHROMOWA
ORANŻ CHROMOWY
AUREOLINA, ŻÓŁCIEŃ KOBALTOWA
ŻÓŁCIEŃ TYTANOWA
ŻÓŁCIEŃ NEAPOLITAŃSKA
ŻÓŁCIEŃ BARYTOWA
ŻÓŁCIEŃ CYNKOWA
ŻÓŁCIEŃ STRONTOWA
ŻÓŁCIEŃ INDYJSKA
ŻÓŁCIEŃ AZOWA HANSA, ŻÓŁCIEŃ PIGMENTOWA G
ARZIKA
ŻÓŁCIEŃ SZAFRANOWA
GUMIGUTA
PIGMENTY ZIELONE
ZIEMIA ZIELONA
CHROMOKSYD, ZIELONY CHROMOTLENEK KRYJĄCY
ZIELEŃ SZMARAGDOWA, ZIELONY CHROMOTLENEK ŚWIETLISTY
ZIELEŃ TRWAŁA
ZIELONA ULTRAMARYNA
ZIELEŃ KOBALTOWA
ZIELEŃ PAOLA VERONESE'A
ZIELEŃ GÓRSKA
ŚNIEDŹ MIEDZIOWA, ZIELEŃ HISZPAŃSKA
ZIELEŃ CHROMOWA, ZIELONY CYNOBER
ZIELEŃ CYNKOWA, ZIELEŃ WIKTORIA
ZIELEŃ HOOKERA
ZIELEŃ SOCZYSTA
ZIELEŃ FTALOCYJANINOWA
PIGMENTY NIEBIESKIE I FIOLETOWE
ULTRAMARYNA BŁĘKITNA
BŁĘKIT KOBALTOWY, KOBALT
BŁĘKIT PRUSKI, PARYSKI, BERLIŃSKI
CERULEUM, BŁĘKIT NIEBA
BŁĘKIT GÓRSKI
SMALTA
BŁĘKIT FTALOCYJANINOWY
INDYGO
FIOLETOWA ULTRAMARYNA
FIOLET KOBALTOWY CIEMNY
FIOLET MANGANOWY
FIOLET CHINAKRYDONOWY
Podstawy obrazu-kompozycja
Co to jest kontrast?
Kontrast - uwydatniona różnica, przeciwieństwo lub przeciwstawienie elementów obrazu bądź rzeźby. Kontrast służy do podkreślenia i zaakcentowania wybranych elementów dzieła. Może też służyć do podkreślenia nastroju pracy, na przykład przydawać niepokoju i niepewności. Rożnica między dwoma zestawianymi ze sobą przedmiotami lub zjawiskami dotycząca na przykład barwy, kształtu lub faktury.
Jakiego typy kontrastu występują w obrazie?
Kilka z częściej stosowanych kontrastów w sztuce:
Kontrast świetlny
Kontrast ilościowy
Kontrast jakościowy
Kontrast barw
Kontrast faktur
Kontrast przestrzenny
Kontrast między kształtem brył
Kontrast ukazanego ruchu
Cechy charakteryzujące podobrazie: pionowe, poziome.
Scharakteryzować przejście od obrazu do jego otoczenia.
Co to jest statyka, a co dynamika w obrazie?
Kompozycje dynamiczne - to te w których odczuwamy nietrwałość położenia, niepokój, pęd, ruch. Znanym sposobem uzyskania dynamiczności dzieła jest skomponowanie go po linii ukośnej.
Kompozycja statyczna - jest mocno osadzona na swej podstawie; patrząc na nią odczuwamy trwałość, bezruch, pełną równowagę. Dla uzyskania kompozycji statycznej artyści posługiwali się często układem linii pionowych i poziomych.
Porównać typowy obraz olejny z akwarelą.
Przestrzeń
1.Wymienić metody kodowania przestrzeni w obrazie.
Rozmycie, Perspektywa, Podział na 1 i 2 plan, Przysłanianie obiektów, Kolorystyka
2. Co to jest perspektywa: zbieżna, izometryczna, z lotu ptaka, żabia.
Perspektywa linearna, perspektywa zbieżna - technika umożliwiająca przedstawianie rzeczywistości na płaskiej powierzchni, tak aby sprawiała wrażenie głębi. Zasady perspektywy linearnej jako pierwszy opracował w XV wieku architekt florencki Filippo Brunelleschi.
Podstawową jej zasadą jest pozorne zmniejszanie się wielkości przedmiotu w miarę oddalania od widza oraz pozorna zbieżność ku horyzontowi wszystkich linii biegnących od oka widza do przedmiotu - jest to tzw. perspektywa linearna.
Perspektywa powietrzna — technika malarska, która służy zwiększeniu iluzji głębi.
Przestrzeń wpływa na odbiór tonów i kolorów. W miarę oddalania się w kierunku horyzontu zwiększa się warstwa powietrza między obiektem a obserwującym. Wraz ze zwiększaniem się odległości tony i barwy bledną i stają się jaśniejsze, bardziej niebieskawe, a kształty przedmiotów stają się mniej wyraźne, jakby zamglone.
Za wynalazcę perspektywy powietrznej jest uznawany Leonardo Da Vinci.
Rzut izometryczny - odwzorowanie przestrzeni trójwymiarowej na płaszczyznę, będące jednym z rodzajów rzutu równoległego. Charakteryzuje się tym, że kąt pomiędzy wszystkimi rzutowanymi osiami jest ten sam, co sprawia, że skrócenie perspektywiczne każdej z osi jest takie samo.
Perspektywa żabia - sposób kadrowania zdjęcia lub ujęcia polegający na ustawieniu obiektywu poniżej środka rejestrowanego obiektu. Obiekt sprawia wtedy często wrażenie większego niż jest w rzeczywistości.
Perspektywa ptasia - sposób kadrowania zdjęcia lub ujęcia polegający na ustawieniu obiektywu nad obiektem fotografowanym/filmowanym.
3. Jaki i gdzie namalowano pierwszy obraz z perspektywą zbieżną.
4. Co to jest stereoskopia.
Stereoskopia — technika obrazowania, oddająca wrażenie normalnego widzenia przestrzennego, tzn. reprezentującego nie tylko kształt i kolor obiektów ale także ich wzajemne zależności przestrzenne, odległość od obserwatora i głębię sceny.
Wymaga dostarczenia do mózgu dwóch obrazów, widzianych z perspektywy lewego i prawego oka. W tym celu wykonuje się parę zwykłych dwuwymiarowych obrazów (stereoparę), reprezentujących obiekt czy scenę z dwóch punktów widzenia, oddalonych tak jak oczy obserwatora. Obrazy składowe stereopary są bardzo podobne, ale różnią się nieco kątem widzenia obiektów i szczegółami wzajemnego przesłaniania się obiektów w scenie. To właśnie te drobne różnice niosą informację o trzecim wymiarze.
5. Wyjaśnić pojęcia: anaglify,wallpaper stereogram, randomdots stereogram.
Anaglif — jeden z typów rysunku lub fotografii stereoskopowej dający złudzenie trójwymiaru podczas oglądania za pomocą specjalnych, najczęściej czerwono-cyjanowych (turkusowych), okularów. Sporządzenie anaglifów polega na nałożeniu na siebie dwóch zdjęć, wykonanych z lekkim poziomym przesunięciem, odpowiadającym obrazom dla lewego i prawego oka. Zdjęcia takie można uzyskać używając szyny nakładanej na statyw lub specjalnych aparatów fotograficznych o dwóch obiektywach. Do połączenia dwóch zdjęć stosuje się specjalistyczne oprogramowanie komputerowe.
Stereogram, obraz stereoskopowy to obraz utworzony za pomocą techniki przedstawienia go na płaszczyźnie w taki sposób, aby sprawiał wrażenie trójwymiarowego. Wrażenie to widz może osiągnąć przy zastosowaniu specjalnych okularów o różnobarwnych szkiełkach lub odpowiednio ustawiając wzrok (np. rozszczepiając go) - użyty sposób jest zależny od techniki, jaką utworzono stereogram.
Pierwsze stereogramy znano już w XIX w.. Początkowo składały się one z dużej liczby losowo pokolorowanych kropek. Z czasem technikę udoskonalono. Ręcznie można tworzyć jedynie bardzo proste obrazy.
Stereogram - stereoskopowa para zdjęć lub rysunków poprawnie zorientowana i umiejscowiona do obserwacji stereoskopowej.
6. W jaki sposób widzimy przestrzeń.
7. Co to są figury niemożliwe.
Są to przedstawienia trójwymiarowych figur na płaszczyźnie, które są sprzeczne w swojej przestrzenności, tzn. nie jest możliwe, aby skonstruować ich trójwymiarowe odpowiedniki.
Jakie znasz najsłynniejsze figury niemożliwe?
Sześcian Neckera , Trójkąt Penrose'a, Schody Penrose'a, Sześcian Eschera , Diabelskie widły, Dibar Ernsta,
wodospad eschera
Kolor i światło
Wyjaśnij pojęcia: światło zimne, światło ciepłe.
Jaką temperaturę ma standardowe światło dzienne.
Barwę światła najlepiej opisuje temperatura barwowa jest to obiektywna miara wrażenia barwy danego źródła światła. Można przy tym wyróżnić trzy główne grupy barwy światła:
ciepłobiała < 3300 K (Kelwin - jednostka temperatury);
chłodnobiała 3300 - 5000 K;
dzienna > 5000 K.
3. Jakiej barwy mamy światło: o poranku, o zachodzie, o zmroku, wpadające przez
północne okno.
1600 K - wschód i zachód Słońca;
1800 K - barwa światła świeczki;
2800 K - barwa bardzo ciepłobiała (żarówkowa);
3000 K - barwa ciepłobiała;
3200 K - barwa światła żarowego lamp studyjnych;
4000 K - barwa biała;
5000 K - barwa chłodnobiała
6500 K - barwa dzienna;
20000 K - barwa czystego granatowego nieba;
28000-30000 K - błyskawica;
4. Jakiego rodzaju kontrast wiąże się z przedstawieniem światła w okresie renesansu, a
w okresie impresjonizmu.
Kontrast świetlny (renesans?)
Kontrast barw (impresjonizm)
Jakie kolory nazywamy ciepłymi, a jakie zimnymi.
Ciepłe: Pomarańcze, Czerwienie, Żółcie
Zimne: Niebieskie, Zielenie,
Wyjaśnij pojęci kontrast temperaturowy.
Kontrast temperaturowy polega na używaniu barw o różniej temp. Kolory zimne i ciepłe.
Co to są barwy dopełniające.
Barwy dopełniające - pary barw, które połączone ze sobą w równych proporcjach dają (w zależności od metody łączenia) - czerń, biel lub szarość. Barwy dopełniające to pary barw dopełniające się do achromatyczności. Najczęściej są przedstawiane jako barwy leżące naprzeciwko siebie w kole barw.
Co to są: kolory spot, kolory proces i do czego służą.
Spot Colors, czyli kolory dodatkowe w obrazach tworzonych w Photoshopie
Kolory process, czyli kolory dodatkowe w obrazach tworzonych w np. Ilustratorze, ogólnie w DTP(?)
Wyjaśnij pojęcia: RGB, CMYK, Lab, HSB, HSL.
CMYK - zestaw czterech podstawowych kolorów farb drukarskich stosowanych powszechnie w druku kolorowym w poligrafii i metodach pokrewnych (atramenty, tonery i inne materiały barwiące w drukarkach komputerowych, kserokopiarkach itp.). Na zestaw tych kolorów mówi się również barwy procesowe lub kolory triadowe (kolor i barwa w jęz. polskim to synonimy). CMYK to jednocześnie jedna z przestrzeni barw w pracy z grafiką komputerową.
RGB - jeden z modeli przestrzeni barw, opisywanej współrzędnymi RGB. Jego nazwa powstała ze złożenia pierwszych liter angielskich nazw barw: R - red (czerwonej), G - green (zielonej) i B - blue (niebieskiej), z których model ten się składa. Jest to model wynikający z właściwości odbiorczych ludzkiego oka, w którym wrażenie widzenia dowolnej barwy można wywołać przez zmieszanie w ustalonych proporcjach trzech wiązek światła o barwie czerwonej, zielonej i niebieskiej.
Przestrzeń barw Lab rozciąga się pomiędzy barwami przeciwstawnymi, tworzącymi następujące wymiary: wymiar L oznaczający jasność, oraz wymiary a i b, oparte na nieliniowo skompresowanych koordynatach przestrzeni barw CIEXYZ. Koordynaty systemu barw L, a, b zaproponowanego przez Huntera w 1948 roku to L, a i b. Jednakże Lab stanowi obecnie często nieformalny skrót przestrzeni CIE 1976 (L*, a*, b*) (zwanej również CIELab, która jest właśnie wyznaczona przez koordynaty L*, a* i b*). Dlatego też akronim Lab nie jest jednoznaczny.
HSV/HSB (ang. Hue Saturation Value) - model opisu przestrzeni barw zaproponowany w 1978 roku przez Alveya Raya Smitha.
Stożek przestrzeni barw HSV.
Model HSV nawiązuje do sposobu, w jakim widzi ludzki narząd wzroku, gdzie wszystkie barwy postrzegane są jako światło pochodzące z oświetlenia. Według tego modelu wszelkie barwy wywodzą się ze światła białego, gdzie część widma zostaje wchłonięta a część odbita od oświetlanych przedmiotów.
Symbole w nazwie modelu to pierwsze litery nazw angielskich dla składowych opisu barwy: H - barwa światła (ang. Hue) wyrażona kątem na kole barw przyjmująca wartości od 0° do 360°. Model jest rozpatrywany jako stożek, którego podstawą jest koło barw.
Wymiary stożka opisuje składowa S - nasycenie koloru (ang. Saturation) jako promień podstawy oraz składowa V - (ang. Value) równoważna nazwie B - moc światła białego (ang. Brightness) jako wysokość stożka.
HSL - to jeden z modeli opisowych dla kolorów postrzeganych przez ludzi. Ten sposób opisowy miał polegać na tym, że każdej barwie postrzeganej przez człowieka jest przyporządkowany jeden punkt w przestrzeni trójwymiarowej identyfikowany przez trzy składowe: (h,s,l). Model pojawił się w okresie startu telewizji - pierwsze demonstracje w latach 1926-1930.
Znaczenie i zakresy współrzędnych:
H: Hue - (z ang. odcień, barwa), o wartościach z przedziału: od 0 do 360 stopni.
S: Saturation - nasycenie koloru. z przedziału 0...1 albo 0...100%.
L: Lightness - średnie światło białe, z przedziału 0...1 albo 0...100%.
10. Wyjaśnij pojęcia: dominanta, akcent, monochrom, kolory zdesaturowane, color field
(pole koloru).
DTP
Co to jest: pismo, glif?
Pismo to system umownych znaków, za pomocą których można utrwalić język mówiony.
Glif (glyf) w typografii jest kształtem przedstawiającym w określonym kroju pisma konkretny grafem lub symbol.
Jakie znasz aplikacje DTP?
* Adobe InDesign
* Adobe FrameMaker
* Adobe PageMaker
* Orxtra Publisher
* CorelDRAW, a jeśli tak, to również Adobe Illustrator
* Corel Ventura
* iStudio Publisher
* PageStream/Publishing Partner
* MS Office Publisher
* QuarkXPress
* Scribus - darmowy
* Serif PagePlus
* Easy Flyer Creator
Jakiego typu znaki występują w tekście?
Znaki pisarskie dzielimy na:
litery
cyfry
znaki akcentów fonetycznych
znaki interpunkcyjne
symbole matematyczne, fizyczne, chemiczne itp.
abrewiatury
nuty
piktogramy
inne znaki pomocnicze
Co to są litery podrzędne, wersaliki, kapitaliki?
Litery podrzędne zwane są także tekstowymi lub minuskułami. Przedstawiają one obrazy małych liter alfabetu.
Kapitaliki (łac. capitalis - główny) - litery i cyfry o wyglądzie wersalików i wielkości nieco powyżej minuskuły bez wydłużeń górnych.
Majuskuła (wersalik, wielka lub duża litera) - każda z wielkich liter alfabetu, tj. większego formatu i innego kształtu w stosunku do małej.
W jakim okresie w Europie wprowadzono pismo podrzędne?
Co to jest: stopień znaku, stopień wiersza, firet?
Stopień pisma jest to pionowy wymiar pola znaku.
Stopień wiersza jest to pionowy wymiar pola wiersza.
Firet - długość stosowana w typografii (w zecerstwie i DTP) używana bezpośrednio przy składzie tekstu, jest równa wysokości aktualnie używanego stopnia pisma.
Co to są znaki interpunkcyjne i jakie znasz?
Interpunkcja jest to graficzny odpowiednik intonacji, rytmu i tempa mowy, akcentu wyrazowego i zdaniowego.
Czym się różni czcionka jednoelementowa od dwuelementowej?
pismo jednoelementowe - wszystkie kroje pisma, w których litery (i oczywiście wszystkie pozostałe znaki) są zbudowane z kresek tej samej szerokości (czyli grubości). Inna nazwa to pismo linearne.
pismo dwuelementowe - w odróżnieniu od pisma jednoelementowego kreski stanowiące znaki mogą się różnić grubością, np. wszystkie pionowe są innej grubości niż poziome, lub też gdy szerokość tych kresek zmienia się płynnie, dowolnie.
Jakie znasz podstawowe struktury tekstu?
strukturę głęboką, czyli treść oznaczaną (znaczenie) danego tekstu
strukturę powierzchniową, czyli formę tekstu (użyte wyrazy, zwroty, formy fleksyjne i konstrukcje syntaktyczne). Relacja między tymi strukturami nazywa się stylem językowym.
Czym się różnią formaty akapitu od formatów znaków?
Format znaków to np. czcionka, pogrubienie itd.
Format akapitu to np. wyrównanie, wcięcie itd.
Jakie znasz formaty znaków, a jakie formaty akapitu?
Kierunki i twórcy przełomu XIX i XX wieku
Fowizm: określ cechy charakterystyczne, twórcy, osadzenie w historii.
Fowizm (fr. Les Fauves - dzikie zwierzęta, drapieżniki) - kierunek w malarstwie francuskim początku XX wieku o bardzo żywej i oderwanej od rzeczywistości kolorystyce dzieł.
"Przywódcą fowistów" nazywano Henri Matisse'a, który na swoich obrazach zestawiał czyste kolory, często pozbawiając je ich związków z rzeczywistością. Jego silnie uproszczone, dziś powiedzielibyśmy - "komiksowe", płótna są tak naprawdę plamami wyrazistych kolorów (jak np. w "Tańcu" z 1910).
André Derain (1880-1954)
Kees van Dongen (1877-1968)
Henri Matisse (1869-1954)
Georges Rouault (1871-1958)
Maurice de Vlaminck (1876-1958)
Raoul Dufy (1877-1953)
Kubizm: określ cechy charakterystyczne, twórcy, osadzenie w historii.
Kubizm - kierunek w sztukach plastycznych, głównie malarstwie i rzeźbie, który rozwinął się we Francji na początku XX wieku.
Prekursorami kubizmu byli Pablo Picasso i Georges Braque. Po raz pierwszy określenia kubizm użył krytyk sztuki Louis Vauxcelles. W języku francuskim brzmi ono cubisme i pochodzi od łacińskiego słowa cubus, co oznacza kostka lub sześcian . Ten termin przyjął się i szybko wszedł do powszechnego użytku, jednak twórcy tego kierunku długo unikali jego stosowania.
Juan Gris
Fernand Léger
Francis Picabia
Louis Marcoussis
Jean Metzinger
Albert Gleizes
Pablo Picasso
Georges Braque
Najsławniejsze dzieła (malarskie i rzeźbiarskie) związane z kubizmem:
Panny z Awinionu Pablo Picasso (1907)
Surrealizm: określ cechy charakterystyczne, twórcy, osadzenie w historii.
Surrealizm (zwany także nadrealizmem) - kierunek w sztuce powstały w 1924 we Francji, początkowo występujący wyłącznie w literaturze, później w sztukach plastycznych, filmie i teatrze. Termin ten stworzył w 1917 roku Guillaume Apollinaire
W malarstwie założeniem surrealizmu było "wyrażanie wizualne percepcji wewnętrznej". Artyści starali się wykreować obrazy burzące logiczny porządek rzeczywistości. Często były to wizje groteskowe, z pogranicza jawy, snu, fantazji, halucynacji, a odsunięte od racjonalizmu.
Przedstawicielami tego nurtu w malarstwie byli: Salvador Dalí, Giorgio de Chirico, Max Ernst, Hans Arp , Marcel Duchamp, Francis Picabia, Osvaldo Licini, René Magritte.
4. Neoimpresjonizm: określ cechy charakterystyczne, twórcy, osadzenie w historii
(malarstwo Georges Serauta).
Neoimpresjonizm - kierunek w malarstwie francuskim, zapoczątkowany ok. roku 1880 przez Georges'a Seurata i dążący do zreformowania impresjonizmu poprzez zastąpienie lirycznej improwizacji ścisłą metodą budowania obrazu z wykorzystaniem naukowych zdobyczy optyki, analizy światła i koloru, fizjologii i psychologii widzenia. Termin został stworzony przez krytyka Félixa Fénéona.
Do jego najsłynniejszych dzieł Georges'a Seurata należą:
Kąpiel w Asnieres (1883-84)
Białe domy
Plaża w Bas-Butin
La Maria
Latarnia morska w Honfleur
Niedzielne popołudnie na wyspie Grande Jatte (1884-86)
Le Pont de Courbevoie
Latarnia morska w Honfleur (1886)
Port-en-Bessin
Widok Le Crotoy
Cyrk, 1890 - 1891, olej na płótnie 185,5 x 152,5 cm Musée d'Orsay
Modelki (1888)
Parada
Pudrująca się kobieta
Malarstwo: Cezanne, Van Gogha, Paul Gauguin.
Paul Cézanne ( ur. 19 stycznia 1839, zm. 22 października 1906) - malarz pochodzący z Aix-en-Provence, którego twórczość stanowi pomost pomiędzy impresjonizmem i kubizmem.
Vincent Willem van Gogh ( ur. 30 marca 1853, zm. 29 lipca 1890) - holenderski malarz postimpresjonistyczny, którego twórczość dzięki żywej kolorystyce i emocjonalnemu oddziaływaniu wywarła dalekosiężny wpływ na sztukę XX w. Artysta w ciągu swego życia cierpiał na napady lękowe i narastające ataki spowodowane zaburzeniami psychicznymi.
Paul Gauguin - Eugène Henri Paul Gauguin (urodzony 7 czerwca 1848 zmarł 9 maja 1903) - malarz pochodzenia francuskiego.
Cechami charakterystycznymi obrazów Gauguina była czysta paleta barw oraz stosowanie kreski oddzielającej sąsiadujące kolory, nie bał się on zrywać z rutyną malarską taką jak np. stylistyka impresjonistyczna oraz stosowanie takich prawideł jak na przykład: światłocienie czy określanie źródła światła na obrazie, jego sztuka bardziej nawiązywała do tradycji japońskich i sztuk prymitywistów. Obrazy Paula Gauguina stanowią w obecnych czasach ekskluzywne wyposażenie salonów i zachwycają gości.
Ekspresjonizm: określ cechy charakterystyczne, twórcy, osadzenie w historii.
Ekspresjonizm - terminu tego po raz pierwszy użył dla oznaczenia swojej sztuki francuski malarz J. A. Hervè w 1901 roku nadając tę nazwę cyklowi swoich obrazów wystawionych w Salonie Niezależnych. Kierunek w sztuce rozwinął się na dobre na początku XX w. w Niemczech, ale korzeniami sięga do eksperymentów artystycznych wielkich twórców schyłku XIX w.: Vincenta van Gogha, Edwarda Muncha, Jamesa Ensora i Paula Gauguina, których można określić jako prekursorów ekspresjonizmu.Ekspresjonizm odrzucał mentalność i obyczajowość mieszczańską. Postulował "odnowę sztuk" i twierdził, że poprzez deformację rzeczywistości przedstawianej w dziełach uzyskuje się obraz realności "bardziej ludzkiej", co prowadzić ma do moralnej odnowy ludzkości.
Cézanne, Van Gogh i Matisse.
Kierunki i twórcy XX wieku
Popart: określ cechy charakterystyczne, twórcy, osadzenie w historii.
Pop art, popart (z ang. popular art = sztuka popularna) - prąd artystyczny w sztuce po II wojnie światowej, wywodzący się z ekspresjonizmu abstrakcyjnego. Termin pop-art został po raz pierwszy użyty przez angielskiego krytyka sztuki Lawrence'a Allowaya w „Przeglądzie Architektonicznym” („Architectural Digest”) z 1952 roku do opisania tych obrazów, które ilustrowały powojenny konsumpcjonizm i czerpały z dóbr materializmu.
Ekspresjonizm abstrakcyjny, sztuka amerykańska po wojnie.
Ekspresjonizm abstrakcyjny (szkoła nowojorska) to ruch artystyczny kształtujący się w malarstwie amerykańskim w latach 40. XX wieku pod wpływem nowoczesnego malarstwa europejskiego. Uznawany za pierwszy czysto amerykański ruch o światowym znaczeniu, stawiający Nowy Jork w centrum świata sztuki. Termin został ukuty w 1946 roku przez krytyka, Roberta Coatesa.
Bacon, nowa figuracja.
Francis Bacon (ur. 28 października 1909, zm. 28 kwietnia 1992) - brytyjski malarz samouk.
Tematem jego obrazów był człowiek samotny, wyobcowany, znajdujący się nierzadko w sytuacji zagrożenia. Jego obrazy pełne są nadrealnych perspektyw, dramatyzmu i teatralnej ekspresji (deformacja postaci, nieokreślona przestrzeń, żywe, intensywne barwy). Wiele razy podejmował tematykę religijną (zwłaszcza motyw ukrzyżowania), ale inspiracją dla niego były także prace Rembrandta, Grünewalda, Velázqueza, fotografie i prasa.
Opart: określ cechy charakterystyczne, twórcy, osadzenie w historii.
Op-art (ang. optical art - sztuka optyczna, wzrokowa, inaczej wizualizm) to kierunek w grafice, modzie, sztuce użytkowej i malarstwie, którego zadaniem jest oddziaływanie na oko widza, a nie na jego intelekt czy emocje; stosujący abstrakcyjne kombinacje linii dające geometryczne złudzenia optyczne, efekty świetlne, dynamiczne i fakturalne, zmierzające do wywołania wrażenia głębi oraz ruchu rozwibrowaniem pola widzenia. Za okres szczytowy op-artu uznaje się lata 50. i 60. XX wieku.
Minimalizm: określ cechy charakterystyczne, twórcy, osadzenie w historii.
Minimalizm, sztuka minimalna (ang. minimalism albo minimal art) - nurt w sztuce, rozwijający się w latach 60. XX wieku.
Twórcy minimalizmu dążyli do ograniczenia w dziele środków plastycznych. Operowano jedynie uproszczoną bryłą, podstawowymi kształtami (okrąg, trójkąt, prostokąt), gładkimi powierzchniami oraz wielkościami i skalą (powstawały tak często monumentalne obiekty). W dziełach tych wyeliminowano "ślad autorski" tworząc prace o anonimowej atmosferze.
Hiperrealizm: określ cechy charakterystyczne, twórcy, osadzenie w historii.
Hiperrealizm, superrealizm lub fotorealizm - kierunek w malarstwie XX wieku, którego celem jest przedstawianie rzeczywistości z jak największą precyzją. Termin ten po raz pierwszy zastosował Daniel Abadie w odniesieniu do twórców amerykańskich odtwarzających na płótnach fotografię.
Nurt ten zrodził się około 1965 roku w Stanach Zjednoczonych. Momentem triumfu hiperrealistów była wystawa sztuki Documenta w Kassel w Niemczech(1972). Wśród wystawianych tam prac fotorealizm cieszył się największym zainteresowaniem. Po kilku latach zainteresowanie tym kierunkiem osłabło.