Katarzyna Mrowińska Konstancin-Jeziorna, dnia 4.04.2012 r.
Kierunek: Finanse i rachunkowość
Grupa 234
Temat: Forma finansowania przedsiębiorstwa w postaci factoringu.
Faktoring
Faktoring jest to komfortowy sposób finansowania rozliczeń pomiędzy dostawcą(faktorantem), a odbiorcą(dłużnikiem). Polega na krótkoterminowym finansowaniu dostaw towarów oraz usług przez faktora(spółkę factoringową bądź bank), który pośredniczy w realizacji rozliczeń pomiędzy dostawcą a odbiorcą. Jest operacją, która polega na ściąganiu należności przy jednoczesnym ich finansowaniu, a także zabezpieczeniu przed ryzykiem nieterminowej realizacji. Faktoring można określić jako sprzedaż przez daną działalność gospodarczą należności. Odkupywanie należności należy do zadań banków oraz wyspecjalizowanych spółek. Te podmioty gospodarcze usiłują sprawdzić oraz dokonać oceny możliwości finansowych, a zwłaszcza wypłacalności dłużnika przedsiębiorstwa, od którego mają zamiar nabyć należności. Faktoring polega na tym, że bank oraz inna spółka np. faktoringowa, dokonuje regulacji należności pomniejszonych o koszty factoringu, a w kolejności sama stara się odzyskać je od dłużnika. Przedsiębiorstwo, które sprzedaje należności spółce bądź bankowi, czyli faktorowi otrzymuje pomniejszoną w prawdzie należność, ale przede wszystkim przed terminem płatności. To oznacza, że w okresie od terminu nabycia należności przez faktora do daty ich płatności przez dłużnika faktor zasila finansowo w pewnym zakresie działalność przedsiębiorstwa.
Dostawca w trakcie przedłożenia faktury może uzyskać od faktora kwotę, która wynika z przekazanych dokumentów, która została pomniejszona o odsetki dyskontowe oraz prowizje.
Faktoring jest najbardziej elastycznym oraz efektywnym instrumentem finansowym, który zagwarantuje nie tylko płynność finansową, ale również zmniejszy ryzyko, wiążące się ze sprzedażą. Jest to rodzaj zasilania finansowego przedsiębiorstwa, który umożliwia nie tylko wzrost sprzedaży poprzez otrzymanie dodatkowego finansowania, bez konieczności uruchamiania drogi kredytowej, ale także dla większości przedsiębiorstw, co jest bardzo ważną kwestią, skutkuje ograniczaniem kosztów finansowych, które związane są z oferowaniem odbiorcom kredytu kupieckiego.
Podmioty biorące udział w factoringu:
Faktor - jest to podmiot, który działa (czyni) za pośrednika. Faktorami zazwyczaj są:
-instytucje bankowe,
-wyspecjalizowane spółki faktoringowe np. towarzystwa ubezpieczeniowe, a także przedsiębiorstwa faktoringowe
Dłużnik- jest to odbiorca towarów bądź usług, który zobowiązuje się do zapłaty. Nabywcą towarów i usług w stosunku faktoringowym może być każdy, kto taki towar nabył lub na czyją rzecz zrealizowano usługę. Mogą być nimi przedsiębiorstwa produkcyjne, handlowe lub usługowe, które tym razem były nabywcami określonych dóbr i usług. W stosunku faktoringowym oraz w stosunku między sprzedawcą (dostawcą) lub usługodawcą a nabywcami towarów lub usług, każda ze stron może być wierzycielem i dłużnikiem, ponieważ chodzi o zobowiązania wzajemne.
Podstawowe funkcje faktoringu:
Funkcja finansowania działalności - polega na finansowaniu przez faktora cyklu rozliczeniowego transakcji, co oznacza, że faktor (spółka/bank) zaliczkuje posiadaną należność, dokonując wpłaty ceny kupna pomniejszoną o procent, prowizję i ewentualnie marżę, która stanowi zarobek faktora za zrealizowanie dodatkowych czynności. Część ceny kupna (20-30%) zatrzymywana jest przez faktora na pokrycie dodatkowych kosztów do czasu wykupienia wierzytelności przez dłużnika.
Funkcja usługowa(administracyjna)- występuje, gdy faktor poza nabyciem wierzytelności świadczy na rzecz przedsiębiorcy określone usługi. Często są to funkcje techniczne, które wiążą się z księgowaniem, dokonywaniem rozliczeń transakcji bezgotówkowych, również elektronicznych oraz sporządzaniem wyciągów z kont, dokonywanie zestawień obrotów. Stanowi to szansę na obniżenie kosztów osobowych i zwiększenie zysku.
Funkcja gwarancyjna- polega na zakupie wierzytelności przedsiębiorstwa przez faktora, z wyłączeniem prawa regresu wobec sprzedającego wierzytelność, bez względu na ryzyko, które istnieje przy ściąganiu środków pieniężnych od dłużnika. Oznacza to, że faktor zobowiązany jest do zapłacenia swojemu klientowi w uzgodnionych terminach kwot przejętych wierzytelności.
Rodzaje faktoringu
W zależności od stopnia przejęcia ryzyka, które związane jest z wypłacalnością dłużnika może być stosowany faktoring:
Faktoring pełny(właściwy) występuje wówczas, gdy faktor razem z przelewem wierzytelności przyjmuje na siebie ryzyko, które wiąże się z uzyskaniem należności od odbiorcy towarów oraz usług. Taki faktoring możemy nazwać również faktoringiem bez prawa regresu w stosunku do sprzedawcy należności.
Zaletami tego rodzaju faktoringu są:
- pewność uzyskania zapłaty za towary lub usługi,
-większe bezpieczeństwo prowadzenia działalności przedsiębiorstwa,
-wzrost pewności planowania przepływów pieniężnych,
Wadami tego rodzaju faktoringu są:
- wyższy koszt w porównaniu do faktoringu niepełnego
- konieczność przyznania limitów kredytowych na każdego odbiorcy, co może spowodować, że nie wszyscy odbiorcy otrzymają takie limity i nie będą w związku z tym finansowani
Zastosowanie tego rodzaju faktoringu:
Faktoring pełny(właściwy) jest w naszym kraju stosowany niezwykle rzadko. Wynika to z kosztów i niechęci faktorów do przejmowania ryzyka dłużników klientów. Taka umowa jest zawierana przeważnie wtedy, gdy faktor upewni się co do wypłacalności dłużnika. Faktoring pełny jest stosowany najczęściej przy obrocie eksportowym i zaczyna zajmować w ofercie faktorów coraz ważniejsze miejsce.
Faktoring niepełny(niewłaściwy) polega na tym, że faktor zastrzega sobie prawo regresu w stosunku do sprzedawcy należności czyli dostawcy w momencie niewypłacalności dłużnika(odbiorcy). W trakcie funkcjonowania umowy faktor finansuje umowy, rozlicza wierzytelności, ale nie zabezpiecza wspomnianego ryzyka niewypłacalności. W momencie, gdy dłużnik nie dokona regulacji w oczekiwanym terminie swoich wierzytelności faktor zwraca się do przedsiębiorcy o przeniesienie zwrotne tej wierzytelności. W takim wypadku faktorant musi dokonać zwrotu otrzymanej wcześniej zaliczki faktorowi i sam na drodze sądowej musi dochodzić swoich praw.
Zaletami tego rodzaju faktoringu są:
-niższy koszt w porównaniu z faktoringiem pełnym,
-występują mniejsze formalności(niż w przypadku faktoringu pełnego) związane z oceną sytuacji finansowej i przyznawaniem limitów odbiorcom
Wadami tego rodzaju faktoringu są:
-brak zabezpieczenia przed ryzykiem,
-należności, które są objęte faktoringiem niepełnym zostają wykazane w bilansie faktoranta,
-mogą wystąpić trudności do otrzymania tego rodzaju faktoringu, jeśli sytuacja faktoranta jest słaba
Zastosowanie tego rodzaju faktoringu:
Jest to rodzaj faktoringu, który jest powszechnie stosowany przez wszystkie spółki
faktoringowe, gdyż jest korzystny dla faktora ( w przypadku braku spłaty
zobowiązania przez kontrahenta faktor ma prawo wymagać tej spłaty od
swojego klienta). Koszt takiego faktoringu jest niższy w porównaniu z faktoringem z przejęciem ryzyka, ponieważ w tym przypadku ryzyko faktora jest ograniczone.
Faktoring jawny polega na tym, że na dokumentach sprzedaży czyli fakturach dokonywany jest zapis, który informuje, że należności są odstępowane na podstawie zawartej umowy factoringowej. Na fakturze dłużnik dokonuje wpłaty bezpośrednio na rzecz faktora. W momencie braku terminowego uregulowania zobowiązania faktor może żądać od dłużnika zapłaty należności.
Faktoring ukryty(niejawny) polega na tym, że odbiorca dokonuje regulacji zobowiązania wobec dostawcy , a ten następnie dostarcza należność faktorowi, bowiem dłużnikowi nie są znane stosunki między dostawcą a faktorem.
Faktoring mieszany polega na połączeniu faktoringu pełnego i niepełnego. Faktor przechwytuje ryzyko odpowiedzialności dłużnika wyłącznie do pewnej kwoty, natomiast odpowiedzialność spoczywa nadal na faktorancie. To rozwiązanie jest rozłożeniem odpowiedzialności pomiędzy faktora i faktoranta.
Rodzaje faktoringu ze względu na moment uzyskania środków pieniężnych za sprzedaną wierzytelność:
Faktoring przyspieszony polega na tym, że po otrzymaniu faktury od klienta, faktor wypłaca natychmiast 100 proc. wartości wierzytelności,
Faktoring zaliczkowy polega na tym, że klient otrzymuje od faktora zaliczkę w, która wynosi mniej niż 100 proc. wartości wierzytelności, a której wysokość zależy od wartości wierzytelności oraz terminu spłaty. Zaliczka wypłacana jest natychmiast po otrzymaniu faktur przez faktora. Pozostałą część wypłaca się w przypadku rzeczywistej spłaty przez dłużnika,
Faktoring wymagalnościowy polega na tym, że należność wobec klienta jest regulowana w terminie płatności dłużnika. Celem operacji zakupu wierzytelności jest nie wcześniejsze otrzymanie środków pieniężnych, zaś pomoc w ściągnięciu należności (faktorant nie płaci w tym wypadku faktorowi odsetek, a jedynie prowizję)
Rodzaje faktoringu ze względu na kryterium informowania dłużnika:
Faktoring otwarty- istnieje, gdy dłużnik powiadamiany jest niezwłocznie o umowie między faktorem i klientem,
Faktoring półotwarty - dłużnik zostaje powiadomiony o umowie faktoringu dopiero wtedy, gdy zostaje wezwany przez bank do uiszczenia należności. Faktor powiadamia dłużnika o zawarciu umowy faktoringowej nie wprost, ale wzywa go do uregulowania płatności u siebie (nie u faktoranta),
Faktoring tajny - nie dochodzi do sytuacji, w której zawiadamia się dłużnika o zawarciu umowy przez faktora i faktoranta
Zalety faktoringu:
zwiększa dostępność finansowania,
pozwala zagwarantować stały dopływ środków pieniężnych, które zapewniają intensywność obrotów oraz zwiększenie zysku,
informuje o stanie niespłaconych wierzytelności,
umożliwia poprawę płynności finansowej, a także usunięcie skutków opóźnień płatniczych oraz skuteczniejszy sposób planowania przepływów gotówki,
pozwala na zmniejszenie kosztów własnych w postaci ograniczenia personelu administracyjnego, jako, że faktor przejmuje na siebie obowiązek prowadzenia księgowości dłużników oraz obsługę wierzytelności, kontroluje i informuje o stanie niespłaconych wierzytelności,
występuje krótsza oraz prostsza procedura kredytowa, umożliwiająca przejęcie ryzyka wypłacalności dłużnika,
posiada pakiet usług dodatkowych, w tym głównie wpływ na dyscyplinę płatniczą dłużników,
posiada możliwość odraczania terminu płatności, w szczególności pożądanym odbiorcom,
może wspierać cele biznesowe przedsiębiorcy, które wiążą się z dynamicznym rozwojem sprzedaży przy ograniczeniu ryzyk związanych ze ściągalnością wierzytelności,
służy nie wyłącznie zagwarantowaniu środków finansowych na rozwój bieżącej działalności przedsiębiorstwa, ale również sprawnemu, a także skutecznemu udrożnieniu przepływu finansów wewnątrz firmy,
każdemu z klientów prezentowana jest oferta przygotowana specjalnie dla niego z zawarciem specyfiki jego działalności przedsiębiorstwa, liczby oraz rodzaju kontrahentów, a także potrzeb w zakresie finansowania
Wady faktoringu:
faktoring jest usługą droższą niż kredyt,
w podpisaniu umowy factoringowej przeszkodą może być konieczność osiągnięcia odpowiedniego limitu sprzedaży, a także posiadania stałych klientów,
występuje ryzyko, że dłużnik zrezygnuje z dalszej współpracy z dostawcą, kiedy zostanie poinformowany o zawarciu umowy factoringu, w tym momencie może obawiać się, że nie sprosta wymaganiom terminowej zapłaty za faktury, a profesjonalny faktor wydaje się być trudniejszym w negocjacjach terminów zapłaty,
umowa factoringowa jest dosyć złożona, gdyż brakuje szczegółowych uregulowań prawnych, do których factoring posiadałby zastosowanie, dlatego dokonując wyboru oferty należy dowiedzieć się, czy dotyczy ona factoringu właściwego czy niewłaściwego, czy jest opłacalna z uwzględnieniem kosztów oraz zabezpieczeń stosowanych przez faktora,
produkt jest bardziej skomplikowany od kredytu oraz wymaga większego zrozumienia jego założeń przez klienta,
faktorzy nie są zainteresowani skupem wierzytelności o krótkim terminie wymagalności, co jest podyktowane unikaniem ryzyka, chętniej dokonują zakupu wierzytelności o dłuższym terminie,
podpisanie umowy factoringowej wymaga zawiadomienia dłużników,
wierzyciel unika komplikacji, które wiążą się ze ściąganiem należności, a w szczególności z opieszałością dłużnika w zapłacie,
odpowiedzialność i ryzyko przejmuje w całości lub w pewnym zakresie instytucja faktoringowa,
faktoringiem nie są objęci odbiorcy detaliczni, lecz jedynie sektor B2B jest bez przeszkód obsługiwany przez firmy faktoringowe
Na koszt factoringu składają się następujące elementy:
odsetki od udzielonych kredytów oraz zaliczek(na poziomie oprocentowania kredytu w rachunku bieżącym),
Przykład:
Wartość przekazanych faktur: 100 000 PLN
Termin płatności: 30 dni
Oprocentowanie: WIBOR 3,6% + marża 3,5%
Wyliczenie odsetek za finansowanie:
100 000 PLN x 7,1% * 30 dni/360 dni = 591,66 PLN
opłata za dodatkowe usługi np. księgowe, doradcze(0,3-4%),
prowizje przyznanego limitu kredytu factoringowego(0,5-2%)
Kredyt factoringowy, który udzielają banki jest droższy od kredytu w rachunku bieżącym, ale pomimo tego przedsiębiorstwa zaczynają coraz częściej z tej usługi finansowej korzystać ze względu na dogodne zabezpieczenie wierzytelności pieniężnych. W warunkach polskich występuje w postaci factoringu niepełnego.
Faktoring jest usługą skierowaną w szczególności do firm:
prowadzące sprzedaż towarów lub/i usług z odroczoną płatnością, dla pewnej stałej (bądź powtarzającej się) grupy odbiorców mają problemy z pozyskaniem źródła finansowania np. kredytu bankowego;
pragnące zdyscyplinować swoich kontrahentów,
wykazujące w bilansie wysoki poziom należności handlowych,
wykorzystujące w całkowity sposób środki, które udostępnia bank,
nieposiadających odpowiedniego zabezpieczenia, wymaganego przez banki w trakcie udzielania kredytu,
mające zamiar dokonać rozwoju strategii zwiększania obrotów, stosując długie terminy płatności,
sprzedających swoje towary lub/i usługi w obrocie krajowym jak i zagranicznym
Faktoring jest szczególnie korzystnym rozwiązaniem, gdy:
firma pragnie posiadać szybki dostęp do środków pieniężnych,
w firmie występują okresowe niedobory gotówki,
odbiorcy żądają dłuższych terminów płatności, natomiast firmie zależy na wolumenie sprzedaży i szybkim otrzymywaniu gotówki za sprzedane produkty i usługi,
firma rozpoczyna współpracę z nowym kontrahentem i nie zna jego pozycji rynkowej i zdolności do terminowego regulowania zobowiązań,
firma posiada stałych odbiorców towarów i usług,
przedsiębiorstwo pragnie zdyscyplinować dłużników do terminowego wywiązywania się z płatności,
ubieganie się o kredyt jest niemożliwe ze względu na brak odpowiedniego zabezpieczenia,
firma wykazuje nierównomiernie rozłożone w czasie zapotrzebowanie na środki pieniężne (okresowe)
Faktoring jest głównie adresowany do przedsiębiorstw, które stosują odroczone terminy płatności i posiadają niewystarczający kapitał własny oraz brak możliwości lub utrudniony albo ograniczony dostęp do kredytowania bankowego. Z drugiej strony, ich moce produkcyjne nie są w pełni wykorzystane i przyjmowanie kolejnych zleceń, które generują dodatkową sprzedaż, jest możliwe pod warunkiem otrzymania kapitału obrotowego niezbędnego do ich realizacji.
W szczególności dla małych przedsiębiorców faktoring jest dobrym rozwiązaniem. Może być bowiem pierwszym realnym źródłem finansowania ich działalności. Pozwala na oswojenie się, a także na stosowanie inżynierii finansowej w swoim przedsiębiorstwie. Często pozwala również na wepchnięcie małej firmy na ścieżkę dynamicznego rozwoju.