Pytania z UE te z mp3
Prawo UE jako odrębna dziedzina prawa
Cechy:
-Występują w nim elementy z różnych dziedzin prawa takich jak np. prawo konkurencji czy prawo cywilne
-Występują w nim współzależności miedzy porządkami prawnymi państw członkowskich .Porządek prawa UE utworzony został po to żeby regulować te współzależności.
Ma to związek z prawem międzynarodowym prywatnym.
Jakie są cechy rozróżniające porządek prawny UE od porządków prawnych państw członkowskich ?
Prawo wspólnoty rozstrzyga w jaki sposób regulujemy wpływy nad procesami politycznymi, nad społeczeństwem.
Proces integracji osiągnął pewien cel, a mianowicie zastąpienie na kontynencie europejskim w pewnym stopniu suwerennej państwowości przez organizacje międzynarodowa jako reakcja na przebieg i skutki II wojny światowej oraz tzw. zimnej wojny.
Porządek prawny UE został utworzony w celu ochrony pokoju w Europie. Porządek prawny UE powstał w wyniku przekazania suwerenności przez państwa członkowskie na rzecz wspólnot tak w orzeczeniach ETS :Van Gend and Loos, Costa v. Enel, Walt Wilhelm)
Cechy:
-integracja porządków prawnych państw członkowskich związana z umiędzynarodowieniem niektórych zasad konstytucyjnych państw członkowskich w oparciu o określone wartości, skutek realizacji zadań przydzielonych UE
-przez ta integracje nastąpiła konstytucjonalizacja europejskiego porządku prawnego. Co raz bardziej chroni on konstytucyjne wartości państw członkowskich.
-jednolita stosowalność i wykładnia tego porządku prawnego na obszarze UE
-gwarancją jego niezależności stanowi w dużym stopniu orzecznictwo ETS
Czym charakteryzuje się proces integracji europejskiej w perspektywie ewolucyjnej?
Integracja porządków prawnych krajowych i konstytucjonalizacja europejskiego porządku prawnego rozwijała się w czasie.
-Na początku było to tworzenie wspólnych obszarów porządków prawnych np.. wspólny rynek węgla i stali w oparciu o traktat z 1951 roku, wspólny rynek EWG związany z zapewnieniem swobody w przepływie towarów usług kapitału , migracji osób.
-Proces integracji europejskiej charakteryzuje się tym ze europejskie wspólnoty (EWWiS , EWG, EURATOM) wykazywały tendencje do instytucjonalnego połączenia się. Na początku te 3 wspólnoty posiadały odrębne instytucje. W 1957 na mocy konwencji o niektórych wspólnych instytucjach Wspólnot Europejskich wspólnoty uzyskały wspólne Zgromadzenie Parlamentarne i ETS. W miejsce komitetów społeczno - ekonomicznych powołano wspólny Komitet Ekonomiczno -Społeczny. Na mocy tzw. Traktatu o fuzji z 1965 roku 3 wspólnoty uzyskały wspólna Radę i Komisję. Proces ten przypomina proces tworzenia czegoś podobnego do państwowości
-tworzenie wspólnych polityk
Co rozumiemy przez pojęcie polityka w procesie integracji europejskiej
Polityka = Cel, instytucje i akty
Traktaty np. EWG mówił o działalności wspólnoty dotyczącej usunięcia ceł, tworzenie wspólnego cła, usuwanie przeszkód, wspólna polityka rolna, transportowa… miało to być realizowane przez instytucje i akty (rozporządzenia dyrektywy decyzje te prawodawcze).
Traktaty więc ustanawiały cele, które miały być realizowane poprzez ustanawiane w nich instytucje i akty prawodawcze - cała ta działalność to właśnie polityka.
W jakim okresie kształtowały się te cechy integracyjne?
1951 od ewwis (pierwszy wspólny rynek) do JAE 1986 roku. Ewwis -> Ewg -> Ewea -> traktat fuzyjny 1965-> 1986 JAE Czyli w tym okresie właśnie wspólnoty europejskie wykazywały tendencje do tworzenia wspólnych polityk, wspólnych obszarów porządków prawnych, połączenia się na gruncie instytucjonalnym. JAE ostatecznie stworzył warunki dla funkcjonowania wspólnego rynku wewnętrznego i stworzył podstawy pod ustanowienie UE.
Jakie są cechy konstytucjonalizacji prawa UE?
Da się ją zauważyć w procesie rozpoczętym przez podpisanie JAE (1986)
Cechy:
-Zamiast tworzenia wspólnych obszarów stosunków prawnych zostały one ujednolicone poprzez usunięcie barier definiowanie rynku wewnętrznego jako rynku bez barier.
-zbliżanie porządków prawnych państw członkowskich ( duże znaczenie dyrektyw )
-koordynowanie procesów prawodawczych w krajach członkowskich i na poziomie ue/zbliżanie ustawodawstw
- stworzenie dynamicznego porządku prawnego UE
-systematyzowanie wszystkich działań publicznych
W jakim okresie cechy te się kształtowały
Po powstaniu JAE (1986 rok) - nasilenie , można powiedzieć ze od niego początek.
Jakie są podstawy prawne działania i tworzenia UE?
Podstawą prawną działania i tworzenia UE są traktaty : Traktat o UE oraz Traktat o funkcjonowaniu UE. Zgodnie z art. 1 TUE podstawę Unii stanowi niniejszy traktat oraz Traktat o funkcjonowaniu UE. Oba traktaty mają taką samą moc prawną. W art. Tym wyraźnie wskazane jest, że na jego mocy została utworzona UE oraz to że jest ona następcą prawnym Wspólnoty Europejskiej. Art. 47 TUE natomiast przyznaje UE osobowość prawną.
Należy również wskazać, że Traktaty te obowiązują na 3 poziomach: prawa międzynarodowego jako wielostronna umowa międzynarodowa, wewnątrz UE jako rodzaj Konstytucji, wewnątrz prawa krajowego jako integralna część porządków prawnych państw..
Jaka jest różnica między Traktatem o UE a traktatem o funkcjonowaniu UE?
Na początku należy zaznaczyć, że traktat o UE jest zreformowanym traktatem z 1992, a TFUE to przemianowany i zreformowany Traktat o EWG z 1957 roku.
Traktat UE jak stanowi jego art. 1 wyznacza nowy etap w procesie tworzenia coraz ściślejszego związku między narodami Europy. Zawiera on podstawy ustrojowe UE, jej cele i wartości. TFUE jak wskazuje jego art. 1 organizuje funkcjonowanie Unii i określa dziedziny, granice i warunki wykonywania jej kompetencji. Można więc powiedzieć, że ma on charakter uzupełniający i konkretyzujący postanowienia TUE.
Co rozumiemy przez wartości w ramach prawa UE? Jakie są wartości UE?
Na początku należy zaznaczyć że w ramach UE wyróżnić można wartości prawa UE oraz wartości porządków prawnych państw członkowskich. Art. 2 TUE wskazuje, że UE opiera się na wartościach poszanowania godności osoby ludzkiej, wolności, demokracji, równości, państwa prawnego, jak również poszanowania praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości. Wartości te są wspólne Państwom Członkowskim w społeczeństwie opartym na pluralizmie, niedyskryminacji, tolerancji, sprawiedliwości, solidarności oraz na równości kobiet i mężczyzn.
Co rozumiemy przez cele UE?
Na początku należy wskazać, że Unia jak każda inna organizacja międzynarodowa została utworzona w osiągnięciu określonych celów ma więc charakter celowościowy. Cała jej działalność związana więc być musi z osiąganiem wskazanych w traktatach celów. Jeżeli chodzi o traktatowe regulacje celów to są one zawarte w preambułach traktatów wskazujących powody i zamiary dla których UE została utworzona. Cele UE wskazuje również expressis verbis art. 3 TUE zgodnie z którym celem unii jest wspieranie pokoju, jej wartości i dobrobytu jej narodów, zapewnienie obywatelom unii przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, ustanowienie rynku wewnętrznego, unii gospodarczej i walutowej. Unia dąży do osiągniecia celów właściwymi środkami odpowiednio do kompetencji przyznanych jej na mocy traktatów czyli zgodnie z zasadami proporcjonalności, przyznania kompetencji.
Jaka jest relacja między traktatami europejskimi a kartą praw podstawowych?
Zgodnie z art. 6 TUE unia uznaje prawa wolności i zasady określone w KPP. Wskazuje również na to, że KPP ma taką samą moc prawną jak traktaty. Postanowienia Karty w żaden sposób jednak nie rozszerzają kompetencji Unii określonych w traktatach. Stosowanie Karty więc ma charakter konieczny
Jaki jest status prawny podstawowych praw określonych w Europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności?
Zgodnie z postanowieniami art.6 TUE prawa podstawowe określone w EKOPCiPW stanowią część prawa UE jako zasady ogólne. Są więc one zaliczane do zasad ogólnych prawa UE.
W jaki sposób możemy określić i rozumieć zasadę przyznania kompetencji?
Zgodnie z art. 5 TUE granice kompetencji UE wyznacza właśnie zasada kompetencji powierzonych. Zgodnie z nią Unia działa wyłącznie w granicach kompetencji przyznanych jej przez Państwa Członkowskie w Traktatach do osiągnięcia określonych w nich celów. Wszelkie kompetencje nieprzyznane Unii w traktach należą do państw członkowskich. Należy zwrócić uwagę, że przekazywane są kompetencje rzeczywiste państw członkowskich. Unia nie posiada kompetencji do określania swoich uprawnień, sama nie decyduje o swoich kompetencjach. Przyjęcie wiążącego aktu prawnego przez instytucje UE wymaga w zasadzie istnienia normy prawnej przyznającej takie uprawnienie. Art. 2 TFUE dzieli kompetencje Unii na kompetencję wyłączne , dzielone z państwami członkowskimi, o charakterze koordynującym, wspierającym lub uzupełniającym działania państw członkowskich.
.W jaki sposób i w jakim zakresie stosuje się zasadę pomocniczości i proporcjonalności?
Zarówno zasada pomocniczości jak i proporcjonalności określone są w art. 6 TUE. Nie podając ich definicji, których przywołanie nie wydaje się tu celowe, należy wskazać, że obydwie zasad mają zastosowanie przy działalności UE związanej tworzeniem przez nią prawa. Zasada pomocniczości nie określa jakie uprawnienia przysługują UE, ale wskazuje jak mają być wykonywane jej kompetencje. Zasada pomocniczości nie dotyczy kompetencji wyłącznych UE co wskazuje expressis verbis przywołany wcześniej art. 6.
Zasada proporcjonalności odnosi się natomiast do wszystkich rodzajów kompetencji UE, a jej istotą jest określenie zakresu i form ich wykonywania. Szczegóły stosowania zasad proporcjonalności i pomocniczości przez instytucje UE określa Protokół nr 2 w sprawie stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności.
Jakie są podstawowe instytucje UE?
Podstawowe instytucje UE wymienia art. 13 TUE. Instytucjami UE są
Parlament Europejski
Rada Europejska
Rada
Komisja Europejska
Trybunał Sprawiedliwości UE
EBC
Trybunał Obrachunkowy
Instytucje doradcze: Komitet Ekonomiczno-Społeczny i Komitet Regionów
Jakie są podstawy i cele działania instytucji UE?
Zgodnie z art. 13 ust. 1 TFUE unia dysponuje ramami instytucjonalnymi, które maja na celu propagowanie wartości UE, realizację jej celów, służenie interesom UE, obywateli UE oraz interesom Państw Członkowskich. Celem działalności instytucji Unijnych jest również zapewnienie spójności, skuteczności i ciągłości jej polityk oraz działań. Podstawy działania instytucji UE wynikają z traktatów a ich kompetencje mogą być realizowane wyłaćznie w oparciu o zasadę przyznania kompetencji.
Wymień podstawowe funkcje poszczególnych instytucji UE? Jaką formę reprezentacji zapewniają?
Parlament Europejski - art. 14 TUE funkcja prawodawcza i budżetowa, kontroli politycznej i konsultacyjna. Zapewnia reprezentację o charakterze międzynarodowym( przedstawiciele państw członkowskich wybierani w wyborach bezpośrednich i powszechnych)
Rada Europejska- art. 15 nadaje Unii impulsy do jej rozwoju i określa ogólne kierunki i priorytety polityczne, nie pełni funkcji prawodawczej. Reprezentacja o charakterze międzyrządowym ( szefowie państw lub rządów państw członkowskich)
Rada- art. 16 TUE funkcja prawodawcza i budżetowa, określania polityki i koordynacji. Zapewnia reprezentację o charakterze międzyrządowym (przedstawiciele szczebla ministerialnego państw członkowskich upoważnieni do zaciągania zobowiązań i wykonywania prawa głosu)
Komisja Europejska art. 17 TUE - wspiera ogólny interes Unii, czuwa nad stosowaniem traktatów i środków przyjmowanych przez instytucje na ich podstawie, wykonuje budżet i zarządza programami , w zasadzie ma wyłączną inicjatywę ustawodawczą. Zapewnia reprezentację o charakterze ponadnarodowym ( komisarze wybierani w specjalnej procedurze po 1 z każdego państwa członkowskiego)
Pytania problemowe:
Zasady ogólne, a zasady podstawowe.
Zasady ogólne prawa UE to zasady, które wywodzą się z tradycji konstytucyjnych państw członkowskich i które zostały wykorzystane przez TS w drodze interpretacji. Zasady podstawowe natomiast są jednym z elementów zasad ogólnych, do których zalicza się np. ochronę praw człowieka czy klauzule siły wyższej. Najistotniejsze jest to, że ukształtowanie wszystkich zasad ogólnych związane było i jest z zasadą przekazania kompetencji przez państwa członkowskie na rzecz UE. Zasady ogólne są elementem prawa pierwotnego UE.
Zasada lojalnej współpracy
Zasada lojalnej współpracy wyrażona jest w art. 4 TUE. Zgodnie z nim Unia i Państwa Członkowskie wzajemnie się szanują i udzielają wzajemnego wsparcia w wykonywani zadań wynikających z traktatów. Unia szanuje równość państw członkowskich wobec traktatów, ich tożsamość narodową, podstawowe funkcje państwa. Państwa członkowskie podejmują wszelkie środki ogólne lub szczególne właściwe dla zapewnienia zobowiązań wynikających z traktatów lub aktów instytucji Unii. Ułatwiają wypełnianie przez Unię jej zadań i powstrzymują się od podejmowania wszelkich środków, które mogłyby zagrażać urzeczywistnieniu celów Unii.
Rozporządzenia dyrektywy decyzje
Podstawową regulację dotyczącą rozporządzeń, dyrektyw i decyzji jako aktów ustawodawczych zawiera art. 288 TFUE. Zgodnie z nim rozporządzenie ma zasięg ogólny, wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich. Dyrektywa wiąże każde państwo członkowskie, do którego jest kierowana, w odniesieniu do rezultatu, który ma być osiągnięty, pozostawia jednak organom krajowym swobodę wyboru formy i środków.
Decyzja wiąże w całości, decyzje wskazujące adresatów wiążą tylko tych adresatów.
Rozporządzenia zapewniają harmonizację maksymalną porządków prawnych państw członkowskich. Są instrumentami zapewniającymi ujednolicanie prawa na terenie całej UE.
Dyrektywy natomiast zapewniają co do zasady tylko harmonizację minimalną ze względu na swój charakter, wymagają implementacji do krajowych porządków prawnych. Służą koordynacji porządków prawnych państw członkowskich polegającej na współdziałaniu w celu wzajemnego zbliżenia przepisów prawnych.
Skutek bezpośredni prawa UE/ orzeczenia / ze względu na szczególny status prawa UE
Ze względu na autonomię prawa UE, jego niezależność od porządków prawnych państw członkowskich możemy mówić o bezpośrednim obowiązywania prawa UE i jego skutku bezpośrednim, który polega na tym, że normy posiadające status doskonałości (normy precyzyjne, kompletne i bezwarunkowe) mogą samoistnie nadawać na podmioty prywatne obowiązki i przyznawać prawa na które to podmioty te mogą powoływać się przed sądami krajowymi. Zgodnie z dominującym poglądem skutek bezpośredni wywołują zarówno źródła prawa pierwotnego UE takie jak traktaty jak i źródła prawa pochodnego. Rozporządzenia z samej swojej definicji mogą wywoływać taki skutek natomiast dyrektywy w przypadku ich wadliwej implementacji lub jej braku w oznaczonym terminie. Wyróżnia się skutek horyzontalny ( pomiędzy samymi podmiotami prywatnymi, nie odnosi się on do dyrektyw ) i skutek wertykalny ( pomiędzy państwami i podmiotami prywatnymi). Zasada skutku bezpośredniego wywodzi się z orzecznictwa ETS należy wskazać na orzeczenia: Van Gend, Simmenthal, Defrenne v. Sabena.
Co to są akty prawodawcze? Różnica między aktami prawodawczymi, a nie prawodawczymi/ Instytucje które wydają
Zgodnie z literą traktatu aktami ustawodawczymi są rozporządzenia, dyrektywy, decyzje wydawane na podstawie albo zwykłej procedury prawodawczej (art. 289 TFUE podejmowane wspólnie przez Parlament Europejski i Radę na wniosek Komisji) albo specjalnej procedury prawodawczej ( przez Parlament Europejski z udziałem Rady albo przez Radę z udziałem Parlamentu Europejskiego). Akty nieustawodawcze to akty delegowane podejmowane przez Komisje z upoważnienia zawartego w akcie ustawodawczym (art.290 TFUE) albo akty wykonawcze podejmowane przez Komisje z upoważnienia zawartego w aktach prawnie wiążących albo wyjątkowo przez Radę (art. 291 TFUE). Należy zwrócić uwagę, że traktat nie wymienia nazw dla poszczególnych aktów nieustawodawczych, przyjmuje się więc, że są to rozporządzenia, dyrektywy i decyzje odpowiednio delegowane albo wykonawcze. Dlatego ważne jest wskazanie która instytucja podjęła dany akt.
Kompetencje UE z Traktatu o funkcjonowaniu UE?
Traktat o funkcjonowaniu UE w art.. 2 określa rodzaje kompetencji UE.
Kompetencje wyłączne w obrębie, których to UE jedynie może stanowić prawo oraz przyjmować akty prawnie wiążące, natomiast państwa członkowskie mogą to czynić wyłącznie z upoważnienia Unii lub w celu wykonania aktów Unii. Katalog tych kompetencji jest katalogiem zamkniętym z art.3 TFUE np. unia celna, wspólna polityka handlowa, ustanowienie reguł konkurencji niezbędnych do funkcjonowania rynku wewnętrznego.
Kompetencje dzielone z państwami członkowskimi w których obrębie Unia i państwa członkowskie mogą stanowić prawo i przyjmować akty prawnie wiążące. Państwa członkowskie wykonują swoją kompetencję w zakresie w jakim Unia nie wykonała swojej kompetencji lub postanowiła zaprzestać ją wykonywać. Katalog tych praw zawarty jest w art. 4 TFUE, jest to katalog otwarty np. transport, środowisko naturalne, energia, rynek wewnętrzny.
Kompetencje w zakresie prowadzenia działań w celu wspierania, koordynowania lub uzupełniania działań państw członkowskich w których to dziedzinach Unia nie może zastępować jednak państw członkowskich. Katalog z art. 6 TFUE jest to katalog zamknięty np. przemysł, kultura, turystyka.
Jakie funkcje spełnia ETS? (o tym że jest sądem międzynarodowym, cywilnym konstytucyjnym)
Funkcje ETS ze względu na występujące w systemach prawnych rodzaje można podzielić na:
Funkcje sądu konstytucyjnego - orzekanie w sprawie nieważności aktu prawa wtórnego, dokonywanie wykładni prawa UE, udzielanie odpowiedzi na pytania prawne kierowane przez sądy krajowe
Funkcje sądu międzynarodowego - rozstrzyga spory między podmiotami prawa międzynarodowego
Funkcje sądu administracyjnego - rozstrzyganie skarg osób prawnych i fizycznych na działania lub zaniechania instytucji unijnych związane z nieprzestrzeganiem aktów prawa UE
Funkcje sądu cywilnego - orzekanie co do skarg odszkodowawczych
Podmioty uczestniczące w postępowaniu przed ETS ich funkcje relacje( nie jestem pewien czy rozumiem pytanie ale):
Sędzia - niezawisłe niezależne orzekanie w sprawie
Rzecznik Generalny występuje w interesie publicznym formułuje opinie dotyczącą elementów mogących mieć znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, którą przesyła do TS/
RPO - wyraża opinię w postępowaniu przed ETS w celu ochrony praw jednostek
Komisja - w postępowaniu przed TS przedstawia swoje stanowisko.