Czym zajmuje się andragogika ?
Andragogika zajmuje się procesem kształcenia wychowania samokształcenia i samowychowania ludzi dorosłych. Bada opinie i analizuje treści cele systemy i formy. Opowiada na pytanie, jakim może być człowiek dorosły, jaki pozą rozwoju może osiągnąć, jeśli stworzy mu się odpowiednie warunki edukacyjne umożliwia zrozumienie procesu przekształcania potencjału jednostki.
Przedmiot zainteresowań andragogiki jako nauki jest trójstopniowy:
- zajmuje się ona możliwościami rozwoju ludzi dorosłych i ich edukacje
-procesami które składają się na edukacje
-instytucjami w których ten proces zachodzi.
Cele andragogiki jako nauki
-prowadzenie badan procesów edukacyjnych
- formułowanie wniosków
- wprowadzenie ich od życia
Cele edukacji dorosłych w praktyce
- ułatwianie zmian
- uczestniczenie w życiu państwa i w upowszechnianiu wartości demokratycznych
- doskonalenie każdej formy rozwoju i rozwój osobisty
2. Cztery teorie uczenia się?
- uczenie poprzez nawyki -teoria ta opiera się na dokonaniach noblisty Pawłowa. Prowadził on badania na psach przyzwyczajając je do dzwonka przed karmieniem. W momencie kiedy psy usłyszały dzwonek śliniły się.
- uczenie się metoda prób i błędów - badaczami którzy zgłębili, uzasadnili i rozwinęli teorie prób i błędów to Thorndike, Hull i Siknner. Prowadzili badania na kotach zamykając je w pomszczeniu obserwowali jak próbują się wydostać
- uczenie się według wzorca
- uczenie się poglądowe
Istnieją trzy istotne zalety uczenia poglądowego
- wyrobić sobie pogląd można tylko na sytuacje dla nas zrozumiale
- w uczeniu poglądowym można bardzo mocno ograniczyć ćwiczenia
- uczenie się poglądowe można łatwiej przekładać na nowe sytuacje niż wiedze przyswajana mechanicznie
Proszę wymienić co najmniej 3 tezy wynikające z 4 teorii uczenia się dorosłych?
- proces uczenia się wspiera dobry klimat
- uczenie się to proces wymagający czasu
- powtarzania są zasadne tylko wtedy, gdy uczący tego potrzebuje.
- ćwiczenia bez poglądu na dana sprawę nie maja sensu
- zachowanie, które wywołuje pozytywne konsekwencje, powinno być wzmocnione
Na czym polega uczenie się :
Trzy teorie uczenia się.
- Uczenie się nowych rzeczy chodzi o to żeby nauczyć się nowych sposobów zachowań lub rozszerzyć istniejące
- zapominanie treści wcześniej nauczonych chodzi o to ze można odzwyczaić się od wcześniej praktykowanego zachowania
- uczenie się w celu doskonalenia istotnej zmiany chodzi tu o to żeby zrezygnować z dotychczasowego zachowania zastępując je innym.
Proszę opisać motywy dla jakich osoby dorosłe podejmują naukę?
- motyw awansu charakteryzuje się darzeniem do awansu społecznego wyrażający się zwłaszcza w pozycji zawodowej, statusie i dochodach
- motyw wewnętrzny uczenie się ze względu na zainteresowanie samym materiałem
- motyw społeczny uczestniczenie w różnych formach kształcenia w celu nawiązania kontaktu z innymi ludźmi, poznania ich.
- motyw defensywny uczestniczę w formie kształcenia w celu uniknięcia konsekwencji np. w miejscu pracy.
5. Proszę podać różnice między procesem kształcenia ogólnego i uczenia się?
- uczenie się określa proces zmian zachodzących w zachowaniu, postawach albo doznaniach, ukierunkowany na pewien cel i bezocy skutkiem konfrontacji i istoty żyjącej z jej
- kształcenie stosowana jest dla określenia szerszego procesu rozumienia i badania
6. Proszę podać różnice między procesem kształcenia ogólnego a metoda biograficznym ?
- kształcenie ogólne to proces zakorzeniony w jakieś kulturze i społeczeństwie ma na celu i zarazem umożliwia zgłębienie i przyswajanie na nowo elementów przyszłości
- metoda biograficzna pomaga zrozumieć że człowiek wyraża, werbalizuje i systematyzuje własne przeżycia oraz że rozumie więcej i szerzej dzięki wymianie myśli z innymi ludźmi
7. Proszę opisać swój własny styl uczenia się (nazwę i charakterystykę).
ODKRYWCY NAJŁATWIEJ UCZĄ SIĘ
poprzez doświadczenia własne i innych
jeśli mają do dyspozycji dostateczną ilość czasu i przestrzeni, aby ustosunkować się do swoich wrażeń i spostrzeżeń
mogąc porównywać różne opinie i punkty widzenia
na podstawie wizualnych prezentacji
MYŚLICIELE NAJŁATWIEJ UCZĄ SIĘ
z materiału dydaktycznego, będącego częścią jakiegoś systemu lub modelu
w uporządkowanej sytuacji dydaktycznej, gdzie cele zostały jasno sprecyzowane
jeśli można powiązać ze sobą idee, sytuacje i wydarzenia
jeśli można pytać „dlaczego” w odniesieniu do logiki i filozofii materiału
DECYDENCI NAJŁATWIEJ UCZĄ SIĘ
jeśli teorię można przełożyć na język praktyki i prze- testować ją
jeśli istnieje związek pomiędzy materiałem do nauczenia się a problemem z własnej praktyki
jeśli mają możność zapoznania się z technikami, prowadzącymi do osiągnięcia praktycznego rezultatu na określonym modelu
LUDZIE CZYNU (ZADANIOWCY) NAJŁATWIEJ UCZĄ SIĘ
na podstawie pasjonujących zadań, które stanowią wyzwanie i wymagają rywalizacji
jeśli program jest urozmaicony, a proponowane formy pracy wymagają aktywności
w grupie, w której jest miejsce na żart i śmiech
jeśli od czasu do czasu znajdą się w centrum zainteresowania, mając sposobność do prezentacji materiału lub pełnienia funkcji przywódczych
Jakie elementy musi wziąć pod uwagę wykładowca, przygotowujący się do zajęć z dorosłymi?
Analiza grupy adresatów:
- kim są uczestnicy? (wiek, płeć, zawód)
- skąd przychodzą? (z domu, z pracy, z innych zajęć)
- w jakim miejscu się znajdują? (znaczenie tematu)
- do czego dążą? (zainteresowania, potrzeby)
- co czują? (obawy, napięcie, ciekawość)
Określenie tematu. Analiza treści.
Jaki szerszy kontekst znaczeniowy lub merytoryczny przedstawia sobą lub otwiera treść?
Jaką podstawową zasadę, prawo, kryterium, problem, jaką technikę, metodę lub postawę można przedstawić na przykładach w związku z tą treścią?
Jakie znaczenie ma ta treść dla grupy słuchaczy kursu?
Na czym polega znaczenie tej treści dla przyszłości uczestników?
Struktura treści:
Jakie elementy należą do treści?
W jaki sposób wiążą się one ze sobą?
Jakie treści muszą ją poprzedzać?
Jakie minimum wiedzy powinni posiąść słuchacze na koniec kursu?
Redukcja dydaktyczna
Redukcja dydaktyczna polega na dokonaniu skrótów ostatecznym sprecyzowaniu treści zajęć na dany temat.
Prowadzący powinien określić jak dany temat ma się do:
cech charakterystycznych konkretnego tematu/ materiału
danego czasu
uczestników - charakteru grupy
warunków ramowych / instytucjonalnych
Cechy charakterystyczne tematu/ materiału
Jaki to temat ?
Jaki jest poziom abstrakcji tego materiału ?
Czy temat jest ważny dla życia uczestnika ?
Czy przeciętny uczestnik zajęć zna podstawowe dla danego tematu kwestie lub pewne treści cząstkowe składające się na ten temat ?
Czy dla całego materiału lub jego części można znaleźć dobre, obrazowe przykład i je zaprezentować?
Jakie elementy tego tematu są szczególnie ważne dla pracy zawodowej uczestników ?
Jakie części tematu uczestnicy przyswoją sobie szybko i bez problemu, jakie sprawią im trudności ?
Warunki czasowe
Ile czasu można przeznaczyć na realizację danego tematu ?
Na co potrzeba mniej, na co więcej czasu ?
Cechy grupy
Co wiadomo o stanie wiedzy uczestników ?
Jaki rodzaj wiedzy, jakie wykształcenie posiadają uczestnicy ?
Czy są oni raczej praktykami, czy też teoretykami ?
Warunki ramowe/ instytucjonalne
W jakim stopniu zleceniodawca zainteresowany jest prowadzonymi zajęciami i realizacją konkretnego tematu ?
Czy wskazał kwestie, które należy poruszyć ?
Jak wpłynie to na sposób realizacji tematu ?
Jakie konsekwencje pociąga za sobą uczestnictwo w zajęciach: uczestnicy otrzymają zaświadczenie o udziale w nich, dyplom, mają się przygotować do egzaminu …?
Jaką kierują się w związku z tym motywacją, jak wpłynie ona na przyswojenie sobie tematu
Proszę podać co najmniej dwie cechy celów uczenia się.
Cel uczenia się oznacza cele wyznaczone z zewnątrz
Cele uczenia się nie są wielkościami przypadkowymi, lecz rezultatem starannego, racjonalnego planowania. Nie wyklucza to wcale możliwości stawiania sobie celów przez samych uczących się, podobnie jak nie są wykluczone cele wytyczone spontanicznie. Jednak w większości wypadków wyznaczanie celów będzie aktem kończącym dłuższe rozważania. Cele uczenia się są cechą uczenia się intencjonalnego (zamierzonego).
Cel uczenia się to określenie zachowań
Cel uczenia się zawsze wyraża stan rzeczy podlegający obserwacji. Zachowanie oznacza czynności i działania, które można spostrzec. Cel uczenia się nie odwołuje się bezpośrednio do uczenia się lecz odnosi się do niego pośrednio poprzez wskaźniki podane dla wyników nauki, np. rozwiązanie określonego zadania wskazuje, że uczeń opanował pewien wzór.
Cel uczenia się to określenie zachowań uczniów
Wyraża on dające się zaobserwować czynności uczniów. Chociaż stwierdzenie to może się komuś wydać banalne, zasługuje ono na podkreślenie, ponieważ często popełniany jest błąd, polegający na formułowaniu wypowiedzi ukierunkowanych na nauczyciela, np. „Przedstawiam kroki prowadzące do sformułowania celu” zamiast „Uczniowie potrafią formułować cele swojego uczenia się”.
Cel uczenia się to określenie zachowań pożądanych i antycypowanych
Cele uczenia się to projekty zachowań, programy zachowań. Najczęściej decyduje się o nich już przed rozpoczęciem procesu uczenia się, ale odnoszą się one do zachowań, jakich oczekuje się od uczniów po zakończeniu tego procesu.
Cel uczenia się opisuje możliwie jednoznacznie zachowanie końcowe
Opis pożądanego zachowania ucznia musi być precyzyjny i jednoznaczny.
Cel uczenia się powinien być utrwalony na piśmie w jednym zdaniu.
Analiza tak sformułowanego celu daje w efekcie jednoznaczne wskazówki dotyczące danego procesu nauczania.
Jak się nazywają cele, które formułujemy w obszarze wartości i emocji?
Obszar poznania: /wiedza, myślenie, rozumienie/Ⴎ kognitywne cele uczenia się
Obszar emocji i wartości: /wartości, uczucia, nastawienie/Ⴎ afektywne cele uczenia się
Obszar działania i zachowań Ⴎ psychomotoryczne cele uczenia się
Jakie cele opisują dokładnie, co uczniowie muszą wiedzieć i umieć po konkretnej sekwencji kształcenia?
Cele, odnoszące się do szeroko pojętych uwarunkowań ramowych, rozumianych bardzo ogólnie, które mieszczą w sobie cele polityczno-oświatowe lub instytucjonalne cele kierunkowe
Cele, odnoszące się do określonych zajęć dydaktycznych lub jednostki dydaktycznej, które bardziej szczegółowo opisują, co chcemy osiągnąć cele ogólne
Cele, odnoszące się do określonej sekwencji kształcenia, które dokładnie opisują , co uczniowie muszą umieć i wiedzieć cele szczegółowe
Proszę wymienić wszystkie etapy zajęć dydaktycznych
"Klasyczne" zajęcia dydaktyczne składają się z następujących kroków - etapów
1. WSTĘP / STWORZENIE ODPOWIEDNIEGO NASTROJU
2. INFORMACJA O PRZEBIEGU ZAJĘĆ: podanie tematu, krótkie scharakteryzowanie treści, uzasadnienie, przedstawienie celów dydaktycznych przebiegu/ programu
3. WPROWADZENIE DO TEMATU
4. OPRACOWYWANIE ZAGADNIEŃ I PROBLEMÓW, WYKONYWANIE ZADAŃ
5. PREZENTACJA ROZWIĄZAŃ, WYNIKÓW PRAC, WYJAŚNIANIE WĄTPLIWOŚCI, EWALUACJA
6. ZAKOŃCZENIE
Jakie cele pedagogiczne i dydaktyczne prowadzący może osiągnąć poprzez organizowanie na zajęciach pracy w grupach?
cztery podstawowe cele pedagogiczne:
samodzielność i odpowiedzialność uczącego się;
wzrost zainteresowania nauką, wzrost motywacji;
ulepszenie technik i metodyki uczenia się;
podniesienie społecznych kompetencji osób uczących się, tzn. kooperacji i komunikacji
Jakie aspekty psychologii grupy powinien uwzględnić wykładowca, planując na zajęciach dla dorosłych pracę w grupach? Proszę wymienić co najmniej trzy aspekty.
Aspekty psychologii grupy
Chcąc w sposób planowy wykorzystać możliwości małej grupy dla celów pedagogicznych
i dydaktycznych, warto uwzględnić przynajmniej pięć poniższych czynników procesu grupowego, czyli włączyć do rozważań punkt widzenia psychologii grupy. Do czynników tych należą:
zróżnicowanie na grupę formalną i nieformalną
poczucie wspólnoty grupowej („my”) i negatywne stereotypy
dwie płaszczyzny procesu uczenia się
kontrola społeczna, rola i status
rola przywódcy: zachowanie modelowe
Proszę wymienić zalety rozmowy dydaktycznej w odniesieniu do skuteczności procesu nauczania - uczenia się.
W rozmowie dydaktycznej informacja przekazywana jest na drodze komunikacji dwukierunkowej Prowadzący zajęcia podaje materiał w postaci krótkich impulsów dydaktycznych (mini-referatów), w każdej chwili dopuszczając pytania słuchaczy i odpowiadając na nie. Ogromną zaletą rozmowy dydaktycznej jest bez wątpienia efekt nauczania
Jeśli uczen nie może już nadążyć za tokiem zajęć ze względu na tempo ich prowadzenia, trudności w zrozumieniu lub inaczej przebiegającym u niego procesom myślowym, wówczas przerywa wykładowcy. W ten sposób w rozmowie dydaktycznej ekspert podąża za laikiem
Jakie cechy powinny charakteryzować postawę prowadzącego rozmowę dydaktyczną?
Podczas rozmowy dydaktycznej osoba prowadząca zajęcia ma trzy zadania do spełnienia:
- musi dawać impulsy dydaktyczne (przekazywać informacje);
- musi stawiać pytania lub prosić uczestników zajęć o wypowiedź;
- musi akceptować działania uczestników zajęć (pytania, odpowiedzi, wypowiedzi)
Jakie etapy w życiu człowieka obejmuje kształcenie ustawiczne?
Edukacja dorosłych dotyczy osób starszych, w wieku poprodukcyjnym jak również dorosłych w wieku produkcyjnym, ze względu na konieczność dostosowania swoich umiejętności do przemian społeczno-gospodarczych.
Przyczyny poczucia potrzeby edukacji to:
wtórny analfabetyzm np. na skutek dezaktualizacji wiedzy,
potrzeba uzupełnienia kwalifikacji lub wykształcenia,
potrzeba przekwalifikowania lub przedzawodowienia,
chęć pełniejszego uczestniczenia w życiu społecznym,
ciekawość świata.
Proszę opisać motywy uczenia się ludzi dorosłych.
Uczenie się dorosłych jest motywowane w zróżnicowany sposób, choć najbardziej znamienne są motywy praktyczne. Dorosły się uczy, gdyż przez uczenie się chce rozwiązać jakiś ważny problem, jakieś ważne wyzwanie, które pojawiło się na jego drodze rozwojowej. W poszukiwaniach motywacji uczenia się dorosłych znaczące jest także wskazanie źródła potrzeb edukacyjnych w potrzebach orientacyjnych i poznawczych, jak również ich umiejscowienie w ogólnej hierarchii potrzeb człowieka jako gatunku i potrzeb poszczególnych jednostek. Potrzeby edukacyjne odzwierciedlają określoną świadomość edukacyjną jednostki, jej zdolność do wyborów i decyzji edukacyjnych. Mogą one odnosić się do wszystkich wymiarów życiowej aktywności człowieka.
Czym jest samokształcenie?
Samokształcenie to najczęściej samodzielne porządkowanie, uaktualnianie oraz poszerzanie wiedzy teoretycznej i praktycznej drogą indywidualnego zdobywania informacji, jak również umiejętnego jej przetwarzania oraz wykorzystywania.
Co można powiedzieć o wyobraźni ludzi dorosłych i jaki ma ona związek z procesem uczenia się dorosłych?
. Dorosłych cechuje większy stopień rzeczywistości w wyobraźni, staje się ona bardziej praktyczna i konkretna. Odbija się to niekorzystnie na procesie opanowywania pojęć abstrakcyjnych. Podobne różnice występują w zdolnościach pamiętania i myślenia ludzi dorosłych. Pamięć człowieka dorosłego staje się bardziej logiczna i praktyczna, a myślenie staje się bardziej praktyczne
Trzy wymiary edukacji ustawicznej wg. Roberta J. Kidda
Kształcenie w pionie - obejmuje wszystkie kolejne szczeble szkolne od przedszkola, przez szkołę do studiów wyższych i podyplomowych; zasady drożności i dostępności gwarantują realizację tego wymiaru, zapewnianego młodzieży i dorosłym niezależnie od wieku, zawodu miejsca zamieszkania lub innych czynników tradycyjnie utrudniających edukację.
Kształcenie w poziomie - ma zapewnić poznawanie różnych dziedzin życia, nauki i kultury niezależnie od studiów pionowych; likwidacja sztucznych barier między różnymi dziedzinami życia i kultury umożliwia pełną realizację tego wymiaru poprzez własną aktywność człowieka i dzięki działalności pozaszkolnych instytucji oświatowych.
Kształcenie w głąb - jest ściśle związane z jakością edukacji i wyraża się w bogatej motywacji kształcenia, w umiejętnościach samokształceniowych, zainteresowaniach i zamiłowaniach intelektualnych, w stylu życia zgodnym z ideą ustawicznego kształcenia i kulturalnym wykorzystaniem czasu wolnego.
Małą grupę można zdefiniować za pomocą jej ośmiu cech konstytutywnych:
1. interakcja
2. wielkość / mała liczebność
3. względny czas trwania
4. ukierunkowanie na cel
5. normy grupowe
6. wzajemna przynależność
7. podział ról
8. organizacja
Konflikty w grupach
Konflikty wyrażają się często w grupach w formie opozycji przeciwko kierunkowi w którym zmierza grupa, inaczej mówiąc w rozgrywkach między większością a mniejszością w grupie. Poniżej przedstawiono mechanizmy obronne występujące w grupie w zetknięciu z konfliktami.
1. Unikanie
Grupa pozostaje na powierzchni, na której nie powstają żadne poważne konflikty, ignoruje opozycję lub podporządkowuje się jej natychmiast. Grupa wypiera istnienie konfliktów, ew. tuszuje ich występowanie lub udaje, że one nie istnieją.
Eliminacja
Członek lub członkowie grupy będący w opozycji do niej są zmuszani do jej opuszczenia. Może się to zdarzyć poprzez ośmieszenie, wykpienie, skompromitowanie lub zignorowanie. Jest to takie traktowanie konfliktu, w wyniku którego część grupy musi ją opuścić: „rezygnujemy”, „czujemy się obrażeni”, „stworzymy naszą własną grupę”.
Tłumienie
Grupa przeciwstawia się opozycji w sposób gwałtowny, aby ją usunąć z pola działania. Większość zmusza mniejszość do posłuszeństwa. Mniejszość poddaje się i trzymana jest w niepewności, lęku i uczuciu zależności, przynajmniej przez pewien czas. Często rośnie jednak z biegiem czasu opór, napięcie lub wręcz taka wrogość, że może dojść do rozłamu grupy.
Przyzwolenie
Większość panuje i podejmuje decyzje, ale mniejszość nie cierpi z powodu tego „poddaństwa” i przyzwala na to.
Łączenie sił
Poszczególne grupy w grupie nie rezygnują ze swojego, innego zdania, ale z rozsądku łączą siły z inną podgrupą, aby osiągnąć określony, wspólny dla całej grupy cel. Konflikt istnieje, jest odłożony jakby „na potem” dopóki nie zostanie osiągnięty zamierzony cel. Jeśli po tym czasie konflikt ten okaże się nadal aktualny, odżywa z nową siłą.
Kompromis
Jeśli obie skłócone strony w grupie mają równe siły, wówczas konflikty rozwiązywane są na drodze kompromisu. Każda strona daje drugiej tyle zapewnień, że istnienie grupy jako całości nie jest zagrożone. Każdy jest gotów zrezygnować z części swoich roszczeń, aby rozwiązać problem, w nadziei, iż na koniec wszyscy będą zadowoleni z rozwiązania. Konieczność rezygnacji ze swoich roszczeń jest akceptowana przez uczestniczące strony, nie daje jednakże żadnej ze stron pełnej satysfakcji.
Integracja
Ta forma rozwiązywania konfliktu jest najbardziej dojrzała, ale i najrzadsza. Grupa dyskutuje różne opinie, wyważa je oraz formułuje na nowo. Grupa jako całość opracowuje rozwiązanie konfliktu, które wszystkich zadowala i często jest lepsze niż proponowane w trakcie dyskusji inne rozwiązania lub potrzeby
str. 1