MINERAŁY
Tygrysie oko, odmiana kwarcu zawierająca domieszki amfiboli (głównie krokidolitu) w postaci drobnych włókienek, powodujących załamywanie się promieni światła padających na minerał i tworzących efekt kociego oka. Barwa żółta lub brunatna. Połysk jedwabisty. Występuje głównie w Indiach, Chinach i południowej Afryce. Ceniony w jubilerstwie.
Kwarc, dwutlenek krzemu (SiO2), najbardziej pospolity minerał budujący skorupę ziemską. Może być bezbarwny (kryształ górski), jednak występowanie wielu domieszek powoduje istnienie jego różnobarwnych odmian. Zabarwione kryształy posiadają osobne nazwy mineralogiczne (agat, ametyst, chryzopraz, cytryn, krwawnik). Kwarc stosowany jest w przemyśle szklarskim, ceramicznym, w optyce, radiotechnice. Zastosowanie ciekłych kryształów kwarcu zrewolucjonizowało współczesny przemysł elektroniczny. Odmiany szlachetne kwarcu używane są w jubilerstwie.
Ametyst, minerał. Kryształy kwarcu zabarwione na fioletowo lub purpurowoczerwono (uwarunkowane to domieszką żelaza). Używany do wyrobów ozdobnych. Występuje zwykle w geodach. Wydobywany głównie w Brazylii, Urugwaju, Meksyku, Indiach, Iranie. W Polsce można go spotkać w okolicach Krzeszowic (30 km na zachód od Krakowa) oraz na Dolnym Śląsku.
Agat (SiO2), minerał, odmiana chalcedonu, kamień półszlachetny. Charakterystyczna budowa wstęgowa - równoległe koncentryczne naprzemianległe warstewki o odmiennym zabarwieniu, np. czarne i białe (onyks), brunatne i białe (sardonyks).Występuje w geodach wśród skał wylewnych. Główne złoża: Brazylia, Urugwaj, Ameryka Północna, obszar dawnego ZSRR. W Polsce - Dolny Śląsk. Stosowany w mechanice precyzyjnej (np. wyrób łożysk) i jubilerstwie (zwykle sztucznie barwiony).
Serpentynit, skała metamorficzna zbudowana prawie wyłącznie z minerałów z grupy serpentynów, głównie antygorytu i chryzotylu, z małym udziałem minerałów będących reliktami pierwotnej skały magmowej, m.in.: oliwinów, granatów, piroksenów, chlorytów. Zabarwienie zielonawooliwkowe, zielonoszare do czarnego. Serpentynit powstaje przez przeobrażenie ultrazasadowych skał magmowych (perydotytów, piroksenitów i dunitów) w procesach hydrotermalnych. W Polsce serpentynit występuje na Dolnym Śląsku (Góry Sowie, Ślęża, okolice Ząbkowic Śląskich i Niemczy). Stosowany jest do produkcji materiałów ogniotrwałych oraz jako materiał dekoracyjny i drogowy.
Jaspis, drobnokrystaliczna skała osadowa składająca się głównie z chalcedonu i kwarcu. Zależnie od domieszek związków żelaza jaspis ma barwę czerwoną, brunatną lub zieloną. Jaspis stosowany jest do wyrobu sprzętu laboratoryjnego, materiałów budowlanych, przedmiotów ozdobnych oraz jako materiał dekoracyjny.
Karneol, krwawnik, minerał, odmiana chalcedonu, kamień półszlachetny o barwie czerwonej lub brunatnoczerwonej wywołanej domieszką żelaza. Stosowany jest w jubilerstwie.
Dolomit (CaCO3×MgCO3), pospolity minerał wapnia i magnezu, którego głównym składnikiem jest dolomit, domieszkowo występują bituminy, kalcyt, minerały ilaste. Struktura ziarnista, zbita. Stosunkowo dobrze rozpowszechniony.
Powstaje w wyniku dolomityzacji, tj. procesu przekształcania się skał wapiennych w dolomity. Proces dolomityzacji zachodzi pod wpływem działania wód bogatych w węglan magnezu. Krystalizuje w układzie trygonalnym. Kolor bezbarwny, biały lub szarawy.
Dolomit ma liczne zastosowania w przemyśle, m.in. jako jeden z surowców do produkcji zapraw ceramicznych i wyrobu szkła, dodatek schładzający podczas wypalania materiałów ceramicznych, kamień drogowy i budowlany oraz topnik w procesach stalowniczych.
Granaty, krzemiany metali dwu- i trójwartościowych (np. magnezu, wapnia, manganu lub żelaza oraz glinu, żelaza lub chromu), liczna grupa minerałów które najpopularniejsze zyskały szerokie zastosowanie w jubilerstwie jako kamienie półszlachetne (np. pirop), a także jako materiały ścierne.
Pirokseny, grupa bardzo rozpowszechnionych minerałów skałotwórczych o strukturze wewnętrznej odpowiadającej krzemianom łańcuchowym i ogólnym wzorze AB[Si2O6], gdzie A i B to najczęściej kationy Mg2+, Fe2+ oraz Ca2+. Krystalizują w układzie jednoskośnym lub rombowym. Barwa żółtawa, zielonawa, białoszara, brunatna lub czarna, w zależności od zawartości żelaza i tytanu oraz domieszek. Do najbardziej rozpowszechnionych piroksenów należą: augit, diallag, enstatyt, hedenbergit, diopsyd i bronzyt. Z mniej znanych wymienić warto: egiryn, jadeit, kunzyt, omfacyt i spodumen.Pirokseny stanowią częsty składnik skał magmowych i metamorficznych, największą rolę skałotwórczą odgrywa augit. Spotykane są w skałach na całym świecie, w Polsce występują m.in. na Dolnym Śląsku (diopsyd, spodumen, jadeit) i w Pieninach (augit).
Amfibole, grupa minerałów skałotwórczych krzemianów o strukturze zbudowanej z podwójnych łańcuchów (pasma, wstęgi), w których jednostka powtarzalna ma kształt pierścienia. Przykładem amfiboli jest tremolit Ca2Mg5[Si4O11]2[OH]2. Amfibole włókniste noszą nazwę azbestów.
Miki, łyszczyki, grupa pospolitych minerałów skałotwórczych o podobnym składzie chemicznym oraz zbliżonych własnościach chemicznych. Należą do nich uwodnione związki glinokrzemianów potasu, magnezu i żelaza, a także glinu, manganu, sodu i litu.Krystalizują w układzie jednoskośnym, tworząc cienkie płytki o doskonałej łupliwości wzdłuż jednej płaszczyzny. Twardość 2-3. Barwy od jasnosrebrzystej, przez czerwonawą, brunatną, aż do czarnej.Występują powszechnie jako składnik różnego rodzaju skał magmowych i metamorficznych. Do najważniejszych i najbardziej rozpowszechnionych mik należą: biotyt oraz muskowit, a także cynwaldyt, flogopit i lepidolit.