STOPNIE ZAGROŻENIA TĄPANIAMI
1 stop. - dokonano odpręż eksploa. Pokładu poprzez wcześniejsze wybranie tzw. Pokł. Odpręż.
2 stop. dok. odpręż. pokł. ale bez warunków ustalonych dla 1 st. i mogą wystąpić tąpnięcia
3 stop.- wyst. Tąpania mimo odprężenia pokładu lub wyst. Nieodpręż. pokł. Lub ich części w filarach ochronnych
Wstrząs górotworu- wyład. Energii nagromadzonej w górotworze objawiające się drganiami
Tąpnięcie - przekroczenie granicznego wytężenia górotworu połączonego z gwałtownym wyładowaniem energii w wyniku którego wyrobisko ulega zniszczeniu
PODST. ZASADY EKSPLOATACJI W PRZYP. ZAGR. TĄP.
*ekspl. Prowadzić czysto. (nie zostawiać resztek)
*zmniejszyć napręż. w pokł przez wybranie pokładu odprężającego
*w zakresie odl. Pionowej do 200m fronty robót nie mogą krzyżować się mijać wyprzedzać
*w rejonach 2 i 3 stop. zagr. tąp. Nie może przekraczac 6m[przy wybieraniu z zawalem stropu] 7m[wyb. Z podsadzką sucha] 10m [wyb. Podsadza hydrauliczna]
*unikać zbliżania się 2 frontów eksploatacji
*zaleca się stosować strzelanie wstrząsowo urabiające
*zaniechać eksploatacje w rejonach o wysokim stopniu zagrożenia tąp.
ZAGROŻENIA METANEM
Metan CH4- gaz bezb. Bez zapa i smaku lżejszy od powietrza. Zaw. w szczalinach peknieciach skał. Granica wybuchu od 5%-16%. Temp zapłonu 650-750
Dopuszczalna zawartość CH4
*0% w szybie wdechowym*1% na wylocie z rejonowych pól cos tam
*0,75 % w szybie wydechowym
W przodkach za niebezpieczne uważa się 1,5% a przy 2% wstrzymuje się prace
Kategorie zagrożenia metanowego
*1-metanowość od 0,1-2,5m3/Mg c.s.w*2-met. od 2,5-4,5 m3/Mg
*3-met. od 4,5 -8 m3/Mg*4-met. pow. 8m3/Mg
Stopnie zagrożenia wybuchem
*stop A nagromadzenie metanu pow. 0,5% jest wykluczone
*stop B w których przy norm. Przewietrzeniu nagrom. met pow. 1% jest wykluczone
*stop C w których przy norm. Przewietrzeniu nagrom. met może przekroczyć 1%
Sposoby postępowania w polach przy zagr. met.
*intensywnie przewietrzać
*doprowadzać powietrze do ściany chodnikami nie stykającymi się ze zrobami, preferowany kierunek wybierania ścian jest od pola
*eliminowanie odstaw urobku z yrobisk doprowadzając świeże powietrze do ścian
*stosowanie odmetanowania
ZAGROŻENIA WYRZUTAMI GAZÓW I SKAŁ
Wskaźnik PROTODIOKOWA
*pobiera się 5 próbek o uziarnienu 10mm i masie próbki 40-80g. *pobranie próbki umieszcza się w spec. Przyrządzie i opuszcza się na te próbki stalowy bijak o masie 2,4kg z wys. 60cm.uderza się od 3-5 razy. *5 tak rozkruszonych porcji przesiewa się przez sito z otw 0,5mm Wskaźnik F = 20n/l n- ilość uderzeń l- wys. Przesiewu z 5 porcji odczytana w objętości o śred 23mm.
Kategoria zagroż. Wyrzutami Gazów
*1- pokłady skłonne do wyrzutów gazu i skał (metan 8m3/Mg ,>1,2kPa , f>0,3)
*2-wyst. Wyrzut metanu i skał lub nagły wypływ metanu lub stwierdzono inne objawy wzrostu zagrożenia wyrzutami met. i skał
Oznaki zagrożenia wyrzutami
*wypychanie wiertła, wydmuchy zwiercin *odpryskiwanie węgla z ociosów oraz trzaski z calizny * zwiększona ilośc urobku po robotach strzałowych *wypychanie węgla z przodku
Wpływ wyrzutu na bezpieczeństwo
*zagrożenie uduszenia gazami i zasypania wyrzucona skałą
*zagazowanie części kopalni *zmniejszenie postępu robót z konieczności wybierania wyrzuconych skał
Sposoby unikania wyrzutów
*wybieranie pokłady odprężającego *wiercenie otworów odprężających * strzelanie wstrząsowe w pokładzie *strzelanie odprężające w skała łach otaczających * zwolnienie postępu fronut robót górniczych
Zasady prowadzenia robot górniczych przy wyrzutach
*eksploatacja od granic * wyrobi pochyłe drążyć po upadzie
*unikanie narzędzi udarowych * urabianie techni strzelniczą *otwory o fi>46mm zabezpieczac głowicą przeciwerupcyjną
*wykonanie w przodkach otw wyprzedzających o dł min10m
*wyposaż górników w aparaty regeneracyjne
*stosow. Automattyczny pomiar zawartości metanu lub CO2 połączonego z sygnalizacją alarmową
ZAGROŻENIA WYBUCHEM PYŁU WĘGLOWEGO
Pył węgl. - cząstki węgla o uziarnieniu <1mm unoszące się w powietrzu. Powoduję pylicę , tworzy mieszankę wybuchową w stężeniu 50-1000g/m3. Temp zapłonu 550 C
Klasy zagrożenia wybuchem
A *nie wyst. Strefy z niebezpiecznym pyłem *wyst niebezpi strefy ale krótsze niż 30m *wyst. Strefy dłuższe niż 50m ale znajdują się w odl min 300m od przodku w polach niemetalowych i 500m w polach metanowych
B wyst strefy z pyłem na odcinkach >30m i znajdują się w bliższych odl niż 300 i 500 m
Środki zapobiegające wybuchom pyłu
*nawadnianie pokładu węgla *wiercenie otworów z płuczką H2O *zraszanie urobku i calizny w czasie urabiania mechanicznego. *usuwanie nagromadzonego pyłu lub pozbawienie go lotności poprze zraszanie *opylanie wyrobisk pyłem kamiennym * wyposaż górników w maski przeciwpyłowe *intensywne przewietrzanie wyrobisk
Pył kamienny- wytwarza się z wapnienia ,gipsu. W przodkach buduje się zapory pyłowe lub wodne. Zap. Pyłowe w czasie wybuchu rozpylają kamień tłumiąc wybuch.