3966


GROMADA

OBRĘCZ BARKOWA

OBRĘCZ MIEDNICZNA

RYBY

pierwotna

  • wspiera płetwę

  • zwykle nie łączy się z kręgosłupem

  • składa się z części łopatkowej (pars scapularis; po stronie grzbietowej) i kruczej (pars coracoidea; po stronie brzusznej)

  • występuje u Chondrichthyes

  • silnie zredukowane

  • ma postać dwóch płytek o kształcie litery V lub U

  • są chrzęstne u jesiotrowatych

  • u Osteichthyes mogą się łączyć medialnie w postaci „spojenia łonowego”

  • może występować grzbietowy „wyrostek biodrowy”

wtórna

  • ma pochodzenie skórne

  • występują dodatkowe skostnienia:

  • kości skoblowe (cleithrum; po stronie brzusznej) łączą się medialnie

  • obojczyki obecne u jesiotrowatych łączą obie połowy obręczy

  • kości nadskoblowe (hypercleithrum) i kości zaskroniowe (posttemporale; po stronie grzbietowej) łączą się z mózgoczaszką

  • występuje u Osteichthyes

PŁAZY

  • u meandrowców obecne posttemporalia połączone z czaszką, kości skoblowe i obojczyki oraz pojawia się kość międzyobojczykowa (interclaviculare)

  • u ogoniastych:

  • występuje jedno skostnienie - łopatka

  • płyty obręczy zachodzą na siebie i na mostek

  • u bezogonowych:

  • występuje kostna łopatka i kość przedkrucza

  • beznogie nie mają kończyń i obręczy

  • meandrowce

  • silnie skostniała

  • kości łonowe i kulszowe tworzyły zwartą płytę

  • kości biodrowe łączyły się z jedynym żebrem kręgu krzyżowego

  • ogoniaste

  • mniej skostniałe, część łonowa nie kostnieje

  • często obecny chrzęstny wyrostek w kształcie litery Y - w. przedłonowy (epipubis)

  • bezogonowe

  • kości biodrowe wydłużają się dogłowowo i sięgają żeber kręgu krzyżowego (jest przed miednicą, w połowie ciała)

  • miednica niewielka, w kształcie ściśniętego z boków krążka

  • część łonowa jest chrzęstna

  • czasem obecny epipubis

  • beznogie nie mają kończyn i obręczy

GADY

  • u żółwi ma kształt odwróconej litery Y:

    • wyrostek szczytowy (acromion) jest skierowany brzusznie i opiera się na epiplastronie (przekształconym obojczyku)

    • kość przedkrucza jest zwrócona brzusznie i opiera się na endoplastronie (przekształcone episternum)

    • obręcz wewnątrz klatki piersiowej

    • u innych gadów występuje jeszcze kostna kość krucza, zastępujące kość przedkruczą

    • kości biodrowe łączą się z większą liczbą kręgów krzyżowych (szczególnie u dinozaurów)

    • różne modyfikacje miednicy meandrowców: rozrost kości biodrowych, powstawanie otwprów (otwór zasłonięty i łonowo-kulszowy lub otwór zasłoniony), możliwa redukcja spojenia łonowo-kulszowego

    • Synapsida

    • obecny otwór zasłoniony

    • obecne spojenie łonowe

    • kości biodrowe skierowane do góry w przód, kości kulszowe w dół do tyłu

    • Lepidosauria i Chelonia

    • kości biodrowe ku górze w tył

    • obecny twór łonowo-kulszowy

    • brak kończyn u węży i beznogich jaszczurek (resztki u pytonów)

    • krokodyle

    • panewka zbudowana tylko z kości biodrowych i kulszowych (kości łonowe nie kontaktują się z nią)

    • obszerny otwór łonowo-kulszowy

    • brak spojenia łonowego

    • dinozaury gadziomiedniczne (Saurischia)

    • kości łonowe (tworzące spojenie) skierowane skośnie w przód, kulszowe w tył

    • gady ptasiomiedniczne (Ornithischia)

    • kości łonowe skierowane w tył, ułożone równolegle do kości kulszowych

    • wyrostek przedłonowy skierowany w przód (podtrzymywanie trzewi)

PTAKI

    • pas barkowy umieszczony wysoko

    • długie szablaste łopatki leżą na żebrach równolegle do kręgosłupa

    • kości przedkrucze łączą obręcz z mostkiem; u latających tworzą z łopatkami kąt ostry, u nielotnych - rozwarty

    • obojczyki zrastają się końcami dalszymi i tworzą widełki

    • potężna kość biodrowa nakłada się na kręgosłup i łączy na długiej powierzchni; przechodzi też w części przedpanewkowej nad kręgosłup i tworzy kościozrost

    • kości kulszowe sięgają daleko w tył i mogą się łączyć z kośćmi biodrowymi

    • kości łonowe są skierowane w tył i biegną równolegle do kulszowych (jednak zwracają się w tył podczas rozwoju, początkowo są skierowane w przód)

    • panewki stawowe mają otwór panewkowy co pozwala głębiej wsunąć główkę kości biodrowej

    • miednica otwarta - brak spojeń (wyjątki: strusie pampasowe mające spojenia kulszowe nad kloaką i struś afrykański ze spojeniem łonowym w formie więzadła)

SSAKI

    • stekowce mają kości krucze

    • u torbaczy i łożyskowców łopatka ma wyrostek kruczy

    • obecny grzebień na łopatce

    • obojczyki obecne lub zredukowane

    • kości biodrowe skierowane w przód, kulszowe i panewki w tył

    • spojenie łonowe krótkie, brak u nietoperzy i niektórych owadożernych

    • obszerny otwór zasłoniony

    • u Edenata z kręgosłupem łączą się też kości kulszowe

    • Monotremata i Marsupalia mają kości torbowe (rozwijają się z wyrostków chrzęstnych zawiązków kości łonowych; prawdopodobnie homologicznie do epipubis płazów) wzmacniające ścianę brzucha

    • obręcz miedniczna i kończyny mogą być zredukowane u ssaków wodnych



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
3966
3966
3966
sciaga 3966
3966
3966
3966
3966
3966

więcej podobnych podstron