ZESTAW 1

1.. Podaj różnicę pomiędzy zapisem obrazu rtg w systemie konwencjonalnej rentgenografii a zapisem w systemie FCR. Obraz zapisany na blonie (ktora jest jednorazowa). RTG, a w FCR na plycie pamięciowej (ktora jest wielokrotnego uzytku). Blona w radiologii klasycznej jest miejscem gdzie zapisujemy obraz, oceniamy obraz, jest ona również materialem archiwizacyjnym. Kaseta cyfrowa - wszystkie dane zapisujemy na plycie cyfrowej, kaseta ta posiada elipy. Diagnostyka odbywa się na stacjach diagnostycznych, w kasecia brak filmu i foli i wzmacniającej - role te pelni plyta cyfrowa. Kaseta klasyczna posiada warstwy: ochronną-wiążącą-podłoża-luminoforu-… . Kaseta cyfrowa: warstwe: ochronną-luminoforu-podłoża(polimery) pod nia jest pasek etykiety z informacjami o badaniach i o plycie. Polimer daje plycie elastyczność, czyści się ja specjalnymi plynami, jest ona bardziej czula niż plyta klasyczna, skaner spelnia role ciemni czytnik zapisuje dane, obraz rtg możemy zobaczyc na komputerze technicznym, krzywa charakterystyczna jest tu liniowa, ma wiekszy zakres tolerancji, jest tu opcja prereading (przedczytanie) _____

1. Zapis na błonie RTG. Funkcje: - zapis, - prezentacja, - archiwizacja 3. Powstawanie obrazu na błonie RTG. Ag+Br--> Ag0+Br Powstaje obraz utajony. 4. Ujawnienie obrazu utajonego w błonie RTG. Aby ujawnić obraz narządu, który jest utajony na błonie RTG, należy poddać błonę obróbce chemicznej na mokro. Poddawanie błony kąpielom:

a) wywołująca, b) przemywająca* c) utrwalająca, d) płucząca Następnie błonę się suszy * b) występuje tylko w obróbce ręcznej (woda z octem) 1. Zapis na płycie obrazowej. Funkcje tego zapisu są rozdzielone: - zapis jest na płycie - prezentacja (np. monitor, płyta CD, błona medyczna, błona rtg), - archiwizacja 3. Powstawanie obrazu na płycie obrazowej. Promieniowanie po wyjściu z lampy i przejściu przez pacjenta padają na płytę i powodują wzbudzanie atomów luminoforu. Zgromadzona energia tworzy obraz.

4.Ujawnianie obrazu z płyty. Obraz jest ujawniony przez czytnik laserowy, który stanowi połączenie przecyzyjnego transportera na którym umieszczona jest płyta obrazowa i skanera optycznego. Po włożeniu płyty do czytnika płyta jest przesuwana wzdłuż osi poprzecznej. Laser wysyła wiązki światła prostopadle do tego ruchu. Zostaje sczytany każdy punkt obrazu. Laser wymusza luminescencję. Światło jest nośnikiem obrazu narządu. Obraz zostaje odebrany przez fotopowielacz i zamieniony na sygnał analogowy, który trafia do przetwornika analogowo-cyfrowego (dekoder) i zamieniany jest na sygnał binarny. Obraz może zostać wydrukowany drukarką laserową lub termiczną na błonie medycznej, lub zapisany na nośniku cyfrowym, lub przesłany do kamery laserowej i naniesiony na błonę RTG.

2. Podaj filtry używane w diagnostyce rtg. Filtry usuwają promieniowanie miękkie. Filtry używane w diagnostyce, są aluminiową płytka o określonej grubości. Grubość płytki zależy od przyłożonego wysokiego napięcia .Do 60kV-2mm; 60-80kV 2 - 3,5mm; 80-125kV 3,5 -4,5mm; pow. 125kV 0,5 Cu_____ Filtry usuwaja promieniowanie miękkie. W diagnostyce uzywa się filtrow aluminowych o określonej długości . grubosc plytki zalezy od przyłożonego wysokiego napiecia.(1)do 60kV-2mm, 2)60-80kV-2-3,5mm, 3)80-125kV-3.5-4mm, 4) powyżej 125kV-4.5mm) 1) filtry aluminiowe(2mm), miedziane, ołowiowe do wycinanie narzadow.

3. Omów budowę kratki przeciwrozproszeniowej ogniskowej, podaj zastosowanie. Kratki przeciwrozproszeniowe listewki mają ułożone lekko skośnie, przedłużenie listewek spowodowałoby przecięcie w pewnym punkcie, który jest ogniskiem kratki. l - ogniskowa o - ognisko Najlepiej ustawić lampę w ognisku kratki (ognisko rzeczywiste i ognisko kratki powinno się pokrywać). Listewki układają się zbieżnie. Kratka ogniskowa w przeciwieństwie do krzyżowej nie usuwa całego promieniowania, lecz tylko te z dwóch stron. Zastosowanie: używanie są w stołach kostnych i ściankach do prześwietleń. _____ Budowa kratki: - listewki olowiane o danej wysokości i grubości, -miedzy tymi listewkami znajduje się wypełniacz, jest to np. aluminium, grafit, pleksi, wlokno weglowe(materia slabo pochłaniająca promieniowanie), -sprasowane aluminium(papier) , wypełniacz(papier)aluminium. ___ Kratka przeciwrozproszeniowa zbudowana jest z cienkich olowianych listewek poprzegradzanych materialem latwo przepuszczającym promieniowanie rtg.___ wbudowane sa w stol ,ZASTOSOWANIE: ograniczaja promieniowanie rozproszone…;stosuje się je do aparatów kostnych i w ścianach do prześwietlania, znajduja się pomiedzy pacjentem a defektorem(kaseta), w zdjeciach przyłóżkowych kasety SA już z kratka. Dobra kratka ma jak największy wychwyt promieniowania przy jak najmniejszym jego osłabieniu. Im wiecej listewek przypada na cal tym kratka pochlania wiecej promieniowania rozproszonego. Dzieki kratkom prom. przenikające przez cialo pacjenta ulega osłabieniu, na to oslabie nie składają się 2 zjawiska: jest to pochlanianie i rozpraszanie. Za pochlanianie odpowiedzialne jest zjawisko fotoelektryczne(fotony biegna w przypadkowych kierunkach, ponieważ maja mala energie nie tworza obrazu rtg ale uszkadzaja go przez osłabienie. Zjawisko rozpraszanie może być dwojakie: może to być rozpraszanie klasyczne lub rozpraszanie Comptona. Czynniki wpływające na powst. prom. rozproszonego to: twardosc promieniowania, im wiecej kV tym wieksza jest ilość prom. rozproszonego; liczba atomowa pierwiastka z którego materia jest zbudowana, im liczna jest mniejsza tym ma wieksze rozproszenie; wielkość pola wiazki promieniowania, im wieksze pole(wzrost pola) tym ilość promieniowania jest wieksza; grubosc przeswietnalego narzadu, im warstwa materii przez która przechodza promienie X jest grubsza tym wieksze jest rozproszenie.

4. Wyjaśnij jakie parametry geometryczne decydują o powiększeniu i zniekształceniu obrazu narządu badanego, uzasadnij. O powiększeniu i zniekształceniu obrazu badanego narządu decyduje odległość lampy od badanego narządu. Wykonywanie zdjęć z małej odległości powoduje zniekształcenie oraz powiększenie obrazu. Następnym czynnikiem wpływającym na opisywane zjawisko jest odległość badanego narządu od kasety. Wraz ze wzrostem odległości badanego narządu od kasety powiększenie rośnie. Na obrzeżach badanego narządu pojawia się powiększenie i zniekształcenie_____ Obraz rtg jest rzutem trójwymiarowego obiektu rzuconego na płaszczyznę czyli jest obrazem dwuwymiarowym. W zależności od tego jak ustawimy jak ustawimy obiekt w stosunku do wiazki promieni możemy uzyskac obraz proporcjonalny i rzeczywisty lub zniekształcony. Wiazka która wychodzi z lampy może być : stozkowa(promien srodkowy pada pod katem prostym do narzadu a promienie brzeźne tworza powiekszenie), rownolegla. Obraz powstaje na blonie jako projekcja centralna czyli rzut srodkowy, którego cecha charakterystyczna jest to ze uzyskane obrazy w stosunku do obrazu rzeczywistego będą zawsze w powiekszeniu. Jest to układ: LAMPA RTG-PACJENT(narzad)-KASETA. Powiekszeniu jakiego kol wiek obrazu zawsze towarzyszy nieostrość . Bardzo duze role odgrywa nieostrość geometryczna. Na nieostrość geometryczna ma wpływ ognisko lampy. Nieostrosc geometryczna jest zalezna od wielkości ogniska optycznego lampy oraz od odległości ogniska i przedmiotu badanego od blony, aby ograniczyc ta nieostrość należy stosowac Male ognisko a obiekt ustawiac jak najbliżej filmu. .

5. Wymień rodzaje ekranów wzmacniających używanych do badania płuc, podaj charakterystykę. Quanta Fast Detail - wysoka rozdzielczość, - b. dobre odwzorowanie, - klasa czułosci 400-500, - wsp. wzmocnienia 4-5, - współpracują z błonami XR-1 i XS-1, - luminofor: tantalanian itru aktywowany niobem., w radiologii pediatrycznej. FG-4 (e. drobnoziarnisty), FG-6 e.swiatloczuly) i FG-8 (e, wysokoczuly) --> wspolpracuja z blonami serii super HR.

ZESTAW 2

1. Omów budowę i zastosowanie kolimatora. Składa się z 4 par szczęk ołowiowych, które ograniczają, wiązkę (zsuwają się i rozsuwają określając wielkość pola) -otwór od strony lampy (tu przylega do filtra) -od str pacjenta pleksi z okienkiem, na którym są linie poprzeczne i podłużne (punkt przecięcia - miejsce wyjścia promienia centralnego) - wszystko obudowane obudową ze stopu aluminium z ołowiem _____ Kolimator to ogranicznik promieniowania umieszczony przed okienkiem kolpaka sluzacy właściwemu ukształtowaniu wiazki. Najczestrzym kolimatorem jest nastawny głębinowy. Jest to system co najmniej dwoch zespołów regulowanych listew olowianych znajdujacych się w roznych odległościach od ogniska, ograniczających wiązkę do rozmiarow odpowiadających kasecie. Jest ogranicznikiem wiazki bezpośredniej (uzytecznej), posiada: - przeslone glebinowa, która ma właściwości ogranicznika i skalada się z 4 par szczek olowianych, - układ mechaniczny (lub elektroniczny) SA to pokrętła, bloczki, zykla, - uklad optyczny, jest to zwierciadlo ustawione pod odpowiednim katem i zarowka która oswietla pole obrazu. - układ elektryczny, odprowadza prad do układu elektronicznego i/lub zarowki, posiada silniczek, przewod etc; - obudowa, jest to stop metalu z olowiem, usuwa on promieniowanie rozproszone; - oraz pleksi, która ogranicza wiązkę, ma ona zaznaczone linie takie jak srodek pola, pionu i poziomu.

2. Przedstaw błony rtg używane do badań ogólnodiagnostycznych. a) FOTON błona RTG na licencji firmy „DU Pont” - XR1 - XR2 - Błony dwustronnie kryte uczulone na światło niebieskie, współpracujące z ekranami Perlux i Quanta. Służą do obróbki automatycznej w cyklu 3,5min, przy temperaturze 35 stopni C. Światło ciemniowe bursztynowe. b) Fuji c) New RX d) New RX 4 - błony ogólnodiagnostyczne uczulone na światło niebieskie, współpracują z ekranami drobnoziarnistymi i wysokoczułymi e) Agfa - błony CP-B Curix Ortho ST-42, są to błony stomatologiczne uczulone na światło niebieskie. f) Błony do mammografii jednostronnie kryte emulsją uczulone na światło zielone, nadające się do obróbki automatycznej przy świetle czerwonym. g)FOTON Microvision - współpracują z ekranami Quanta Vision, obróbka automatyczna w cyklu 90sek. W temperaturze 34 st. C. h) Fuji MAMI-MA - uczulone na światło zielone współpracują z ekranami UM-MAMMO i) Agfa MR3, MR5 o podwyższonym kontraście współpracują z ekranami MR-DETAIL, DETAIL S.

3. Omów budowę kasety twardej - podaj rodzaje. Kaseta twarda zbudowana jest z części przedniej i tylnej. Mówi się o niej "światłoczułe pudełko". Zbudowana jest z materiałów przepuszczających promieniowanie (np. aluminium, plastik). Ściana przednia ustawiona jest w kierunku lampy. Na niej zaznaczone są linie (poprzeczna i podłużna), które w punkcie przecięcia wyznaczają środek kasety. Ściana wewnętrzna przednia pokryta jest czarną farbą. Do niej przyklejona jest folia wzmacniająca przednia. Jeżeli kaseta jest z kratką przeciwrozproszeniową to znajduje się ona na ścianie wewnętrznej, a dopiero na niej przyklejona jest folia wzmacniająca. Ściana wewnętrzna tylna jest blachą ołowiową na którą naklejony jest filc (gąbka), a na filc naklejona jest folia wzmacniająca tylna. Na folii naklejony jest pasek aluminium. Na ścianie zewnętrznej tylnej jest zaznaczone miejsce położenia paska aluminiowego z danymi pacjenta. W nowych kasetach jest specjalne okienko służące do umieszczenia danych pacjenta. W środku znajduje się błona RTG_____ kaseta twarda zbudowana z cz. Przednie j i tylniej. mowi sie o niej "swiatloczule pudelko" zbudowane z materialow przepuszczajacych promieniowanie (aluminium, plastik). sciana przednia ustawiona w kierunku lapmy, pomalowana jest od wewnątrz na czarno(pochlania promieniowanie widzialne). Sciana tylna jest również pomalowana na czarno. Na scianie przedniej sa linie, które przecinaja sie na srodku- jest to srodek kasety. po jednej stronie jest plaster,a by zachowac czesc nienapromieniowana- tam umieszczamy informacje o pacjencie. w nowych kasetach jest już do tego spec okienko). wewnatrz pokryte sa kasety czarna farba. sa tez filce i gabki- uniemozliwiaja przemieszczanie się filmu, tzn posiadaj magnetyczny system docisku który polega na przyciąganiu gabki magnetycznej i folii, zapewnia to w czasie eksploatacji niezmienny kontakt blony i ekranu wzmacniającego. Rodzaje kaset ze względu na ilość blon: Pojedyncza - jeden film w kasecie, podwojna - dwa filmy w kasecie, kaseta do zdjęć wielowarstwowych - symulacyjna do zdjęć tomograficznych przod: film-folia-gąbka-folia wzmacniajaca-gąbka, itd.im bardziej w glab kasety tym współczynnik rosnie a tym samym folia jestsilniejsza.; kasety CAWO - do technik specjalnych, SA to zdjęcia calego kręgosłupa, gl. podczas wystepowania skoliozy u dzieci; kasety z wmontowana kratka przeciwrozproszeniowa Lysholma (do zdjęć przyłóżkowych na salach operacyjnych, a w gabinetach do zdjęć modyfikowanych); kasety z ekranami gradientowymi - badania narządów roznej długości.

4. Jakie parametry należy podać przy zakupie kasety z wmontowaną kratką przeciwrozproszeniową

Przy zamawianiu kaset z kratką należy podać następujące parametry: SYMBOL N30 N70 N40 N70 N40 Gęstość listewek [lin/ cm] 30 70 40 70 40 Współczynnik siatki 6,5 8 lub 12 8 lub 10 6 8 Ogniskowa równoległa 105cm 105 lub 180cm równoległa równoległa

5. Opisz znane Ci projekcje prostopadłe zdjęć RTG. Promień prostopadły pada na płaszczyznę dając zdjęcie w odpowiednim rzucie:a. prostopadły: - AP - projekcja przednio - tylna; pacjent stoi lub leży tyłem do kasety, a przodem do lampy; promień środkowy biegnie od przodu do tyłu; zdjęcie otrzymamy w rzucie prostopadłym do płaszczyzny czołowej.- PA - projekcja tylno - przednia; pacjent stoi lub leży przodem do kasety, a tyłem do lampy; promień środkowy biegnie od tyłu do przodu; zdjęcie otrzymamy w rzucie prostopadłym do płaszczyzny czołowej.- boczna prawa - pacjent stoi lub leży bokiem prawym do kasety, a lewym do lampy; promień środkowy biegnie od lewego do prawego boku; zdjęcie otrzymamy w rzucie prostopadłym do powierzchni strzałkowej. - boczna lewa - pacjent stoi lub leży bokiem lewym do kasety, a prawym, do lampy; promień środkowy biegnie od boku prawego do lewego; zdjęcie otrzymamy w rzucie prostopadłym do powierzchni strzałkowej. - osiowe - pacjent stoi lub leży, linia długa narządu badanego prostopadła do kasety, promień środkowy biegnie wzdłuż linii długiej narządu; rzut prostopadły do powierzchni poprzecznej.

ZESTAW 3

1.. Omów kratki przeciwrozproszeniowe uzywane w diagnostyce rtg, podaj parametry charakteryzujące skuteczność usuwania prom rozproszonego; Kratki przeciwrozproszeniowe dzielimy na: a) stałe - w czasie ekspozycji nie ruszają się: - montowane w kasecie (narząd przylega do kasety) - położone na kasiecie (narząd przylega do kratki), Mają 110lini/cal. b) ruchome - znajdują się pod blatem stołu, w czasie ekspozycji wykonują ruch sinusoidalny Kratki zbudowane są z listewek ołowiowych o danej Grubości i wysokości. Mają 28-78lini/cal. Między listewkami znajduje się wypełniacz (np. włókno węglowe, pleksi, aluminium, grafit). Kratka przeciwrozproszeniowa to sprasowanie: aluminium /papier/wypełniacz/ołów/wypełniacz/ papier/aluminium. Kratki dzielą się ze względu na ułożenie listewek: a) ogniskowe - listewki mają ułożone lekko skośnie, przedłużenie listewek spowodowałoby przecięcie w pewnym punkcie, który jest ogniskiem kratki. l - ogniskowa o - ognisko Najlepiej ustawić lampę w ognisku kratki (ognisko rzeczywiste i ognisko kratki powinno się pokrywać). Listewki układają się zbieżnie. Kratka ogniskowa w przeciwieństwie do krzyżowej nie usuwa całego promieniowania, lecz tylko te z dwóch stron. b) równoległe - wykorzystywane do zdjęć: klatki piersiowej, serca oraz zdjęć z dużej odległości. Ognisko kratki znajduje się w nieskończoności, a lampa może być ustawiona dowolnie. c) krzyżowe - powyżej 100kV, jest to nałożenie na siebie dwóch kratek zwykłych tak aby listewki obu kratek przebiegały do siebie prostopadle Skuteczność usuwania promieniowania rozproszonego zależy od: a) ilości listewek na cm (więcej listewek = lepsza kratka) b) współczynnika wypełnienia R=h/l, gdzie h to wysokość listewek, a l to odległość między listewkami. (Rogólnodiagnostycznej=5, 7, 8, 10, Rkrzyżowej= 12 lub 15) c) absorbcji - współczynnika Bukiego (ile razy należy zwiększyć mAs wykonująć zdjęcie z kratką) KB=[1/(PC)]=mAsk/Masek Rodzaje kratek przeciwrozproszeniowych: - kr. Buckiego - zbudowana z grubych listew ołowianych w kształcie kratki, zdjecie nia wykonane mialo lepszy kontrast ale odbijane listwy kratek rzutowaly na radiogram kr. Potera - kratka z istwami równoległymi względem siebie, w czasie zdjęcia wprawiane w ruch nie były widoczne na radiogramie, stosowane są one do dnia dzisiejszego kr. Lysholma - zbudowana z ołowianych listew w metalowej ramie poprzedzielanych pochłaniaczami.

2.. Omów błony rtg do technik specjalnych, podaj zastosowanie:

- SCOPIX RP-1S - błona do rejestracji obrazów ze wzmacniaczy obrazu (spot camera): formaty: 10x10 cm , role o szerokości 70 mm, 105 mm. - SCOPIX RP2 - błona do badań klatki piersiowej: formaty: 10x10 cm, role o szerokości 45 mm, 70 mm, 105 mm, 110 mm do zdjęć klatki piersiowej, zdjęci małoobrazkowe. - CURIX Duplicating II - błona jednostronna do powielania zdjęć rtg z zastosowaniem światła ultrafioletowego.

3. W jaki sposób należy sprawdzić stan techniczny kasety. By sprawdzić stan techniczny kasety używamy siatki metalowej. Układa się ją na kasecie z błoną i wykonuje zdjęcie. Następnie ocenia się obraz siatki na błonie. Powinien być ostry i wyraźny na całej powierzchni.

4. Podaj jakie ogniska lampy rtg są używane w diagnostyce rtg. W diagnostyce RTG używane są następujące ogniska lampy RTG: - w aparatach ogólnodiagnostycznych: 0.6-1.3mm, - w aparatach pantomograficznych: 0.3-0.5mm - w aparatach mamograficznych 0.1-0.3mm - w aparatach zębowych 0.8mm

5. Omów osie płaszczyzny i linie w obrębie kończyn używane w ułożeniu rtg: Kończyna górna: oś pionowa - oś strzałkowa - oś poprzeczna- płaszczyzna czołowa- płaszczyzna strzałkowa- płaszczyzna poprzeczna+ dodatkowe linie (do ustalenia płaszczyzny strzałkowej i czołowej) - linia łącząca wierzchołki wyrostków rylcowatych kości przedramienia - linia łącząca nadkłykcie kości ramiennej Kończyna dolna: - oś pionowa - oś strzałkowa - oś poprzeczna - płaszczyzna czołowa - płaszczyzna strzałkowa - płaszczyzna poprzeczna + dodatkowe linie - linia łącząca kostki - boczną i przyśrodkową kości podudzia - linia łącząca nadkłykcie kości udowej

ZESTAW 4

1.. Przedstaw znane Ci błony używane w nowych technikach obrazowania: - SCOPIX MFB - błona do kamer wieloformatowych, do zapisu obrazów z monitora ekranowego, jednostronna (zielono czuła) - SCOPIX LT2B - błona do printerów laserowych, przeznaczona do współpracy z urządzeniami wykorzystującymi jako źródło światła laser helowo-neonowy(633nm.) - SCOPIX RT-IRB - błona do printerów laserowych, przeznaczona do współprac y z urządzeniami wykorzystującymi jako źródło światła laser o emisji światła podczerwonego (820 nm.) - SCOPIX MFB, LT2B i LT-IRB - charakteryzują się specjalnie modelowaną krzywą sensytometryczną, zapewniającą optymalizację kontrastu obrazu w zależności od stopnia zaczernienia błony.

2. Podaj rodzaj ekranów wzmacniających używanych do badania kości, omów parametry. Do badania kości można stosować ekrany wzmacniające z serii: - FG - 4 - 400 - kości kończyn, czaszki i klatki piersiowej - FG - 6 - 600 - średnio czuły, kości klatki piersiowej -- FG-3 - ekran ultra drobnoziarnisty, zdjęcie czaszki i kończyn -- FG-8 - ekran wysokoczuły, zdjęcia klatki piersiowej, układu pokarmowego, miednicy oraz angiografia i urografia.

3. Wymień osie, linie i płaszczyzny w obrębie czaszki, którymi posługujesz się w rentgenografii. Osie: - Pionowa - Strzałkowa - Poprzeczna Płaszczyzny: - Czołowa - Strzałkowa - Poprzeczna Linie: - nadoczodołowo - uszna - oczodołowo - uszno - środkowa - podoczodołowo - uszna - pośrodkowo - przednia

4. Omów powstawanie promieniowania X w lampie rtg. a) Po powstaniu chmury elektronowej elektrony poruszają się do anody. Energia potencjalna zostaje zamieniona na kinetyczną. * Ep=Ue=Ek=1/2mv2 Gdy elektron doleci do płytki wolframowej na anodzie (Ek=0) to wchodzi w atomy i następuje zakrzywienie toru po wejściu w pobliże jądra. Strata energii wypromieniowana zostaje w postaci promieniowania X. * Ek -> EpromX +Q -> hu + Q -> hc/λ + Q, gdzie c to prędkość kwantu b) Jedne elektrony hamowane są na powierzchni płytki, a inne wchodzą wgłąb. Promieniowanie X ma widmo ciągłe (jest ściśle ustalona energia maksymalna, czyli λmin, a energia minimalna λmax jest niezmierzalna). Nas interesuje λmin. Λmax będzie pochłonięte przez bańkę, olej, powietrze, pacjenta.

5.Podaj przyczyny wzrostu zadymienia błon rtg: Zadymienie błony - to samorzutny rozpad bromku (AgBr) srebra bez naświetlania. Przy ucisku na błonę, nieodpowiedniej temperaturze przechowania i transportu, nieodpowiedniej wilgotności wzrasta zadymienie błony. Błona nienaświetlona, wywołana ma gęstość optyczną 0,1 - 0,5, im mniejsze zadymienie tym film jest lepszy. Zadymienie jest jedną z własności błon RTG.

ZESTAW 5

1.. Opisz znane Ci projekcje skośne błon rtg:

1. Rzuty (projekcje) skośne - narząd badany przylega skośnie do kasety; promień środkowy pod kątem od powierzchni czołowej i poprzecznej):

- AP kaudalne - pacjent stoi lub leży tyłem do kasety, przodem do lampy; promień środkowy biegnie od przodu do tyłu pod kątem do powierzchni czołowej, w kierunku nóg pacjenta

- AP kranialne - pacjent stoi lub leży tyłem do kasety, przodem do lampy; promień środkowy biegnie od przodu do tyłu pod katem do powierzchni czołowej, w kierunku głowy pacjenta

- PA kaudalne - pacjent stoi lub leży przodem do kasety, tyłem do lampy; promień środkowy biegnie od tyłu do przodu pod kątem do powierzchni czołowej, w kierunku nóg pacjenta

- PA kranialne - pacjent stoi lub leży przodem do kasety, tyłem do lampy; promień środkowy biegnie od tyłu do przodu pod kątem do powierzchni czołowej, w kierunku głowy pacjenta

- AP skośne lewe - pacjent stoi lub leży, lewy bok i tył przylegają do kasety, przód i prawy bok zwrócone w kierunku lampy; wiązka przechodzi od przodu boku lewego do tyłu boku prawego

- PA skośne lewe - pacjent stoi lub leży, lewy bok i przód przylegają do kasety, a prawy bok i tył zwrócone w kierunku lampy, promień środkowy biegnie od tyłu boku prawego do przodu boku lewego

- AP skośne prawe - pacjent stoi lub leży, prawy bok i tył przylegają do kasety, przód i lewy bok zwrócone w kierunku lampy; wiązka przechodzi od przodu boku prawego do tyłu boku lewego

- PA skośne prawe - pacjent stoi lub leży, prawy bok i przód przylegają do kasety, a lewy bok i tył zwrócone w kierunku lampy; promień środkowy biegnie od tyłu boku lewego do przodu boku prawego

2. W jaki sposób należy przeprowadzić konserwacje ekranów wzmacniających i jak często. Ekrany powinny być czyszczone /konserwowane z użyciem płynu czyszczącego z dodatkami elektrostatycznymi AXR Screen Cleaner (firmy Du Pont) wg poniższej instrukcji: - miękki tamponik zwilżyć płynem AXR (osoby z wrażliwą skórą - używać rękawiczek) - dokładnie przetrzeć całą powierzchnię ekranu kolistymi, nachodzącymi na siebie ruchami - usunąć nadmiar płynu suchą miękką ściereczką (np. gaza, flanela) - odczekać do całkowitego wyschnięcia. Konserwacja powinna odbywać się przynajmniej co pół roku.

3. Przedstaw błony rtg używane do badań ogólnodiagnostycznych.

a) FOTON błona RTG na licencji firmy „DU Pont” - XR1 - XR2 - Błony dwustronnie kryte uczulone na światło niebieskie, współpracujące z ekranami Perlux i Quanta. Służą do obróbki automatycznej w cyklu 3,5min, przy temperaturze 35 stopni C. Światło ciemniowe bursztynowe. b) Fuji c) New RX d) New RX 4 - błony ogólnodiagnostyczne uczulone na światło niebieskie, współpracują z ekranami drobnoziarnistymi i wysokoczułymi e) Agfa - błony CP-B Curix Ortho ST-42, są to błony stomatologiczne uczulone na światło niebieskie. f) Błony do mammografii jednostronnie kryte emulsją uczulone na światło zielone, nadające się do obróbki automatycznej przy świetle czerwonym. g)FOTON Microvision - współpracują z ekranami Quanta Vision, obróbka automatyczna w cyklu 90sek. W temperaturze 34 st. C. h) Fuji MAMI-MA - uczulone na światło zielone współpracują z ekranami UM-MAMMO i) Agfa MR3, MR5 o podwyższonym kontraście - współpracują z ekranami MR-DETAIL, DETAIL S.

4. W jaki sposób utajony obraz rtg narządu zostaje ujawniony w radiologii konwencjonalnej , a jak w radiologii cyfrowej. Aby ujawnić obraz narządu w radiologii konwencjonalnej, który jest utajony na błonie RTG, należy poddać błonę obróbce chemicznej na mokro. Poddawanie błony kąpielom: a) wywołująca b) przemywająca* c) utrwalająca d) płucząca Następnie błonę się suszy * b) występuje tylko w obróbce ręcznej (woda z octem) Natomiast w radiologii cyfrowej obraz jest ujawniony przez czytnik laserowy, który stanowi połączenie precyzyjnego transportera na którym umieszczona jest płyta obrazowa i skanera optycznego. Po włożeniu płyty do czytnika płyta jest przesuwana wzdłuż osi poprzecznej. Laser wysyła wiązki światła prostopadle do tego ruchu. Zostaje sczytany każdy punkt obrazu. Laser wymusza luminescencję. Światło jest nośnikiem obrazu narządu. Obraz zostaje odebrany przez fotopowielacz i zamieniony na sygnał analogowy, który trafia do przetwornika analogowo-cyfrowego (dekoder) i zamieniany jest na sygnał binarny. Obraz może zostać wydrukowany drukarką laserową lub termiczną na błonie medycznej, lub zapisany na nośniku cyfrowym, lub przesłany do kamery laserowej i naniesiony na błonę RTG.

5. Omów osie, płaszczyzny i linie w obrębie klatki piersiowej i tłowia, którymi posługujesz się w rentgenografii.

Osie: - Pionowa(wokół niej ruch obrotowy) - Strzałkowa(od przodu do tyłu i na odwrót) - Poprzeczna(z lewej do prawej i na odwrót) Płaszczyzny: - Czołowa(dzieli na przód i tył) - Strzałkowa(dzieli na stronę prawą i lewą) - Poprzeczna(dzieli na górę i dół) Linie: - pośrodkowa przednia(łącząca czubek głowy, nasadę nosa, wcięcie szyjne, wyrostek mieczykowaty i spojenie łonowe) - pośrodkowa tylna(od guzowatości potylicznej przez wyrostk i kolczyste kręgosłupa) - środkowo - obojczykowa(przez środek obojczyka, przez sutek do dalszego brzegu klatki piersiowej) - pachowa przednia prawa i lewa(przez przedni fałd pachowy do dalszego końca klatki piersiowej) - środkowo - pachowa(prze środek pachy wzdłuż klatki piersiowej) - tylno - pachowa(od guzowatości potylicznej przez wyrostki kolczyste kręgosłupa) - środkowo - łopatkowa(przez środek łopatki do dolnego końca klatki piersiowej) - przykręgosłupowa(w połowie odległości między brzegiem przyśrodkowym łopatki a wyrostkami kolczastymi kręgosłupa)

ZESTAW 6

1.. Wymień rodzaje ekranów wzmacniających Cronex Używanych do badań rtg - podaj charakterystyke: CRONEX QUANTA - luminofor z pierwiastkami ziem rzadkich; emitują one światło niebieskie; ekrany używa się do badań w radiologii pediatrycznej; użycie folii wzmacniającej nie powoduje obniżenia wartości technicznej radiogramu. QUANTA DETAIL - współczynnik wzmocnienia = 1,3; czułość = 125 - 130; w radiologii ogólno diagnostycznej; warstwa luminoforu jest aktywowana tantalianem sodu; mają wysoką rozdzielczość (drobne szczegóły są dobrze widoczne). Zastosowanie: kończyny (drobne szczegóły) - stopa, dłoń, kości nadgarstka, itp. QUANTA FAST DETAIL - współczynnik wzmocnienia = 5; czułość = 400 - 500; luminofor aktywowany niobem; wysoka rozdzielczość dobrze odwzorowuje szczegóły; w radiologii pediatrycznej QUANTA RAPID - współczynnik wzmocnienia = 10; czułość = 1000; luminofor aktywowany itrem; bardzo dobra rozdzielczość; głównie przy zdjęciach przyłóżkowych, gdzie moc aparatu jest mniejsza; w radiologii pediatrycznej i u kobiet w ciąży (dawka zredukowana do minimum) QUANTA SUPER RAPID - współczynnik wzmocnienia = 14 - 15; czułość = 1200 - 1500 (ekstremalnie czułe); luminofor aktywowany tlenobronkiem lantanu; dają małą dawkę promieniowania; w radiologii pediatrycznej i angiografiach (diagnostyka naczyniowa)

2. Omów budowę i zastosowanie kolimatora. Składa się z 4 par szczęk ołowiowych, które ograniczają, wiązkę (zsuwają się i rozsuwają określając wielkość pola) -otwór od strony lampy (tu przylega do filtra) -od str pacjenta pleksi z okienkiem, na którym są linie poprzeczne i podłużne (punkt przecięcia - miejsce wyjścia promienia centralnego) - wszystko obudowane obudową ze stopu aluminium z ołowiem _____ Kolimator to ogranicznik promieniowania umieszczony przed okienkiem kolpaka sluzacy właściwemu ukształtowaniu wiazki. Najczestrzym kolimatorem jest nastawny głębinowy. Jest to system co najmniej dwoch zespołów regulowanych listew olowianych znajdujacych się w roznych odległościach od ogniska, ograniczających wiązkę do rozmiarow odpowiadających kasecie. Jest ogranicznikiem wiazki bezpośredniej (uzytecznej), posiada: - przeslone glebinowa, która ma właściwości ogranicznika i skalada się z 4 par szczek olowianych, - układ mechaniczny (lub elektroniczny) SA to pokrętła, bloczki, zykla, - uklad optyczny, jest to zwierciadlo ustawione pod odpowiednim katem i zarowka która oswietla pole obrazu. - układ elektryczny, odprowadza prad do układu elektronicznego i/lub zarowki, posiada silniczek, przewod etc; - obudowa, jest to stop metalu z olowiem, usuwa on promieniowanie rozproszone; - oraz pleksi, która ogranicza wiązkę, ma ona zaznaczone linie takie jak srodek pola, pionu i poziomu.

3. Podaj rodzaje filtrów używanych w diagnostyce rtg w zależności od podanego wysokiego napięcia na lampę. Filtry usuwaja promieniowanie miękkie. W diagnostyce uzywa się filtrow aluminowych o określonej długości . grubosc plytki zalezy od przyłożonego wysokiego napiecia. [(1) do 60Kv - 2mm, (2) 60 - 80kV - 2 - 3,5mm, (3) 80 - 125kV - 3.5 - 4mm, (4) powyżej 125kV - 4.5mm].

4. Wymień elementy urządzeń, które tworzą stanowisko ogólnodiagnostyczne rtg. - lampa rentgenowska - stół do ustalenia pozycji badanego - urządzenie obrazujące - układ sterowania - zasilacz wysokiego napięcia - pulpit sterowniczy - osłona zabezpieczająca obsługę przed promieniowaniem.

5. Omów zasady wykonywania zdjęć RTG. Przygotowanie stanowiska pracy. II. Przygotowanie pacjenta do badania. III. Badanie RTG; wykonanie zdjęcia RTG. 1. dobór kasety do badania (zdjęcie bez kratki przeciwrozproszeniowej - np. zdjęcie ręki - lub z kratką < parametry kratki, folie wzmacniające format - jeżeli dobieramy kasetę zwracamy uwagę gdzie jest pasek!) 2. ułożenie pacjenta i narządu badanego do kasety (płaszczyzny) oraz do lampy, posługując się liniami i osiami - na środku kasety, - ułożenie górnego i dolnego brzegu kasety w stosunku do narządu 3. unieruchomienie narządu badanego i pacjenta 4. oznakowanie strony badanej P lub L / lub dodatkowe oznaczenia 5. promień środkowy (kierunek, kąt i punkt centrowania) 6. zasady BHP i ochrona radiologiczna 7. techniki radiologiczna, - wybór stanowiska, - wybór ogniska, - parametry ekspozycji (warunki ekip. kV i mAs), - filtr użyty do badania

---