Politechnika Krakowska Wydział Mechaniczny	PAWEŁ GLĄDYS	Rok akademicki: 1999/2000	Semestr: trzeci		Data:
						Temat: Mikroskop.
	Grupa 204 Zespół 4		Numer ćwiczenia 36			Ocena	Podpis

Schemat przebiegu promieni w mikroskopie.

F2

Okular

O΄

B2 A2 obraz przedmiotu A1B1

F2­΄ (rzeczywisty)

F1΄

B3 A3

Obraz przedmiotu A2B2

(Urojony)

obiektyw (powiększenia np.:10x, 40x, 100x)

O

F1

A1 B1 przedmiot mikroskopowany

kondensor

zwierciadło

Mikroskop jest to układ optyczny składający się:

• Obiektyw O i­ okular O΄ umieszczone w przesuwalnym tubusie,

• Kondensor K, służący do silnego oświetlania oglądanego, przeźroczystego przedmiotu,

• Zwierciadło Z, skierowuje światło ku kondensorowi.

Obiektyw wytwarza obraz rzeczywisty, powiększony, odwrócony, natomiast okular daje obraz urojony prosty, powiększony.

Powiększenie liniowe mikroskopu jest to stosunek wymiarów liniowych obrazu do odpowiednich wymiarów liniowych przedmiotu.

w = (A3B3)/(A1B1)

Przepisując ten ułamek w postaci:

w = [(A2B2)/(A1B1)]· [(A3B3)/(A2B3)]

widzimy, że powiększenie mikroskopu jest iloczynem powiększenia w1 = (A2B2)/(A1B1) sprawionego przez obiektyw i powiększenia w2 = (A3B3)/(A2B2) sprawionego przez okular.

Pomiar powiększenia obiektywu 10x:

Ustawiamy ostry obraz skali dzielonej na 0,1[mm], następnie zdejmujemy okular i zastępujemy go matową szybką. Na matówce widzimy rzeczywisty, powiększony i odwrócony obraz skali. Przykładamy do niego podziałkę milimetrową i liczymy ilość [mm] „a” oglądanych wprost, przypadających na pewną ilość „b” dziesiętnych części [mm] obrazu na matówce.

Powiększenie obiektywu: w1 = a[mm]/b·0,1[mm]

	a[mm]	(ā-ai)²[mm]²	Δa[mm]	b[dz]	(b-bi)²[dz]²	Δb[dz]
1	21	6,25	∑(ā-ai)²/n(n-1) =0,6	17	3,0625	∑(b-bi)²/n(n-1) =0,3
2	20	2,25			16		0,5625
3	19	0,25			15,5		0,0625
4	18	0,25			15,5		0,0625
5	17	2,25			14,5		0,5625
6	16	6,25			13		5,0625
∑=111 ā=17,5		∑=17,5			∑=91,5 b=15,25		∑=8,86875

w = ā[mm]/b·0,1[mm]=18,5/(15,25·0,1)=12,13[-]

Δwmax=|∂w/∂ā|·Δa+|∂w/∂b|·Δb

∂w/∂ā=1/(b·0,1[mm])=1/1,525[mm]

∂w/∂b=-ā[mm]/(b²·0,1[mm])=-18,5[mm]/23,25625[mm]²

Δwmax=0,6[mm]/1,525[mm]+(18,5[mm]·0,3[mm])/23,25625[mm]²=0,63[-]

w=(w ± Δwmax)= (12,13 ± 0,63)[-]

Współczynnik załamania światła.

α

β

Do pomiaru współczynnika załamania światła używamy szklanej płytki ze śladami atramentu po obu jej stronach.

β

O″

O′ d′

d α α d′=O′O″=AO″/tgβ ≅d·(tgα/tgβ)≅

≅ d·(sinα)/(sinβ)

O

Dla odpowiednio małego kąta padania:

d′ = d·(sinα)/(sinβ)⇒ d′=d·n′⇒ d′/d=n′ gdzie: n′=1/n

stąd: n = d/d′

Lp.	d[mm]	(đ-di)²[mm]²		Δd[mm]	D′[mm]			(đ′-d′i)²[mm]²	Δd′[mm]
1	0,95	0,0000		0,0036≈0,004	0,74			0,0009	0,0091≈0,009
2	0,94	0,0001				0,70					0,0001
3	0,96	0,0001				0,72					0,0001
4	0,94	0,0001				0,69					0,0004
5	0,96	0,0001				0,72					0,0001
6	0,95	0,0000				0,74					0,0009
∑=5,7		∑ = 0,0004			∑=4,31 đ′=0,71	∑ = 0,0025
đ=0,95

n = đ/đ′ = 0,95/0,71 = 1,338 ≈1,34[-]

Δnmax = ∂n/∂đ·Δd + ∂n/∂đ′·Δd′ = 1/đ′·Δđ + -đ/đ′²·Δd′

Δnmax = (1/0,71)·0,004 + (0,95/0,5041)·0,009 ≈ 0,02

n = (n ± nmax) = (1,34 ± 0,02)[-]

Pomiar średnicy wewnętrznej kapilary.

Rysunek przedstawia obraz widziany pod mikroskopem

d1 d2

Lp.	d [mm]	(đ1-d1i)²[mm]²	Δd1[mm]	d2[mm]	(đ2-d2i)²[mm]²	Δd2[mm]
1.	0,69	0,000025	0,00899≈ 0,009	0,47	0,0001	0,00516≈ 0,005
2.	0,72	0,0009			0,45		0,0001
3.	0,70	0,000025			0,45		0,0001
4.	0,71	0,000225			0,46		0,0000
5.	0,68	0,000625			0,45		0,0001
6.	0,67	0,000625			0,48		0,0004
∑	4,17	0,002425			2,76		0,0008
đ	0,695				0,46

d1 = (đ1 ­± Δd1) = (0,695 ± 0,009)[mm]

d2 = (đ2 ± Δd2) = (0,460 ± 0,005)[mm]

---