Spis treści

1. Wstęp

2. Aniołowie w Starym Testamencie

3. Aniołowie w Nowym Testamencie

a. Aniołowie w życiu Jezusa Chrystusa

5. Ciekawostki

6. Zakończenie

7. Bibliografia

Wstęp

Od ogrodu Eden z Księgi Rodzaju aż po proroctwo dotyczące końca świata w Apokalipsie św. Jana aniołowie odgrywają znaczącą rolę jako słudzy Boga i Boży posłańcy. Świadczy o tym już sama etymologia polskiego wyrazu „anioł”: wyraz anioł przeniknął do polszczyzny z języka czeskiego, który zawdzięcza go misji Cyryla i Metodego. Pierwotnie pochodzi on od greckiego słowa ἄγγελος (ángelos, według wymowy bizantyjskiej ánhielos), oznaczającego oryginalnie „posłaniec”. W biblijnym Starym Testamencie analogiczne byty duchowe są nazywane w języku hebrajskim מלאך, mal'ach - co również znaczy „posłaniec”. Anioł natomiast zgodnie
z definicją teologiczną, to istota stworzona przez Boga, osobowa choć niematerialna, rozumna
i posiadająca wolną wolą. Przyjmuje się, że aniołowie zostali stworzeni przed człowiekiem.

Istnieją różne przekazy na temat wyglądu aniołów. Grzegorz z Nazjanzu, Jan
z Damaszku, czy Bazyli Wielki charakteryzowali anioły jako istoty eteryczno-ogniste. Na Soborze Nicejskim II w 787 r. przypisywano aniołom subtelne ciała. W Biblii najdokładniejszy opis wyglądu aniołów dotyczy Serafinów: „każdy z nich miał po sześć skrzydeł: dwoma zakrywał swą twarz, dwoma okrywał swoje nogi, a dwoma latał”(Iz 6,2). Najczęściej jednak anioł przedstawiany jest jako mąż w białych jak śnieg (Mt 28,2), lśniących (Łk 24,4), przepięknych (2Mch 3,25) szatach. Oblicze anioła jest pełne dostojeństwa (Sdz 13,6), a postać jaśnieje jak błyskawica
(Mt 28,2). Ponadto obdarzony jest nadzwyczajną siłą i uderzającą pięknością (2Mch 3,25). Walczące anioły przedstawiane są jako jeźdźcy w złotej zbroi (2Mch 3,25), z mieczem
(1Krn 21,16), na koniach ze złotymi uzdami (2Mch 10,29). Bez względu na to, jak wyglądają najważniejsza jest ich istota, którą - jak sądzę - trafnie określił św. Augustyn:

Anioł oznacza funkcję, nie naturę. Pytasz jak się nazywa ta natura? - Duch. Pytasz o funkcję? - Anioł. Przez to czym jest, jest duchem, a przez to co wypełnia, jest aniołem.

— św. Augustyn, Enarratio in Psalmos

Aniołowie w Starym Testamencie

Albowiem Pan jest twoją ucieczką […] bo swoim aniołom dał rozkaz o tobie, aby cię strzegli na wszystkich twych drogach.

Ps 91, 9s.11

W całym Starym Testamencie aniołowie biorą udział w ziemskim życiu ludzi, wykonując rozmaite zadania jako strażnicy, posłańcy, czasami jako obrońcy. Często ukazują się w eterycznej postaci, ale także jako ludzie. Nigdy nie odnoszono się do nich jak do duchów, czy też zmarłych ludzi, którzy odeszli do nieba. Niekiedy wokół nich pojawiało się światło - prawdopodobnie to dało początek aureolom.

Pierwsza wzmianka o aniołach pojawia się na początku Biblii. Tuż po opowieści o stworzeniu, mamy wzmiankę o tym, że Bóg postawił anioła na straży przy wejściu do ogrodu Eden, po wygnaniu stamtąd Adama i Ewy: „Wygnawszy zaś człowieka, Bóg postawił przed ogrodem Eden cherubów i połyskujące ostrze miecza, aby strzec drogi do drzewa życia.” (Rdz 3, 24). Nieco dalej w Księdze Rodzaju czytamy o aniołach odwiedzających Abrahama, wielkiego protoplastę narodu żydowskiego. Aniołowie opowiadają mu, że w podeszłych latach będzie miał syna i ostrzegają go o nadchodzącej zagładzie Sodomy i Gomory: (Rdz 18). Ci sami aniołowie ratują później Lota i jego rodzinę przed zagrożeniem ze strony tłumu wrogo nastawionych mieszkańców i przed ogniem niszczącym miasta (Rdz 19).

Często myślimy o odwiedzinach anioła jako o momencie, w którym rozbrzmiewają fanfary, jak to miało miejsce w przypadku Jakuba i jego niezwykłego snu o aniołach wchodzących i schodzących po szczeblach drabiny (Rdz 28,10-22). Pamiętamy też spotkanie Mojżesza z aniołem przy płonącym krzewie (Wj 3,1-2), czy anioła - który uratował Daniela w jaskini lwów (Dn 6,21-22) i ochraniał jego przyjaciół w rozpalonym piecu (Dn 3,25-28). Lecz istnieje również wiele przykładów anielskich odwiedzin w różnych miejscach pozbawionych świetności. Na przykład oślica proroka Balaama widziała anioła, który zagradzał jej drogę (Lb 22,22-35), a niesamowity wojownik Gedeon właśnie młócił zboże na klepisku, kiedy anioł usiadł pod Terebiniem, aby z nim porozmawiać (Sdz 6,11-24).

To, czego możemy się dowiedzieć o aniołach z różnych opowieści Starego Testamentu, to fakt, że są oni przedłużeniem ręki Boga wyciągniętej do Jego ludu. Są strażnikami, posłańcami (dobrej bądź złej nowiny), obrońcami ludzi. Pojawiają się w różnych okolicznościach: zarówno wzniosłych, jak i prozaicznych. Działają pomiędzy Bogiem i człowiekiem. Potrafią wtopić się między ludzi, aby wypełnić swoją misję. Jednak tajemniczość Biblii nie daje odpowiedzi na wiele nurtujących nas pytań, dotyczących aniołów. W jaki sposób przemieszczają się i porozumiewają? Czy są pośród nas również dzisiaj, tak jak było to w czasach Starego Testamentu, strzegąc i ochraniając nas? Jeśli tak, to dlaczego ukrywają się przed naszym wzrokiem?

Aniołowie w Nowym Testamencie

To właśnie ja, Jan, słyszę i widzę te rzeczy. A kiedym usłyszał i ujrzał, upadłem, by oddać pokłon przed stopami anioła, który mi je ukazał. Na to rzekł do mnie: Bacz, byś tego nie czynił, bo jestem współsługą twoim i braci twoich, proroków i tych, którzy strzegą słów tej księgi. Bogu samemu złóż pokłon!

(Ap 22 8-9)

Niebo - dom Boga składa się z wielu różnych bytów. Jednak Pismo Święte nie daje konkretnych informacji na temat podziału, czy hierarchii wśród bytów zwanych aniołami. Kilkakrotnie wymieniani z imienia są trzej aniołowie: Rafał, Michał i Gabriel. Inne żydowskie pisma podają także imiona aniołów: Jeremiela i Uriela. Wiele przekładów biblijnych wymienia cherubinów i serafinów („płonący”). Prawdopodobnie wizerunki cherubinów zdobiły Arkę Przymierza. Jednak bardzo wyraźna jest linia dzieląca stworzenia niebiańskie od stworzeń ziemskich. Biblia raczej kwestionuje domniemania ludzi, którzy sądzą, że ci, którzy przeżyli życie dobrze i uczciwie, po śmierci staną się aniołami. Aniołowie są jedynymi w swoim rodzaju stworzeniami i różnią się zasadniczo od ludzi. Postrzegani są jako istoty pośredniczące między Bogiem a ludźmi żyjącymi na ziemi.

Opowieści o Kościele pierwszego wieku pełne są spotkań uczniów Chrystusa z aniołami. Kiedy apostołowie zostali uwięzieni za głoszenie Dobrej Nowiny o Jezusie Chrystusie, anioł wyprowadził ich z więzienia pod osłoną nocy. Następnego dnia apostołowie znowu stanęli na dziedzińcu świątyni, aby głosić swoje niezwykłe przesłanie, choć drzwi więzienia pozostawały zamknięte, a strażnicy stali tam, gdzie stać powinni (Dz 5,17-26). Jakiś czas potem wobec apostoła Piotra zastosowano szczególne środki ostrożności - nie tylko go uwięziono, ale na dodatek zakuto w łańcuchy i postawiono straże. I nagle pojawił się anioł: uwolnił Piotra z okowów i wyprowadził go na wolność. Strażnicy stojący przy nim pozostali nieświadomi jego ucieczki (Dz 12,1-11).

Anioł poprowadził też apostoła Filipa na pustkowie, gdzie znalazł on wysokiego urzędnika z Etiopii, usiłującego zrozumieć pewien fragment z Księgi Izajasza. Z pomocą Filipa urzędnik ten przyjął Ewangelię i został ochrzczony (Dz 8,26-39).

Rzymski setnik imieniem Korneliusz miał wizję anioła, który skierował go do Piotra. Nawrócenie tak ważnej osoby spośród pogan posłużyło jako jasna wskazówka, że zbawcza miłość Boga dotyczy tak samo pogan, jak i Żydów.

Najbardziej niezwykła działalność aniołów w Biblii ma miejsce w Apokalipsie św. Jana. Wizja, której Jan doświadczył na wyspie Patmos, przeniosła go do nieba, gdzie aniołowie otaczają tron Boga, śpiewając na Jego chwałę i spełniają święte polecenia.

Aniołowie w życiu Jezusa

Wtedy Duch wyprowadził Jezusa na pustynię, aby był kuszony przez diabła […]

Jeszcze raz wziął Go diabeł na bardzo wysoką górę, pokazał Mu wszystkie królestwa świata oraz ich przepych i rzekł do Niego: „Dam Ci to wszystko, jeśli upadniesz i oddasz mi pokłon”.

Na to odrzekł mu Jezus: „Idź precz, szatanie! Jest bowiem napisane: Panu, Bogu swemu, będziesz oddawał pokłon i Jemu samemu służyć będziesz”.

Wtedy opuścił Go diabeł, a oto aniołowie przystąpili i usługiwali Mu.

(Mat 4, 1.8-11)

Spotkania z aniołami, o których czytamy w Biblii, zaskakują nas. Mimo to, miały one miejsce. Aniołowie ukazywali się mężczyznom i kobietom w rozpoznawalnej postaci i przemawiali do nich ludzkim językiem. Aniołowie choć nie są z tego świata, to z pewnością są w stanie w tym świecie funkcjonować.

Z narodzeniem Jezusa wiąże się wzmożona aktywność aniołów. Według Biblii aniołowie na każdym kroku ostrzegali przed niebezpieczeństwem znaczące postaci. Jeszcze zanim w opowieści o narodzeniu Chrystusa pojawili się Maryja i Józef, anioł Gabriel zjawił się przed Zachariaszem, zapowiadając powiększenie się jego rodziny. Zachariasz miał zostać ojcem Jana Chrzcielna, proroka Nowego Testamentu, który przygotował drogę Jezusowi (Łk 1,5-25.57-80).

Wkrótce po tym wydarzeniu Gabriel ukazał się Maryi, mówiąc jej, że została wybrana na matkę Syna Bożego (Łk 1,26-38). Kiedy narzeczony Maryi - Józef, dowiedział się o jej ciąży, miał zamiar ją zostawić. Ale we śnie zjawił mu się anioł, udzielając wyjaśnień (Mt 1,18-25). Anioł wskazał pasterzom miejsce urodzenia Jezusa. A wielkie rzesze aniołów potwierdziły jego przesłanie (Łk 2,8-20). Jednym z najradośniejszych wydarzeń towarzyszących cudowi narodzin Chrystusa jest niebiański chór aniołów, ogłaszający Jego narodziny pieśnią. Anioł ostrzegł także Józefa we śnie i doradził mu ucieczkę wraz z rodziną do Egiptu; a gdy było już bezpiecznie, nakazał mu wracać do Izraela (Mt 2,13-23).

Relacje Jezusa z aniołami nie zakończyły się wraz z Jego narodzinami. Aniołowie usługiwali Mu po Jego 40-dniowym poście i kuszeniu na pustyni (Mt 4,5-11). A gdy wrogowie Jezusa przyszli po Niego do ogrodu zwanego Getsemani, powiedział Szymonowi Piotrowi, że gdyby chciał, to mógłby wezwać „więcej niż dwanaście zastępów aniołów”(Mt 26,52-53).

Po ukrzyżowaniu Chrystusa anioł odsunął kamień od grobu, sprawiając, że rzymscy żołnierze strzegący go pomdleli z przerażenia (Mt 28,1-4). Aniołowie zwiastowali także dobrą nowinę o zmartwychwstaniu kobietom, które przyszły wcześnie rano do grobu (Łk 24,1-8). Gdy Jezus wstąpił do nieba, dwaj aniołowie ukazali się uczniom, mówiąc, że pewnego dnia powróci On w ten sam sposób (Dz 1,6-11).

Ciekawostki

POTOMSTWO ANIOŁÓW - NEFILIM…

W VI rozdziale Księgi Genesis, tuż przed opowieścią o Noem, Biblia mówi o nadprzyrodzonych istotach, które wchodziły w związki małżeńskie z kobietami. Dzieci z tych związków nazywano Nefilim. Byli to ludzie ogromnego wzrostu i budowy, czasami nazywani gigantami. Były to istoty obdarzone nadzwyczajną, nadludzką siłą.

UPADŁY ANIOŁ - SZATAN

Upadły anioł - w Kościele katolickim, anioł, który radykalnie i nieodwołalnie sprzeciwił się Bogu, wykorzystując otrzymaną wolną wolę. Jest określany jako diabeł, Szatan, demon lub zły duch.

Szatan znany jest pod wieloma imionami: Abaddon, Apollyon, niszczyciel, Lucyfer, Belzebub (co znaczy: władca much).

Żydowska legenda mówi, że pierwszą stworzoną kobietą była Lilith, która porzuciła Adama i stała się kobiecym demonem.

Zakończenie

Temat mojej pracy, rozpoczynającej się słowami modlitwy do Anioła Stróża, inspirowany był Ewangelią według Świętego Mateusza. Jeden z motywów tej Ewangelii dotyczy właśnie Aniołów Stróży. Według tej Ewangelii pewnego dnia uczniowie Jezusa zapytali Go, kto będzie największy w Królestwie Niebieskim. Odpowiadając, Jezus postawił pośród nich małe dziecko. Przypomniał w ten sposób, że aby wejść do Królestwa Bożego, trzeba być tak pokornym i pełnym wiary, jak dziecko. Uświadomił także, że jesteśmy odpowiedzialni za wpływ na niewinne istoty. Kończąc powiedział: „Strzeżcie się, żebyście nie gardzili żadnym z tych małych; albowiem powiadam wam: Aniołowie ich w niebie wpatrują się zawsze w oblicze Ojca Mojego, który jest w niebie” (Mt 18,10-11).

Wielu ludzi sądzi, że każdy z nas posiada własnego anioła stróża przeznaczonego do czuwania nad konkretnym człowiekiem przez całe życie. Idea ta pochodzi z przytoczonej wyżej Ewangelii. Słowa Jezusa wskazują na obraz anioła stróża, który stoi przed obliczem Boga, ochraniając wciąż człowieka. Nie jest to więc, obraz aniołów unoszących się nad głowami swoich podopiecznych i ratujących ich z opresji.

Aniołowie pojawiają się dziś często jako motyw na wielu produktach, prezentach i gadżetach. Przypominają nam, że istnieje inny świat, ponad naszym. Lecz, aby zrozumieć coś o tych mieszkańcach innego wymiaru działających pośród nas, kiedy pracujemy i odpoczywamy, warto sięgnąć do Biblii. Czytając w niej informacje o aniołach przemykających pomiędzy ludźmi, zastanawiam się, czy te nadprzyrodzone istoty są obecne w moim życiu i pragnę, by szelest ich skrzydeł towarzyszył mi podczas mojej wędrówki przez ten świat…

..słyszałem szum ich skrzydeł jak szum wielkich wód, jak głos Wszechmocnego, jak hałas tłumu, jak wrzawa wojska; a gdy stanęły, opuściły swoje skrzydła. 

(Ezechiel 1,24)

Bibliografia

1. Campbell Stan i inni, Inside the Mysteries of the Bible. New Perspectives on Ancient Truths. Tłumaczenie Izabella i Piotr Zarębscy, New York 2006.

2. http://pl.wikipedia.org/wiki/Anio%C5%82

Autorka: Anna Ł.

Angele Dei, qui Kustos es mei, me,tibi commissum pietate Supernak, illumina, custodi, rege et guberna. Amen.

Aniele Boży, stróżu mój, Ty zawsze przy mnie stój. Rano, wieczór, we dnie, w nocy; bądź mi zawsze ku pomocy. Broń mnie od wszelkiego złego i zaprowadź mnie do żywota wiecznego. Amen

Anna Ł.

Klasa Ic

Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika
w W***

17.03.2012r.

„Aniele Boży stróżu mój…” -Aniołowie w Biblii

2

---