2500 szata roślina
550 szata zwierzęca
Theophrastus (Teofrast) -
Karol Linneusz - szwecki przyrodnik któremu zawdzięczamy nazewnictwo organizmów żywych
Opisał 7700 roślin i 4162 zwierząt
Roślina-
Samożywność
Pobieranie pokarmu ze środowiska
Zawartość chlorofilu w komórkach i zdolność do fotosyntezy
Przytwierdzenie organizmu do podłoża
Stały………
BOTANIKA- nauka o roślinach (Botane)
Morfologia, taksonomia i systematyka, geobotanika, fizjologia, biochemia, biofizyka, genetyka
Cytologia
Histologia
Anatomia
Morfologia
PODRĘCZNIKI -
BOTANIKA-MORFOLOGIA Alicja i Jerzy Szweykowscy
BOTANIKA LEŚNA J.Tomanek, L.Witkowska-Żuk
CYTOLOGIA ROŚLIN = BIOLOGIA KOMÓRKI ROŚLINNEJ
Dział zajmujący się strukturą, ultrastrukturą i funkcjonowaniem komórki roślinnej
Teoria komórkowa- Robert Hook sformułował pojęcie cellula-komórka
PROTOPLAZMA- żywa zawartość komórki
CYTOPLAZMA - półpłynny medium stanowiący podstawę wszystkich procesów fizjologicznych
MODEL KOMÓRKI ROŚLINNEJ
ŚCIANA KOMÓRKOWA - układ podlegający zmianom w odpowiedzi na bodźce wewnętrzne i zewnętrzne
Pektyny- łączą komórki (naturalny klej)
Hemicelulozy obecnie glinki wiążące- tworzą ścisłe niekonwalencyjne połączenia z mikrofibrylami celulozowymi.
WTÓRNA ŚCIANA KOMÓRKOWA odkłada się od wewnątrz komórki, na pokładzie ściany pierwotnej, po zakończeniu przez komórkę fazy wzrostu. Odkłada się tylko gdy posiada protoplazme.
BUDOWA WARSTWOWA
CELULOZA
Łańcuchy celulozy są nierozgałęzione
Wiązania wodorowe niekowalencyjne
MIKROFIBRYLE
WŁAŚCIWOŚCI CELULOZY
-biały kolor
-jest substancją łatwopalną
FIBRYLE
SKŁAD
UKŁAD SIECI - ściana komórkowa
-sieć celulozowo-glikanowa(hemicelulozowa) przenosi obciążenia mechaniczne, powstające w wyniku oddziaływań powierzchniowych między mikrofibrylami i łańcuchami glikanów wiążących
-Sieć pektynowa- funkcjonuje niezaleńie od sieci celulozowo-hemiceluozowej
-Sieć białkowa-tworzona prze białka strukturalne
-Lignina- lepiszcze w ścianie komórkowej
MATERIAŁ KOMPOZYTOWY
-Pręty(fibryle celulozowe) odporne na rozciąganie zanurzone w macierzy (lignina) odpornej na ściskanie
-
-
MODYFIKACJE ŚCIANY KOMÓRKOWEJ
-substancje inkrustacji ( wnikania pomiędzy) odkładanie nowych substancjo wewnątrz istniejącej ściany komórkowej,
Lignina (drzewnik) drzewnienie
Suberyna (w niektórych tkankach)
Garbniki
Olejki eteryczne
Żywice
Sole mineralne (CaCo3, SiO2)
-substancje adkrustujące ( nakładanie ) nakładanie warstw substancji na powierzchnię ściany
Korkowacenie, kutykularyzacja
Kutyna
Woski
Suberyna ( nie przepuszcza wody i gazów)
Sporopolenina
Związki hydrofilne: śluzy, gumy, kaloza
PLAZMOLEMA
BŁONA KOMÓRKOWA- jest zbudowana z białek i fosfolipidów. Jest bardzo cienka. Kontaktuje się ze ścianą komórkową.
BŁONA PLAZMATYCZNA
PROTOPLAST
CYTOSOL- jest gęsto upakowanym roztworem zawierającym różnorodne cząsteczki.
CYTOSZKIELET( struktury białkowe)
-filamenty pośrednie 7-11 nm
-mikrotubule 24-26 nm
-mikrofilamenty aktynowe 5-7 nm
Mikrofilamenty aktynowe- współdziałaja z białkiem motorycznym
CZYM RÓŻNIĄ SIĘ W SWOJEJ BUDOWIE - komórka żywa a martwa
WYKŁADY 15.10.2014r.
Komórka w ponadkomórkowym organizmie roślinnym
PLAZMODESMY- kanały przechodzące przez ściany sąsiadujących komórek (gęstość do kilki tysięcy na 100 mikro metrów kwadratowych) nie są widoczne w mikroskopie świetlnym
Średnica plazmodesmy 30-40 nm
DESMOTUBULA- to przekszatłcone ER tworzące rurkę w środku kanału plazmodemy
PLAZMODESMY ( muszą być żywe) zapewniają ciągłość i
transport (komunikacje) cząstek rozpuszczalnych,
lipidów
Propagacja potencjałów elektrycznych
Przekazywanie bodźca grawitacyjnego
ORGANIZMY WIELOKOMÓRKOWE I PONADKOMÓRKOWE
-Komórki nie podlegają podziałą zupełnym a ich protoplasy pozostają ze sobą połączone
-Komórki podlegają podziałom zupełnum i nie są ze sobą połączone
W roślinie istnieją dwa przenikające się ciągłe systemy : protoplazmy i ścian komórkowych
SYMPLAST
-skłąda się z protoplastów komórek połączonych plazmodesmami
- ograniczony jest ciąhła błoną cytoplazmatyczną
- zróżnicowany funkcjonalnie na ośrodki towrzenia materiałów budulcowych i drogi szybkeigo transportu
APOPLAST
- skłąda się z systemu ścian komórkowych przesyconych wodą
-dzieli się a wodny i powetrzny : wodny to także światła elementów przewodzących
Teoria komórkowa - THEODOR SHAWANN
Teoria organizmalna- HEINRICH ANTON de BARY
DWIE DROGI TRANSPORTU
PRZEMIESZCZANIE SIĘ WODY DROGĄ APOPLASTYCZNĄ JEST SZYBSZE
Struktura komórki odzwierciedla jej przystosowanie do pełnienia określone funkcji
-układ okrywający (dermalny)
- układ podstawowy
-układ przewodzący (waskularny)
UKŁAD OKRYWAJĄCY
-występuje na powierzchni organó zarówno nadziemnych jak i podziemnych
-jest strefą pierwszego kontaktu ze środowiskiem zewnętrznym
-funkcja izolacyjna i ochronna: bariera zarówno fizyczna jak i chemiczna
-funkcja kontaktowa:pobieranie roztworów , wymiana gazowa, powabnia(reprodukcja)
Skórka (epiderma) i korkowica ( peryderma) tkanki okrywającej organów nadziemnych
OCHRONA I POWABNIA
- zapobiega nadmiernemu parowaniu wody
-ochrona przed przegrzaniem
-utrudnienie żerowania owadów
-przeciwdziałąeni inwazji
-powabnia w procesie zapylania
SKÓRKA (epiderma)
- pojedyncza warstwa zwykle żywych komórek
-na powierzchni organów nadziemnych o budowie piwerowtnej
-obejmuje kilka typów komórek :
-właściwe komórki epidermalne
-
-
-
Właściwe komórki :
- najmniej wyspecjalizowane
-najliczniejsze
-ściśle do siebie przylegają często pofalowane
-zwykle izodiametryczne
-kutyna i kutikula ( kutynizacja i kutykularyzacja ścian)
KUTYKULARYZACJA oraz KUTYNIZACJA ŚCIAN-
KOMÓRKI SZPARKOWE
WŁOSKI - utrudnienie żerowania owadom, ograniczenie parowania - ( o charakterze emchanicznym i wydzielnicznym )
Ostro zakończone, gwiaździste, włoski w skórce liścia hibiskusa.
EPIDERMA-
trichomy (włoski) w skórce liścia heliotropu ( funkcja obronna )
Mineralizacja ściany- modyfikacja ścian komórek włosków mechanicznych
Cechy:
-cienkie ściany,
-brak kutykuli
-brak włosków
-brak szparek
-na powierzchni często warstwa lipidowa i śluzowa
Pierwotne a wtórne tkani okrywające pędów
Tkanka pierwotna
Skórka = epiderma
-pochodzi od meystemu wierzchołkowego pędu
-funkcjonuje u drzew zazwyczaj tylko w pierwszym roku życia pędu
- u niektórych gat. Funkcjonuje dłużej
Tkanka wtórna
Korkowica = peryderma
-pochodzi od merystemu wtórnego - fellogenu
-u większości gatunków fellogenu tworzy się w pierwszym roku życia pędu
- pierwszy fellogen funkcjonuje od 1 roku do kilkudziesięciu lat
- drugi a potem następne fellogeny zakładają się głebiej, w korze pierwotnej i łyku niefunkcjonującym powodując rozwój martwicy korkowej (korkowicy)
PERYDERA
-fellogen-warstwa komórek merystematycznych
-felloderma- pokład komórek miękiszowych
-fellem(korek) - pokład zwykle martwych komórek pełniących funkcje okrywającą
Jedynie najmłodsza perydem zawiera wszystkie wyżej wymienione elementy.
Korek odłożony przez ostatni fellogen odcina tkanki leżace na zwenątrz, co prowadzi do ich obumarcia. Tkanki te wchodzą w skład martwicy korkowej.
Martwica korkowa- rozwija się po założeniu się drugiego fellogenu i powstaniu drugiej perydermy.
Ściany komórek korka ulegają korkowaceniu w drodze adkrustacji suberyną
-suberyna- polimer kwasów tłuszczowych c22, c18, c16
-czyni ścianę nieprzenikliwą dla wody i gazów
-stanowi izolację termiczną
-usztywnia scianę
-stanowią barierę dla patogenów
-miejscami wymiany gazowej są przetchlinki
UKŁAD PODSTAWOWY
- obejmuje tkanki podstawowe znajdujące się między tkanką dermalną i waskularną
-najpowszechniejszy typ komórek to parenchyma o różnym stopniu zróżnicowania
-jej główne fukcje to fotosynteza, wydzielanie i gromadzenie materiałów zapasowych
- w szególności może się róznicować ……………
Parenchyma- różnorodnośc morfologiczna i funkcjonalność
Miękisz zieleniowy ( chlorentyma, mezofil)
Miękisz spichrzowy
Komórki żywe cienkościennem silnie zwakualizowane, nie przylegające ściśle do siebi, o róznym stopniu rozbudowania systemu przestworów między komórkami.
KOLENCHYMA I SKLERENCHYMA
-komórki żywe -komórki zwykle martwe
-ściany mogą być zgrubiałe nierównomierne - włókna lub sklereidy
-ściany odporne na zerwanie -ściany sztywne
- brak przestrzeni międzykomórkowych
UKŁAD WASKULARNY ( przewodzący)
KSYLEM - drewno FLOEM-łyko
-przewodzenie wody z solami mineralnymi -przewodzenie asymilatów
-funkcja wzmacniająca - funkcja spichrzowa
-funkcja spichrzowa -funkcja wzmacniająca
-składa się z kilku typów komórek - składa się z kilku typów komórek
-komórki przewodzące funkcjonują jako martwe - komórki przew. Asymilaty funkcjonują jako żywe
IGLASTE
-Cewki- głównym elementem przewodzącym wodę , oraz wzmacnia .
LIŚCIASTE
- Człony naczyń- przewodzenie, skuteczne przewodzenie przez większą ilość transportowanej wody, grube ścianki do poł milimetra, dobre połączenie pomiędzy członami naczyń
- Włókna drzewne - wzmacnianie
Zdrewniałe ściany i obumarcie protoplastu- główne i wspólne cechy komórek drewna przewodzących wodę:
-lignina jest polimerem pochodnych fenylopropanu
-drewnienie polega na inkrustacji ściany ligniną
-lignina nadaje ścianie sztywność, zmniejsza zdolność wiązania wody, zmiejsza szybkość dyfuzji wody w ścianie
- zapewnia silną adhezję wody do zdrewniałej ściany !!!
CEWKA
- Budowa cewki- komórki martwe, ściany zdrętwiałe z jamkami lejkowatymi z torusem
- Funkcje cewki- przewodzenie wzmacnianie
- długość - 3-5 mm
- Wym. Promieniowy: 30 ( wczesnego) - 60 ( późnego) mikro metrów
-Wym. Styczny 60 mikrometrów
- Kształt: wrzecionowaty, osiemnastościan
JAMKA- obszar ściany komórkowej gdzie nie odkłada się ściana wtórna
( ścian pierwotna -> pokłady ściany wtórnej )
TYPY:
JAMKI LEJKOWATE- wykształcają się między komórkami przewodzącymi wodę
JAMKI PÓŁPROSTE- ( półlejkowate) wykształcają się miśzy żywą komórką miękiszową i martwą przwodzącą wodę
JAMKI PROSTE- występują między żywymi komórkami miękiszowymi
JAMKI SĄ WYTWOREM…..
JAMKA LEJKOWATA - średnica wlotu do jamki i dna komory znacznie się różnią ( kanał jamki ma kształt lejka. UMOŻLIWIA PRZEWODZENI WODY Z JEDNEJ CEWKI DO DRUGIEJ
TORUS- zabezpieczenie przed zapowietrzeniem układu przewodzącego
WŁÓKNA DRZEWNE- rosną na długość, cha-ją się grubą zdrewniałą ścianą komórkową, są martwe, może posiadać nieliczne jamki
CZŁONY NACZYNIOWE- są krótkie do 700 mikrometrów,
Typy perforacji:
-perforacja prosta - całkowita hydroliza ściany poprzecznej , zostaje otwór , między dwoma nadległymi członami naczyniowymi
KAMBIUM
Podział peryklinarny (addytywny)
Podział antyklinalny ( Multi…) ( podłużny i skośny)
(KAMBIUM PIĘTROWE- bardziej drewno zaawansowane, antyklinalny podłużny )
1 podział antyklinalny przypada na 150 podziałów preyklinalnych w rzędzie promieniowym 1/17 w inicjale wrzecionowatym
Kambium niepiętrowe - antyklinalny skośny
MNOŻENIE SIĘ KOMÓREK
*Kariokineza= podział jądra komórkowego
-może zachodzić w drosze mitozy bądź mejozy
-w mnożeniu komórek odgrywa rolę mitoza
- w mitozie występuje jeden podział chromodomów i jeden podział jądra. Jądra potomne mają więc taką samą liczbę chromosomów
*
CYKL KOMÓRKOWY - cykl komórkowy około 10 dni, cytokineza około 24 h ,
kariokineza 5h , najdłuższa faza G1
U zwierząt cytokineza zachodzi z udziałem pierścienia kurczliwego z białek miozyny i aktyny. Zaciskanie pierścienia prowadzi do powstania bruzdy podziałowej
Pod bruzdą podziałową zlokalizowane są pęcherzyki siateczki wewnątrzplazmatycznej, które łączą się i pomagają rozdzielić
U roślin tworzy się fragmoplast zbudowany z mikrotubuli i mikrofilamentów ( prostopadle do podziału). Następnie powstaje fragmosom ( przegroda pierwotna budowany z udziałem Aparatu Golgiego
Po środku płaszczyzny podziałewje łączy się pęcherzykami transpirtujące policacharysy i pektyny wytwarzane przez Aparaty. Mikrotubule zapewniają rych pęcherzyków do centralnej części płaszczyzny równikowej, gdzie transportowane są ………….
PROCES RÓŻNICOWANIA SIĘ POCHCODNYCH KAMBIALNYCH
- komórka po opuszczeniu strefy kambialnej w procesie różnicowania przechodzi kolejno fazę wzrostu promieniowego oraz fazę dojrzewania, Ta ostatnia obejmuje dokładnie wtórnej ściany komórkowej, czemu w przypadku elementów trachealnych towarzyszy proces lignifikacji a którą kończy programowana śmierć komórki (PCD)
- Dojrzały element trachealny np. cewka jest komórką martwą, przewodzącą wodę za pośrednictwem jamek.
Podział: Wzrost promieniowy : Dojrzewania :
Lądowe rośliny karbońskie posiadały cewki i wymyśliły przyrost wtórny
Lepidendrony i sygilarie zaliczane do wymarłych widłaków ok. 30 m wysokości i 2m średnicy
Kalamity- olbrzymie karbońskie skrzypy do 30m wysokości 1m średnicy pnia
Kordaity- wysokie drzewa przypominające wyglądem występujące na półkuli południowej drzewa iglaste z rodzaju Agathis z rodziny araukariowa tych Kordaity uważa się za przodków drzew iglastych.
ELEMENTY DRZEWA WTÓRNEGO DRZEW IGLASTYCHJ
-cewki
-komórki miękiszowe
-komórki wydzielnicze ( przewodów żywicznych )
-elementy przewodzące wodę (trachealne): cewki podłużne i poprzeczne (promieniowe)
-elementy spichrzowe- miekisz drzewny ( podłużny), miękisz promieni drzewnych
-elementy wydzielnicze: - komórki wydzielnicze przewodów żywicznych ( podłużnych i pop)
SYSTEM podłużny ( osiowy ):
- funkcja przewodzenia osiowego i wzmacniająca
-powstaje z inicjałów wrzecionowatych kambium
- skłąda się z cewek podłużnych, miękiszu drzewnego (podłużnego oraz podłużnego (promieniowego ) przewodów żywicznych
SYSTEM POPRZECZNY :
- funkcja przewodzenia promieniowego i spichrzowa
-powstaje z inicjałów promieniowych kambium
-składa się z promieni drzewnych ( miękisz promieni drzewnych i cewki peomieniowe) oraz z poprzecznych przewodów żywicznych
Budowa cewki:
- komórki martwe
-ściany zdrewniałe z jamkami lejkowatymi z torusem
Funkcje cewki:
Przewodzeni i wzmacnianie 8-p09
JAMKA- Obsza na której nie odkłada się ściana wtórna.
Jamki lejkowate - między martwymi komórkami przew wodę
Jamka Półprosta - międzyżywą miękiszową i martwą
Jamka Prosta-
JAMKI W POLACH KRZYŻOWYCH ( pole kontaktu konkretnej komórki miękiszowej z cewką promienia ):
Okienkowa - u sosny pospolitej i wejmutki
Pinoidalne- u innych sosen
Piceoidalne- zawęzony kanał, u świerków
Waksoidalne- z wyraźnymi obrzeżami u jodeł, żywotnikó
Kupresoidalne- kanał wystaje poza obrys komory, u jałowców
Promień niejednorodny: zawiera komórki miękiszowe i cewki promieniowe
Dwuliścienne ( liściaste ) -
Funkcje , struktura i elementy drewna wtórnego drzew okrytozalążkowych
Elementy drewna wtórnego drzew okrytozalążkowych
-elementy przewodzące ( trachealne): człony naczyniowe, cewki ( naczyniowe, włóknonaczyniowe)
- elementy wzmacniające: włókna drzewne, cewki włókniste
-elementy spichrzowe i przewodzenia prom.: miękisz drzewny, miękisz promieniowy
-elementy wydzielnicze: przewody gumowe, śluzowe
System podłużny:
-funkcja przewodząca i wzmacniająca
-powstaje z inicjałó wrzecionowatych kambium
-składa się z naczyń, cewek, włókien drzewnych, miękiszu drzewnego, elementów wydzielniczych
System poprzeczny:
-funkcja spichrzowa i przewodzenia promieniowego
-powstaje z inicjałów promieniowych kambium
-składa się głównie z miękiszu promieni drzewnych
Iglaste
Cewki - przewodzenie wzmacnianie
Cewka od 20 do 60 mikrometrów
Liściaste
Człon naczyń- przewodzenie ( tysiące połączonych ) długość max 1mm.
Włókna drzewne- wzmacnianie
500, 250 , 150 mikrometrów bywają małe
Między członami naczyniowymi należącymi do tego samego naczynia wykształcają się płyty perforacyjne
Płyty perforacyjne powstają w wyniku częściowej lub całkowitej hydrolizy ściany między dwoma członami naczyniowymi,
Perforacja prosta powstaje w wyniku całkowitej hydrolizy ściany poprzecznej między dwoma nadległymi członami naczyniowymi.
Perforacja prosta
Perforacja złożona powstaje w wyniku niecałkowitej hydrolizy ściany poprzecznej między nadległymi członami naczyń. Zależnie od kształtu pozostałych fragmentów ściany wyróżniamy różne odmiany perforacji złożonej.
Są jeszcze ściany w których powstają płyty złożone ustawione drabinkowe między członami naczyniowymi
JAMKI- obszary ściany komórkowej poznawienie pokładu ąciany wtórenj
Jamki lejkowate między członami naczyniowymi ( ściany boczne )
Jamki półproste między członem naczyniowym a komórką miękiszową promienia
Jamki w polach krzyżowych
Typy morfologiczne drewna gat. Liściastych
-drewno pierścieniowo naczyniowe ( dąb, jesion, grabina)
Chodzi o średnice naczyń tworzonych wiosną i latem . Wiosną są większe niż latem. U dębów bardzo zaznaczone. Granica słoja wyraźnie widoczna.
-rozpierzchło-naczyniowe ( orzech,
Naczynia tworzone wiosną jak i latem mają podobną średnice. Granica słoja trudna do zauważenia, na końu słoja tworzą się komórki wyraźnie węższe
Redukcja dotyczy drewna późnego
Miękisz apotrachealny ( rozmieszczony niezależnie od układu naczyń)
Miękisz paratrachealny ( rozmieszczony w powiązaniu z naczyniami)
EMBOLIZACJA - zapowietrzenie
Liściaste- promień jest zawsze zbudowany z komórek miękiszowych
Promień - spichrzowe
Funkcje drewna :
- przewodzenie wody oraz soli mineralnych od korzenia do części nadziemnych drzewa - czyli kierunku akropetalnym ( od korzeni do góry )
-Tworzenie mechanicznego rusztowania ciała rośliny wieloletniej
Struktura drewna drzew iglastych i liściastych dwuliściennych
-struktura słoista -
Sezonowa aktywność kambium
Kierunki ewolucjo drewna jako tkanki przewodzącej wodę
Specjalizacja elementów przewodzących
Rozdzielenie funkcji przewodzenia i wzmacniania
Duża różnorodność w budowie elementów przewodzących
Znacznie słabiej zachowana rzędowość promieniowa wkładu w związku ze wzrostem symplastycznym, intruzywnym i podziałkami komórek w procesie różnicowania
Obfity miękisz podłużny
Duże zróżnicowanie szerokości promieni
KAMBIUM I JEGO POCHODZENIE
Funkcje floemu wtórnego u drzew
-szybki i długodystansowy transport organicznych substancji pokarmowych
-magazynowanie substancji zapasowych
Klasyczne doświadczenie przeprowadzone w 1686 r. przez włoskiego anatoma Marcello Malpighego
Elementy łyka wtórnego -
-element sitowy
-komórki białkowe/towarzyszące
-Włókna łykowe
-miękisz
Elementy łyka wtórnego i ich funkcje
System podłużny:
-elementy sitowe tj. przewodzące asymilaty: komórki sitowe lub człony rurek sitowych
-elementy spichrzowe i wspomagające: „zwykły miękisz „ , komórki białkowe, komórki towaryszące
-elementy wzmacniające: włókna łykowe, sklereidy
-elementy wydzielnicze: mleczniki, idioblasty
System poprzeczny
- miękisz promieni łykowych
-komórki białkowe
Komórki sitowe posiadają pola sitowe na ścianach peomieniowych
Komórki sitowe ( dł 5mm)
Pole sitowe na ścianie promieniowej (2 mikrometry)
Miękisz podłużny
Pole sitowe- skupienie porów (otowrów) w ścianie komórkowej, przez które przenikają grube pasma cytoplazmy
Pory wyścielone są wielocukrem - kalozą
Średnica porów do 2 miktrometró
Okrytozalążkowe
Człony rurek sitowuych posaidają pola i płyty sitowe
Płyta sitowa prosta
Równomiernie pokryta otworkami
Dł członów 100-350 mikro metrów . średnica porów 6-10 mikrometrów
Okluzja i rola kalozy
Mechaniczne uszkodzenie rurki sitowej ( owady, ssaki) występują powszechnie. Bez systemu zabiezpieczającego przed wyciekiem zawortości elementów sitowych rośliny (wykrwawiłaby się na śmierć). Znane są dwa mechanizmy. Podstawowym jest odkładanie się kalozy na sicie i okluzja ES. U niektórych gatunkó odkładanie kalozy wokół porów płyty sitowej zaobserowano w ciągu kilku minut po uszkodzeniu rurki. Doprowadzało to do jej zamknięcia w ciągu 10 - 20 minut.
Płyty złożone posiadają m.in. brzozy, graby, topole, lipy, kasztanowce, dęby. Średnica porów u tych rodzajów wynosi 1 - 1,5 mikrometra , dł członów 350 - 1000 mikrometró
ZALEŻNOŚĆ między długością członów rurek sitowych, kątrm ustawienia płyt i wielkością porów?
*U gatunków posiadających krótkie człone rurek sitowych płyty są proste a średnica porów najwięsza
*
Elementy sitowe:
Funkcjonują jako komórki żywe
Są wyspecjalizowane w szybkim transporcie substncji pokarmowych
Transport sacharozy zachodzi z prędkością 100 - 200 cm /h tj ok. 100 razy szybciej niż w miękiszu
Zachodzą na siebie klinowato ( komórki sitowe) lub tworzą wielokomórkowe ciągi transportowe tzw. Rurki sitowe
Brak: jądra, diktiosomów, mikrotubul, ciągłego tonoplastu
Nieliczne: mitochondria, rybosomy. Plastydy rozdęte, ze skrobią lub wtrętami białkowymi,
w czł. R. ditowych wy
pola sitowe w czł r. sitowych są dwa rodzaje:
pola z większymi poramai występują na płytach
pola z drobniejszymi porami występują
przez pory przechodzą dość grube pasma cytoplazmy zapewniając ciągłość symplastycznej drogi transportu cukrów
płyty sitowe magą być złożone lub proste
Skład soku floemowego
90% cukry
Związki azotu
Pozostałe składniki( kwasy organiczne, nukleotydy……)
Heksofobia - niechęć do transportowania cukrów 6 węglowych które posiadają redukujące grupy aldehydowe lub ketonowe
Transportowe są spolimeryzowane formay cukrów prostych przede wszystkicm sachorozn
Mechanizm transportu asymilatów:
Donory i Akceptory
Załadunek we floemie odbywa się za pośrednictwem komórek miękiszowych, przenoszenie związków chemicznych z komórek towarzyszących do rurki sitowej odbywa się na drodze transportu aktywnego
Załadunek odbywa się zapomocą plasmodezmy,
Rozładunek floemu- na drodze transportu aktywnego, zużycie ATP, przez symplasy jak i apoplasy, jeżeli akceptorem jest organ spichrzowy rozładunek odbywa …….
Transport we floemie - hipoteza przepływu masowego
TRANSPORT WE FLOEMIE JEST DWUKIERUNKOWY ( DONORÓW DO AKCEPTORÓW)
KSYLEM - JEDNOKIERUNKOWY OD KORZENI W GÓRĘ
Z ELEMENTÓW KSYLEMU DO KOMÓREK SITOWYCH ( Przez sacharozę)
Transport we floemi -\ cehcy transportu , rodzaj, kierunek, intensywność, predkosc,
Magazynowanie substancji
-magazynownaie substancji zapasowych- głównie w postaci skrobi
- odkładanie różnego rodzaju substancji w idioblastach w postaci np. kryształków, wtrętów
Łyko niefunkcjonujące