Kości, stawy i więzadła kończyny górnej
PODZIAŁ KOŚĆCA
Kości czaszki
• Kości tułowia
-kości kręgosłupa
-kości klatki piersiowej
• Kości kończyny górnej
• Kości kończyny dolnej
KOŃCZYNA GÓRNA
Kościec kończyny górnej składa się z obręczy barkowej i wolnej kończyny górnej.
Obręcz barkowa składa się z dwóch kości -
Obojczyka
Łopatki
Szkielet wolnej kończyny górnej składa się z
- Kości ramiennej
Kości przedramienia
Kości ręki
Kości nadgarstka
Kości śródręcza
Kości palców ręki
Kości barku - znane są jako kości obręczy barkowej, łączą kość ramienną z centralną częścią szkieletu. Stanowią również punkt przyczepu dla mięśni poruszających kończyną górną. Obręcz barkowa zbudowana jest z łopatki, która łączy mięśnie pomiędzy centralną częścią szkieletu a ramieniem i obojczykiem.
KOŚCI OBRĘCZY KOŃCZYNY GÓRNEJ
OBOJCZYK - stanowi jedyne bezpośrednie połączenie między końcem kończyny górnej a szkieletem klatki piersiowej. Obojczyk łączy wyrostek barkowy z wcięciem obojczykowym mostka. Ma kształt wydłużonej litery S. Koniec barkowy obojczyka jest spłaszczony od góry ku dołowi, a koniec mostkowy zgrubiały. Jest wyczuwalny przez skórę i widoczny.
Składa się z trzonu, końca barkowego i końca mostkowego.
Końcem mostkowym łączy się z klatką piersiową - stawem mostkowo - obojczykowym; natomiast stawem barkowo - obojczykowym złączony jest z łopatką.
KOŚCI OBRĘCZY KOŃCZYNY GÓRNEJ
ŁOPATKA - należy do kości płaskich. Ma kształt trójkąta.
Ma dwie powierzchnie:
- POWIERZCHNIA GRZBIETOWA - łopatki przedziela wystający grzebień łopatki
- POWIERZCHNIA ŻEBROWA - wklęsła zwrócona ku żebrom
Jest to płaska , trójkątna kość posiadająca wyrostek barkowy i kruczy oraz wdrążenie stawowe, które stanowi panewkę w stawie ramiennym.
Jej powierzchnie stanowią miejsce przyczepu licznych mięśni barkowych.
WYRÓŻNIAMY:
KĄT BOCZNY
BRZEG PRZYŚRODKOWY
KĄT DOLNY
BRZEG GÓRNY
KĄT GÓRNY
BRZEG BOCZNY
Dwa jego dłuższe boki tworzą zaokrąglony brzeg boczny i ostry brzeg przyśrodkowy. Na krótszym brzegu znajduje się wcięcie łopatki. Bocznie od niego leży wyrostek kruczy.
Brzegi łopatki łącząc się ze sobą tworzą kąty: dolny, górny i boczny. Kąt boczny jest zgrubiały na nim znajduje się wydrążona powierzchnia zw. wydrążeniem stawowym. Pod grzebieniem łopatki leży dół nadgrzbietowy, poniżej dół podgrzbietowy. W przedłużeniu grzebienia łopatki występuje wyrostek barkowy.
Szkielet wolnej kończyny górnej składa się z
- Kości ramiennej
Kości przedramienia
Kości ręki
Kości nadgarstka
Kości śródręcza
Kości palców ręki
SZKIELET WOLNEJ KOŃCZYNY GÓRNEJ
KOŚĆ RAMIENNA -
Biegnie od barku do łokcia, ma typowy kształt kości długiej, z smukłym trzonem i dwoma zaokrąglonymi końcami.
Jest kością długą składającą się z trzonu i dwóch końców.
Na końcu bliższym znajduje się głowa kości ramiennej, oddzielona szyjką anatomiczną od guzka mniejszego i większego (bruzda międzyguzkowa - pomiędzy nimi.) natomiast szyjka chirurgiczna oddziela ten koniec od trzonu (miejsce częstych złamań.). Ku tyłowi leży guzek większy, ku przodowi - guzek mniejszy.
Koniec dalszy (kłykieć kości ramiennej) składa się z bloczka, główki i dwóch nadkłykciów.
Po obu stronach końca znajdują się wyniosłości -zw. Nadkłykciami. Między nadkłykciami i nieco poniżej leży kłykieć kości ramiennej, na którym znajdują się powierzchnie stawowe dla połączeń z kośćmi przedramienia. Powierzchnia boczna służąca do połączenia się z kością promieniową leży na wyniosłości zwanej główką kości ramiennej. Przyśrodkowo leży bloczek łączący się z kością łokciową. Powyżej bloczka na tylnej powierzchni kości ramiennej leży głęboki dół wyrostka łokciowego w który wsuwa się wyrostek łokciowy podczas prostowania przedramienia.
STAW RAMIENNY
Stanowi połączenie między wydrążeniem stawowym łopatki a głową kości ramiennej. Jest to staw kulisty wolny. Powierzchnia styku panewki i główki wynosi 1/3 powierzchni kuli, mimo że wdrążenie stawowe pogłębione jest przez chrzęstny obrąbek stawowy. Panewka nie sięga poza równik główki. Jest to staw wieloosiowy.
Możemy w nim wykonać zgięcie i prostowanie, przywodzenie i odwodzenie, obrót do wewnątrz i na zewnątrz oraz kombinację wszystkich ruchów czyli obwodzenie.
Tworzy go powierzchnia stawowa panewki łopatki i głowa kości ramiennej. Torebkę stawu ramiennego wzmacnia szereg więzadeł: Występuje tu więzadło kruczo ramienne oraz więzadła obrąbkowo - ramienne.
KOŚCI PRZEDRAMIENIA
1)Kość łokciowa
2)Kość promieniowa
Kość łokciowa położona jest po stronie przyśrodkowej przedramienia, natomiast kość promieniowa po stronie bocznej. Kiedy przedramię jest obrócone obie kości ułożone są równolegle, kiedy przedramię nawracamy kość promieniowa obraca się wokół łokciowej powodując skrzyżowanie się trzonów obu kości.
KOŚĆ ŁOKCIOWA
Jest dłuższa od kości promieniowej i zwęża się stopniowo ku dołowi.
Na końcu bliższym znajduje się wyrostek łokciowy i dziobasty oddzielony od siebie wcięciem bloczkowym. Na powierzchni bocznej u podstawy wyrostka dziobastego leży wcięcie promieniowe - służące do połączenia z obwodem stawowym głowy kości promieniowej.
Trzon kości trójkątny w części górnej i środkowej, zwęża się i zaokrągla w części dolnej. Na końcu dalszym możemy znaleźć głowę kości łokciowej i wyrostek rylcowaty.
KOŚĆ PROMIENIOWA
Leży po bocznej stronie przedramienia.
Na końcu bliższym znajduje się głowa kości promieniowej oddzielona szyjką od trzonu. Na szczycie znajduje się wklęsła powierzchnia stawowa dla połączenia z główką kości ramiennej. Poniżej głowy występuje guzowatość kości promieniowej - która jest miejscem przyczepu mięśnia dwugłowego ramienia. Poszerzony koniec dalszy zawiera wyrostek rylcowaty oraz powierzchnię stawową nadgarstkową. Powierzchnia stawowa tego końca łączy się
z nadgarstkiem. Na przyśrodkowej powierzchni dalszej nasady kości promieniowej znajduje się wcięcie łokciowe służące do połączenia z głową kości łokciowej.
STAW ŁOKCIOWY
Jest stawem złożonym łączącym 3 kości: łokciową, promieniową i ramienną. Anatomicznie złożony jest ze stawu:
ramienno - łokciowego
ramiennno - promieniowego
promieniowo - łokciowego bliższego
Staw ramienno -łokciowy utworzony jest przez bloczek kości ramiennej i wcięcie bloczkowe kości łokciowej. Jest stawem zawiasowym .
Staw ramienno - promieniowy utworzony jest przez głowę kości ramiennej i dołek głowy kości promieniowej. Jest stawem kulistym.
Staw promieniowo - łokciowy bliższy utworzony jest przez obwód stawowy głowy kości promieniowej i wcięcie promieniowe kości łokciowej uzupełnione przez więzadło pierścieniowe kości promieniowej. Jest stawem obrotowym.
Stawu promieniowo - łokciowy dalszy utworzony jest przez głowę kości łokciowej i wcięcie łokciowe kości promieniowej. Jest stawem obrotowym.
Stawy te maja wspólną torebkę stawową, tworząc czynnościowo jeden staw łokciowy.
Staw wzmacniany jest przez więzadła:
poboczne promieniowe
poboczne łokciowe
pierścieniowate kości promieniowej
Możemy w nim wykonać zgięcie i prostowanie oraz nawracanie i odwracanie (obracanie kości promieniowej na zew.).
POŁĄCZENIA KOŚCI PRZEDRAMIENIA
Końce bliższe kości łokciowej i promieniowej połączone są za pomocą stawu promieniowo - łokciowego bliższego, który jest składową stawu łokciowego.
Trzony obu kości połączone są za pomocą błony międzykostnej przedramienia.
Staw promieniowo - nadgarstkowy
Łączy szereg bliższych kości nadgarstka z wyjątkiem kości grochowatej z powierzchnią stawową nadgarstkową kości promieniowej. Jest stawem eliptycznym, dwuosiowym. Możemy w nim wykonać zgięcie dłoniowe i grzbietowe, przywodzenie i odwodzenie oraz obwodzenie.
RADIOGRAMY STAWU ŁOKCIOWEGO
KOŚCI RĘKI
Kości
nadgarstka
Kości śródręcza
Kości palców
ręki
KOŚCI RĘKI - NADGARSTEK
Nadgarstek składa się z 8 krótkich kości ułożonych w szereg bliższy i dalszy. Idąc od strony promieniowej w szeregu bliższym znajdują się następujące kości:
łódkowata
księżycowata
trójgraniasta
grochowata
natomiast w szeregu dalszym leżą kości:
czworoboczna większa i mniejsza
główkowata
haczykowata
KOŚCI RĘKI - KOŚCI ŚRÓDRĘCZA 1- 5
Śródręcze składa się z 5 - ciu długich kości w których możemy wyróżnić:
Podstawę
Trzon
Głowę
Podstawami łączą się one z kośćmi nadgarstka, a głowami z podstawami odpowiednich paliczków bliższych.
KOŚCI RĘKI - PALICZKI
Są to długie kości w liczbie czternastu w jednej ręce. Kciuk zbudowany jest z dwóch paliczków, a pozostałe palce z trzech.
Palce oznaczamy cyframi porządkowymi od 1- 5. Pierwszy to kciuk, drugi - wskazujący, trzeci - środkowy, czwarty - serdeczny, piąty - palec mały
W każdym palcu (oprócz kciuka) wystepują trzy paliczki:
-bliższy
dalszy
środkowy
Jedynie kciuk nie posiada paliczka środkowego.
POŁĄCZENIA KOŚCI RĘKI
Kości nadgarstka połączone są ze sobą za pomocą mało ruchomych, nieregularnych i płaskich stawów międzynadgarstkowych i śródnadgarstkowego. Nadgarstek i śródręcze połączone są za pomocą kulistych stawów nadgarstkowo - śródręcznych, paliczki natomiast za pomocą stawów międzypaliczkowych bliższego i dalszego. Są one stawami zawiasowymi.
WIĘZADŁA RĘKI
WIĘZADŁO ŁOKCIOWO-NADGARSTKOWE
WIĘZADŁO POPRZECZNE GŁĘBOKIE ŚRÓDRĘCZA
WIĘZADŁO PROMIENIOWO-NADGARSTKOWE
WIĘZADŁO PROMIENISTE
WIĘZADŁO ŚRÓDRĘCZNE
1