OBLICZANIE WYNIKÓW SKALI WAIS-R

Krok 1. Przekształcanie wyników surowych na przeliczone i ustalanie ilorazu inteligencji

Cel:

• uzyskanie cząstkowych wyników przeliczonych dla poszczególnych testów,

• ustalenie ilorazu inteligencji dla Skali Pełnej oraz Słownej i Wykonawczej.

Etapy:

1. Sprawdź, czy poprawnie obliczyłeś wyniki surowe i czy badanie było przeprowadzone zgodnie z procedurą:

• czy przeprowadziłeś wszystkie przewidziane danym podtestem zadania?

• czy przeprowadziłeś wszystkie podtesty?

2. Nie można obliczyć IQ, gdy 0 to wynik surowy w połowie testów

3. Wpisz wyniki surowe poszczególnych testów na I stronę Arkusza Odpowiedzi

4. Oblicz wiek osoby badanej na Arkuszu Odpowiedzi

5. W tabeli norm 47, s.206-216 odpowiedniej do wieku sprawdź wyniki przeliczone dla poszczególnych testów i wpisz do Arkusza Odpowiedzi

6. Uwzględniając błąd pomiaru oszacuj granice przedziału, w jakim mieści się wynik prawdziwy - skorzystaj z tabeli 38 lub 39 ze strony 121

7. Oblicz sumę wyników przeliczonych dla Skali Słownej, Bezsłownej i Pełnej. Wpisz je także do tabelki na samym dole

8. Oszacuj granice przedziału dla skal na podstawie tabeli 38 lub 39 ze strony 121

9. Ustal ilorazy inteligencji na podstawie sum wyników przeliczonych, posługując się tabelą 48 ze strony 217-220 i wpisz je na dole Arkusza Odpowiedzi. Przelicz też górną i dolną granicę przedziału.

Krok 2. Interpretacja uzyskanych wyników

Analiza interindywidualna, odwołująca się do ogólnej klasyfikacji ilorazów inteligencji
i opisu wyników przeliczonych

• zajrzyj do skryptu o klasyfikacji ilorazów, skorzystaj z interesujących nas tabel (klasyfikacja ilorazów „co 10”)

• Podobnie jak przy interpretacji wyników WISCa - podaj uzyskane ilorazy, ich interpretację, dokonaj jakościowej analizy wyników przeliczonych w poszczególnych podtestach (wg tabeli poniżej)

Jakościowy opis wyników przeliczonych w podtestach skal Wechslera:

wynik przeliczony	jakościowy opis rozwoju
16-19	bardzo wysoki	silne zdolności
14-15	wysoki
13	powyżej przeciętnego
8-12	przeciętny lub normalny
7	poniżej przeciętnego	słabe zdolności
5-6	graniczny
1-4	upośledzony

W skalach Wechslera wyniki przeliczone mieszczące się w obszarze 8-12 punktów wskazują na przeciętny rozwój mierzonych zdolności. Wynik 13 lub więcej wskazuje na przyspieszenie rozwoju danej funkcji, natomiast wynik 7 i mniej sugeruje słabszy rozwój mierzonej zdolności. 10 to wynik średni.

Wyniki czynnikowe

Analiza czynnikowa WAIS-R doprowadziła do ustalenia trzech czynników:

• Rozumienia Werbalnego (Wiadomości, Słownik, Rozumienie, Podobieństwa)

• Organizacji Percepcyjnej (Braki w Obrazkach, Porządkowanie Obrazków, Klocki, Układanki)

• Pamięci i Odporności na Dystraktory (Arytmetyka, Powtarzanie Cyfr, Symbole Cyfr)

Aby przeanalizować wyniki czynnikowe, należy:

1. zsumować odpowiednie wyniki przeliczone i wpisać do tabelki na arkuszu

2. korzystając z tabeli 46, s.201-204 ustalić II (Iloraz Inteligencji) dla czynników

3. oszacować granice przedziału za pomocą tabeli 41, s.130 (dodać i odjąć od IQ!)

4. obliczyć różnice pomiędzy poszczególnymi czynnikami i sprawdzić, czy rozbieżności te są istotne- tabela 42, s.130

Krok 3. Analiza rozbieżności miedzy skalami i analiza profilu

Jest to analiza intraindywidualna - odnosząca się do samej osoby badanej, wskazująca na jej mocne i słabe strony.

Aby ocenić harmonijność rozwoju sfer słownej i wykonawczej, porównujemy iloraz słowny
i iloraz wykonawczy. Obliczamy rozbieżność pomiędzy tymi skalami (różnica bezwzględna)
i sprawdzamy w tabeli 45, s.180-200, czy jest ona znacząca (istotność 0,15 - do tej odnosimy się na potrzeby naszych ćwiczeń)) bądź bardzo znacząca (istotność 0,05) dla danej grupy wiekowej. Poza tą różnicą, istotne są też ilorazy, przy których ta rozbieżność występuje: czy ilorazy te wskazują na wybitne uzdolnienia, na parcjalne deficyty rozwojowe (np. deficyt uwagi, percepcji wzrokowej itp.), czy też na opóźnienia rozwoju.

W przypadku, gdy II słowny jest wyższy od II wykonawczego możemy sądzić, że:

• zdolności werbalne są rozwinięte lepiej niż praktyczne

• procesy słuchowo-werbalne przebiegają sprawniej i efektywniej niż wzrokowo-ruchowe

• zdobywanie wiedzy na drodze gromadzenia doświadczeń jest lepsze niż zdolność bezpośredniego rozwiązywania problemów i zadań

• występuje deficyt koordynacji wzrokowo-ruchowej, problemy zmysłowe (wzrok, manualne itp.)

• występuje spowolnienie psychoruchowe; wolne tempo pracy (rozbieżność miedzy ilorazem aktualnym a potencjalnym)

• istnieją trudności w pracy na czas

W przypadku, gdy II słowny jest niższy od II wykonawczego możemy sądzić, że:

• praktyczne umiejętności są lepiej rozwinięte od werbalnych

• operacje na materiale konkretnym (wzrokowo-ruchowe) są lepiej rozwinięte niż przetwarzanie werbalno - słuchowe

• bezpośrednie rozwiązywanie problemów przebiega lepiej niż nabywanie wiedzy werbalnej

• jest lepszy poziom inteligencji praktycznej niż teoretycznej

• brakuje treningu w zakresie kształcenia formalnego i nieformalnego

• przy dużej rozbieżności: deficyt rozwoju języka; zaburzenia słuchu fonetycznego; trudności w funkcjonowaniu intelektualnym gdy nie ma presji czasu

Wykreślanie i analiza profilu

W tabeli na pierwszej stronie arkusza dla każdego podtestu zaznaczamy wynik oraz (np. ołówkiem) cieniujemy granice przedziału. Uzyskujemy profil, dzięki któremu możemy ocenić harmonijność rozwoju poszczególnych funkcji oraz wykryć słabe i mocne strony badanego.

Z uwagi na zmienność profilu wyróżniamy 3 typy:

- profil o minimalnej zmienności(inaczej: wyrównany)-wyniki mieszczą się w granicach 8-12

- profil o umiarkowanej zmienności - wyniki w granicach 5-15

- profil o ekstremalnej zmienności - wyniki wahają się od 1 do 19

Jest wiele metod analizy konfiguracji profilu, między innymi:

• Analiza metodą minimalnych różnic krytycznych

1. Ustal średnią skali (Pf- profil średni), bazując na wynikach przeliczonych

2. Porównaj wynik każdego podtestu (T) do tej średniej, wykonując działanie T-Pf

3. Sprawdź, czy uzyskana różnica jest istotna, korzystając z tabeli 44, s. 175-180.

4. Jeśli wynik bezwzględny jest wyższy od minimalnej różnicy, zaznacz go *. Dla odróżnienia istotność 0,05 możesz oznaczyć **. Minus przy wyniku z gwiazdką oznacza, że jest to słabość badanego, wynik na plusie oznacza jego silną stronę. Jeśli nie ma żadnej *, rozwój jest harmonijny.

Można przyjąć zasadę, że:

1) w sytuacji, gdy IIsł i IIw nie różnią się istotnie, poszczególne podtesty porównujemy ze średnią skali pełnej

2) w sytuacji, gdy IIsł i IIw różnią się istotnie, poszczególne podtesty porównujemy ze średnią ich własnych skal (tzn. testy słowne ze średnią skali słownej, testy wykonawcze ze średnią skali wykonawczej)

• Analiza metodą odchyleń ćwiartkowych

1. Oblicz średnią wyników przeliczonych i na profilu poprowadź w tym miejscu linię

2. Podziel średnią na 4 - uzyskasz odchylenie ćwiartkowe Q

3. Dodaj i odejmij Q od średniej; na profilu poprowadź 2 linie przerywane

Różnice nieznaczące mieszczą się pomiędzy liniami przerywanymi. Są to funkcje rozwinięte przeciętnie dla tej osoby badanej. Poniżej -Q są wyniki osłabione. Powyżej +Q znajdują się funkcje, stanowiące mocne strony badanego.

• Metoda Fena Rhodesa

Dla potrzeb naszych ćwiczeń przy analizie wyników w WAISie będziemy dokonywać tych samych analiz, które były przy WISCu.Sugestie do sporządzania opinii w oparciu o badanie testem inteligencji (za Sattlerem)

Opinia psychologiczna

Nazwisko i imię Data badania

Data urodzenia Data wydania orzeczenia

Wiek Klasa

Stosowany test inteligencji

• Powód zgłoszenia - przyczyna zgłoszenia

Należy podać krótką informację o trudnościach, wskazując równocześnie na źródło tych trudności, np. przypuszczenie upośledzenia umysłowego, zaburzenia mowy, słuchu (defekty zmysłów) lub zaburzenia zachowania

• Ogólna obserwacja

Tu powinien być zawarty krótki opis badanego - wygląd zewnętrzny
z uwzględnieniem tych cech, które mogły wpłynąć na wykonanie testu. Należy tu opisać nietypowe zachowania, postawy, uczucia ujawnione w trakcie badania

• Wyniki testu

Aktualny wiek, II z uwzględnieniem błędu pomiaru. Wynik słowny i wykonawczy skali oraz poszczególnych podtestów.

Należy podjąć próbę wyjaśnienia wyników wysokich i niskich godnych uwagi. Informacje o czynnikach, które mogły wpłynąć na uzyskane wyniki. Rozważyć, jak wychowanie, emocje, czynniki kulturowe mogły wpłynąć na wykonaniu testu.

Wskazanie silnych i słabych stron badanego.

Podać charakterystykę badanego, diagnostyczne sugestie itp.

• Zalecenia

Wskazane jest bardzo indywidualne podejście do badanego. Zawsze dążyć do odpowiedzi na postawione pytania. Należy podawać stopień pewności naszych prognoz i zaleceń.

• Podsumowanie

Krótkie, zwięzłe podanie wskaźników i zalecenia

5

---