5. Klasyfikacja połączeń kości i ich ogólna charakterystyka

Połączenia włókniste - synarthoses

• Materiałem łączącym jest tkanka łączna

• Zespolone i dopasowane do siebie brzegi kości to szwy (szew - sutura), np. w kościach czaszki

• Połączenie kości niedopasowanych do siebie to więzozrost (syndesmosis), np. piszczelowo- strzałkowy, kręgosłupa.

• Błona międzykostna - membrana interossea, np.
  przedramienia- membr. interossea antebrachii
  podudzia - membrana interossea cruris

Chrząstkozrosty - synchondrosis

• Jeśli jest chrząstka szklista, to mówi się „chrząstkozrost”

• Jeśli chrząstka jest włóknista, to mówi się „spojenie” (np. łonowe)

• Łączy takie kości jak:
  - spojenie łonowe z krążkiem międzyłonowym
  - krążki międzykręgowe
  - każda kość osobnika, który rośnie - chrząstka nasadowa między trzonem a nasadami

Kościozrost - synostosis

• Skostniałe więzozrosty lub chrząstkozrosty, np. między kręgami krzyżowymi, kośćmi miednicy, w każdej długiej kości osobnika dorosłego, u którego zanikła chrząstka nasadowa.

Połączenia włókniste (szwy, więzozrosty, błony międzykostne)	Połączenia ścisłe (nieruchome) - między tkanką kostną obu kości jest zachowana ciągłość bądź łączy je inna tkanka.
Chrząstkozrosty (chrząstkozrosty i spojenia)
Kościozrosty

Połączenia ruchome to stawy. W każdym stawie wyróżniamy:

• Główkę i panewkę pokryte chrząstką

• Jamę stawową wypełnioną mazią stawową (cavum articulare)

• Torebkę stawową (capsula articularis) otaczającą staw; ma dwie błony:
  - wewnętrzna - membrana synovialis - maziowa, wytwarza maź, która jest substancją złożoną z białek i wody (97%) oraz która odżywia chrząstki stawowe i ułatwia ich ślizganie.
  - zewnętrzna - membrana fibrosa - włóknista, zrastająca się ze ścięgnami mięśni i więzadłami; funkcja ochronna.

• Chrząstkę stawową (szklistą; łac. cartilagines articulares) tworzącą powierzchnie stawowe i odporną na tarcie; jest gładka; osłabia i łagodzi nacisk.

Elementy niestałe stawu to:

• Więzadło - ligamentum - tkanka Łączna wzmacniająca torebkę stawową

• Obrąbek - powiększa i pogłębia panewkę; to pierścień włóknisty; łac. labrum

• Krążek - discus articularis - jest w stawach nieregularnych, np. mostkowo-obojczykowym; dzieli jamę stawową na dwie części.

• Łąkotki - meniscus - odmiana krążków stawowych, dzielą jamę stawu częściowo.

Podział stawów

Ze względu na ilość połączonych kości dzielimy stawy na proste (2 kości) i złożone (3 i więcej kości, np. goleniowo-skokowy).
Ze względu na kształty stawów i wykonywane przez nie ruchy istnieje następujący podział:

• Zawiasowy - ma główkę w kształcie bloczka, wykonuje ruch w jednej płaszczyźnie. Np. ramienno-łokciowy, międzypaliczkowe, skokowo-goleniowy.

• Obrotowy (śrubowy) - wykonuje ruch obrotowy dookoła osi z równoczesnym ruchem wzdłuż tej osi, np. promieniowo-łokciowy.

• Eliptyczny - dwie osie obrotu ustawione prostopadle względem siebie, np. promieniowo-nadgarstkowy

• Siodełkowaty - to tak jak jeździec i siodło: jeździec w siodle może się pochylać w przód, w tył i na boki, ale nie może się obrócić. Np. śródręczno-nadgarstkowy kciuka.

• Kulisty - ma główkę i panewkę, ruch w wielu płaszczyznach wokół wielu osi, np. staw ramienny

• Nieregularny - ma krążek stawowy, np. mostkowo-obojczykowy.

---