MIĘŚNIE OBRĘCZY KOŃCZYNY GÓRNEJ
1. M. naramienny (m. deltoideus) - leżący powierzchownie, największy mięsień okolicy barku o kształcie odwróconej greckiej litery Δ.
Budowa
Proksymalnie mięsień przyczepia się do końca barkowego obojczyka, wyrostka barkowego łopatki i dolnego brzegu grzebienia łopatki. Przyczep końcowy wspólny dla całego mięśnia tworzy ścięgno biegnące do guzowatości ramiennej kości ramiennej.
Funkcje
Część barkowa odwodzi ramię aż do poziomu. Podnoszenie ramienia powyżej poziomu odbywa się w stawach obojczykowych. Część obojczykowa przywodzi do przodu i dokonuje ruchu obrotowego ramienia do wewnątrz. Część grzebiebniowa przywodzi do tyłu i dokonuje rotacji ramienia na zewnątrz.
2. M. nadgrzebieniowy (m. supraspinatus) - trójkątny mięsień rozpostarty między dołem nadgrzebieniowym łopatki do końca bliższego kości ramiennej.
Budowa
Przyczep proksymalny znajduje się w dole nadgrzebieniowym łopatki oraz na powięzi nadgrzebieniowej. Przyczep dystalny kończy w postaci mocnego ścięgna przyczepia się do guzka większego kości ramiennej i do torebki stawowej stawu ramiennego.
Funkcje
Mięsień nadgrzebieniowy odwodzi ramię oraz napina torebkę stawu ramiennego. Wykonuje dodatkowo niewielką rotację ramienia na zewnątrz.
3.M. podgrzebieniowy (m. infraspinatus) - płaski mięsień zlokalizowany na grzbietowej powierzchni łopatki.
Budowa
Przyczep bliższy znajduje się w dole podgrzebieniowym łopatki, przyśrodkowo. Częściowo przyczepia się również do przegrody włóknistej oddzielającej go od mięśni obłego mniejszego i obłego większego. Przyczep obwodowy w formie płaskiego ścięgna, częściowo zrośniętego z torebką stawu ramiennego, przyczepia się do guzka większego kości ramiennej.
Funkcje
Odwracanie ramienia (rotacja na zewnątrz). Częściowo wspomaga podnoszenie ramienia. Napinanie torebki stawu ramiennego.
4. M. obły mniejszy (m. teres minor) - podłużny, mały mięsień przebiegający wzdłuż dolnej krawędzi mięśnia podgrzebieniowego.
Budowa
Przyczepia się do powierzchni grzbietowej bocznego brzegu łopatki. Przechodząc w ścięgno przytwierdzone do powierzchni dolnej guzka większego kości ramiennej i torebki stawowej stawu ramiennego.
Funkcje
Rotacja kości ramiennej na zewnątrz oraz napięcie torebki stawowej.
5. M. obły większy (m. teres major) - mocny mięsień rozpostarty między dolnym kątem łopatki a górnym fragmentem trzonu kości ramiennej.
Budowa
Przyczep bliższy znajduje się na powierzchni grzbietowej w okolicy dolnego kąta łopatki. W swoim przebiegu włókna mięśnia kierują się ku górze i do boku. Przyczep dalszy tworzy mocne ścięgno dochodzące do guzka mniejszego kości ramiennej.
Funkcje
Opuszczanie uniesionego ramienia. Antagonista mięśnia naramiennego. Działa synergistycznie z mięśniem najszerszym grzbietu przywodząc ramię ku tyłowi i rotując je do wewnątrz.
6. M. podłopatkowy (m. subscapularis) - duży, pierzasty, płaski mięsień zlokalizowany na powierzchni żebrowej łopatki.
Budowa
Przyśrodkowy przyczep zlokalizowany jest na powierzchni żebrowej łopatki oraz na powięzi podłopatkowej. Włókna mięśnia zbiegają się koncentrycznie do boku tworząc ścięgno, które zrasta się częściowo z torebką stawu ramiennego, a następnie przyczepia się do guzka rakowego mniejszego i większego kości ramiennej.
Funkcje
Rotacja ramienia do wewnątrz - działanie antagonistyczne w stosunku do mięśnia podgrzebieniowego. Napięcie torebki stawowej.
Mięśnie ramienia
Grupa przednia mięśni ramienia:
1. M. kruczo-ramienny (m. coracobrachialis) - najmniejszy mięsień grupy przedniej mięśni ramienia.
Budowa
Przyczep proksymalny znajduje się na wyrostku kruczym łopatki. Dodatkowo zrasta się z głową krótką mięśnia dwugłowego ramienia i ścięgnem mięśnia piersiowego mniejszego. Przyczep dystalny zlokalizowany jest w połowie długości kości ramiennej na powierzchni przedniej przyśrodkowej.
Funkcje
W stawie ramiennym: zgina, przywodzi i obraca (do wewnątrz lub na zewnątrz w zależności od położenia).
2. M. dwugłowy ramienia (m. biceps brachii) - podłużny, wrzecionowaty mięsień rozpięty między łopatką a kością promieniową, należący do grupy mięśni przednich ramienia.
Budowa
Zazwyczaj składa się z dwóch głów - głowy długiej (łac. caput longum) oraz głowy krótkiej (łac. caput breve). Głowy często są jednak "zduplikowane" i powszechne są przypadki osób z czterema, bądź nawet sześcioma głowami bicepsa (Osoba z większą ilością głów wolniej się męczy, lecz ich liczba nie wpływa na siłę mięśnia.) Przyczep ścięgnisty głowy długiej znajduje się na obrąbku stawowym i guzku nadpanewkowym łopatki. Głowa krótka rozpoczyna się przyczepem ścięgnistym położonym na wyrostku kruczym łopatki. Ku dołowi obie głowy mięśnia dwugłowego ramienia łączą się we wspólny brzusiec. W części dystalnej, powyżej stawu łokciowego mięsień wytwarza dwa łącznotkankowe ścięgna: powierzchowne, płaskie - rozcięgno mięśnia dwugłowego ramienia (łac. aponeurosis musculi bicipitis brachii) przechodzące w powięź przedramienia oraz właściwe ścięgno (łac. tendo musculi bicipitis brachii) przyczepione do guzowatości kości promieniowej.
Funkcje
Mięsień dwugłowy ramienia działa na dwa stawy: staw ramienny i staw łokciowy. W stawie ramiennym mięsień podnosi ramię do przodu. Dodatkowo głowa długa odwodzi ramię i obraca do wewnątrz, a głowa krótka przywodzi ramię. W stawie łokciowym mięsień dwugłowy ramienia jest zginaczem oraz najsilniejszym mięśniem odpowiedzialnym za odwracanie przedramienia i ręki (dokonuje supinacji dłoni i przedramienia).
W pozycji supinacji widoczne są najlepiej wyniosłości kuliste przedniej części mięśni, zwane potocznie bicepsami. Podczas skurczu rozcięgno mięśnia dwugłowego napina powięź przedramienia, co zwiększa siłę skurczu.
3. M. ramienny (m. brachialis) - silny mięsień, zginacz przedramienia, położony na przedniej powierzchni kości ramiennej pod mięśniem dwugłowym ramienia.
Budowa
Przyczep początkowy znajduje się na przedniej powierzchni dolnej połowy kości ramiennej oraz w przegrodach międzymięśniowych (przyśrodkowej i bocznej). W górnej części obejmuje przyczep dystalny mięśnia naramiennego. Mięsień zrasta się częściowo z torebką stawu łokciowego. Bięgnąc w doł przyczepia się poprzez ścięgno do guzowatości kości łokciowej.
Funkcje
Silny zginacz przedramienia w stawie łokciowym. Wrośnięte w torebkę włókna napinają ją, uniemożliwiając wklinowanie się jej do stawu. Funkcja zgięcia przedramienia nie jest zależna od supinacyjnego ustawienia przedramienia jak to ma miejsce w przypadku mięśnia dwugłowego ramienia.
Grupa tylna mięśni ramienia:
1. M. trójgłowy ramienia (m. triceps brachii) - mięsień zajmujący całą powierzchnię tylną ramienia i należący do tylnej grupy mięśni ramienia, rozpięty między łopatką i kością ramienną a kością łokciową.
Budowa
Składa się z trzech głów - głowy przyśrodkowej (łac. caput mediale), która przylega do kości ramiennej tworząc warstwę głęboką oraz głowy długiej (łac. caput longum) i bocznej (łac. caput laterale) leżącej na przyśrodkowej.
Przyczep bliższy głowy długiej znajduje na guzku podpanewkowym łopatki. Przyczep bliższy głowy przyśrodkowej znajduje się na tylnej powierzchni kości ramiennej poniżej bruzdy nerwu promieniowego sięgając i częściowo wchodząc w torebkę stawu łokciowego tworząc płaskie ścięgno. Przyczep bliższy głowy bocznej znajduje się na tylnej powierzchni kości ramiennej powyżej bruzdy nerwu promieniowego oraz na przegrodzie międzymięśniowej bocznej. Przyczepy dalsze wszystkich trzech głów kończą się wspólnym ścięgnem na tylnej powierzchni wyrostka łokciowego.
Funkcje
Głowa długa wymusza ruch w dwóch stawach - stawie ramiennym i stawie łokciowym, przy czym siła działania na staw ramienny jest większa niż na staw łokciowy. Jest ona najsilniejszym prostownikiem stawu ramiennego oraz silnym przywodzicielem ramienia. Głowa boczna i przyśrodkowa są głowami odpowiedzialnymi za ruch wyprostny w stawie łokciowym. Siła mięśni prostowników stawu łokciowego - mięśnia trójgłowego ramienia i mięśnia łokciowego jest mniejsza niż siła mięśni zginaczy stawu łokciowego - mięśnia kruczo-ramiennego, mięśnia dwugłowego ramienia i mięśnia ramiennego.
2. M. łokciowy (m. anconeus) - niewielki mięsień zlokalizowany na tylnej stronie ramienia w okolicy łokcia.
Budowa
Przyczep bliższy znajduje się na nadkłykciu bocznym kości ramiennej, obejmuje dodatkowo więzadło poboczne promieniowe. Przyczep dalszy zlokalizowany jest po stronie tylnej kości łokciowej.
Funkcje
Współpracuje z mięśniem trójgłowym ramienia w prostowaniu stawu łokciowego. Napina torebkę stawową. Zwiera kości promieniową i łokciową.
Mięśnie przedramienia
Grupa przednia mięśni przedramienia:
Warstwa powierzchowna
1. M. nawrotny obły (m. pronator teres) - mięsień kończyny górnej leżący w warstwie powierzchownej grupy przedniej mięśni przedramienia. Jest mięśniem położonym najbardziej powierzchownie i bocznie w tej warstwie.
Budowa
Składa się z dwóch głów. Głowa ramienna (łac. caput humerale) posiada przyczep proksymalny na przegrodzie międzykostnej przyśrodkowej ramienia i na nadkłykciu przyśrodkowym kości ramiennej. Głowa łokciowa (łac. caput ulnare) posiada przyczep proksymalny zlokalizowany na wyrostku dziobiastym kości łokciowej. Dystalnie obie głowy łączą się kierując się skośnie ku dołowi i bocznie, gdzie przechodzą w krótkie płaskie ścięgno położone na powierzchni bocznej kości promieniowej.
Funkcje
2. M. zginacz promieniowy nadgarstka (m. flexor carpi radialis) - wrzecionowaty mięsień kończyny górnej leżący w warstwie powierzchownej grupy przedniej mięśni przedramienia. Jest mięśniem położonym przyśrodkowo w stosunku do mięśnia nawrotnego obłego.
Budowa
Przyczep proksymalny zlokalizowany jest na nakłykciu przyśrodkowym kości ramiennej i na powięzi przedramienia. Dodatakowo zrasta się z sąsiadującymi mięśniami. Mięsień przebiega skośnie ku dołowi, przechodząc w długie mocne ścięgno skierowane ku promieniowej stronie nadgarstka. Przebiega ono osobno pod troczkiem zginaczy, następnie w bruździe kości czworobocznej większej, kończąc się na podstawie II kości śródręcza. Niekiedy dochodzi także do podstawy III kości śródręcza.
Funkcje
zginanie i odwodzenie ręki w stronę promieniową
nawracanie przedramienia
3. M. dłoniowy długi (m. palmaris longus) - wąski mięsień kończyny górnej leżący w warstwie powierzchownej grupy przedniej mięśni przedramienia. Jest mięśniem położonym po stronie łokciowej mięśnia zginacza promieniowego nadgarstka. Często nie występuje.
Budowa
Przyczep proksymalny zlokalizowany jest na nakłykciu przyśrodkowym kości ramiennej i na powięzi przedramienia. Dodatakowo zrasta się z sąsiadującymi mięśniami. Mięsień przebiega ku dołowi między mięśniem zginaczem promieniowym nadgarstka a mięśniem zginaczem powierzchownym palców. Kończy się długim ścięgnem przechodzącym w rozcięgno dłoniowe. Ścięgno zrasta się z troczkiem zginaczy przechodząc nad nim.
Funkcje
nawracanie przedramienia
napinanie rozcięgna dłoniowego i zginanie stawów ręki i palców w stawach śródręczno-paliczkowych
4. Mięsień zginacz łokciowy nadgarstka (łac. musculus flexor carpi ulnaris) - mięsień kończyny górnej leżący w warstwie powierzchownej grupy przedniej mięśni przedramienia. Jest mięśniem położonym najbardziej przyśrodkowo na przedramieniu.
Budowa
Mięsień posiada dwie głowy. Głowa ramienna (łac. caput humerale) posiada przyczep proksymalny zlokalizowany na nadkłykciu przyśrodkowym kości ramiennej i na powięzi przedramienia. Dodatakowo zrasta się z sąsiadującymi mięśniami. Głowa łokciowa (łac. caput ulnare) posiada przyczep proksymalny w postaci długiej blaszki ścięgnistej połączonej z powięzią przedramienia na tylnej powierzchni wyrostka łokciowego i na tylnym brzegu kości łokciowej. Mięsień przebiega ku dołowi, równolegle do mięśnia zginacza powierzchownego placów. Przechodzi w długie ścięgno przyczepione do kości grochowatej.
Funkcje
zginanie i przywodzenie ręki w stronę łokciową
5. M. zginacz powierzchowny palców (m. flexor digitorum superficialis) - mięsień leżący w drugiej warstwie grupy przedniej mięśni przedramienia.
Budowa
Płaski szeroki mięsień zakończony czteroma ścięgnami. Proksymalnie mięsień dzieli się na dwie głowy: głowa ramienno-łokciowa (łac. caput humeroulnare) tworzy przyczep na nadkłykciu przyśrodkowym kości ramiennej oraz na wyrostku dziobiastym kości łokciowej; głowa promieniowa (łac. caput radiale) rozpoczyna się w proksymalnej części powierzchni przedniej kości promieniowej. Łuk ścięgnisty rozpięty między obiema głowami stanowi przyczep dodatkowych włókien mięśniowych. Łuk ścięgnisty przykrywa nerw pośrodkowy oraz naczynia łokciowe. W dalszym przebiegu mięsień rozdziela się na cztery brzuśce dające początek czterem płaskim ścięgnom. Brzuśce oraz ścięgna biegnące do palca III i IV leżą powierzchownie przykrywając brzuśce i ścięgna palca II i V. W swoim przebiegu ścięgna przechodzą przez kanał nadgarstka i rozbiegają się na powierzchni dłoniowej w kierunku odpowiadających palców. Na wysokości paliczków bliższych ścięgna rozdzielają się na dwie odnogi. Między odnogami przebiega ścięgno mięśnia zginacza głębokiego palców. W dalszym przebiegu włókna obu odnóg ścięgna mięśnia zginacza powierzchownego palców wymieniają ze sobą włókna tworząc skrzyżowanie ścięgien (łac. chiasma tendineum).
Funkcje
Zginanie ręki i palców. Osiągnięcie największej siły zgięcia umożliwia zgięcie grzbietowe dłoni. W skrajnym zgięciu dłoniowym mięsień traci większość swojej siły.
Warstwa głęboka
M. zginacz głęboki palców (m. flexor digitorum profundus) - mięsień trzeciej warstwy przedniej grupy mięśni przeramienia.
Budowa
Przyczep bliższy obejmuje górną i przyśrodkową część kości łokciowej i sąsiadujące fragmenty błony międzykostnej przedramienia. Poniżej połowy długości przedramienia brzusiec przechodzi w cztery płaskie ścięgna, wnikające do kanału nadgarstka. Dalej biegną one rozbieżnie do II-V palca, przebijając na wyskości paliczka bliższego, rozdzielone na dwie odnogi, ściegno mięśnia zginacza powierzchownego palców.
Funkcje
Zginanie ręki oraz wszystkich stawów II-V palca. Przywodziciel ręki. Zbliża do siebie rozstawione palce. Ćwicząc można nabrać umiejętności selektywnego zginania paliczków dalszych.
Budowa
Położony bocznie od mięśnia zginacza głębokiego placów w trzeciej warstwie zginaczy przedramienia. Przyczep proksymalny znajduje się na powierzchni przedniej kości promieniowej oraz na przylegającym fragmencie błony międzykostnej, pomiędzy przyczepem mięśnia nawrotnego czworobocznego i mięśnia odwracacza. Długie płaskie ścięgno przechodzi przez boczną część kanału nadgarstka, we własnej pochewce maziowej, następnie w obrębie kłębu między dwiema głowami mięśnia zginacza krótkiego kciuka, łączy się z podstawą dystalnego paliczka kciuka. Przed wejściem ścięgna do kanału nagarstka na powierzchni mięśnia przebiega tętnica promieniowa. W tym miejscu wyczuwa się jej tętno.
Mięsień ten występuje jako samodzielny zginacz tylko u człowieka. U innych naczelnych połączony jest ze zginaczem głębokim palców.
Funkcje
Zginanie ręki i kciuka. Niewielkie odwodzenie ręki.
M. nawrotny czworoboczny (m. pronator quadratus) - płaski mięsień zlokalizowany w przednio-dolnej części przedramienia.
Budowa
Rozpostarty miedzy przyczepami zlokalizowanymi na dolnej przedniej i częściowo tylnej powierzchni kości łokciowej oraz dolnej przedniej i bocznej części kości promienowej.
Funkcje
Nawracanie przedramienia. Zwieranie powierzchni stawowych stawów promieniowo-łokciowych.
Grupa boczna mięśni przedramienia:
1. M. ramienno-promieniowy (m. brachioradialis) - położony powierzchownie, podłużny, silny mięsień grupy promieniowej przedramienia.
Budowa
Przyczep proksymalny zlokalizowany na bocznym brzegu dolnej połowy kości ramiennej oraz na przegrodzie międzymięśniowej bocznej ramienia. Biegnąc ku dołowi przechodzi w długie płaskie ścięgno w połowie długości przedramienia, kończące się powyżej wyrostka rylcowatego.
Funkcje
2. M. prostownik promieniowy długi nadgarstka (m. extensor carpi radialis longus) - mięsień rozpięty między końcem dalszym kości ramiennej a II kością śródręcza, położony pod mięśniem ramienno-promieniowym.
Budowa
Przyczep proksymalny zlokalizowany jest na przegrodnie międzymięśniowej bocznej ramienia, bocznym brzegu i nadkłykciu bocznym kości ramiennej. W połowie długości przedramienia przechodzi w długie płaskie ścięgno, przebiegające wzdłuż powierzchni bocznej kości promieniowej, a następnie przechodzące przez drugi przedział pod troczkiem prostowników. Przyczep dystalny zlokalizowany jest na grzbietowej powierzchni podstawy II kości śródręcza.
Funkcje
Zgina przedramię w stawie łokciowym. Lekkie nawracanie przedramienia. Zgięcie ręki grzbietowo i odwodzenie ręki. Antagonista zginaczy długich palców.
3. M. prostownik promieniowy krótki nadgarstka (m. extensor carpi radialis brevis) - mięsień należący do grupy bocznej mięśni przedramienia.
Budowa
Przyczep proksymalny zlokalizowany jest na nadkłykciu bocznym kości ramiennej oraz na powięzi przedramienia. Dodatakowo zrasta się z sąsiadującymi mięśniami. W połowie długości przedramienia przechodzi w długie płaskie ścięgno, przebiegające przez drugi przedział troczka prostowników, wraz ze ścięgnem mięśnia prostownika promieniowego długiego nadgarstka. Przyczep dystalny zlokalizowany jest na grzbietowej powierzchni podstawy III kości śródręcza.
Funkcje
prostowanie ręki
Budowa
Przyczep proksymalny zlokalizowany jest na grzebieniu mięśnia odwracacza kości łokciowej w pobliżu przyczepu mięśnia łokciowego, na więzadle pierścieniowatym stawu promieniowo-łokciowego bliższego, na więzadle pobocznym promieniowym, na nadkłykciu bocznym kości ramiennej. Obejmuje 1/3 górną kości promieniowej. Zakończony jest na tylnej, bocznej i przedniej powierzchni tej kości, dystalnie od guzowatości kości promieniowej.
Funkcje
odwracanie ręki i przedramienia
Grupa tylna mięśni przedramienia
Warstwa powierzchowna
M. prostownik palców (m. extensor digitorum) - mięsień warstwy powierzchownej grupy tylnej mięśni przeramienia.
Budowa
Przyczep bliższy znajduje się na nadkłykciu bocznym kości ramiennej, więzadle pobocznym promieniowym, więzadle pierścieniowatym i na powięzi przedramienia. Dodatkowo zrasta się z sąsiednimi mięśniami. W połowie długości przedramienia mięsień dzieli się na trzy brzuśce zakończone długimi, płaskimi ścięgnami. Ścięgna przechodzą przez czwarty przedział trocza prostowników razem ze ścięgnem mięśnia prostownika wskaziciela. W końcowym odcinku ścięgna przechodzą w rozcięgno grzbietowe i przyczepiają się na podstawach dalszych paliczków.
Funkcje
Prostowanie palców w stawach śródręczno-paliczkowych. Odwodzenie palców. Najsilniejszy prostownik ręki.
Budowa
Przyczep proksymalny zlokalizowany jest na przegrodnie międzymięśniowej bocznej ramienia, bocznym brzegu i nadkłykciu bocznym kości ramiennej. W połowie długości przedramienia przechodzi w długie płaskie ścięgno, przebiegające wzdłuż powierzchni bocznej kości promieniowej, a następnie przechodzące przez drugi przedział pod troczkiem prostowników. Przyczep dystalny zlokalizowany jest na grzbietowej powierzchni podstawy II kości śródręcza.
Funkcje
Zgina przedramię w stawie łokciowym. Lekkie nawracanie przedramienia. Zgięcie ręki grzbietowo i odwodzenie ręki. Antagonista zginaczy długich palców.
M. prostownik promieniowy krótki nadgarstka (m. extensor carpi radialis brevis) - mięsień należący do grupy bocznej mięśni przedramienia.
Budowa
Przyczep proksymalny zlokalizowany jest na nadkłykciu bocznym kości ramiennej oraz na powięzi przedramienia. Dodatakowo zrasta się z sąsiadującymi mięśniami. W połowie długości przedramienia przechodzi w długie płaskie ścięgno, przebiegające przez drugi przedział troczka prostowników, wraz ze ścięgnem mięśnia prostownika promieniowego długiego nadgarstka. Przyczep dystalny zlokalizowany jest na grzbietowej powierzchni podstawy III kości śródręcza.
Funkcje
prostowanie ręki
Budowa
Przyczep proksymalny zlokalizowany jest na grzebieniu mięśnia odwracacza kości łokciowej w pobliżu przyczepu mięśnia łokciowego, na więzadle pierścieniowatym stawu promieniowo-łokciowego bliższego, na więzadle pobocznym promieniowym, na nadkłykciu bocznym kości ramiennej. Obejmuje 1/3 górną kości promieniowej. Zakończony jest na tylnej, bocznej i przedniej powierzchni tej kości, dystalnie od guzowatości kości promieniowej.
Funkcje
odwracanie ręki i przedramienia
8