Wyroby budowlane z tworzyw sztucznych

Materiały podłogowe

Materiały podłogowe z tworzyw sztucznych mają postać płytek, rulonów, mas, listew przypodłogowych oraz okładzin stopni schodowych.

Płytki podłogowe z PVC

Według PN-78/B-89001 stanowią one jednorodny i jednowarstwowy materiał podłogowy w postaci sztywnych elementów o wymiarach 30 x 30 x 0,2 lub 0,25 cm.

Produkuje się je z PVC z dodatkiem plastyfikatorów, napełniaczy i pigmentów.

Szczegółowe dane techniczne i użytkowe płytek podłogowych z PVC produkcji krajowej sa następujące:

• ścieralność (mierzona aparatem Stuttgart) - nie więcej niż 0,11 mm,

• odporność na wgniatanie - nie więcej niż 0,09 mm,

• odporność na uderzenia (udarność) - niedopuszczalne pęknięcia po 10 uderzeniach kulki,

• zmienność wymiarów w temperaturze 60ºC - nie więcej niż 0,4%,

• nasiąkliwość wgłębna po 24 godzinach - nie więcej niż 1,0%,

• zawartość części lotnych - nie więcej niż 0,8%.

Płytki PVC sztywne stanowią materiał podłogowy przeznaczony do pomieszczeń mieszkalnych, kuchni, szkół, szpitali, laboratoriów itp. Odznaczają się dużą odpornością w stosunku do sił skupionych od mebli oraz umiarkowaną odpornością na zmywanie wodą, a także wodą z mydłem i detergentami. Są również odporne na oddziaływanie oleju, tłuszczu, spirytusu, temperatury, nie palą się i palenia nie podtrzymują. Współczynnik przewodności cieplnej  = 0,21 W/(m·K).

Elastyczne wykładziny obiektowe

Najdłużej znanym materiałem tego typu jest częściowo elastyczne linoleum. Niewiele krótszą historię mają wykładziny z kauczuku i PVC. Najmłodszym produktem są wykładziny poliolefinowe (polietylenowe i polipropylenowe). Elastyczne wykładziny obiektowe charakteryzują się znacznym ciężarem własnym (powyżej 3,00 kg/m²). Z tego względu produkowane są w rolkach o maksymalnej szerokości 2 m w przypadku PVC i poliolefinów oraz mniejszej w przypadku wykładzin kauczukowych (najszersze 1,90 , najwęższe 1,22 m wyroby firm zagranicznych). Występują również w płytach (taflach) o zróżnicowanych wymiarach: 1 x 1 m; 0,61 x 0,61 m; 0,5 x 0,5 m.

Elastyczne wykładziny obiektowe mogą mieć budowę homogeniczną (jednowarstwową) albo heterogeniczną (wielowarstwową). Wykładziny heterogeniczne powstają przez złączenie w procesie produkcyjnym wielu warstw ze sobą, przy czym grubość warstwy użytkowej wynosi 0,6-1,0 mm. Kolory i wzory powstają w wyniku nadruku na warstwie wierzchniej, na końcu zaś nakładane są dodatkowe warstwy zabezpieczające przed wnikaniem brudu.

Odrębną grupę wśród wykładzin heterogenicznych stanowią ekskluzywne, laminowane wykładziny winylowe produkowane w prostokątnych elementach układanych „na styk”, imitujące drewno i kamień naturalny o bardzo dużej odporności na ścieranie, a stosowane przede wszystkim w obiektach handlowych. W przypadku wykładzin homogenicznych całkowita grubość wykładziny jest jednocześnie warstwą użytkową materiału. Standardowa grubość wykładzin homogenicznych wynosi 2 mm dla PVC i poliolefin (jako dopełnienie - 1,5 mm) oraz 2 - 4 mm (i więcej) dla kauczuku. Wzory i kolory wykładzin homogenicznych powstają w procesie produkcyjnym w wyniku mieszania odpowiednich granulatów. Wśród technologii produkcji rozróżnia się kalandrowanie, czyli walcowanie oraz prasowanie.

Wykładziny kauczukowe nie są fabrycznie zabezpieczone przed wnikaniem brudu. Kauczuk charakteryzuje naturalna, bardzo duża gęstość, dlatego dodatkowe zabezpieczenia nie są konieczne. Ma poza tym inne korzystne właściwości, jak: odporność na ścieranie, właściwości antypoślizgowe i antyelektrostatyczne.

Wśród elastycznych pokryć podłogowych coraz szersze zastosowanie znajdują płytki (PN-EN 655:2002), których spód stanowi korek prasowany, natomiast warstwą użytkową jest homogeniczna warstwa polichlorowinylowa grubości 0,15 - 0,65 mm (w zależności od intensywności użytkowania). Całkowita grubość płytki zawiera się w granicach 2 - 3 mm. Pod warstwą użytkową znajduje się materiał dekoracyjny, tj. wzorzysty korek lub wbudowany drewniany fornir.

Wśród wykładzin elastycznych o specjalnym przeznaczeniu oddzielna grupę stanowią wykładziny sportowe. Wymagania jakie muszą spełniać, określa norma DIN 18032 cz. 2. W Polsce, jak dotąd, brakuje normy na tego rodzaju materiały, chociaż wykładziny tego typu są w kraju powszechnie stosowane.

Elastyczne wykładziny sportowe (PVC na warstwie pianki lub kauczuku) oraz częściowo elastyczne, jak np. linoleum, układane na warstwie elastycznej maty z granulatu gumowego, mogą być stosowane jako samodzielne posadzki sportowe bezpośrednio na betonie, sklejce, płycie wiórowej czy pojedynczych lub podwójnych legarach, stanowiąc system podłóg powierzchniowo elastycznych.

Wykładziny rulonowe z PVC z podkładem tkaninowym

Do tej grupy wg PN-EN 650:2002 należą trzy rodzaje pokryć podłogowych: polichlorowinylowe na spodzie z filcu jutowego, polichlorowinylowe na spodzie z włókniny poliestrowej i polichlorowinylowe na włókninie poliestrowej na spodzie z polichlorku winylu.

Pokrycia podłogowe opisane w niniejszej normie są sklasyfikowane pod względem ścieralności na grupy T lub P. Pokrycia grupy T z przezroczystą warstwą użytkową nie wymagają poddania ich tym badaniom.

Ze względu na intensywność użytkowania analizowane wykładziny dzieli się na 9 klas (21, 22, 23, 31, 32, 41, 33, 42, 34).

Wykładziny rulonowe PVC z warstwą izolacyjną

Tego typu wykładziny są szczególnie przydatne na stropach międzypiętrowych, gdzie jest wskazana, a nierzadko konieczna warstwa izolacyjna akustyczna oraz termiczna. Na rynku budowlanym wykładziny z PVC ze spodnią warstwą izolacyjną występują w kilku wariantach: z warstwą spienionego PVC i ze spodem na bazie korka.

Do tej grupy wyrobów należą pokrycia podłogowe polichlorowinylowe z warstwą spienioną (PN-EN 651:2002), występujące w handlu zarówno w postaci płytek, jak i zwojów. Pokrycia tego typu klasyfikuje się wg ścieralności na trzy grupy T, P i M i 9 klas pod względem intensywności użytkowania. Niektóre właściwości wybranych klas zebrano w tabl. 1.

Tablica 1. Właściwości wybranych pokryć podłogowych polichlorowinylowych z warstwą izolacyjną wg PN-EN 651:2002

Klasa	Zakres intensywności użytkowania	Grubość warstwy użytkowej wyrobu, [mm]			Wgniecenia resztkowe po obciążeniu statycznym, [mm]
23	mieszkalna wysoka	0,25	0,40	0,60	0,35
33	użytku publicznego wysoka	0,50	0,65	1,00	0,20
42	przemysłowa lekko średnia	0,50	0,65	1,00	0,20

Wyroby polichlorowinylowe ze spodem na bazie korka (PN_EN 652:2002) występują zarówno w postaci płytek, jak i zwojów. Wyroby tego rodzaju składają się z homogenicznej albo heterogenicznej warstwy wierzchniej polichlorowinylowej i kompozytu korkowego, albo z warstwy z korka z polichlorkiem winylu będącego środkiem wiążącym.

Wykładziny dywanowe

Wykładziny dywanowe, stanowiące kolejna postać wielofunkcyjnego materiału pokryciowego podłóg, mają zastosowanie w takich obiektach, jak: hotele, biura, sale konferencyjne, teatralne itp.

Wykładziny dywanowe składają się z dwóch podstawowych warstw:

• użytkowej (licowej), spełniającej funkcje dekoracyjne, wykonanej najczęściej ze sztucznych surowców włóknistych (jak np. polipropylen, poliester, poliakryl, poliamid lub ich mieszaniny), o określonych wymiarach, np. tzw. runa;

• podkładowej, wykonanej z tkaniny naturalnej (np. juty) lub syntetycznej z dodatkową powłoką z żywicy syntetycznej (np. lateksu), która stanowi pewnego rodzaju warstwę pośrednią w właściwościach klejących.

Pod względem technologii wytwarzania wykładziny dywanowe można podzielić na: igłowe, flokowane i klejone.

W ostatnich latach na rynku krajowym pojawiła się wykładzina podłogowa o nazwie flotex. Wykładzina ta jest wykonana na bazie włókien sztucznych nylonowo-poliamidowych (runo) wtopionych w podkład wodoodporny PVC zbrojony siatką z włókna szklanego. Zbrojenie i odpowiedni zestaw materiałów powoduje, że wykładzina nie kurczy się, nie rozciąga i nie faluje. Wykładzina jest produkowana w rulonach szerokości 110 i 220 cm, długości 1500 i 2000 cm oraz w kaflach 50 x 50 cm.

Wykładzinę flotex można przyklejać do różnych podłoży (betonu, posadzek z drewna i wykładzin z PVC) po ich oczyszczeniu, wysuszeniu i wypoziomowaniu, natomiast podłogi deskowe muszą być pokryte twardą płytą pilśniową lub płytą wiórową zagruntowaną roztworem np. kleju akrylowego. Wykładzina flotex jest wykładziną wodoodporną i ognioodporną i dlatego może być stosowana w łazienkach, kuchniach, a nawet w budynkach użyteczności publicznej, szpitalach, dworcach itp.

Masy podłogowe

Tradycyjne posadzki na spoiwie mineralnym (np. betonowe) wykazują dużą wytrzymałość na ściskanie i twardość, ale nie są dostatecznie odporne na czynniki agresywne (słabe i silne kwasy, zasady, sole i inne substancje), a ponadto są trudne do wykonania i w utrzymaniu.

Z kolei posadzki asfaltowe mają wymaganą odporność na czynniki agresywne wymienione wyżej, ale są nieodporne na substancje organiczne (rozpuszczalniki węglowodorowe, oleje, tłuszcze i inne podobne substancje). Ponadto posadzki tego typu są wrażliwe na obciążenia, statyczne i dynamiczne, zwłaszcza w zmieniających się temperaturach. Dlatego też stosowano na posadzki również inne rodzaje materiałów, jak: lastriko, skałodrzew, drewno, stal, różnego rodzaju płytki ceramiczne i PVC.

Jednak poszczególne rodzaje tych materiałów mogły zapewnić tylko wybrane wymagania eksploatacyjne. Nie zachowują się tak materiały na bazie samych żywic syntetycznych lub żywic z wypełniaczami mineralnymi, wykonywane w coraz szerszym zakresie w ostatnich latach za granicą, jak również produkowane w kraju.

Posadzki z żywic syntetycznych są stosowane na świecie od ok. 25 lat. Początek dały żywice poliestrowe (plastidur), potem wprowadzono żywice epoksydowe, poliuretanowe, akrylowe, a ostatnio epoksydowo-poliuretanowe. Każdy z wymienionych rodzajów materiałów wymaga innych technologii wykonania, polegających głównie na rozlewaniu substancji płynnej o różnej lepkości (posadzki samopoziomujące i bezspoinowe).

Posadzki na bazie kompozycji żywiczno-mineralnych zaczęto w naszym kraju stosować przed kilku laty, głównie w budownictwie przemysłowym (halach produkcyjnych, magazynach). Ponieważ we wstępnym procesie aplikacji są to substancje płynne, nie mogą być stosowane na spadkach powyżej 1%.

Obecnie posadzki tego typu można stosować niemal we wszystkich obiektach. Wykonuje się je w różnych kolorach i o różnych (w zależności od wymagań) cechach wytrzymałościowych. Mogą to być również posadzki o specjalnym przeznaczeniu, a więc odporne na działanie kwasów, zasad czy przewodzące ładunki elektryczne, a wiec mające zastosowanie zarówno w akumulatorniach bądź galwanizerniach, jak i salach komputerowych oraz lakierniach proszkowych, najczęściej są stosowane obecnie powłoki epoksydowe, które stanowią 50 - 60% wszystkich powłok z żywic syntetycznych. Kolejne miejsca zajmują powłoki z żywic poliuretanowych, akrylowych i epoksydowo-poliuretanowych.

Powłoki posadzkowe na bazie żywic epoksydowych są wykonywane w różnych wersjach i odmianach technicznych:

• cienkowarstwowe, o grubości do 0,5 mm, nakładane techniką malowania;

• samorozlewne, o grubości 2 - 5 mm, nakładane technika wylewną, a następnie rolowane w celu odpowietrzenia i wygładzenia powierzchni;

• szpachlowe, nakładane techniką rozsypywania i zacierania ręcznego lub mechanicznego.

Grubość tych posadzek waha się w granicach 6 - 25 mm.

Ze względu na technologię wykonywania są stosowane rozwiązania dwu- lub trójskładnikowe. W przypadku powłok posadzkowych dwuskładnikowych składnikiem A jest mieszanina ciekłej żywicy epoksydowej, wypełniaczy mineralnych i pigmentów oraz środków modyfikujących, natomiast składnikiem B jest ciekły utwardzacz, którym są różne modyfikowane aminy i cykloaminy.

W przypadku powłok posadzkowych trójskładnikowych składnikiem A jest ciekła żywica epoksydowa z dodatkiem środków modyfikujących i ewentualnie nieaktywnych (lub aktywnych) rozcieńczalników, składnikiem B - wielofrakcyjny lub jednofrakcyjny wypełniacz mineralny, który może być również barwiony, trzecim składnikiem (C) - utwardzacz aminowy.

Przedstawione powyżej technologie przyjmują różne formy realizacyjne, w zależności od wymagań użytkowych, począwszy od żądanej odporności chemicznej i mechanicznej, poprzez powierzchniowe wzmocnienie i impregnowanie podłoża (najczęściej betonowego), a skończywszy na efektach estetycznych.

W zależności od wymagań dokonuje się wyboru materiałów, ich komponowania i wbudowywania (nakładania). Najczęściej są to różnego rodzaju zestawy systemowe.

Różne firmy krajowe i zagraniczne oferują w tym względzie różnorodne rozwiązania technologiczne. Na przykład system Epolis P, służy do impregnacji podłoża betonowego, składa się z penetrującego gruntu epoksydowego Epolis G-L i nawierzchniowej masy żywicznej Epolis P. Dysponując tymi produktami można zarówno zaimpregnować beton posadzkowy, jak też wykonać cienko- średnio- bądź grubowarstwową posadzkę żywiczną.

Dzięki zastosowaniu odpowiednich systemów uzyskuje się różne efekty końcowe, począwszy od zabezpieczenia betonu przed pyleniem i penetracją czynników zewnętrznych (jak oleje, smary), a kończąc na wylewno-szpachlowej posadzce, charakteryzującej się bardzo wysoką wytrzymałością mechaniczną.

System Polyment Siegel WN, w którego skład wchodzi kolorowany lakier na bazie wodnej emulsji dwukomponentowej żywicy epoksydowej, służy do lakierowania mineralnych związanych podłoży (takich jak beton, jastrych cementowy oraz magnezytowy). Powłoka przez którą możliwa jest dyfuzja pary wodnej, może być stosowana w garażach podziemnych, halach przemysłowych oraz wszędzie tam, gdzie płyta betonowa leży poniżej poziomu wód gruntowych.

Do wysokich obciążeń mechanicznych i chemicznych jest odpowiednia przemysłowa posadzka żywiczna z masy epoksydowej zbrojonej siatką szklaną o nazwie handlowej Plastipox SFJ-P.

Do podobnych warunków eksploatacyjnych jest przygotowany preparat o nazwie Megadur SW 300, który jest układem trójskładnikowym (żywica epoksydowa, utwardzacz aminowy, wypełniacz mineralny). Właściwości fizyczno-mechaniczne mas podłogowych na bazie różnych żywic syntetycznych przedstawia tabl. 2.

Listwy podłogowe oraz okładziny schodów i poręczy z PVC

Listwy podłogowe (PN-81/B-89002) są wykonywane z plastyfikowanego polichlorku winylu z dodatkiem plastyfikatorów, napełniaczy i pigmentów w technologii wytłaczania. Listwy są przeznaczone do przykrywania styków wykładzin podłogowych ze ścianami, kolumnami itd. w pomieszczeniach zamkniętych w temperaturze od -5ºC do 40ºC.

Okładziny stopni i podestów wykonuje się z uplastycznionego polichlorku winylu wzmacnianego napełniaczami i barwionego odpowiednio dobranymi pigmentami. Zgodnie z PN-81/B-89021 przewiduje się określone kształty i główne wymiary.

Okładziny poręczowe z plastyfikowanego polichlorku winylu są stosowane do okładania poręczy balustrad schodowych wewnątrz budynków. PN-93/B-89020 przewiduje dwa wymiary okładzin 30 x 6 i 40 x 8 mm zgodnie z wymiarami płaskownika wg PN-72/H-93202 przeznaczonego na poręcze balustrad schodowych.

Tablica 2. Właściwości fizyczno-mechaniczne posadzek żywicznych typu wylewnego

Właściwości		Rodzaj posadzki żywicznej
				epoksydowa		poliuretanowa		akrylowa
Kompozycja w stanie nieutwardzonym
Czas utwardzania, min	240-480		300-360		10-45
Rozlewność, cm	20-32		22-28		20-30
Skurcz liniowy przy utwardzaniu, %	0,15-0,26		0,20-0,25		0,5-1,2
Kompozycja w stanie utwardzonym
Wytrzymałość na zginanie, MPa	20-38		- ^)*		8,5-12
Wytrzymałość na ściskanie, MPa	42-88		- ^)*		28-55
Wytrzymałość na rozciąganie, MPa	12-20		2,2-3,5		- ^)*
Wydłużenie względne przy rozciąganiu, %	- ^)*		50-75		- ^)*
Twardość, N/mm²	40-190		50-70 wg Shora		32-55
Odporność na ścieranie udarowe, liczba obrotów	1000-5000		800-2500		1850-5000
Przyczepność do betonu	przekracza wytrzymałość betonu klasy B25 na rozciąganie		przekracza wytrzymałość betonu klasy B25 na rozciąganie		przekracza wytrzymałość betonu klasy B25 na rozciąganie
Współczynnik rozszerzalności liniowej, 10^-5K^-1	3,6-5,6		8,2-12,0		6,0-8,5
Współczynnik tarcia kinetycznego (na sucho)	0,22-0,28		0,20-0,40		0,19-0,25
Nasiąkliwość wodą, %	0,1-0,5		0,5-4,0		0,30-0,95
Zdolność rozprzestrzeniania ognia - klasyfikacja ogniowa	łatwo lub trudno zapalna ^)**		łatwo lub trudno zapalna ^)**		łatwo lub trudno zapalna ^)**

Wg „Budownictwo ogólne - materiały i wyroby budowlane - tom 1”, Arkady 2005 r. (mw)

Jastrych słowo zapożyczone z j. niemieckiego Estrich, używane dla określenia posadzki bezspoinowej lub podkładu pod podłogę. Zadaniem warstwy jest wyrównanie powierzchni np. stropu przed położeniem materiału wykończeniowego, jakim może być terakota lub inne płytki podłogowe, parkiet, wykładzina dywanowa lub z tworzyw sztucznych itp. Podkład może występować w postaci mokrej mieszanki zaprawy budowlanej układanej na budowie lub prefabrykowanych płyt w postaci tzw. suchego jastrychu. W przypadku zastosowania jastrychu jako warstwy wierzchniej stosuje się najczęściej gotowe (przygotowane fabrycznie) mieszanki o niskim skurczu, które w miejscu wbudowania wymagają wymieszania z wodą. Materiały tego typu otrzymywane są na ogół przez dodanie odpowiednich środków chemicznych.

^)* Cechy tej nie określa się dla danej posadzki.

^)** W zależności od rodzaju i ilości wypełniacza mineralnego oraz dodatku środków uodporniającego na działanie ognia.

Str. 6 Materiały podłogowe z tworzyw sztucznych

@mw® materiałoznawstwo str. 1

Data utworzenia 2006-02-02 13:50 Data ostatniego wydruku 0000-00-00 00:00

---