|
|
|
|
|
zwykle nie łączy się z kręgosłupem
składa się z części łopatkowej (pars scapularis; po stronie grzbietowej) i kruczej (pars coracoidea; po stronie brzusznej)
występuje u Chondrichthyes
|
ma postać dwóch płytek o kształcie litery V lub U
są chrzęstne u jesiotrowatych
u Osteichthyes mogą się łączyć medialnie w postaci „spojenia łonowego”
może występować grzbietowy „wyrostek biodrowy”
|
|
|
występują dodatkowe skostnienia:
kości skoblowe (cleithrum; po stronie brzusznej) łączą się medialnie
obojczyki obecne u jesiotrowatych łączą obie połowy obręczy
kości nadskoblowe (hypercleithrum) i kości zaskroniowe (posttemporale; po stronie grzbietowej) łączą się z mózgoczaszką
|
|
|
u meandrowców obecne posttemporalia połączone z czaszką, kości skoblowe i obojczyki oraz pojawia się kość międzyobojczykowa (interclaviculare)
występuje jedno skostnienie - łopatka
płyty obręczy zachodzą na siebie i na mostek
występuje kostna łopatka i kość przedkrucza
beznogie nie mają kończyń i obręczy
|
kości łonowe i kulszowe tworzyły zwartą płytę
kości biodrowe łączyły się z jedynym żebrem kręgu krzyżowego
mniej skostniałe, część łonowa nie kostnieje
często obecny chrzęstny wyrostek w kształcie litery Y - w. przedłonowy (epipubis)
kości biodrowe wydłużają się dogłowowo i sięgają żeber kręgu krzyżowego (jest przed miednicą, w połowie ciała)
miednica niewielka, w kształcie ściśniętego z boków krążka
część łonowa jest chrzęstna
beznogie nie mają kończyn i obręczy
|
|
u żółwi ma kształt odwróconej litery Y:
wyrostek szczytowy (acromion) jest skierowany brzusznie i opiera się na epiplastronie (przekształconym obojczyku)
kość przedkrucza jest zwrócona brzusznie i opiera się na endoplastronie (przekształcone episternum)
obręcz wewnątrz klatki piersiowej
u innych gadów występuje jeszcze kostna kość krucza, zastępujące kość przedkruczą
|
kości biodrowe łączą się z większą liczbą kręgów krzyżowych (szczególnie u dinozaurów)
różne modyfikacje miednicy meandrowców: rozrost kości biodrowych, powstawanie otwprów (otwór zasłonięty i łonowo-kulszowy lub otwór zasłoniony), możliwa redukcja spojenia łonowo-kulszowego
kości biodrowe skierowane do góry w przód, kości kulszowe w dół do tyłu
kości biodrowe ku górze w tył
obecny twór łonowo-kulszowy
brak kończyn u węży i beznogich jaszczurek (resztki u pytonów)
panewka zbudowana tylko z kości biodrowych i kulszowych (kości łonowe nie kontaktują się z nią)
obszerny otwór łonowo-kulszowy
dinozaury gadziomiedniczne (Saurischia)
kości łonowe (tworzące spojenie) skierowane skośnie w przód, kulszowe w tył
gady ptasiomiedniczne (Ornithischia)
kości łonowe skierowane w tył, ułożone równolegle do kości kulszowych
wyrostek przedłonowy skierowany w przód (podtrzymywanie trzewi)
|
|
pas barkowy umieszczony wysoko
długie szablaste łopatki leżą na żebrach równolegle do kręgosłupa
kości przedkrucze łączą obręcz z mostkiem; u latających tworzą z łopatkami kąt ostry, u nielotnych - rozwarty
obojczyki zrastają się końcami dalszymi i tworzą widełki
|
potężna kość biodrowa nakłada się na kręgosłup i łączy na długiej powierzchni; przechodzi też w części przedpanewkowej nad kręgosłup i tworzy kościozrost
kości kulszowe sięgają daleko w tył i mogą się łączyć z kośćmi biodrowymi
kości łonowe są skierowane w tył i biegną równolegle do kulszowych (jednak zwracają się w tył podczas rozwoju, początkowo są skierowane w przód)
panewki stawowe mają otwór panewkowy co pozwala głębiej wsunąć główkę kości biodrowej
miednica otwarta - brak spojeń (wyjątki: strusie pampasowe mające spojenia kulszowe nad kloaką i struś afrykański ze spojeniem łonowym w formie więzadła)
|
|
stekowce mają kości krucze
u torbaczy i łożyskowców łopatka ma wyrostek kruczy
obecny grzebień na łopatce
obojczyki obecne lub zredukowane
|
kości biodrowe skierowane w przód, kulszowe i panewki w tył
spojenie łonowe krótkie, brak u nietoperzy i niektórych owadożernych
obszerny otwór zasłoniony
u Edenata z kręgosłupem łączą się też kości kulszowe
Monotremata i Marsupalia mają kości torbowe (rozwijają się z wyrostków chrzęstnych zawiązków kości łonowych; prawdopodobnie homologicznie do epipubis płazów) wzmacniające ścianę brzucha
obręcz miedniczna i kończyny mogą być zredukowane u ssaków wodnych
|