GEOGRAFIA EKONOMICZNA (w.) dn.09.12.2007

1. LUDNOŚĆ

Znaczenie zjawisk demograficznych dla rozwoju gospodarki:

• Potencjał demograficzny → popyt

• Zasoby rynku pracy

• Kapitał ludzki → wzrost gospodarczy

• Aktywność ekonomiczna ludności → wzrost gosp.

• Przemieszczanie ludności, przestrzenna struktura

Typy obszarów wg rozmieszczenia ludności

1. Ekumena - stale zamieszkane i zagospodarowane przez człowieka obszary

2. Subekumena (paraekumena) - okresowo zamieszkane i wykorzystywane gospodarczo (suche stepy, sawanny)

3. Anekumena - obszary niezamieszkane i niezagospodarowane (bezludne)

Cechy rozmieszczenia ludności świata:

• Ludność zajmuje ok. 10% pow. lądowej Ziemi

• Prawie 90% ludności mieszka na półkuli północnej

• Większość mieszka w strefie umiarkowanej

Świat 6650 100%

Afryka 960 14,5%

Azja 4020 60%

Europa 730 11%

Am. Pd. 572 9%

Am. Płn 335 5%

Oceania 33 0,5%

Kolosy demograficzne (obecnie 11)

Okresy przyrostu ludności:

• Do XVIII w. - powolny wzrost liczby ludności

• Od XVIII w. do I połowy XV w. - wzrost przyśpieszony

• Od 1950r. - wzrost bardzo szybki (eksplozja demograficzna)

6,636,176,869 Clocks Population World www. cenzus.gov

RUCH NATURALNY - zmiany w populacji ludzkiej na skutek: urodzeń, zgonów, zawierania i rozwiązywania związków małżeńskich

PRZYROST NATURALNY („saldo” ruchu naturalnego)

współczynnik przyrostu naturalnego - przyrost naturalny w przeliczeniu na 1000 lud.

Wpn = Ut-Zt / L x 10³

Kraje o najwyższym współczynniku przyrostu naturalnego:

Niger, Mali, Uganda, Timor Wschodni, Demokratyczna Republika Kongo, Liberia, Palestyna

Kraje o najniższym współczynniku przyrostu naturalnego:

Ukraina, Bułgaria, Białoruś, Rosja, Łotwa, Węgry, Estonia, Litwa, Chorwacja

DZIETNOŚĆ - liczba dzieci przypadająca na 1 kobietę w wieku prokreacyjnym (15-49) dla zachowania prostej zastępowalności pokoleń, wskaźnik dzietności powinien wynosić 2,5

• W KWR 120-130 (+tendencja spadkowa)

• W KSR - max w Afryce 580

• W Polsce 129 (miasta 116, wieś 150)

Czynniki kształtujące przyrost naturalny:

• Aktywność zawodowa kobiet

• Warunki bytowe ludności

• Dostępność medycyny i opieki społecznej

• Poziom wiedzy seksualnej i dostęp do środków antykoncepcyjnych

• Epidemie

2. MIGRACJE LUDNOŚCI

MIGRACJA - wędrówka ludności mająca na celu zmianę miejsca pobytu. Nasilenie się migracji może nastąpić m.in. z przyczyn złej sytuacji gospodarczej w miejscu zamieszkania (migracje ekonomiczne), sytuacji politycznej nieodpowiadającej migrującym (migracje polityczne) lub wychwytywania przez większe korporacje ludzi dobrze wykształconych i oferowania im lepszych warunków pracy w zamian za przeniesienie się do kraju związanego z działalnością tych firm (drenaż mózgów).

RUCHLIWOŚĆ PRZESTRZENNA LUDNOŚCI - wywołana globalizacją gospodarczą oraz zróżnicowanym przebiegiem zjawisk demograficznych

Czynniki wpływające na migracje:

• Czynniki wypychające (push factors) - zła sytuacja gospodarcza, brak pracy, niskie płace, itp.

• Czynniki przyciągające (pull factors)

BARIERY MIGRACJI

PODZIAŁ MIGRACJI pod różnymi względami

• Migracje pozorne

• Migracje łańcuchowe

---