Erozja wietrzna - obejmuje zespół procesów przeobrażających i degradujących przez wiatr pokrywę glebową, zwietrzelinową i skalną.

Intensywność procesów eolicznych zalezy od:

-Klimatu (najintensywniej w klimacie suchym, najsłabiej w wilgotnym.)

-Siły wiatru, kierunku, częstości występowania.

-Pokrycia roślinnością ( Im więcej roślinności, tym słabiej zachodzą procesy.)

-Charakteru podłoża, rodzaju skał.

-Działalności człowieka.

Erozja dzieli się na trzy grupy zjawisk:

• Deflacja

• Korazja

• Akumulacja eoliczna

Deflacja:

Wywiewanie ziaren i cząstek glebowych, ziemnych i skalnych.

( próchnicy, pyłu, iłu, piasku, okruchów)

Powoduje tworzenie się:

a)Na obszarach piaszczystych - rynien, mis, niecek, wydmuszek

b)Na obszarach piaszczysto-żwirowych i pyłowych - ostańców, bruku deflacyjnego.

Może powodować powstawanie burz piaskowych i pyłowych.

Misy deflacyjne - zagłębienia bardziej rozległe niż rynny, o owalnym kształcie, sięgające często do poziomu wód gruntowych; gdy ich dno znajduje się poniżej wód gruntowych, tworzą depresje deflacyjne, np. depresje szotów (szoty - słone jeziora w płn. Sahary)

Rynny deflacyjne

- małe (o długości do 1 km i głębokości kilkunastu metrów) zagłębienia w materiale piaszczystym o wydłużonym kształcie.

Bruk deflacyjny

- pokrywy złożone z grubszych okruchów skalnych, przykrywające i zabezpieczające materiał piaszczysty przed wywianiem.

Ostańce deflacyjne

- piaszczyste pagóry o stromych zboczach powstałe na skutek nierównomiernego wywiewania, na wierzchu często umocnione roślinnością.

Ziarna mineralne mogą być transportowane przez wiatr w następujące sposoby:

Unosić się w stanie zawieszonym - suspensja.

( drobne cząstki poniżej 0,2 mm.)

Wlec po powierzchni - pełznięcie powierzchniowe ziaren.

Przesuwać się „skokowo” - saltacja.

Korazja:

Proces drążenia, polerowania,ścierania powierzchni skał przez piasek niesiony wiatrem.

Powoduje tworzenie się:

- wygładów

- żłobków

- bruzd

- nisz

- graniaków wiatrowych

- grzybów skalnych

Graniaki - kamienie oszlifowane piaskiem niesionym przez wiatr, z wyraźnie zaznaczonymi krawędziami.

Grzyby skalne = zwężone u podstawy i szerokie w czapie skały; fragmenty skał położone tuż przy powierzchni ziemi są mocniej szlifowane przez piasek, niż znajdujące się wyżej.

 

Bruzdy korazyjne - wąskie zagłębienia o wydłużonym kształcie.

Wygłady - powierzchnie skalne oszlifowane przez wiatr; w miejscach silniej szlifowanych tworzą się zagłębienia, w słabej szlifowanych powstają garby.

Akumulacja eoliczna:

Proces polegający na osadzaniu się materiału transportowanego wiatrem połączonego z sortowaniem.

(najcięższe cząsteczki osadzane są najbliżej, a najlżejsze najdalej.)

Powoduje tworzenie się:

- zmarszczek

- języków

- kop piaszczystych

- nanosów

- wydm pojedyńczych

- pól wydmowych

Skutki erozji wietrznej

:

• Zubożenie poziomu próchniczego.

• Zdzieranie i zasypywanie upraw polowych.

• Spłycenie profilu gleby.

• Nadbudowa profilu jałowym materiałem.

• Zapylenie atmosfery materiałem glebowym.

• Odsłanianie systemu korzeniowego roślin.

• Mechaniczne uszkodzenie i zasypywanie roślin.

• Występowanie burz pyłowych i piaskowych.

---