Defekt |
Syntaktyczny (związany z budową, składnią wyrażenia) |
Semantyczny (związany ze znaczeniem, konotacją lub denotacją wyrażenia) Konotacja wyrażenia W - najmniejszy zbiór cech, które łącznie mają wszystkie i tylko te przedmioty, które można prawdziwie określić wyrażeniem W Denotacja wyrażenia W - zbiór wszystkich tych przedmiotów, które prawdziwie można określić wyrażeniem W |
Brak |
Elipsa - wyrażenie złożone, w którym na pewnej pozycji syntaktycznej brakuje odpowiedniego wyrażenia-członu |
Asens - wyrażenie, któremu brak konotacji lub denotacji Asens denotacyjny, który z intencji desygnować ma abstrakt - onomatoid (np. szczęście, znaczenie) |
Nadmiar |
Kontrsens - wyrażenie złożone, w którym występuje pewnien człon <<nadmiarowy>> z punktu widzenia struktury syntaktycznej tego wyrażenia |
Polisem - nazwa, która ma więcej niż jedną konotację (homonim) lub denotację |
Chwiejność |
Amfibolia - wyrażenie złożone, dwuznaczne ze względów składniowych; wyrażenie wieloznaczne ze względu na budowę uniemożliwiającą rozstrzygnięcie, która z możliwych konstrukcji składniowych została zastosowana przy jego tworzeniu |
Aproksymatyw denotacyjny - nazwa, dla której istnieją takie przedmioty, o których nie jest rozstrzygnięte czy są jej desygnatami Aproksymatyw konotacyjny - nazwa, dla której istnieją takie własności, o których nie jest rozstrzygnięte czy należą one do konotacji danej nazwy |
Rozdźwięk, niezgodność |
Nonsens - wyrażenie złożone, w którym na pewnej pozycji syntaktycznej znajduje się wyrażenie o nieodpowiedniej kategorii semantycznej (szeroko) Układ wyrazów U jest nonsensem, gdy jest ciągiem wyrazów zbudowanym niezgodnie z regułami języka, gdy zbudowane jest w sposób, który nie pozwala (zgodnie z regułami języka) przypisać całemu wyrażeniu żadnego uchwytnego znaczenia
|
Absurd - nazwa, do której konotacji należą własności wykluczające się, lub zdanie, które pociąga parę zdań sprzecznych |
Za J. J. Jadacki, Spór o granice języka
P. Koziński, Błędy logiczne w wypowiedziach, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 1983
„Wypowiedź logicznie poprawna (w kontekście K) ma wyznaczony (w tym kontekście) jeden i tylko jeden zamierzony przez nadawcę sens informacyjny.”
„Wypowiedź W w kontekście K ma wyznaczony sens informacyjny ztw, gdy na gruncie reguł semantycznych przyporządkowanych wyrażeniom składowym kontekstu K narzucony jest przynajmniej jeden sposób rozumienia wypowiedzi W, przy którym W jest zdaniem oraz przy którym w kontekście tym przekazuje jakąś informację. „
Jeżeli: 1. wypowiedź W nie ma wyznaczonego w kontekście K żadnego sensu informacyjnego, lub 2. wyznaczony jest w kontekście K więcej niż jeden sens informacyjny wypowiedzi W, lub 3. wyznaczony w kontekście K jako jeden sens informacyjny wypowiedzi W nie jest tym, który miał być nadany wypowiedzi według zamierzeń jej autora, to wypowiedź W w tym kontekście jest błędna.
Gdy w kontekście K wypowiedź W jest niepoprawna, podczas wyrażenie wypowiedź W1 w kontekście K1 jest logicznie poprawna, przy czym W i W1 są wyrażeniami równokształtnymi, to K1 jest kontekstem korygującym dla W.
Błąd niespójności gramatycznej - wypowiedź niespójna gramatycznie jest to wypowiedź, która nie ma w swym kontekście wyznaczonego sensu informacyjnego, nie ma go też wyznaczonego jako wypowiedź izolowana
Błąd analityczny - wyrażenie W jest złożononą wypowiedzią gramatycznie spójną i pewien je człon zdaniowy V, potraktowany jako wypowiedź izolowana, nie ma wyznaczonego sensu informacyjnego; warunek informacyjności dla V żąda zerwania reguły analitycznej [tj. znaczeniowej] przyporządkowanej któremuś z określonych wyrażeń składowych V, przy czym warunek ten nie jest spełniony przez kontekst wypowiedzi W.
Wypowiedzi informacyjnie jałowe - wypowiedź zdaniowa, która w kontekście nie ma wyznaczonego sensu informacyjnego, a w każdym razie nie przekazuje żadnej informacji, która byłaby choćby w najmniejszym stopniu potrzebna (przy danym poziomie informacyjności założonym w kontekście)
Skrajny banał - Załóżmy, że W jest w kontekście K wypowiedzią skrajnie banalną. Istnieje pewien warunek wystarczający tego, aby w kontekście korygującym KK wypowiedź W1 równokształtna z W miała wyznaczony sens informacyjny. Warunkiem tym jest to, aby w kontekście korygującym KK celem sformułowania W1 było zapoznanie kogoś ze znaczeniem słów składowych tej wypowiedzi
Ględzenie - Formułowane bywają wypowiedzi, którym nie sposób odmówić prawdziwości, ale nie przekazujące w swoim kontekście informacji […], jednak nie na skutek tego, że są tautologicznymi zestawieniami słów, ale ze względu na zbyt wysoki niezbędny poziom informacyjności założony w kontekście danej wypowiedzi
Rozmycie sensu - Wypowiedzi o sensie rozmytym […] dopuszczają rozmaite interpretacje, z których żadna nie jest w danym kontekście narzucona: z tego powodu wypowiedziom takim odmówić trzeba określonej wartości logicznej.
1. Nadużycie przenośni - kontekst korygujący danej wypowiedzi jest kontekstem niestandardowym precyzującym jakieś wyrażenie składowe danej wypowiedzi.
2. Mętność
3. Niedopowiedzenie - dopuszczony jest standardowy kontekst korygujący
Błąd wieloznaczności - Wypowiedzi wieloznaczne mają wyznaczony sens informacyjny kiedy traktowane są jako wypowiedzi izolowane, a także mają wyznaczony ów sens jako, po prostu, wypowiedzi. Jednak w swych kontekstach wypowiedzi te mają wyznaczony więcej aniżeli jeden sens informacyjny, toteż kontekst korygujący winien redukować ich informacyjną wieloznaczność. […] Wypowiedź w kontekście K ma wyznaczony w kontekście K więcej niż jeden sens informacyjny, gdy reguły analityczne przyporządkowane wyrażeniom składowym kontekstu K narzucają kilka sposobów jej rozumienia, takich, że przy każdym z nich jest ona zdaniem przekazującym w kontekście K jakąś, przy poszczególnych rozumieniach inną, informację.
wieloznaczność leksykalna - Używanie takich [analitycznie wieloznacznych] słów […] prowadzi zwykle do rozłączenia reguł analitycznych przyporządkowanych słowom, i wypowiedzi owe mają wyznaczony tylko jeden sens informacyjny. Jak wiadomo jednak, nie dzieje się tak zawsze. Niekiedy powstaje w takich razach wypowiedź wieloznaczna, obarczona błędem, który określać będziemy mianem wieloznaczności leksyklanej
wieloznaczność uściślenia - Mechanizm tego błędu może polegać bądź na wieloznacznym dookreśleniu wyrażenia składowego wypowiedzi, bądź na wieloznacznym ustanowieniu denotacji dla składowego słowa będącego wyrażeniem okazjonalnym
błąd wieloznaczności wyrażenia okazjonalnego
wieloznaczność dookreślenia - Drugim wariantem wieloznaczności uściślenia jest powstanie wieloznaczności informacyjnej na skutek dookreślenia jakiegoś wyrażenia składowego danej wypowiedzi na więcej aniżeli jeden sposób.
Aliowokacja - Na to, aby wypowiedź była logicznie poprawna, nie wystarcza, by wyznaczony miała dokładnie jeden sens informacyjny. Niezbędne jest jeszcze, by wyznaczony sens informacyjny, przysługujący wypowiedzi w kontekście, był zamierzony przez nadawcę wypowiedzi. Wypowiedź informacyjnie jednoznaczna nie spełniajaca tego niezbędnego warunku obciążona jest błędem [..] aliowokacji
Wskaż niewątpliwe zdania w sensie logicznym. W pozostałych przypadkach opisz funkcje danej wypowiedzi, względnie przedstaw problemy, jakie napotykasz przy jej zinterpretowaniu. Wskaż również wypowiedzi zdecydowanie zbyt mętne, by mogły być uznane za zdania w sensie logiki oraz te, których niejasność dałoby się skorygować poprzez odpowiedni kontekst. Wskaż amfibolie, niedopowiedzenia, absurdy, nonsensy, metafory, metonimie, pleonazmy itp.
Dyrektor Instytutu Filozofii UW jest mężczyzną.
Skrzydlaty koń Pegaz ma kopyta.
Skrzydlaty koń Pegaz nie ma kopyt.
Tomasz Puczyłowski ma kopyta i potrafi latać.
Miłość ujawnia drugiego.
Trwoga odkrywa nicość.
W ramach kolejnej zmiany natowskich kontyngentów lotniczych, przeznaczonych do patrolowania przestrzeni powietrznej państw bałtyckich, w litewskich Szawlach 30.09.2008r. wylądowały 4 amerykańskie F-15C, które zmienią niemieckie Phantomy.
Fizyka jest działem numerologii transcendentalnej.
Wybieraj taki sposób odżywiania się, który jest ubogi w tłuszcze, tłuszcze nasycone i cholesterol.
Albo ja, albo jeśli ty, to nie Mariola.
W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego!
Ona jest ładna.
Wszystkie kultury są sobie równe.
Herbata z lipy jest również pomocna w bezsenności oraz bólach głowy wywołanych katarem.
Jan kocha swego ojca.
Każdy kocha swego ojca.
Jan kupił kilka talerzy, a Maria je stłukła.
Mężczyzna, który daje swoją wypłatę żonie, postępuje mądrzej niż ten, który daje ją swojej przyjaciółce.
Smutne kamienie śnią bezszelestnie.
Jan powiedział Piotrowi, że jest łobuzem.
Jan powiedział Piotrowi, że wyjeżdża.
Juliusz przeczytał Mickiewicza w tydzień!
Jak można być tak głupim i sądzić, że koty potrafią wnioskować?!
Mariola nie jest gruba.
Mariola nie ma nadwagi.
2289832 - 1 jest liczbą pierwszą.
Decyzją prokuratora zwłoki konia wydano rodzinie.
Oskarżony rżnął na mnie ubranie. Sukienki nie porżnął, gdyż zdążyłam się rozebrać.
Uprzejmie proszę Pana Prokuratora o zmianę trybu postępowania z aresztu śledczego na wolną stopę.
Kiedy mąż w swym widzie pijackim chce mnie bić to tulę to dziecię 4-letnie do swego łona niczym jak tarczą zasłaniając się od zadawania razów ręką zabestwionego pijaka a czasem i czymś cięższym.
Właściciel bił konia aż do zdechnięcia.
Hajnówka zawsze głosuje na lewicę.
Stwierdzam, że w wyniku znajomości z nią zauważalne jest w jej życiu partnerskim zboczenie seksualne przeważnie w sobotę.
Lokatorzy składali skargi, że W. wypija mleko z butelek przed drzwiami, które napełnia swoim moczem.
Ustalono, że D. W. była w 9 miesiącu ciąży, która dla zgody przesuwała lodówkę babci po remoncie przeprowadzonym dla zgody. Na zaistniałe zdarzenie wszedł mąż B. W. widząc awanturę, jak też żona, której zaczęła odchodzić woda, w obawie przed porodem odepchnął od drzwi obywatela Z. B. jak też jej córkę J. W., które to upadły w swoim pokoju.
Awantury z żoną były podyktowane na tle dokładnie nie mam pojęcia, bo nie jestem awanturny ani alkoholik.
Należy czcić matkę i ojca swego.
Przez „wnioskowanie” rozumieć będziemy przyjęcie jednego zdania w oparciu o inne, przyjęte wcześniej.
Warszawa nie może porozumieć się z Moskwą w sprawie budowy rurociągu północnego.
Kierownik namaścił nieświeżą butelkę.
Ksiądz obstawił trzecią nieboszczkę.
Krowy są piękniejsze od kur.
Jan Kowalski wie, że 2 + (3 - 2) = 8.
Fryzjerstwo jest coraz częściej zawodem wykonywanym w Szkocji przez imigrantów z Polski.
Lato będzie upalne.
Jan Kowalski śledził poszukiwania Jana.
W miejscach publicznych nie pluje się ani się przeklina.
Wybór gry komputerowej dla nastolatka bywa nie lada problemem.
Tomasz Puczyłowski przyszedł dziś na zajęcia trzeźwy.
Ludzie są wszędzie tacy sami.
Na wojnie jest jak to na wojnie.
Dziewictwo jest symbolem, co nie oznacza że jest fikcją.
Symbol jest drogą, na której człowiek nawiązuje kontakt z rzeczywistością ukrytą, jest pośrednikiem i przewodnikiem.
Prawdziwy mężczyzna nigdy się nie maże ani nie prosi o litość.
Lato będzie upalne.
Jan podniósł się z choroby.
W debacie starły się argumenty zwolenników i przeciwników lustracji.
Psycholog potwierdził, że makabryczne i wstrząsające opowieści dziecka nie są jego wymysłem.
Dwie eksplozje w Zielonej Strefie w Bagdadzie, dzielnicy budynków rządowych i siedzibie Dowództwa armii USA, zabiły wczoraj dzieśięciu ludzi i czterech Amerykanów.
Rafał osierocił troje dzieci, w tym dwójkę bliźniaków.
W firmie Heleny A. zarządzono obowiązkowe dla pracowników badania lekarskie i szczepienia przeciw grypie.
Nie brakuje takich, którzy w odchudzonej sylwetce Marlona B. dopatrują się uczuciowego tła.
Bez pomocy przyjaciół nie osiągniesz swoich celów, więc już teraz nad nimi pracuj
W kwestiach zasadniczych nie ufaj nikomu - ufaj jedynie sobie.
Automatycznie zrobienie błędu powoduje dyskwalifikację.
Tomasz Puczyłowski jest logikiem, lecz 2 + 2 = 4.
Język objawił, rozwinął i utrwalił nasze człowieczeństwo.
Są tacy, co nie rozumieją, że nie sposób połączyć chrześcijańskiego uniwersalizmu z bezkrytycznym stosunkiem do sarmackiej obory.
Antykoncepcja narusza etyczną strukturę związku małżeńskiego.
Ostrzegam Pana, że jeżeli jeszcze raz obrazi Pan moją szanowną małżonkę, spiorę Pana po pysku.
Baba z wozu, koniom lżej.
Kto kłamie, temu trzęsą się ręce i drży głos.
Jeżeli Jan kocha Mariolę, to ona to uczucie odwzajemnia.
Wnoszę w imieniu Klubu Agrariuszy o zamknięcie dyskusji i zarządzenie głosowania.
Pedantem nazywamy osobę przesadnie przestrzegającą ustalonego przez siebie porządku.
Mariola zmarła.
Mariola zmarła zaraz po urodzeniu.
Mariola zmarła zaraz po urodzeniu dziecka.
Mariola zmarła zaraz po urodzeniu dziecka przez siostrę.
Mariola zmarła zaraz po urodzeniu dziecka przez siostrę Jadwigi.
Mariola rzekomo zmarła zaraz po urodzeniu dziecka przez siostrę Jadwigi.
Informacje o mnie tu przedstawione są kłamliwe to po prostu bezczelne kłamstwa i pomówienia. Pozytywy wszelkie pomijane. Sąd powinien się tym zająć. Historia Was skoryguje bezczelni kłamcy. Lech Wałęsa.
Widocznie wszyscy nie zrozumieli nauk Jana Pawła II. (prezydent Gdańska Adamowicz 31 sierpnia 2008 r.)
Desygnatem nazwy jest przedmiot, który może być prawdziwe nią określony
Wybór gry komputerowej dla nastolatka bywa nie lada problemem.
W Wojsku Polskim szukanie pomocy w razie problemów natury psychologicznej, takich jak nałogowy alkoholizm i narkomania, to temat tabu, szczególnie wśród oficerów współzawodniczących o awans.
Ciemny mrok spowijał świat szatą tak gęstą i nieprzeniknioną, że nawet nietoperze wolały pozostać tej nocy w swoich jaskiniach.
Chiny wysyłają w świat masy tanich zabawek, odzieży czy elektroniki - w zeszłym roku chiński eksport za granicę był aż o 177,5 mld dol. wyższy od importu.