NIESTEROIDOWE LEKI PRZECIWZAPALNE, Chemia leków CM UMK


NIESTEROIDOWE LEKI PRZECIWZAPALNE, LEKI PRZECIWGORĄCZKOWE I LEKI PRZECIWREUMATYCZNE (NLPZ)

I. MECHANIZM DZIAŁANIA NLPZ

a) Mechanizm działania przeciwzapalnego

Mechanizm działania niesteroidowych leków przeciwzapalnych polega na hamowaniu dostępu kwasu arachidonowego do centrum enzymatycznego cyklooksygenazy (COX). Enzym ten występuje w postaci dwóch izoenzymów COX-1 (konstytutywny- odpowiedzialny z czynności fizologiczne) oraz COX-2 (indukowany- ulega aktywacji pod wpływem czynników stanu zapalnego). Cyklooksygenaza jest odpowiedzialna za przekształcanie kwasu arachidonowego w prekursory prostanoidów- cykliczne endonadtlenki kwasu arachidonowego. Te endonadtlenki powstają na drodze utleniania i cyklizacji uwalnianego przez fosfolipazę A2 kwasu arachidonowego przez cyklooksygenazę (COX). Cykliczne endonadtlenki przez syntazy tromboksanów, prostacyklin lub prostaglandyn są przekształcane w tromboksany, prostacykliny i prostoglandyny.

W procesie niecyklicznego utleniania kwasu arachidonowego przez lipooksygenazę powstają niecykliczne nadtlenki, które pod wpływem odpowiednich syntaz przekształcane są w leukotrieny czterech klas (A, B, C, D).

b) Mechanizm działania przeciwbólowego

NLPZ wykazują działanie przeciwbólowe w słabych bólach nocyceptywnych i w bólach neurogennych wywołanych stanami zapalnymi lub innymi uszkodzeniami, w których szkodliwe bodźce pobudzają aktywność cyklooksygenazy. NLPZ nie działają na bóle psychogenne i nie działają na odczuwanie fizjologicznych bodźców nocyceptywnych

c) Mechanizm działania przeciwgorączkowego (głównie kwas acetylosalicylowy i paraceteamol, metamizol i propyfenazon)

W podwzgórzu PGE2 jest silnym czynnikiem gorączkotwórczym, wytwarzanym pod wpływem pirogenów bakteryjnych lub pod wpływem interkuliny-1. Hamowanie przez NLPZ syntezy prostaglandyn w podwzgórzu obniża podwyższoną temperaturę ciała. Oprócz tego mają one wpływ na ośrodek termoregulacji, co prowadzi do zwiększenia oddawania ciepła na skutek rozszerzenia naczyń krwionośnych skóry, pobudzenia przepływu przez naczynia skóry i wydzielania potu.

d) Mechanizm działania antyagregacyjnego

NLPZ blokują cyklooksygenazę płytkową, co prowadzi do zmniejszenia syntezy cyklicznych endonadtlenków, a w konsekwencji do spadku stężenia tromboksanów w płytkach. Tromboksany należą do najsilniej agregacyjnie działających na płytki czynników endogennych. Jednym nieodwracalnym inhibitorem COX-1 płytkowej jest kwas acetylosalicylowy- całkowicie hamuje syntezę tromboksanów na cały okres życia krwinki czerwonej.

II. DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE PO NLPZ

a) W obrębie przewodu pokarmowego mogą powodować owrzodzenia żołądka, krwawienia z przewodu pokarmowego, niekiedy o ciężkim przebiegu.

b) W nerkach zmniejszają przepływ krwi, co powoduje zatrzymanie sodu i wody.

c) W OUN mogą niekiedy powodować powstawanie zaburzeń psychicznych o różnym stopniu nasilenia

d) Niezależnie od hamowania prostaglandyn NLPZ mogą wywoływać ciężkie powikłania wynikające z: działania alergizującego, uszkodzenia układu krwiotwórczego, uszkodzenia wątroby i skóry.

III. ZASTOSOWANIE NLPZ

- chorobach tkanki łącznej

- w chorobach zwyrodnieniowych stawów

- w bólach towarzyszących zakażeniu

- w chorobach metabolicznych

- w zaburzeniach nerwowo-naczyniowych

- w chorobach którym towarzyszą objawy zapalne i bólowe ze strony układu ruchowego

PODZIAŁ INHIBITORÓW COX

NIESELEKTYWNE INHIBITORY COX

I. NLPZ- POCHODNE KWASÓW KARBOKSYLOWYCH

1. Salicylany (pochodne kw. salicylowego)

KWAS ACETYLOSALICYLOWY­

W małych dawkach hamuje COX-1 a w dużych również COX-2. Ma również wpływ na wytwarzanie lipoksyn- przekształca COX-2 w endoperoksydazę, która przemienia kwas arachidonowy do 15R-HETE, który pod wpływem lipooksygenazy przekształca się do epilipoksyny (15-epi-LXA4). Działa dobrze przeciwgorączkowo

a) preparaty proste

Aspirin

Polopiryna

Polopiryna S

Acard

Alka-Seltzer

b) preparaty złożone

Alka-prim

Coffepirine

Calcipiryna

Acidum ascorbicum

Aspirin C

SALICYLAMID (Scorbolamid)

Działa słabiej przeciwzapalnie i przeciwgorączkowo od kwasu acetylosalicylowego, dlatego musi być stosowany w większych dawkach

DIFLUNISAL (Apo-Diflunisal)

Jak kwas acetylosalicylowy

2. Pochodne kwasu arylooctowego

a) pochodne kwasu fenylooctowego

DIKLOFENAK (Diklofenak 100- czopki)

Hamuje odwracalnie COX-1 i COX-2 nieswoiście. Stosowany w bólu zwyrodnienia stawów i kręgosłupa, bóle reumatyczne.

b) karbocykliczne i heterocykliczne pochodne kwasu octowego

INDOMETACYNA (Metindol)

Silny inhibitor COX-1 i COX-2. Jest lekiem pierwszego rzutu w leczeniu zespołu Barttera, oprócz tego jest stosowana w zepole Reitera, reumatoidalnym zapleniu stawów, w chorbie Pageta, zwyrodnieniach stawów i kręgosłupa.

SULINDAK (Sudaclin)

Stosowany w bólu zwyrodnienia, zesztywnienia stawów i kręgosłupa, bóle reumatyczne.

TOLMETYNA (Tolectin)

Stosowany w bólu zwyrodnienia, zesztywnienia stawów i kręgosłupa, bóle reumatyczne.

3. Pochodne p-aminofenolu

PARACETAMOL

Działa głównie przeciwbólowo i przeciwgorączkowo. Jedyny NLPZ, który może być stosowany nawet u niemowląt.

a) preparaty proste

APAP

Paracetamol

Codipar

Acenol

Panadol

b)preparty złożone

Analget

Codipar Max

Fervex

Saridon

Gripex

4. Pochodne kwasu pirazonowego

ETODOLAK (Lodine)

Działa przeciwzapalnie i słabo przeciwbólowo i przeciwgorączkowo. Ma większe powinowactwo do COX-2 niż do COX-1- jest inhibitorem względnie selektywnym. Stosowany w długotrwałym leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów, zwyrodnieniach stawów, bólach korzonkowych.

KETOROLAK (Acular)

Działa silenie przeciwzapalnie, przeciwbólowo przeciwgorączkowo. Stosowany w długotrwałym leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów, zwyrodnieniach stawów, bólach korzonkowych.

5. Pochodne kwasu arylopropionowego

KETOPROFEN (Fastum)

Hamuje nieswoiście COX-1 i COX-2. Stosowany w reumatoidalnym zapaleniu stawów, w zesztywniającym gośćcu kręgosłupa, w zapaleniach stawów, pseudodnie.

NAPROKSEN (ApoNaproxen)

Działa silenie przeciwzapalnie, przeciwbólowo przeciwgorączkowo. Stosowany w reumatoidalnym zapaleniu stawów i artrozach. Przenika barierę krew-łożysko.

IBUPROFEN ( Nurofen)

Działa słabo przeciwbólowo, przeciwzapalnie i przeciwgorączkowo. Stosowany praktycznie we wszystkim (także rwa kulszowa, bóle lędźwiowe, itp.). Najbezpieczniejszy z NLPZ- najsłabsze działania niepożądane

FLURBIPROFEN (Ansaid)

Silnie działa przeciwzapalnie, przeciwbólowo i przeciwgorączkowo. Stosowany w reumatoidalnym zapaleniu stawów, zesztywniającym zapaleniu stawów kręgosłupa, w zespole bolesnego barku, w rwie kulszowej i bólach lędźwiowych

FENOPROFEN (Fenopron)

Działa słabo przeciwbólowo, przeciwzapalnie i przeciwgorączkowo. Stosowany praktycznie we wszystkim (także rwa kulszowa, bóle lędźwiowe, zespół bolesnego barku itp.).

6. Pochodne kwasu fenamowego

KWAS MEFENAMOWY (Mefacit)

Stosuje się go krótko, głównie do złagodzenia bólu miesiączkowego. Może być również stosowany do leczenia ostrego ataku dny oraz do zapobiegania migrenom menstruacyjnym. Ma najsłabsze działanie antyagregacyjne na płytki krwi.

KWAS FLUFENOMOWY

II NLPZ- POCHODNE KWASÓW ENOLOWYCH

1. Oksikamy

PIROKSIKAM (Apo-Piroxicam)

Stosuje się go w reumatoidalnym zapaleniu stawów, zwyrodnieniowo-wytwórczych zmianach kręgosłupa, osteoarthritis (choroby zwyrodnieniowe stawów), ostrym ataku dny.

MELOKSIKAM (Meloxicamum)

Jest preferencyjnym (względnie selektywnym) inhibitorem COX. Stosuje się go w reumatoidalnym, osteoarthritis (choroby zwyrodnieniowe stawów)

2. Pochodne pirazolonu

FENYLOBUTAZON (Butapirazol)

Jest silnym nieswoistym inhibitorem COX-1 i COX-2, hamuje biosyntezę eikozanoidów i silnie hamuje ostry stan zapalny. Wykazuje również działanie przeciwbólowe. Może zmienać kolor moczu na czerwony.

PROPYFENAZON (Arantil P)

Stosowany głównie jako lek przeciwgorączkowy

METAMIZOL (Pyralgin)- jako przeciwgorączkowy

Stosowany głównie jako lek przeciwgorączkowy- silne działanie przeciwgorączkowe.

III NLPZ NIEBĘDĄCE KWASAMI KARBOKSYLOWYMI

1. Pochodne naftylobutanonu

NABUMETON (Nabuton)

Jest prolekiem stosowany w reumatycznym zapaleniu stawów. W organizmie przekształca się w 6-MNA, które preferencyjnie (względnie selektywnie) hamuje COX-2.

WZGLĘDNIE SELEKTYWNE INHIBITORY COX

MELOKSIKAM (Meloxicamum)- NLPZ- pochodne kwasów enolowych; Oksikamy

Opisany

NABUMETON (Nabuton)- NLPZ niebędące kwasami karboksylowymi; Pochodne naftylobutanu

Opisany

NIMESULID (Nimesil)- NLPZ niebędące kwasami karboksylowymi; Sulfonanilidy

Działa przeciwzapalnie, przeciwbólowo i przeciwgorączkowo. Stosowany jest w objawowym leczeniu bólu zapalnych, jako lek przeciwgorączkowy, w przeziębieniu i chorobach zakaźnych.

ETODOLAK (Lodine)- NLPZ- pochodne kwasów karboksylowych, Pochodne kwasu pirazonowego

Opisany

SELEKTYWNE INHIBITORY COX

1. Koksiby- NLPZ niebędące kwasami karboksylowymi

a) I generacji

CELEKOKSIB (Celebrex);

Hamuje aktywność COX-2 375 razy silniej niż COX-1. Stosuje się go do łagodzenia dolegliwości reumatoidalnych, zwyrodnieniowych, a także do leczenia rodzinnej gruczolakowatości jelita grubego.

WALDEKOKSIB

b)II generacji (hamują aktywność COX-2 515 razy silniej niż COX-1)

LUMIRAKOKSIB (Stellige);

Hamuje aktywność COX-2 515 razy silniej niż COX-1.

PAREKOKSIB

ETORIKOKSIB (Arcoxia);

Hamuje aktywność COX-2 106 razy silniej niż COX-1.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
LEKI OBWODOWEGO UKADU NERWOWEGO, Chemia leków CM UMK
Zasady org. i ich sole dla studentów, Chemia leków CM UMK
Chemia leków tabela1, Chemia leków CM UMK
sulfonamidy i ich sole, Chemia leków CM UMK
cw kolo2 chem lek, Chemia leków CM UMK
Konspekt1 Niesteroidowe leki przeciwzapalne
Niesteroidoew leki przeciwzapalne 24,10,2012
Niesteroidowe leki przeciwzapalne (2)
NLPZ, Niesterydowe leki przeciwzapalne
NLPZ, Niesterydowe leki przeciwzapalne
Niesteroidowe leki przeciwzapalne w leczeniu RZS2
Niesteroidowe leki przeciwzapalne
NIESTEROIDOWE LEKI PRZECIWZAPALNE
niesterydowe leki przeciwzapalne
FARMAKOLOGIA, 24 Niesterydowe leki przeciwzapalne
NIESTEROIDOWE LEKI PRZECIWZAPALNE, farmakologia
Niesterydowe leki przeciwzapalne konspekt
Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) dr Bielecka

więcej podobnych podstron