Informacja o podatkach w rolnictwie

System podatkowy w rolnictwie oparty jest na kilku rodzajach podatków w tym m.in. podatku rolnym, podatku od nieruchomości, podatku od środków transportowych, podatku od towarów i usług, podatku dochodowym od osób fizycznych z działów specjalnych produkcji rolnej.

Opodatkowanie gospodarstw rolnych podatkiem rolnym regulują przepisy:

Opodatkowanie gospodarstw rolnych podatkiem rolnym regulują przepisy:

• ustawy z dnia 15 listopada 1984r. o podatku rolnym (Dz.U. z 1993r. Nr 94, poz. 431
  z późn.zmian.),

• rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 10 grudnia 2001 r. w sprawie zaliczenia gmin
  oraz miast do jednego z czterech okręgów podatkowych (Dz.U. Nr 143, poz. 1614 ),

• komunikatu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 30 października 2002 r.
  w sprawie średniej ceny skupu żyta za okres pierwszych trzech kwartałów 2002 r. (M.P. Nr 51, poz. 733),

Przedmiotem opodatkowania podatkiem rolnym są grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza. Stawka podatku rolnego dla gruntów gospodarstwa rolnego wynosi równowartość pieniężną 2,5 q żyta od 1 ha przeliczeniowego (tj. 83,63 zł/1ha w 2003 r.). Liczbę hektarów przeliczeniowych ustala się na podstawie powierzchni, rodzajów i klas użytków rolnych wynikających z ewidencji gruntów i budynków oraz zaliczenia do okręgu podatkowego (4 okręgi podatkowe w zależności od warunków ekonomicznych i produkcyjno-klimatycznych). Natomiast grunty o powierzchni poniżej 1 ha, sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne, grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza są opodatkowane podatkiem rolnym według stawki wynoszącej równowartość pieniężną 5 q żyta od 1 ha, obliczonej według średniej ceny skupu żyta za pierwsze trzy kwartały roku poprzedzającego rok podatkowy (tj. 167,25 zł /1ha w 2003 r.). Rady gmin mogą obniżyć ceny skupu przyjmowane jako podstawa obliczenia podatku rolnego na obszarze gminy.

Zgodnie z przepisami w/w ustawy o podatku rolnym zwolnione są od podatku rolnego:

1. użytki rolne klasy V, VI i VIz oraz grunty zadrzewione i zakrzewione ustanowione na użytkach rolnych,

2. grunty położone w pasie drogi granicznej,

3. grunty orne, łąki i pastwiska objęte melioracją - w roku, w którym uprawy zostały zniszczone wskutek robót drenarskich,

4. grunty przeznaczone na utworzenie nowego gospodarstwa rolnego lub powiększenie już istniejącego do powierzchni nieprzekraczającej 100 ha:
   - będące przedmiotem prawa własności lub prawa użytkowania wieczystego, nabyte w drodze umowy sprzedaży,
   - będące przedmiotem umowy o oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste,
   - wchodzące w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, objęte w trwałe zagospodarowanie,

5. grunty gospodarstw rolnych powstałe z zagospodarowania nieużytków - na okres 5 lat, licząc od roku następnego po zakończeniu zagospodarowania,

6. grunty gospodarstw rolnych otrzymane w drodze wymiany lub scalenia - na 1 rok następujący po roku, w którym dokonano wymiany lub scalenia gruntów,

7. grunty gospodarstw rolnych, na których zaprzestano produkcji rolnej, z tym że zwolnienie może dotyczyć nie więcej niż 20 % powierzchni użytków rolnych gospodarstwa rolnego, lecz nie więcej niż 10 ha - na okres nie dłuższy niż 3 lata, w stosunku do tych samych gruntów,

8. użytki ekologiczne,

9. grunty zajęte przez zbiorniki wody służące do zaopatrzenia ludności w wodę,

10. grunty pod wałami przeciwpowodziowymi i grunty położone w międzywalach,

11. grunty wpisane do rejestru zabytków, pod warunkiem ich zagospodarowania i utrzymania, zgodnie z przepisami o ochronie zabytków,

12. grunty stanowiące działki przyzagrodowe członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych, którzy:
    - osiągnęli wiek emerytalny,
    - są inwalidami zaliczonymi do I albo II grupy,
    - są niepełnosprawnymi o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności,
    - są osobami całkowicie niezdolnymi do pracy w gospodarstwie rolnym albo niezdolnymi do samodzielnej egzystencji.

Organem podatkowym właściwym w sprawach podatku rolnego jest wójt, burmistrz, prezydent miasta. Zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2002 r. w sprawie właściwości organów podatkowych (Dz.U. Nr 240, poz. 2069) organy podatkowe, które są właściwe do ustalania lub określania zobowiązań z tytułu podatków (wójt, burmistrz, prezydent) są również właściwe do zwalniania płatników z obowiązku pobrania podatku, odraczania terminu płatności oraz rozkładania na raty zapłaty podatku, umarzania w całości lub w części zaległości podatkowych. Poza tym Rada Gminy stosownie do art. 13e ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym, w drodze uchwały, może wprowadzić inne zwolnienia i ulgi przedmiotowe niż określone w ustawie.

Podatek od nieruchomości i podatek od środków transportowych regulują przepisy:

• ustawy z dnia 12 stycznia 1991r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. z 2002 r. Nr 9, poz. 84 i Nr 200, poz. 1683),

• rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2002 r. w sprawie wzoru deklaracji na podatek od środków transportowych (Dz.U. Nr 234, poz. 1969).

Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają grunty, budynki lub ich części, budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości nie podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne, grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych lub lasy, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej.
Rady gmin określają wysokość stawek podatku od nieruchomości, z tym że stawki nie mogą przekroczyć rocznie:

1. od gruntów:
   a) związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, bez względu na sposób zakwalifikowania w ewidencji gruntów i budynków - 0,62 zł od 1 m2 powierzchni,
   b) pod jeziorami, zajętych na zbiorniki wodne retencyjne lub elektrowni wodnych - 3,38 zł od 1 ha powierzchni,
   c) pozostałych - 0,30 zł od 1 m2 powierzchni,

2. od budynków lub ich części:
   a) mieszkalnych - 0,51 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej,
   b) związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz od budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej - 17,31 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej
   c) zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie obrotu kwalifikowanym materiałem siewnym - 8,06 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej,
   d) zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych - 3,46 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej,
   e) pozostałych - 5,78 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej,

3. od budowli - 2% ich wartości określonej na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 3 i ust. 3-7 w/w ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.

Zasady funkcjonowania podatku od towarów i usług w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie zostały określone w:

• ustawie z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 11, poz. 50 z późn. zm.) i rozporządzeniach:

• Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 1999 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 109, poz. 1245 oraz z 2000r. Nr 25, poz. 304)

• Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 1999 r. w sprawie wzoru deklaracji podatkowych dla podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego (Dz.U. Nr 106, poz.1207)

• Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 1999 r. w sprawie określenia wzoru zgłoszenia rejestracyjnego w zakresie podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego, wzoru potwierdzenia tego zgłoszenia, wzoru zgłoszenia o zaprzestaniu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług lub podatkiem akcyzowym oraz zasady ustalania tymczasowych numerów identyfikacyjnych - dla podatników podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego (Dz.U. Nr 106, poz. 1208).

Podatek VAT w rolnictwie umożliwia producentom rolnym odliczenie podatku VAT zawartego w cenach środków nabywanych do produkcji rolnej. System zryczałtowanego zwrotu podatku VAT polega na uproszczonym rozliczaniu podatku VAT od sprzedaży produktów rolnych. Rolnicy „ryczałtowi” są zwolnieni z wystawiania faktur, prowadzenia ewidencji sprzedaży, składania w urzędach skarbowych deklaracji VAT, dokonania zgłoszenia rejestracyjnego. Zryczałtowany zwrot podatku VAT polega na tym, że kwota ryczałtu (3 % ceny sprzedaży netto) jest wypłacana rolnikowi przez nabywcę produktów rolnych.

Nabywca produktów rolnych - podatnik podatku VAT - wypłacony rolnikowi ryczałt podatkowy rozlicza z urzędem skarbowym jako podatek naliczony. Rolnicy ryczałtowi mają prawo do wyboru rozliczania się według zasad ogólnych po spełnieniu następujących warunków:

1. dokonania w poprzednim roku podatkowym sprzedaży produktów rolnych o wartości przekraczającej 20 tys. zł, z wyłączeniem produktów importowanych oraz sprzedaży w ramach prowadzonej działalności handlowej,

2. dokonania zgłoszenia rejestracyjnego w urzędzie skarbowym,

3. prowadzenia przez okres co najmniej 3 kolejnych miesięcy poprzedzających miesiąc, od którego rolnik zamierza rozliczać się według zasad ogólnych, dziennej ewidencji sprzedaży.

4. prowadzenia po dokonaniu zgłoszenia rejestracyjnego ewidencji sprzedaży i zakupów umożliwiającej sporządzanie deklaracji dla podatku od towarów i usług. Rolnicy, którzy wybiorą możliwość rozliczania się z podatku VAT według zasad ogólnych mogą powrócić do systemu ryczałtowego nie wcześniej niż po upływie 3 lat od daty rezygnacji z zasad ryczałtowych.

Rolnicy rozliczający się z podatku VAT na zasadach ogólnych obowiązani są składać deklaracje podatkowe dla podatku od towarów i usług za okresy miesięczne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy. Przy czym rolnik sprzedający wyłącznie produkty rolne może składać deklaracje podatkowe dla potrzeb podatku VAT za okresy kwartalne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po kwartale, w którym powstał obowiązek podatkowy, po uprzednim pisemnym zawiadomieniu urzędu skarbowego (nie później niż do końca kwartału poprzedzającego kwartał, za który pierwszy raz będzie składana deklaracja) o wyborze kwartalnego rozliczania się z podatku VAT.
Rolnicy zobowiązani, na podstawie przepisów ustawy o rachunkowości, do prowadzenia ksiąg rachunkowych rozliczają podatek VAT na zasadach ogólnych wynikających z przepisów ustawy z dnia 8 stycznia 1993r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym i aktów wykonawczych do tej ustawy.

Podatek dochodowy od osób fizycznych - od działów specjalnych produkcji rolnej jest regulowany przepisami ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych ( Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn.zm.). Zgodnie przepisami tej ustawy dochód z tego źródła przychodu ( działy specjalne produkcji rolnej ) stanowi podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym i jest ustalany na podstawie norm dochodu szacunkowego (art. 24 ust 4 ustawy).

---