Strategie funkcjonalne stanowią podstawę planowania strategicznego i skupiają się na pewnych sposobach podejścia określonego przedsiębiorstwa do jego głównych działań funkcjonalnych. Wśród nich można wyróżnić następujące strategie: marketingowa, finansowa, produkcyjna, dotycząca zasobów ludzkich oraz badawczo-rozwojowa.
Strategia marketingowa - koncentruje się na technikach promocyjnych i ich zastosowaniu także na kształtowaniu się poziomu cen (np. przyjęcie strategii "zbierania śmietanki"), porusza problem dystrybucj i (decyzje o wyborze kanałów) oraz struktury produkcji, zajmuje się także tworzeniem wizerunku firmy - public relations. Strategie marketingowe skupiają się również na ustaleniu asortymentu produktów. Ważnym elementem jest podjecie działań zmierzających do osiągnięcia zamierzonej pozycji rynkowej. Istotna jest promocja sprzedaży, w tym ustalenie budżetu reklamowego oraz wielkość personelu sprzedaży. Strategia marketingowa wkracza również na obszar polityki publicznej (eliminacja przeszkód prawnych, kulturowych i organizacyjnych). Podsumowując strategia marketingowa pozostaje najważniejszym elementem struktury funkcjonalnej, bo firma żeby zdobyć lojalnych klientów pamiętających zawsze o ich produktach musi posługiwać się taka strategia.
Strategia finansowa - kształtuje strukturę kapitałową organizacji poprzez odpowiedni dobór akcji zwykłych, uprzywilejowanych i zadłużenia długoterminowego (np. obligacji), aby przy możliwie najmniejszych kosztach osiągnąć pożądany kapitał. Polityka zadłużenia zajmuje się podejmowaniem decyzji o wielkości zaciągniętego kredytu i o jego formach. Struktura finansowa to również zarządzanie aktywami przedsiębiorstwa. W celu generowania optymalnego przychodu, firma ustala strukturę inwestycji wcześniej zgromadzonych środków pieniężnych pochodzących z nadwyżek gotówkowyc. Zapewnia również dostęp do środków. Polityka dywidendy zajmuje się rozdzielaniem dochodu pomiędzy akcjonariuszy, a przeznaczeniem ich na rozwój.
Strategia produkcyjna - zajmuje się opracowywaniem metod służących poprawie wydajności. Dla organizacji produkcyjnych istotnym jest planowanie produkcyjne (ustalenie miejsca i wielkości produkcji oraz metody produkcyjnej). Ma to bezpośredni związek z jakością wytwarzanych wyrobów, koszty poniesione podczas produkcji nie odgrywają istotnej roli,( sa traktowane drugorzędnie). Warto zwrócić uwagę na inny obszar działalności przedsiębiorstwa produkcyjnego tj. automatyzacja, robotyzacja i elastyczne systemy wytwarzania. W sytuacji ciągłego postępu technicznego dobór odpowiednich technik wytwarzania będzie stanowic problem decyzyjny dla menedżerów. Podczas tworzenia strategii produkcyjnej musza być również uwzględnione regulacje rządowe (np. Agencji Ochrony Środowiska)
Strategia dotycząca zasobów ludzkich - polityka zasobów ludzkich koncentruje się na takich aspektach jak: wynagrodzenie, dobór kadry pracowniczej oraz ocena rezultatów pracy. Relacje pracownicze to inny wymiar polityki zasobów ludzkich. Tu również regulacje rządowe sa brane pod uwagę (np. ustawa o prawach obywateli z 1964 w USA).Typowanie odpowiednich menedżerów, którzy wkrótce będą wchodzić w skład kadry kierowniczej także dotyczą tej strategii. Ma to bezpośredni związek z ustaleniem szkoleń zawodowych.
Struktura badawczo-rozwojowa - głównie zajmuje się rozwojem produktu w oparciu o te strategie podejmowane sa decyzje dotyczące modyfikacji produktów już istniejących oraz gdy jest taka potrzeba taka potrzeba na wytworzeniu nowych w oparciu o dostępne techniki wytwarzania. Struktura badawczo-rozwojowa koncentruje się również na licencjonowaniu oraz prowadzeniu polityki patentowej w celu uniemożliwienia korzystania z opracowanych wzorów lub generowania przychodów z ich sprzedaży. Duże zaangażowanie w prace badawczo-rozwojowe służą wprowadzeniu na rynek przełomowych innowacji i nowych produktów.
b) strategia globalna - oparta jest na założeniu, iż rynki, na których firma istnieje lub zamierza wejść, są rynkami homogenicznymi (upodobania konsumentów, warunki społ-polit, prawa kulturowe są do siebie podobne bądź są identyczne). Założenie takie oznacza, że firma produkuje i sprzedaje na wszystkich rynkach wyroby identyczne, oraz prowadzi jednorodne działania marketingowe. Produkcja odbywa się w wybranych krajach jest to produkcja na dużą skalę zaś podstawą wyrobu miejsc produkcji poszukiwanie optymalnej relacji ocena czynników wytwórczych, ocena czynników produkcji. Zaletami jest obniżenie kosztów w skutek efektu ekonomiki skali i wyeliminowania pewnych funkcji (ogniw wartości). Wadami są gorsze przystosowanie do preferencji rynku lokalnego, mniejsza elastyczność.
Globalizacja w ujęciu do przedsiębiorstw swoim zakresem działania odnosi się głównie do pojęcia strategii globalnej i ściśle wiąże się z elementami umiejętnego zarzadzania strategicznego w poszczególnych firmach wystepujących na rynku. Połączenie zbioru strategii krajowych w jedną strategię ogólnoświatową, będącą zintegrowaną strategią globalną, jest wyzwaniem stojącym przed kierownictwem przedsiębiorstwa. Umiejętność opracowania i wdrożenia skutecznej strategii globalnej jest, ze względu na swoją trudność, prawdziwym testem sprawności zarządzania strategicznego spółką (przedsiębiorstwem).
Wiele czynników popycha przedsiębiorstwa na całym świecie w stronę globalizacji rozumianej jako ekspansja na rynki zagraniczne. Wielu menedżerów pyta, czy sektor ich działalności ma charakter globalny i czy ich przedsiębiorstwo powinno stosować strategie globalną. Pytanie to należy sformułować inaczej, tj. na ile globalny charakter ma dziedzina ich działalności i na ile globalny charakter powinna mieć strategia ich przedsiębiorstwa? Powodem tego jest fakt, że niemal wszystkie gałęzie przemysłu, pod pewnymi względami, są lub mogą być globalne. Są takie sektory, gdzie aspektów tego typu jest więcej i gdzie działają one z większą intensywnością. Podobnie mniej lub bardziej globalny charakter mogą mieć różne elementy strategii. Sektor (branża) jest wówczas globalny, gdy istnieją w nim powiązania międzynarodowe.
2. KLUCZOWE CZYNNIKI POWODZENIA STRATEGII GLOBALNEJ
Ogólna strategia globalna składa się z trzech elementów.Są to
l. Opracowanie strategii bazowej, stanowiącej podstawę trwałości przewagi strategicznej. Zazwyczaj, chociaż niekoniecznie, jest ona w pierwszej fazie strategią na użytek działalności w kraju macierzystym. Bez ugruntowanej strategii bazowej przedsiębiorstwo nie może nawet myśleć o strategii globalnej.
2. Umiędzynarodowienie strategii bazowej przez międzynarodową ekspansję działalności i odpowiednie przystosowywanie jej do potrzeb międzynarodowych. Zanim spółka sięgnie po strategię globalną powinna mieć dobrze opanowane podstawy zarządzania międzynarodowego, ponieważ zastosowanie strategii globalnej często wymaga przełamywania jego reguł.
Strategia operacyjna oraz konkurencyjność
Strategia operacyjna - opiera się o opracowanie ogólnej polityki i planów zastosowania i zużywania zasobów firmy, celowo przeznaczonych dla efektywnego wspierania strategii konkurencyjnej firmy.
Strategia operacyjna i strategia ogólna firmy - to razem oznacza strategia korporacyjna.
Strategia operacyjna w produkcji towarów oraz strategia operacyjna w produkcji usług - w znacznej mierze są podobne. W osobliwym przypadku, jeśli firma oświadcza usługi związane z dostawą materiałów.
Strategia operacyjna zawiera decyzje związane z planowaniem i projektowaniem procesu produkcyjnego oraz infrastruktury niezbędnej do realizacji tego procesu.
Planowanie procesu produkcyjnego - polega na wyborze odpowiedniej technologii, sporządzenie harmonogramu terminowego tego procesu (ile czasu wyniesie produkcja danego wyrobu), określenie wielkości zasobów oraz sposobu lokalizacji procesu produkcyjnego. Decyzje związane z infrastruktą dotyczą systemów planowania i zarządzania, sposobów zapewnienia i kontrole jakości, struktury płacy zarobkowej, organizowanie funkcji operacyjnej firmy.
Strategie operacyjną można rozpatrywać jako część składową całego procesu planowania firmy i to zapewnia zgodność zadań operacyjnych z zadaniami całej struktury organizacyjnej firmy. O ile zadania całej struktury organizacyjnej zawsze mają tendencje do zmian w ciągu całego szeregu lat to struktura operacyjna także opracowuje się z uwzględnieniem przewidywanych zmian w przyszłości w zapotrzebowanie i preferencje konsumentów.
Możliwości operacyjne dowolnej firmy można rozpatrywać jako „portfel możliwości” przydatne dla zapewnienia szybkiego przystosowania do zmian z zapotrzebowaniem klientów firmy.
Prawidłowy wybór drogi do sukcesu dowolnej strategii operacyjnej polega na tym żeby maksymalnie ściśle określić wszystkie warianty priorytetów, ocenić prawidłowo efektywność wybranych wariatów a to z kolei wymaga zrozumienia, z czego trzeba będzie zrezygnować w przypadku wyboru określonego materiału.
Warianty priorytetów:
Koszt produkcji.
Cena ma znaczenie dla towarów popytu codziennego.
Jakość oraz pewność produkcji (niezawodność).
Istnieją dwie kategorie jakości:
Jakość wytwarzanej produkcji (wyrobów usług) - poziom jakości każdego rodzaju produkcji zmieni się w zależności od segmentu rynku, dla którego produkcja ta jest przeznaczona. Żeby zapewnić odpowiedni poziom jakości wyrobów trzeba orientować się na zapotrzebowanie klientów.
Jakość procesu produkcyjnego - ma istotne znaczenie o ile związano to z zapewnieniem niezawodności produkowane w tym procesie wyrobów lub usług. Podstawowym celem jest zapewnienie jakości samego procesu produkcyjnego.
Czas wykonania zamówienia.
Na niektórych segmentach rynku podstawowym warunkiem do osiągnięcia przewagi konkurencyjnej jest zdolność firmy do produkcji towarów i świadczenia usług szybciej od innych firm.
Pewność dostaw (Delivery Reliabity)- system Just in time.
Ważne znaczenie mają dostawy części zapasowych w produkcji samochodów. Redukcja zapasów materiałowych w magazynach ma znaczenie dla redukcji kosztów produkcji.
Zdolność firmy do szybkiego reagowania na zmiany popytu.
To jest ważniejszym czynnikiem na rynku, który określa konkurencyjność firmy.
Elastyczność oraz szybkość opanowania nowych towarów.
Z punktu widzenia strategicznego pojęciem elastyczności określają zdolność firmy do przedstawienia nabywcom możliwości szerokiego wyboru towarów. W znacznej mierze zależy to od czasu potrzebnego firmie dla opracowania nowego typu produkcji oraz do zmiany istniejących procesów produkcyjnych w celu przyjściu nowych towarów lub usług.
Inne priorytety zależne od rodzaju produkcji.
Powstaje czasami konieczność do wyboru priorytetów w stosunku do konkretnych rodzajów produkcji i w stosunku do konkretnych sytuacji np.:specjalistyczne usługi proponują firmy w celu zwiększenia sprzedaży produktów.
Struktura strategii operacyjnej uwzględnia czynności od zamówienia do jego wykonania. Jakie uwzględniamy czynniki strategii operacyjnej ukazane na poniższym rysunku.
Rozwój strategii produkcyjnej (operacyjnej)
Według Skinner'a w warunkach globalnej konkurencji niezbędne jest nie tylko powiększenie ilości nowych technologii, ale niezbędna też jest restrukturyzacja całego systemu opanowania nowej produkcji w taki sposób żeby produkcja ta wyróżniała się jakością i efektywnością w porównaniu z tymi systemami, które już są zastosowane u konkurentów. Podstawowe zasady realizacji tego zadania:
Prawidłowe określenie konkretnych wymogów do działań operacyjnych (do operacji) zgodnie z ustalonymi priorytetami.
Opracowanie planów gwarantujących, że możliwości operacyjne zostaną wystarczające dla spełnienia tych wymogów.
Priorytety określa się w następujący sposób:
rynek rozdziela się na segmenty według grup produkcji;
określa się charakterystyki techniczne produkcji na podstawie wymogów, struktura popytu oraz marża zysku dla każdej z grup;
określa się kryteria uznania dawnej produkcji firmy za „zwycięzców zamówienia” oraz „kwalifikatorów zamówienia” do każdej z grup;
kryteria uznania za „zwycięzców zamówienia” przekształca się w konkretne wymogi do działań operacyjnych (do operacji.
Przykład procedury określenia priorytetów:
Strategia produkcyjna oraz konkurencyjna (ogniskowanie produkcji). Procedura skutecznej segmentacji produkcji wynikiem, której jest ogniskowanie procesów produkcyjnych polega na decydowaniu o tym, jakie rodzaje lub grupy produktów można połączyć w osobny segment uwzględniając podobieństwo charakterystyk ich rynku zbytu lub fakt, że produkowanie tych produktów wysuwa jednakowe wymogi do systemu produkcyjnego.
Kluczowe możliwości operacyjne - to obszar kompetencji (w tym nawyki oraz techniki) wyróżniające firmę produkcyjną lub serwisową (usługową) wśród jego konkurentów.
(3) 17.10.2003
Podstawą do globalnych strategii jest stała innowacyjność. Innowacyjność polega na opracowaniu i szybkim wprowadzaniu na rynek światowy nowych wyrobów zapewniających przewagę nad konkurentami i związane z tym ogromne zyski oraz na udoskonaleniu technologii lub marketingu gwarantujących obniżenie kosztów i gwałtowne zwiększenie skali produkcji. Należy spodziewać się, że działanie rynku i przedsiębiorstwo o międzynarodowym zasięgu doprowadzi do pewnego ujednolicenia i standaryzacji w grupie krajów ekonomicznie rozwiniętych. To ujednolicenie dotyczyć będzie między innymi:
poziomu i wzorów konsumpcji
kanałów dystrybucji
zwyczajów handlowych
struktur, metod i technik organizacji i zarządzania.
Jednak tendencje do uniformizacji wyraża się przede wszystkim w powszechnym przyjęciu nowoczesnych technologii i metod zarządzania produkcją składających się na pewien standard wytwarzania w skali światowej.
Wytwarzanie w skali światowej zawiera takie elementy jak:
roboty;
elastyczne systemy produkcyjne (IFS - Integrated Flexible Systems) - pozwalające na pracę zespołów, robotów w skomplikowanych układach i sekwencjach operacji optymalizujące zużycie surowców, energii i robocizny przy stale zmieniających się produktach;
komputerowe wspomaganie projektowanie (CAD - Computer Assisted Design);
komputerowe wspomaganie wytwarzania (CAM - Computer Assisted Manufacturing)
CAD/M (CAD - CAM) - umożliwia tworzenie wzorów nowych produktów z bezprecedensową szybkością i ich wdrożeniem;
zintegrowane komputerowo wytwarzanie (CIM - Computer Integrated Manufacturing.
CAD - Computer Assisted Design - komputerowe wspomaganie wytwarzanie
System CAD - daje możliwość zastosowania technik komputerowych przy projektowaniu produkcji i procesów technologicznych.
System CAD- połączą kilka metod automatyzowanych głównymi elementami, których są:
grafika komputerowa - która stosuje się do badania charakterystyk wizualnych produktu;
zautomatyzowane modelowanie (CAE Coputer Aided Engineerint) - stosuje się dla oceny charakterystyk inżynierskich produkcji.
CAD zawiera również metody związane z projektowaniem procesu produkcyjnego znane pod nazwą Computer Aided Process Planing - CAPP.
CAPP- stosuje się opracowania oprogramowania dla sterowania urządzeniami (maszynami, tokarkami) oraz oprogramowania wspierającego proces obróbki detali w centach obróbki i na innych urządzeniach. To oprogramowanie nazywa się też planem procesu technologicznego.
CIM - Computer Integrated Manufacturing - zintegrowane komputerowo wytwarzanie
CIM - przedstawi sobą zautomatyzowaną wersję procesu produkcyjnego, w której istnieją trzy funkcje:
1