Historia Iraku
Na terytorium dzisiejszego Iraku, w Mezopotamii, rozwijały się najstarsze ze znanych w historii ludzkości cywilizacji. Przyczyniły się do tego zapewne urodzajne ziemie międzyrzecza Tygrysu i Eufratu.
Pierwszą wysoko rozwiniętą kulturę stworzyli tu na przełomie V i IV tysiąclecia p.n.e. Sumerowie. Wybudowali oni wielkie miasta: Ur, Uruk, Lagasz i Kisz, świadczące o ich potędze i wysokim zaawansowaniu cywilizacyjnym. Wybudowali oni wielkie miasta: Ur, Uruk, Lagasz i Kisz, świadczące o ich potędze i wysokim zaawansowaniu cywilizacyjnym. W 2330 p.n.e. kres panowaniu Sumerów nad Mezopotamią położył najazd Semitów, którzy przejęli władzę i założyli na północ od Sumeru swe własne państwo - Akad. W XIX w. p.n.e. powstało w górnym biegu Tygrysu nowe państwo Asyria, które z biegiem czasu przekształciło się w najsilniejsze na kontynencie azjatyckim. Szczyt swej świetności przeżywała Asyria pod panowaniem króla Asurbanipala (ok. 1365-1330 p.n.e.). Osłabiona wskutek walk wewnętrznych Asyria uległa w 612 p.n.e. zjednoczonym siłom Medów i Babilończyków. Panowanie Babilończyków nad Mezopotamią zakończyło się w 539 p.n.e. wskutek najazdu perskiego.
W latach następnych ziemie te podbijane były przez Aleksandra III Wielkiego (331 p.n.e.), Partów (141 p.n.e.). Później na ziemiach Mezopotamii toczyły się długoletnie walki Partów z wojskami Imperium Rzymskiego (Rzym starożytny). W 637 n.e. sytuacja tego regionu uległa zmianie w związku z podbojem dokonanym przez Arabów. W 762 przeniesiono stolicę imperium islamskiego z Damaszku do Bagdadu. W 1258 obszar Mezopotamii zajęli Mongołowie, w 1534 zaś Turcy, którzy swą władzę nad obszarami dzisiejszego Iraku utrzymali do początków XX w.
Po zakończeniu I wojny światowej Liga Narodów przekazała ziemie dzisiejszego Iraku w administrację Wielkiej Brytanii jako terytorium mandatowe. W 1932 kraj formalnie uzyskał niepodległość, faktycznie nadal pozostając pod kontrolą Wielkiej Brytanii. Przeprowadzony w 1958 zamach stanu obalił monarchię, zapoczątkowując okres niestabilności wewnętrznej w państwie.
Dojście do władzy S. Husajna at-Takriti "ustabilizowało" sytuację wewnętrzną Iraku, dzięki wprowadzeniu przez niego systemu rządów opartego na totalitarnej dyktaturze i bezwzględnemu zwalczaniu wszelkiej opozycji. W 1980 wybuchła wojna iracko-irańska, będąca wynikiem rywalizacji obu państw o dominującą pozycję w regionie Zatoki Perskiej. Trwała ona do 1988 i spowodowała śmierć ok. miliona osób, straty materialne obu państw szacuje się na 400 mld dolarów. Dochody płynące z eksportu ropy naftowej kierowane były na stałe powiększanie i unowocześnianie armii. Nie osiągnąwszy zamierzonych celów w wojnie z Iranem Saddam Husajn zdecydował się zaanektować Kuwejt. W sierpniu 1990 wojska irackie zajęły obszar emiratu, a władze w Bagdadzie ogłosiły wcielenie Kuwejtu do Iraku. W odpowiedzi na agresję Rada Bezpieczeństwa ONZ upoważniła kraje członkowskie do użycia siły, jeśli Irak nie wycofa się z zajętych obszarów do 15 I 1991. Husajn zdecydowanie odrzucił stawiane przez ONZ warunki, skutkiem czego w nocy z 16 na 17 I 1991 rozpoczęły się działania zbrojne państw sprzymierzonych (wojna w Zatoce Perskiej). W walkach przeciw Irakowi brały udział wojska Stanów Zjednoczonych, Arabii Saudyjskiej, Wielkiej Brytanii i Francji. W ich wyniku Irak poniósł druzgocącą klęskę, która nie spowodowała jednak upadku dyktatury Husajna. 27 II 1991 Irak przyjął warunki stawiane przez ONZ, wycofał swe wojska i uznał istnienie niepodległego Kuwejtu.
Militarna klęska poniesiona w starciu z siłami państw sprzymierzonych nie przeszkodziła reżimowi Husajna w krwawym rozprawieniu się z powstaniem Kurdów (V-VI 1991) domagających się autonomii. Saddam Husajn nadal z całą bezwzględnością prowadził politykę prześladowania opozycji politycznej, mniejszości etnicznych, szczególnie Kurdów, oraz osiadłych w południowym Iraku szyitów. Zgodnie z wydanym przez Saddama Husajna dekretem z czerwca 1994, wprowadzono w Iraku system kar wynikających z prawa muzułmańskiego. W myśl jego postanowień rolnikom, którzy nie sprzedadzą swoich plonów państwu, grozi obcięcie rąk.
Efekty embarga nałożonego w sierpniu 1990 najdotkliwiej odczuła ludność cywilna. Bezpośrednim skutkiem sankcji jest niedożywienie ludności, niedostateczna opieka lekarska, wysoka śmiertelność. Wg raportu irackiego Ministra Zdrowia ze stycznia 1994, ofiarą embarga padło prawie 400 tys. osób, w tym 1/3 dzieci poniżej 5 lat. 18 VII 1994 Rada Bezpieczeństwa ONZ podjęła decyzję o przedłużeniu sankcji nałożonych na Irak w sierpniu 1990.