andrzejkowe wróżby

TEMAT Andrzejkowe wróżby

Cele:

Kultywowanie tradycji i zwyczajów ludowych
Zapoznanie dzieci i rodziców z elementami obrzędowości ludowej (wierszykami, piosenkami, przysłowiami, tańcami ludowymi oraz wróżbami andrzejkowymi), zachęcenie do ich kontynuowania
Integracja najbliższego otoczenia dziecka (przedszkole i rodzina)
Udział rodziców w wykonaniu strojów dla swoich pociech, pieczenie ciasta, wspólna zabawa.

Środki dydaktyczne: magnetofon, kasety, kubeczki, poduszeczki, kartki z przysłowiami, kapelusz, obrazki przedstawiające zawody, gazety, list do wróżki, wycięcie z kartonu klucze, łódeczki, plansza - koło przeznaczenia.

Przebieg:

Zabawa na powitanie

Dzieci tańczą w rytm muzyki pt. „Andrzejkowe mamy święto” /kaseta rok w wierszu i piosence muzyka i słowa B. Forma/ i naśladują ruchy wróżki poruszającej się między nimi. Wróżka dotyka czarodziejską dzieci, które siadają na dywanie. Gdy usiądą wszyscy uczestnicy zabawy, wspólnie z wróżką wypowiadają rymowankę:

Pokus - pokus, mary - dary,

Niech się spełnią andrzejkowe czary.

ZAPALENIE MAGICZNEJ ŚWIECZKI (lampion dla bezpieczeństwa) gawęda nauczycielki o historii wróżb andrzejkowych.

W dawnych czasach, pod koniec każdego roku, kiedy dni stawały się krótsze a wieczory dłuższe, dzieci, młodzież i dorośli, zbierali się popołudniem w jednym domu, aby wspólnie śpiewać i bawić się. Ważniejszymi takimi spotkaniami były wieczory poprzedzające święta Katarzyny i Andrzeja. Był to bowiem okres wróżb. Chłopcy wróżyli sobie w katarzynki, dziewczęta na św. Andrzeja. Z czasem „katarzynkowe” wróżby zanikły a tradycja andrzejek pozostała do dziś. Najweselej było na wsi. Młode dziewczyny zaglądały w głąb studni i wypowiadały głośno swoje życzenie. Jeśli echo odpowiedziało, to życzenie wkrótce miało się spełnić. Inna wróżbą było odliczanie sztachet w płocie. Dziesiąta sztacheta w płocie, w zależności od wyglądu, miała wywróżyć, jaki będzie ukochany - gruby czy chudy, krzywy czy stary. Bywało i tak, że młode panny częstowały psa najlepszymi kąskami (kości, posmarowane tłuszczem), której poczęstunek pochwycił w pierwszej kolejności, ta z dziewcząt pierwsza miała wyjść za mąż. W niektórych regionach w dni św. Andrzeja ucina się gałązkę wiśni, bzu lub czereśni i wkłada się ją do wody ta, której gałązka zakwitnie do Bożego Narodzenia w najbliższym roku będzie szczęśliwa w małżeństwie. Tradycje wróżb andrzejkowych przetrwały do naszych czasów, są beztroską osobliwą zabawą podczas której - tak jak dawniej wszyscy wlewamy do wody wosk, lecą z łoskotem rzucane przez ramię dziewczęce pantofelki, wśród śmiechów i żartów losuje się różne przedmioty schowane pod miseczkami. My dzisiaj też będziemy sobie wróżyć, tańczyć oraz przypomnimy sobie kilka przysłów związanych z Andrzejkami.

Śnieg na świętego Andrzeja, dla zboża zła nadzieja.

Gdy święty Andrzej ze śniegiem przybierzy, śnieg do świąt na polach leży

Na świętego Andrzeja, błyska pannom nadzieja.

WPROWADZENIE DZIECI I RODZICÓW W ŚWIAT MAGII

Wróżba z kubeczkami

Zapraszamy, chętnych rodziców do odkrycia kubeczków - 5 kubków

Pierścionek - wyjazd do krainy złota (Eldorado)
Domek - nowy piękny dom
Pieniądze - bogactwo
Cukierki - słodkie i wesołe życie
Autko - podróż w nieznane
Wróżba za kapelusza - wybrany rodzic chodzi z kapeluszem, w którym są obrazki z napisem zawodu. Dzieci wybierają karteczki i odgadują, kim będą w przyszłości. (cicha muzyka)
Taniec z rodzicami pt. „Chodaczek”

Ej sunie się sunie - na obwodzie koła trzy kroki w prawo (krok dostawny)

Trzewiczek po izbie - powrót trzy kroki dostawne w lewo

Który to najpierw - na obwodzie koła trzy kroki w prawo

Oprze się na przyzbie - powrót trzy kroki dostawne w lewo

Refren:

Ej tak, ej tak, dwa przytupy prawą nogą, dwa lewą

Ej tak, ej tak obrót z przytupem

Ej tak, ej tak dwa przytupy prawą nogą, dwa lewą

Ej tak, tak, tak - obrót z przytupem

Marysia się cieszy

Maryś się raduje

Że jej chłopak pierwszy

Na świat powędruje

Układanie butów (lewe buty) - dwa rzędy dzieci, I rząd dziewczynki, II rząd chłopcy, które buty pierwsze znajdą się za drzwiami ta para wyjedzie na wycieczkę do ciepłych krajów (podkład muzyczny ”Chodaczek”) wybrana para może zatańczyć taniec pt. Chodaczek”
Zaczarowana piosenka - „Czary - mary” - rozdanie dzieciom czarodziejskich pałeczek - czarujemy muzykę do tańca z rodzicami. Muzyka z kasety pt. „Czary - mary”
Taniec na gazecie - udział rodziców w zabawie z dzieckiem - składanie gazety na coraz mniejsze części. Wygrywa ten, kto nie wyjdzie stopą poza gazetę. (podkład muzyczny)
List do wróżki. Kochane dzieci, w szkatułce, która leży przed Wami znajduje się klucz, który ma magiczną moc i przez który to będziemy lać wosk do wody. Klucz ten można wyciągnąć dopiero po zaklęciu, które należy powiedzieć głośno i razem, ze trzy razy! Zaklęcie brzmi: Czary - mary, czarne koty chcę zobaczyć klucz ten złoty. Nauczycielka wyciąga klucz, przez który będzie lać wosk.

Osłuchanie się z piosenką pt. „Andrzejkowe święto” - lanie wosku - wspólne odczytywanie cieni (lampa), wróżba dla dziewczynek, dla chłopców, dla pań z przedszkola, dla rodziców. Przed każdym laniem wypowiadamy zdanie: Andrzeju, Andrzeju daj nam, znać, co się będzie z nami dziać. Podczas lania wosku nauczycielka mówi:

Świeca marszczy złoty nos,

Z każdej strony kapie wosk.

Cienie tu, cienie tam

Pewnie przyszła wróżyć nam.

Już się pchają na firanki,

Cienie czarne wycinanki.

Czarny król przed bramą staje

Piękną różę nam podaje.

Kto ją weźmie - ja czy ty?

Komu z nas się spełnią sny?

Wróżba - „Kto będzie moim przyjacielem” (z łódeczkami)

Wybieramy 5 dzieci, które losują łódeczki (różne kolory)

Do przygotowanej miski z wodą dzieci delikatnie wrzucają oznakowane łódki. Właściciele łódeczek się połączą - będą na zawsze przyjaciółmi. (można lekko dmuchać).

Wróżba „Koło przyszłości”

Nauczycielka rozkłada planszę z obrazkami. Dziecko rzuca kostką i odlicza pola na planszy zgodnie z ilością wskazanych oczek na kostce wg ruchu zegara. Pole, na którym zatrzyma się oznacza przeznaczenie.

Przykładowa interpretacja symboli:

sowa - będziesz mądrym czlowiekiem
walizka - wyjedziesz w podróż
deser lodowy - czeka cię słodka niespodzianka
serce - miłe spodkanie
koniczynka - będziesz szczęśliwy
uśmiechnięte jabłuszko - spotka cię coś miłego
skarbonka - dużo pieniędzy

Swobodne tańce do muzyki z magnetofonu - zachęcanie rodziców do wspólnej zabawy
Losowanie kolorów.

Dzieci losują karteczki w sześciu kolorach. Następnie wstają dzieci, które wylosowały dany kolor, a wróżka czyta z „Księgi wróżb”, o jakich przestrogach na przyszłość mówią im wylosowane kolory.

czerwony - jesz za dużo słodyczy, musisz je ograniczyć, bo w przyszłości możesz być częstym gościem dentysty
czarny - nie niszcz zabawek i zostawiaj zawsze porządek po sobie
zielony - bądź ostrożny w drodze do przedszkola, patrz uważnie pod nogi i bacznie rozglądaj się na przejściu przez jezdnię
niebieski - zawsze pilnuj swoich rzeczy, bo możesz coś cennego zgubić, nie bądź roztargniony
biały - pijesz za mało mleka, masz słabe kości, jedz więcej nabiału, a nie tylko chrupki i batoniki
żółty - dbaj bardziej o swoje zdrowie, cieplej się ubieraj, nie pij zimnych napojów, gdy jesteś spocony, noś zawsze zimą czapkę i nigdy nie zapominaj o szaliku.

Cukierkowa wróżba.

Siedząc w kręgu dzieci losują cukierki, w których ukryte są karteczki z nazwami prezentów, które według „cukierkowej wróżby” powinni niedługo otrzymać. Dzieci zjadają cukierki a następnie odczytują (z pomocą rodziców) nazwy prezentów: sanki, rower, komputer, puzzle, piesek, klocki lego, wrotki, lalka, misiu, autko, motorek, lalka, farbki, bilet do cyrku, magnetofon, książka.