Ścieki- są wieloskładnikowymi mieszaninami wody z cząstkami związków organicznych i nieorganicznych pozostających w postaci roztworów rzeczywistych, układów koloidalnych lub zawiesin. Roztwory rzeczywiste z woda tworzą substancje, w których Rozmiar cząstek jest mniejsze od 0,1nm. Warunek ten spełniają jony, proste związki organiczne oraz gazy rozpuszczalne w wodzie. Stan koloidalny charakteryzuje się wielkością cząstek od 0,1nm-0,1um. W ściekach stan koloidalnych może powstać w wyniku rozproszenia ciał stałych, cieczy nierozpuszczalnych w wodzie (emulsje) oraz gazy. Cząstki substancji stałych, mineralnych lub organicznych o wymiarach większych od 0,1um to zawiesiny. Rozróżnia się mikro i makro zawiesiny. Makro zawiesiny widoczne SA gołym okiem natomiast mikro zawiesiny widoczne są pod mikroskopem. Mikro zawiesiny ze względu na małe wymiary nie opadają pod wpływem siły ciężkości, dlatego też noszą nazwę zawiesin nie opadających.

Rodzaje zawiesin: a) ścieki bytowo- gospodarcze- w zależności od pochodzenia wyróżnia się następujące rodzaje ścieków. Powstają one w gospodarstwach domowych, obiektach użyteczności publicznej i zakładach pracy w czasie zapotrzebowania sanitarno- higienicznych i bytowych ludności. b) ścieki przemysłowe- tworzą się w czasie procesów produkcyjnych różnych gałęzi przemysłu oraz usług c)ścieki opadowe- powstają w wyniku przekształcenia się opadów , spływy powierzchniowe kierowane do sieci kanalizacyjnych. d) ścieki komunalne- są to ścieki będące mieszaniną ścieków bytowo- gospodarczych, czy ścieków z zakładów przemysłowych i ścieków opadowych.
Do ścieków zalicza się również wody chłodnicze doprowadzone do wód naturalnych oraz słone wody kopalniane pochodzące z odwadniania kopalń. Wskaźniki zanieczyszczeń zawartych w ściekach, badania składu ścieków są bardzo pracochłonne i kosztowne, ścieki komunalne ze względu na miejsce powstania charakteryzują się bardzo zróżnicowanym składem ilościowym i jakościowym, dlatego też wprowadza się następujące składniki - „wskaźniki”- a) odczyn i zasadowość- odczyn ścieków może zmieniać się w szeroki zakresie, ścieki komunalne mają odczyn bliski obojętnemu lub lekko alkaliczny, natomiast ścieki przemysłowe mogą mieć skrajnie niskie pH np. ścieki potrawiene z prawialni chemicznej lub bardzo wysokie np. ścieki z płuczek butelek w rozlewniach napojów. Zasadowość ścieków jest miarą stężeń jonów wodorowęglanowych „HCO^-₃”. Stabilność odczynu ścieków zależeć będzie od zawartości jonów wodorowęglanowych, które wykazują właściwości buforowe.

b) potencjał redoxs- jest mirą stanu równowagi procesów utleniania i redukcji pomiędzy składnikami danego układu. Potencjał redoxs zależy od odczynu roztworu, wyniki badań ścieków najczęściej przedstawia się na wykresie pH- En[V] c) wskaźniki zawartości związków organicznych- w ściekach występują tysiące różnych substancji organicznych, dlatego ich zawartość określa się za pomocą umownych wskaźników tj CHZT₅, BZT₅, OWO.

CHZT jest miarą ilości związków organicznych w ściekach określane jako równoważne ilości tlenu potrzebnego do utleniania związków organicznych do prostych form związków nieorganicznych. W zależności od zastosowania środka utleniającego rozróżnia się :

CHZT- Mn, CHZT- Cr. OWO- ogólny węgiel organiczny BZT₅-jest to ilość tlenu zużytego do rozkładu związków organicznych przy udziale mikroorganizmów w ciągu 5 dni w temperaturze 20⁰C. d) wskaźniki zawartości związków azotu- w ściekach azot może mieć postać związków mineralnych lub organicznych, w ściekach najczęściej oznacza się: azot amonowy- NH₄⁺, azot ogólny No, azot azotanowy NO₃^- oraz inne e) wskaźnik zawartości związków fosforu- fosfor w ściekach występuje w formie związków nieorganicznych

(ortofosforany PO₄^3- ) oraz w formie związków organicznych. W ściekach oznacza się fosfor ogólny oraz ortofosforanowy, czasami oznacza się zawartość fosforu organicznego w zawiesinach, w ściekach oczyszczonych f)wskaźniki zawartości związków mineralnych- należą do nich zawiesiny mineralne np. piasek, aniony (chlorkowe, siarczanowe, wodorowęglanowe) i kationy ( wapnia, magnezu, sodu, potasu, metali ciężkich) oraz rozpuszczane ciała mineralne g) substancje niebezpieczne- są oznaczone sporadycznie gdy istnieje podejrzenia o ich obecności w ściekach. Do substancji niebezpiecznych należą: rtęć i kadm oraz ich związki, oleje mineralne, pierwiastki promieniotwórcze - uran, cyjanki, fluorki, substancje o właściwościach rakotwórczych i inne.
METODY OCZYSZCANIA SCIEKÓW- do oczyszczania ścieków w zależności od rodzaju zanieczyszczenia stosuje się metody, które można podzielić na: 1) mechaniczne- (cedzenie, sedymentacja, filtracja i inne). Metody mechaniczne są często pierwszymi operacjami, którym poddawane są ścieki w celu oddzielenia z nich zawiesin, operacje mechaniczne stosowane SA również do oddzielana osadów powstałych po zastosowaniu innych procesów głównie chemicznych lub fizykochemicznych. 2) fizykochemiczne- (koagulacja, flotacja, wymiana jonowa, procesy membranowe i inne) oraz chemiczne- (neutralizacja, utlenianie i redukcja). Metody fizykochemiczne i chemiczne stosowane są do usuwania związków koloidalnych oraz substancji rozpuszczonych, są to procesy drogie, wymagające specjalnej aparatury i dobrego przygotowania zawodowego, obsługi czyszczenia. 3) biologiczne- (oczyszczanie na złożach biologicznych osadem czynnym i inne). Metodami biologicznymi usuwane są zanieczyszczenia organiczne ulegające biodegradacji, metody te stosowane są do oczyszczania łączenie ścieków przemysłowych z bytowo- gospodarczymi.

Celem oczyszczania ścieków jest usunięcie z nich zanieczyszczeń wpływających negatywnie na stan środowiska czyli na ekosystem wód naturalnych lub grunt.

Cedzenie- proces ten ma miejsce na przegrodach, na których dochodzi do zatrzymania makroorganizmów są nimi ciała pływające lub wleczone o dużych wymiarach. Są to kamienie, kapsle od butelek, ciała włókniste. Cedzenie odbywa się na kratach i sitach. Kraty spełniają najczęściej funkcję ochrony przed uszkodzeniem pomp i innych urządzeń mechanicznych zamontowanych w oczyszczalniach ścieków. W zależności od prześwitu pomiędzy prętami rozróżnia się kraty gęste, prześwit od 10-11mm, kraty średnie 20-30mm i kraty rzadkie prześwit powyżej 40mm. Kraty mogą być czyszczone ręcznie lub mechanicznie, częstym typem zastosowania kraty jest automatyczna krata schodkowa. Urządzenia w hali krat wentyluje się za pomocą odciągów lokalnych. Powietrze oczyszcza się tam na biofiltrach. Frakcja zatrzymania nosi nazwę skratek. Sita zatrzymują oprócz skratek także część większych zawiesinach zwanych umownie piaskiem. Piasek może być usuwany w piaskownikach. Skratki się po usunięciu automatycznie prasowane i zrzucane do kontenerów.

Sedymentacja- pod pojęciem piasku w technologii ścieków rozumie się każda cząstkę materii wleczona przez ścieki, która ulegnie sedymentacji w czasie 60 sekund przy prędkości przepływu ścieków 0,3m/s. W skład piasku oprócz cząstek mineralnych wchodzą także cząstki organiczne. Konieczność usuwania piasków ze ścieków wynika z tego, że wytrącające ze ścieków cząstki mineralne ulęgają w kanałach i zbiornikach zjawisku cementacji to jest trwałemu związaniu za pomocą soli mineralnych lub substancji organicznych. Odkładające się osady zmniejszają objętość czynna reaktorów i wykazują dużą wytrzymałość mechaniczna, są trudne do usunięcia w czasie remontu urządzeń technologicznych. Zastosowanie piaskowników do usuwania piasku jest szczególnie ważne w oczyszczania ścieków zlokalizowanych na terenach wiejskich. Piasek opadający na dno osadnika poziomego o przekroju stożkowym usuwany jest hydraulicznie do zbiornika usytuowanego nad osadnikiem. Piasek w zbiorniku jest przedmuchiwany sprężonym powietrzem przeciwdziałającym zagniwaniu materii organicznej. Zbiornik po napełnieniu jest automatycznie opróżniany do kontenerów. Sedymentacja jest to proces usuwania zawiesin opadających, czyli cząstek o gęstości większej od gęstości wody, w zależności od charakteru i ilości zawiesin wyróżnia się: a) opadania cząstek ziarnistych np. piasek b) opadania cząstek kłaczkowatych np. osad czynny utrzymywany w komorach biologicznych . w trakcie opadania zawiesin kłaczkowatych następuje aglomeracja cząstek, na kłaczki mogące zatrzymać się także cząstki koloidalne a także mikrozawiesiny. Zawiesiny kłaczkowate opadają w postaci tzw. chmury lub warstwy osadu. Sedymentacja jest realizowana w urządzeniach zwanych osadnikami, które zatrzymują łatwo opadające naturalne lub wytworzone w procesie koagulacji i chemicznego strącania związków trudno rozpuszczalnych. Miejsce osadników w układzie urządzeń zależy od rodzaju i kolejności procesów jednostkowych stosowanych w oczyszczalniach ścieków. Osadniki ze względu na kierunek przepływu wody dzielą się na: odśrodkowe, poziome, pionowe, poziomo- pionowe i wielostrumieniowe. Przykładem osadnika o przepływie poziomym jest piaskownik. Najczęściej na oczyszczalniach ścieków stosuje się osadniki odśrodkowe- Dora.

Rola osadników w procesie oczyszczania ścieków jest bardzo istotna, ponieważ: 1) osadniki wstępne służą do oddzielania zawiesin organicznych 2) osadniki wtórne służą do oddzielania zawiesin osadu czynnego 3) osadniki końcowe służą do oddzielania zawiesin najczęściej powstałych w wyniku chemicznego strącania. Osadniki odśrodkowe pracują w sposób ciągły tzn. wszystkie operacje jak doprowadzenie zawiesiny, odprowadzenie cieczy klarownej i odprowadzenie szlamu odbywa się w sposób ciągły- „odstojniki Dora” jest płaskim cylindrycznym urządzenie z dnem stożkowym, tuz nad tym dnem stożkowym jest zamontowany wolno obracający się zgarniacz wykonujący kilka do kilkunastu obrotów na godzinę. Zgarniacz nagrania osad do otworu wylotowego. Osad- szlam- jest usuwany z osadnika za pomocą pomp.
Koalescencja- jest to proces łączenia się małych krople cieczy nie rozpuszczalnych w ściekach występujących w stanie zdyspergowanym, w krople o dużej objętości. Proces koalescencji zachodzi na powierzchni ciał stałych, które są lepiej zwilżane przez cząsteczki cieczy zemulgowanej niże przez wodę. Proces koalescencji znalazł zastosowanie przy oczyszczaniu ścieków zaolejonych. Ścieki zaolejone powstają na terenie stacji benzynowych, myjni samochodowych, warsztatów naprawczych, w zakładach przemysłu tłuszczowego w zakładach magazynowania politu. Konieczność usuwania ścieków zaolejonych wynika z faktu, że substancje nie rozpuszczalne w wodzie (oleje, smary, emulsje) utrudniają mechaniczne oraz biologiczne oczyszczanie ścieków i wpływają negatywnie na stan kanalizacji. Proces koalescencji prowadzi się w : 1) koalizerach- osadnikach lamelowych z wypełnieniem w postaci wkładów lamelowych. Lamele są zrobione z płyt falistych. W osadnikach lamylowych uzyskuje się wydłużenie drogi oraz czasu przepływu cieczy, w urządzeniach tych wbudowane są płyty wykonane z tworzyw sztucznych - najczęściej z PCU dobrze zwilżalnych olejami nachylonymi pod katem od 45 do 60. odległość miedzy płytami wynosi od 20 do 100mm. W przypadku zastosowania płyt falistych uzyskuje się pulsacyjny przepływ cieczy i lepsza koalescencję drobnych cząstek oleju. Czas przetrzymania ścieków w koalizerach wynosi od 5 do 20 minut. 2) filtry koalescencyjne- wykonane są z włókien technicznych z odpowiednio dobranych tworzyw sztucznych. W tych filtrach podczas przepływu ścieków zatrzymywane są drobne cząstki cieczy zemulgowanych, wewnątrz tkaniny dochodzi do łączenia się małych kropel w duże, które po oderwaniu od powierzchni filtra wypływają na powierzchnię cieczy.

ZASTOSOWANIE FILTRACJI W OCZYSZCZANIU ŚCIEKÓW:

Filtracja- jest to proces usuwania zawiesin ze ścieków na przegrodach filtracyjnych, którymi najczęściej są: materiał ziarnisty- piasek lub tkanina filtracyjna. Filtracja przez złoża z materiałów ziarnistych stosowana jest między innymi: do usuwania zawiesin w filtrach ciśnieniowych oraz przy biologicznym oczyszczaniu ścieków w gruncie lub w filtrach piaskowych. Filtracja znalazła zastosowanie w urządzeniach do mechanicznego zagęszczania i odwadniania osadów ściekowych - prasy i wiórki filtracyjne.
Filtry powolne (biologiczne)- na powierzchni i wewnątrz złoża filtracyjnego żyją mikroorganizmy, które prowadzą rozkład biochemiczny zanieczyszczeń organicznych.

Neutralizacja ścieków- w procesach produkcyjnych wielu gałęzi przemysłu powstają ścieki, które zawierają wolne kwasy lub zasady, ścieki o odczynie kwaśnym oprócz wolnych kwasów mogą zawierać sole metali ciężkich np. sole kadu, cynku, miedzi, chromu, glinu. Zarówno ścieki kwaśne jak i alkaliczne przez odprowadzeniem do odbiornika powinny zostać zneutralizowane. Neutralizacja inaczej zobojętnianie jest procesem chemicznym, który prowadzi się w celu osiągnięcia wymaganego pH roztworu przy użyciu odpowiednich reagentów. Proces ten stosowany jest w zależności od potrzeb jako proces wstępny, wspomagający lub ostateczny przed odprowadzeniem ścieków do odbiornika, w zależności od składu ścieków i rodzaju stosowanego reagenta neutralizacji szczególnie ścieków kwaśnych może towarzyszyć proces chemicznego postrącania i strącania np. wodorotlenków metali ciężkich lub nie rozpuszczalnych soli. W procesie neutralizacji rodzaj dozowanego do ścieków reagenta zależy od składu ilościowo- jakościowego ścieków i od rodzaju procesów stosowanego po neutralizacji ścieków. Do neutralizacji ścieków kwaśnych stosuje się :

1) roztwory NaOH- 20-30% i Ca(OH)₂ - w postaci zawiesiny tzw. mleka wapiennego o stężeniu od 5 d0 20% 2) złoża ziarniste- CaCO₃, dolomit CaCO₃ *MgCO₃, magnezyt MgCO₃ i (MgO w formie granulatu). Ścieki alkaliczne neutralizuje się kwasami mineralnymi H₂SO₄, HNO₃, HCl i ich mieszaninami oraz H₃PO₄, H₂SO₃ kwasami organicznymi CH₃COOH oraz gazy czyste CO₂ lub zawarty w gazach spalinowych.

Neutralizacje można prowadzić również przez mieszanie ścieków kwaśnych i zasadowych. Jest to metoda najprostsza i najtańsza ale nie zawsze w jednym zakładzie znajdują się ścieki obu rodzajów. Neutralizacja ścieków prowadzi się w komorach lub na złożach neutralizujących małe ilości ścieków, neutralizuje się okresowo natomiast większa ilość neutralizuje się w komorach o działaniu ciągłym. Do dozowania reagentów stosowane SA tzw. dawkowniki.

Utlenianie i redukcja- 1) utlenienia cyjanków- NaOCl, Cl₂ 2) utlenianie siarczków i siarczynów- NaOCl, Cl₂, O₂, KMnO₄, CN^-, S^2-, SO^2-₃ 3) utlenianie związków organicznych- adranced oxidation process O₃, H₂O₂, promieniowanie UV, dodatki katalizatorów (utlenianie do CO₂, H₂O) 4) redukcja Cr(VI) do Cr(III) za pomocą SO₂, H₂CO₃, Na₂S₂O₅. Jony chromu(VI) SA bardzo toksyczne dla ludzi i otoczenia. Redukcja jest Cr(OH)₃ten osad można oddzielić od reszty ścieków

Koagulacja- definiuje się jako proces łączenia cząstek koloidalnych oraz drobnych zawiesin w zespoły cząstek- aglomeraty w wyniku destabilizacji układu, która można uzyskać przez wytworzenie wodorotlenków kationów wielowartościowych. Proces koagulacji zachodzi w dwóch fazach: 1) destabilizacja układów koloidalnych- występuje bezpośrednio po dodaniu koagulantu trwa kilka sekund 2) flokulacja- powstanie kłaczków- jest to faza trwająca znacznie dłużej w wyniku transportu i zderzeń cząstek destabilizowanych powstają kłaczki- agregaty. Substancje dodatkowo wspomagające koagulacji np. polielektrolity dodaje się aby spowodować stabilność osadów. Czynniki wpływające na proces koagulacji: 1) dawka i rodzaj koagulantu 2) odczyn i temperatura ścieków 3) prędkość mieszania 4) substancje wspomagające- polimery 5) sposób prowadzenia koagulacji

Urządzania stosowane w procesie koagulacji: a) dawkowniki b) komory szybkiego mieszania c) komory wolnego mieszania 5) osadniki 6) urządzenia zespolone AKCELATORY 7) filtry kontaktowe
W komorach szybkiego mieszania- zachodzą reakcje prowadzące do destabilizacji cząstek koloidalnych. W komorach tych prowadzi się szybkie mieszanie ścieków z reagentami np. mieszanie mechaniczne, pneumatyczne oraz hydrauliczne. Komory wolnego mieszania- w komorach tych następuje łączenie się cząstek w wiesze skupiska, strącanie kłaczków wodorotlenków i innych osadów chemicznych, adsorpcja substancji koloidalnych i rozpuszczonych na kłaczkach strącającego się osadu. Akcelatory- są to urządzenia wielofunkcyjne składające się z komór szybkiego i wolnego mieszania oraz komory sedymentacji i usuwania nadmiaru strąconego osadu.

Flotacja- celem flotacji jest rozdział fazy stałej ( cząstek zawieszonych) od fazy ciekłej (wody). Proces ten może być stosowany zamiast sedymentacji, gdy cząsteczki stałe maja gęstość mniejsza od wody lub gdy różnica gęstości jest niewielka. Flotacja polega na wynoszeniu zanieczyszczeń hydrofobowych ze ścieków do warstwy piany przez pęcherzyki powietrza lub innego gazu. Do modyfikowania powierzchniowych właściwości cząstek ciała stałego stosowane są odczynniki flotacyjne- flokulanty. Ich zadaniem jest aglomeracja zanieczyszczeń stałych, przy oczyszczaniu ścieków proces ten często prowadzi się łącznie z napowietrzaniem w wyniku czego otrzymuje się zawiesiny z uwięzionymi pęcherzykami powietrza co znacznie przyspiesza proces flotacji.

Flotacja gazowa składa się z trzech faz: 1) wytworzenie pęcherzyków gazu 2) aglomeracja cząstek stałych z pęcherzykami gazu 3) separacja powstałych aglomeratów.

Do napowietrzania zawiesin flotacyjnych stosowane SA różne flotowniki, inaczej komory flotacji. Dobór sposobu flotacji i urządzeń do procesu jest ściśle związany z zagęszczaniem, wielkością i rodzajem flotowanych cząstek. Wyflotowane na powierzchni zawiesiny- kłaczki tworzą tzw. flota ewentualnie męty flotacyjne. W procesie flotacji można stosować różne gazy: azot, tlen, metan oraz chlor jednak najczęściej stosuje się pęcherzyki powietrzne gazu które mogą być wprowadzane poprzez specjalne dyfuzory, dysze lub saturatory. Pęcherzyki gazu mogą być wydzielane w wyniku zmniejszenia ciśnienia powietrza. Flotujący gaz może wydzielać się w procesie elektrolizy- elektro- flotacja.

Wymiana jonowa- w procesie wymiany jonowej są z roztworów wodnych substancje rozpuszczone. Jest to proces odwracalny i stechiometryczny, w wyniku które obecne w wodzie jony i cząsteczki wiązane SA przez jonit oddającego równocześnie do roztworu jony: OH^-, H⁺, Na⁺, Cl^-. Jonity (wymieniacze jonowe) SA to substancje wielkocząsteczkowe o strukturze przestrzennie usieciowanej, praktycznie nierozpuszczalnej w wodzie.
Jeżeli istnieje konieczność usuwania z wody ( ze ścieków) kationów to stosuje się proces dekationizacji na kationitach, które oznaczamy „kt” jeżeli anionów to stosuje się proces deanionizacji na tzw. anionitach „an”.

Kationity maja charakter kwasów lub ich soli a anionity maja charakter zasad lub ich soli.

Istnieją również jonity bipolarne zawierające grupy kwasowe i zasadowe oraz amfolity posiadające takie grupy funkcyjne, które w zależności od pH zachowują się jak grupy kwasowe lub zasadowe. Jonity składają się z obojętnej makrocząsteczki oraz grup Jono czynnych zawierających jony nieszkodliwe. Jonity najczęściej są materiałem ziarnistym. Jonity są substancjami o następujących właściwościach tj. pęcznienie- spowodowane jest dyfuzją wody w głąb przestrzennej struktury jonitów lub selektywność- jest to wybiórcza wymiana danego przeciw jonu w obecności innych przeciw jonów.
zdolność wymienna- charakteryzuje chemiczne właściwości jonitów, zdolność wymienna zwiększa się wraz ze wzrostem liczby grup funkcyjnych.

Cykl wymiany jonitowej- 1) czas pracy użytecznej jonitu- trwa do momentu przebicia złoża to jest do osiągnięcia złożonego strącenia wymienianego jonu w oczyszczonym roztworze, po którym złoże wyłącza się z pracy i poddaje regeneracji 2) regeneracja złoża, która polega: a) spulchnianiu złoża- jest to przeciwprądowe płukanie złoża woda, która ma na celu rozluźnienie złoża i zniszczenie pozostałych w nim kanalików b) regeneracja właściwa- polega na przywróceniu zużytemu złożu jonowymiennemu jego pierwotnej zdolności wymiennej a wiec usunięcia z grup funkcyjnych przyłączonych przeciw jonów i wprowadzeniu na ich miejsce odpowiednich jonitów ruchliwych , w tym celu przepuszcza się przez złoże roztwór czynnika regenerującego c) płukanie złoża- woda uzdatniona , która ma na celu usunięcie ze złoża pozostałego czynnika regenerującego.

Cykl sodowy ( regeneracja NaCl): 2Kt Na+ Me²⁺= Kt₂Me+ 2Na⁺

Cykl wodorowy ( regeneracja HCl): KtH+ Me⁺= KtMe+ H⁺

Cykl wodorotlenowy ( regeneracja NaOH, NH₃, Na₂CO₃) AnOH+ A^-= AnA+ OH^-

Cykl chlorkowy (regeneracja NaCl): AnCl+ A^-= AnA+ Cl^-

Cykl bikarbonatowy ( regeneracja Ca(OH)₂ i CO₂ przemiennie):

AnHCO₃ + A^-= AnA + HCO₃^-

Zastosowanie wymiany jonowej: 10 do usuwania jonów metali 2) do zanieczyszczeń organicznych 3) azotu amonowego 4) azotanów 5) fosforanów 6) radionuklidów 7) do zmiękczania demineralizacji i odsalania wody

Procesy przeróbki osadów ściekowych:

1)zagęszczanie- jest to zmniejszenie uwodnienia osadów do około 94%, usuwana jest tylko woda wolna, zagęszczanie może być grawitacyjne- sedymentacja, mechaniczne- poprzez filtracje lub wirowanie, flotacyjne-poprzez wynoszenie osadów na powierzchnie zagęszczacza

kondycjowanie osadów- jest to chemiczna lub fizyczna obróbka osadów prowadząca do poprawy zdolności do zagęszczania lub odwadniania. Kondycjonowanie prowadzi się za pomocą polielektrolitów, koagulantów mineralnych lub pyłu węglowego w przypadku ich późniejszego spalania

2) Stabilizacja tlenowa i beztlenowa- stabilizacja tlenowa może być biologiczna i chemiczna, jest to proces unieszkodliwienia osadów przy udziale mikroorganizmów. Stabilizacja chemiczna- polega na utlenianiu zanieczyszczeń organicznych za pomocą związków chemicznych. Źródłem tlenu może być nadmanganian potasu, chromiany lub podchloryny. Stabilizacja tlenowa- nazywana fermentacją metanową, jest to proces biochemicznego rozkładu do CH₄ i CO₂- biogaz.

3) odwadnianie mechaniczne, naturalne lub suszenie termiczne- odwadnianie jest to obniżenie zawartości wody do uwadniania od 50-80%, odwadnianie mechaniczne- odbywa się na prasach filtracyjnych i wirówkach, odwadnianie naturalne- wykorzystuje naturalne procesy filtracji i parowania, jest prowadzone na polektach osadowych lub tzn. lagunach osadowych, odwadnianie poprzez suszenie termiczne- realizowane w suszarniach

4) higienizacja- polega na usuwaniu zanieczyszczeń biologicznych: pasożyty i innych niepożądanych mikroorganizmów. Higienizacja przebiega w procesie mieszania osadów z wapnem hydratyzowanym lub palonym.

Detoksykacja- jest to usuwanie z osadów ściekowych substancji niebezpiecznych dla środowiska np. metali ciężkich, węglowodorów aromatycznych lub substancji radioaktywnych.

METODY WYKORZYSTYWANIA OSADÓW ŚCIEKOWYCH:

• Rolnicze- nawożenie gruntów, karma dla zwierząt domowych i ptactwa.

• Przyrodnicze- rekultywacja terenów, użyźnianie gleb, przetwarzanie na kompost

• Przerabianie w celu wykorzystania tłuszczów

• Produkcja mas plastycznych

• Produkcja biogazu

---