Słowotwórstwo I Wyraz niepodzielny słowotwórczo - wyraz ktorego nie możemy odnieść do innych wyrazów.
Wyaz. podzielny słowotwórczo - jest to wyraz który ma znaczenie słowotwórcze i możemy go odnieść do wyrazu od którego pochodzi.
Wyraz pochodny składa się z podstawy slowotw. i formantu. podst. Sl. - część wspólna dla wyrazu poch. I podst.
Formant jest to element za pomocą którego Tworzy się wyraz pochodny i którym rożni się od Wyrazy podst. formanty : przyrostek, przedrostek i śródrostek.
Rzeczowniki poch mogą byc utworzone od : rzeczowników, czasowników, przymiotników, zaimków, liczebników, wyr. przyim. (pod broda), dwóch wyrazów. Słowotwórstwo II 21.Pochodne bez zmian zn. Odzcasownikowe nazwy czynnosci i odprzymiotnikowe nazwy cech. Od rzecz. nazw. czyn.; formanty : -anie, -enie, -cie ,á
22.Kategoria slowotw., a typ slowotw. Kategoria slowotworcza to grupa wyrazow podobnych o tym samym lub podobnym znaczeniu oglonym.W sklad kategori sl. moga wchodzic wyrazy utworzone za pomoca roznych formantow. Typ slowotworczy tworza wyr pochodne : 1.Utworzone od tej samej czesci mowy 2.Utworzone za pomoca tego samego formantu 3.Majace takie samo lub podobne znaczenie oglone Nieproduktywny tryb slowotworczy objemuje wyrazy pochodne ktore wspolczssnie nie sa tworzone: nazwy czynnosci na -ba, -twa, -ec; Produktywny typ slowotworczy to taki typ ktory w razie potrzeby moze posluzyc jako wzorzec
25.Archaizmy - to wrazy przestarzale albo takie ktore wyszly z uzycia np. Bilaloglowa (Blondyna ha ha) Przyczyny powstawania archaizmow : 1.Przedmioty/Pojecia wychodza z uzycia i oznaczajace je wyrazy wychodza z urzycia. 2.Nazwa jakiegos przedmiotu w zwiazku z rozwojem jezyka ulega zmianie i zostaje zastapiona przez inny wyraz. Archaizacja - uzywanie archaizmow w celu oddania kolorytu epoki itp.
26.Dialektyzmy - niektore wyrazy przniekajace do jezyka ogolnopolskiego; oznaczaja zazwyczaj realia wiejskie Dialektyzacja - wprowadzenie dialektyzmow do dziela literackiego;dialektyzmy sa wykorzystywane w celach stylistycznych
27.Neologizm - to kazdy nowo utworzony wyraz ktory sluzy do oznacznia nowego przedmiotu lub pojecia. Neologizmy slowotworcze - wyrazy utworzone od juz istniejacych za pomoca formantow. Neologizmy znaczniowe - powstaja przez nadanie juz istniejacym wyrazom nowych Wyrazy zapozyczone - :-)
29.Neologizm artystyczny - to wyraz utworzony przez pisarza lub poete w celu uzycia go w konkretnym dziele literackim
30.Imiona uzywane w polsce : 1.Imiona rodzime,staropolskie : Boleslaw,Kazimierz,Przemyslaw,Bogumil 2.Imiona obcego pochodzenia : Adam,Anna,Ewa,Henryk,Jan,Zofia
34.Nazwy miejscowe Rodowe i patronimiczne - mowia o dawnych stosunkach rodowych Raclawice,Sokoly Dzierzawcze - wskazuja na wlascicieli : bygoszcz - grod nalezacy do bydgosta Topograficzne - sa pomocne przy ustalaniu dawnego uksztaltowania terenu oraz dawnej flory i fauny : Dabrowa;
|
Terminy gramatyczne Wyrazy samodzielne - wyrazy, które mog± istnieć same : czsw, rzcz, przm, przs, licz, zaim, - mog± same pelnić funkcje w zdaniu
Wyrazy niesamodzielne - należa do nich : przi, spj, wyk, part. Nie s± czę¶ciami wypowiedzenia
Wyrazy odmienne - czsw, rzcz, przm, licz, - mog± wystepowac w rożnych formach.
Wyrazy nieodmienne - nie zmieniaj± formy
Zwi±zek zgody - człon podrz. Ma t± sam± formę fleksyjn± (przypadek, liczbe, rodzaj,osobę) co czlon nadrz. E.g : pilny uczeń
Zwi±zek rz±du - czł nadrzedny narzuca przypadek czlonowi podrz. E.g : pisze - co? ŕ zadanie
Zwi±zek przynaleznosci - gdy nie ma zw. Zgody, ani zw. Rz±du. Człon podrzędny jest najcze¶ciej wyr. Nieodm. E.g - pisze - jak? ŕ uważnie
Orzeczenie czasownikowe - jest wyrażane osobow± forma czasownika np. : deszcz pada
Orzeczenie imienne - l±cznik + orzecznik (przymiotnik w mianowniku, rzeczownik w narzedniku)
Podmiot - jest najczesciej wyrazony rzeczownikiem lub zaimkiem rzeczownym w mianowniku
Dopelnienie - jest okr. Czasownika.
Okolicznik - jest okr. Czasownika (okoliczniki s± : sposobu, celu, miejsca, czasu,przyczyny)
Przydawka - jest okr. Rzeczownika.
Czasownik - oznacza czynno¶ci, stany. odmienia się przez osoby, czasy, tryby, strony, liczby. Jest najczę¶ciej orzeczeniem. Moze byc podm, dop, przyd, orzecznikiem, okl
Rzeczownik - oznacza rzecz ,osoby itp. Odmienia się przez przypadki, liczby ,rodzaje. Jest najczesciej podmiotem. Moze byc : dop,okl,przyd,orzecznikiem
Przymiotnik - oznacza cech przedmiotow itp. Odmienia się przez przypadki, liczby, rodzaje. Jest przydawka. Moze byc orzecznikiem.
Liczebnik - oznacza liczbe itp. Odmienia się przez przypadki, liczby, rodzaje. S± liczebniki porz±dkowe, glówne, zbiorowe, ułamkowe.jest przydawka. Moze byc orzecznikiem.
Zaimek - oznacza osoby uczestnicz±ce w rozm - ja, ty.
Odmienia się przez przypadki, liczby, rodzaje. S± zaimki przymiotne (mój, twój), liczebne (ile, tyle), zaimki rzeczowe(on, ja, ty).moze być podm, dop, przyd, okl.
Przysłówek - oznacza wła¶ciwo¶ci czynnosci : szybko.nie odmienia się. Przysł. Odprzym. Stopniuj± się.jest najczęsciej okolicznikiem.moze byc orzecznikiem.
Przyimek - oznacza stosunki nadrzedno-podrz. Między częsciami wyp. Poj. : nad, przed. Nie odmienia się. Tworzy wyrażenia pryimkowe : do szkoły. Może byc przydawka.
Spójnik - wskazuje na stosunki współrzędne miedzy cze¶ciami wyp. Poj, oraz, na stosunki współrzędne i nadrz-podrz. Miedzy wyp. Nie odmienia się. Wypow.wspólrzednie zlozone l±czne - poł±czone przez spójniki : i, oraz, ani, a, ni Wypow. Wsp. Zl. Przeciwstawne - poł±czone przez spojniki : ale, a, jednak, za¶ Wypow. Wsp. Zl. Rozł±czne - poł±czone przez spójniki : albo, lub, czy, b±dz Wypow. Wsp. Zl. Wynikowe - poł±czone przez spójniki : więc, zatem, toteż, dlatego. Wypow. Podrz. Podmiotowe - odpowiada na pytanie : kto? Co? Wypow. Podrz. Orzecznikowe - odpowiada na pytanie : jaki jest? Kim jest? Czym jest? Mowa niezależna - jest to dosłowne przytoczenie wypowiedzi czyjejs, lub wlasnej :
Basia zapytala : "jeste¶ durna?"
Mowa zależna - jest to przytoczenie czyjejs lub własnej wypowiedzi nie dosłownie : Basia zapytała czy jestes durna. Wyr. Niepodz. Slowo.tw. - s± to wyrazy, których nie możemy odnie¶ć do innych wyrazów. Wyr. Podz. Słowo.tw - s± to wyrazy, które możemy odnie¶ć do nnych wyrazów. Podstawa słowotwórcza - jest to czę¶ć wyrazu pochodnego która jest wspólna dla wyrazy pochodnego i podstawowego. Formant - jest to element za pomoc± którego tworzymy wyraz pochodny przez dodanie go do podstawy słowotwórczej. Typ słowotw. Nieproduktywny - obejmuje wyrazy pochodne które nie s± tworzone współcze¶nie. E.g (nazwy czynno¶ci na -ba) Neologizmy słowotwórcze - to nowe wyrazy które służ± do oznaczenia nowego przedmiotu lub pojęcia. Neologizmy znaczeniowe - powstaj± przez nadanie już istniej±cym wyrazom nowych znaczeń. |