*Adm. publ.- wyk przez organy państ jak również szereg innych podmiotów /org. społecz., zak. adm./ definicja kwazinegatywna - pozornie negatywna - Otto Mayer, adm. państ. - działalność państwowa podejmowana w ramach porządku prawnego, która nie jest prawoznawstwem ani wymiarem sprawiedliwości - definicja ta polega na wskazaniu najbliższego rodzaju (I cz. Definicji) i na wskazaniu różnicy gatunkowej (II cz. Definicji). Wady - nie wiemy czym jest administracja (wiemy czym nie jest), zakreśla granice. Definicje negatywne-są przydatne wtedy gdy chodzi o zdefiniowanie pojęcia bardzo różnorodnego, często nieostrego. Zaletą tych def. jest wielka skrótowość, przejrzystość, ale wadą to, że niewypełniają treści definiowanego pojęcia pozytywną treścią, a tylko zakreślają jego granice. Przesłanki: wiemy co to jest działalność państwa podejmowana w ramach porządku prawnego. Działaln. dzieli się na 3 części. Wiemy co to jest wymiar sprawiedliwości i prawodawstwo. Adm. państw. jest działalnością państwową, znamienną wykonywanych zdań, które państwo uznaje za swoje z wyłączeniem dział. parlamentarnej i sądowej. Definicje pozytywne: czym jest administracja od strony pozytywnej, jej cechy. Wadą jest to, że cechy są różne i różnią się definicje, zbyt rozległe, nieostre, niekompletne, zbyt długie, nie pełne. Pozytywnie materialne - usiłują zdef. adm. poprzez określenie treści spraw, którymi się adm. zajmuje, ta definicja jest przydatna jeżeli definiujemy jakąś gałąź adm. jako pojęcie całości adm. jest nieprzydatna. Formalne podmiotowe- def. cechy organów podmiotów wykonujących adm. mówią jak ten podmiot jest zbudowany, cechy podmiotu. Wszystko to co robi podmiot jest zaliczone do działań adm. bez względu na formę. Formalne przedmiotowe - odwołują się do form dz. adm. Usiłują wskazać na najbardziej typowe formy dział. Adm. Adm. a sąd - to co dla sądu jest decyzją, wyrokiem to dla admin. jest środkiem do celu, sąd w swych działaniach jest bierny, czeka na przedstawienie mu sprawy, a adm. sama załatwia /działa/. Sądy działają na podstawie przepisów ius dispositiwi /wo/ - wybór zachowania wobec adresata, a adm. przepisami ius cogens /bo/. Wg Satrościaka: org. adm. mogą być inicjatorem pracy organizat., organizatorska praca adm. dotyczy rozwiązywania względnie konkretnych sytuacji, organy adm. prowadzą swe prace org. w swoistych dla org. formach, a nie poprzez tworzenie obowiązujących norm porządku prawnego. Definicja Izdebskiego i Kuleszy: adm. publ. to zespół działań, czynności i przedsięwzięć organizat. i wykonawczych prowadzonych na rzecz realizacji interesu publ. Przez różne podmioty, organy i instytucje na podstawie ustawy w określonych prawem formach. 3 funkcje: klasyczna adm. porządkowo-reglamentacyjne /policja, obrona, porządek publ/, ad,m. świadcząca /usługi na rzecz ludności/, adm. wykonująca uprawnienia właścicielskie i zarządzające /gmina/. *adm.- XVII-XVIII w. monarchia absolutna, aparat jednoosobowy, w XVIII. Szkoła praw natury przeciwstawia się prawom władcy. Rekurs hierarchiczny- skarga, odwołanie do organu wyższego/władca/ skarżący nie ma żadnych praw i oczekiwań. Liberalne państwo prawa - rola czuwania nad bezpieczeństwem obywateli /policja, wojsko/ gospodarka tylko konieczna, administracja działa na podstawie przepisów prawa. Interna adm. -działania wewnętrzne adm. /poza regulacją prawną/ prawo określa jedynie granice tego działania. Teoria pojęć nieoznaczonych/Jellinek/ -adm. ma swobodę działania wszędzie tam gdzie prawo posługuje się pojęciami nieostrymi. Teoria interesu publicznego/Laun/-adm. podejmuje decyzje z korzyścią dla interesu publicznego w zakresie pojęć nieostrych. Nauka Administracji: nauka administracji i nauka prawa administracyjnego. Nauka administracji: nauka o prawie administracyjnym, zajmuje się zespołem norm, co być powinno zgodnie z przepisami prawa a nie tym co jest. Akt prawny: wyodrębniona formalnie część prawa, wydana w przepisowej formie przez powołany do tego organ. Przepis prawny: najmniejsza wyodrębniona część tekstu prawnego. Norma prawna: reguła powitego zachowania się /HDS/ *Organizacja-czynnościowa np. ”zajmuje się organizacją nauczania:, rezultatowa-ONZ, pewien proces i rzecz, którą uważamy za zorganizowane oraz jako samą rzecz zorganizowaną. Przez organizację rozumiemy w ogóle taką całość, której składniki współprzyczyniają się do powodzenia całości. Instytucja-rzeczy zorganizowane, złożone z ludzi połączonych jakąś wiązką wspólnych celów wraz z zasobami jakich ci ludzie używają w swym działaniu. Najmniejsza instytucja to komórka. Rozpiętość kierowania-liczba osób bezpośrednio podporządkowanych jednemu przełożonemu. Zasięg kierowania-liczba osób pośrednio i bezpośrednio podporządkowanych jednemu przełożonemu. Zdolność kierowania: umiejętności kierowania-im lepiej umie sobie zorganizować pracę tym więcej może mieć podwładnych, kompetencji podwładnych-im większa kompetencja tym lepsza praca i mniej zaangażowania kierownika, rzeczy-od rodzaju spraw, jakimi się dana komórka zajmuje. Instytucja wyodrębniona-szczebel kierowania, na którym samodzielność kierownika musi być tak duża, że rozpiętość kierowania jego przełożonego może być większa od rozpiętości jego własnego kierowania . Formalna rozpiętość kierowania-to ta która wynika z przepisów /statut, regulamin/. Rzeczywista rozpiętość kierowania-jest rzeczywistością. Potencjalna rozpiętość kierowania-ilość osób, którą kierownik może kierować w sposób optymalny. Spiętrzenie kierowania -włączenie pośrednich kierowników pomiędzy kierownika całej jednostki organizacyjnej a pracowników wykonujących czynności wyłącznie niekierownicze, powoduje wydłużenie przepływu informacji oraz możliwość zniekształcenia informacji ze względu na duża ilość węzłów informacyjnych. Węzeł informacyjny-miejsce, w którym informacja przechodzi pomiędzy jedną a drugą osobą. W związku ze spiętrzeniem powstają struktury: smukłe-wiele szczebli kierowania, mała rozpiętość kierowania, płaskie-mało szczebli kierowania, duża rozpiętość kierowania. Należy dążyć do struktur płaskich. Więzi organizacyjne-każdy wyróżniony rodzaj stosunków pomiędzy częściami instytucji jeżeli stosunek taki wpływa na powodzenie instytucji. Każda więź jest kanałem przepływu informacji. Gdy więzi się utrwalają mamy do czynienia ze sprzężeniem organizacji. Strzeble kierowania-poziom w hierarchii organizacyjnej. Szczeble liczymy od najwyższego. Więzi: służbowa-zależność podwładnego od przełożonego, charakter jednostronny; funkcjonalne-przekazywanie informacji o charakterze niewiążącym/radca prawny/; techniczna-kiedy powodzenie jednej jednostki zależy od zachowań innych/taśma produkcyjna/; informacyjna-obowiązek jednostronnego albo wzajemnego informowania się o wszelkich stanach rzeczy lub ich zmianach. Struktury: liniowa-przeważa więź służbowa, wadą jest długi przepływ informacji i możliwość zniekształcenia-dużo węzłów inf., funkcjonalna-pomiędzy jednostkami pojawia się więź służbowa i funkcjonalna, szybszy przepływ informacji, występuje zjawisko przerostu funkcjonalizmu- więzi funkcjonalne pomiędzy jednostkami funkcjonalnymi przekształcają się w więzi służb. i powstają odrębne kanały przepływu informacji/wada/; sztabowa-jednostki funkcjonalne rozrastają się w sztaby, pomiędzy tymi jednostkami jest tylko więź funkc. a zniknęło powiązanie funkc. pomiędzy jednostką funkc. niższego szczebla a wykonawcami. Każda jednostka jest podporządkowana służbowo tylko jednej jednostce. Zarysowana odpowiedzialność. Zmniejszenie deformacji informacji. Rozbudowa jed. funkc. sprzyja jakości informacji. Funkcja: dany element pełni określoną funkcję wobec całości do której należy, gdy mniej więcej jednostajne funkcjonowanie tego elementu rozpatrujemy ze względu na znaczenie jakie ma ono dla funkcjonowania całości. Funkcje: podstawowe-ogól czynności dotyczących bezpośrednio realizacji końcowego celu; regulacyjne-nadawanie i stałe utrzymywania raz nadanego kierunku funkcjonowania całej instytucji; pomocnicze-magazyny itp. Stanowisko pracy: zadania, uprawnienia, odpowiedzialność. Zasady ustrojowe: centralizacji i decentralizacja. Zasady organizacyjne: koncentracji i dekoncentracja. Centralizacja - proces polegający na skupianiu zadań, uprawnień i odpowiedzialności na wyższych szczeblach albo jako rezultat tego procesu. Powiększanie centralizacji-gdy przesuwamy się na szczeble wyższe. Rozszerzanie centralizacji-gdy na ten sam szczebel przesuwamy większą ilość spraw. Pogłębianie centralizacji-gdy na ten sam szczebel przesuwamy taką samą ilość spraw ale zwiększamy jego uprawnienia. Koncentracja i dekoncentracja dotyczy tylko zadań i uprawnień. Nie dotyczy odpowiedzialności za wykonywanie zadań. Układ zcentralizowany charakteryzuje się tak zwanym podporządkowaniem hierarchicznym: więź służbowa i osobowa. Układ zdecentralizowany: kontrola i nadzór. Kontrola: badanie stanu faktycznego i ocena, brak odpowiedzialności za dz. merytoryczną. Nadzór: kontrola+wiążące środki nadzoru, odpowiedzialność merytoryczna. W układzie zcentralizowanym-nadzór dyrektywy i kontrola wykonania. W układzie zdecent.- zadanie ustalane przez prawo, nadzór czy organ działa zgdonie z prawem, środki nadzoru przewidziane w prawie - nadzór weryfikacyjny, ustawowo ograniczony. Środki nadzoru: uzgodnienie, zatwierdzenie, zgłoszenie sprzeciwu, zawieszenie, uchylenie, stwierdzenie nieważności. Aparat administracyjny: ogół urządzeń państwa, działający w jego imieniu i na jego rzecz, służący realizacji jego funkcji. Organ państwowy-wyodrębniona organizacyjnie część aparatu państwowego, posiadająca określony zakres zadań i kompetencji mająca możliwość posługiwania się środkiem władczym. Organ administracyjny: organ państwowy działający w zakresie administracji wyłącznie lub w przeważającej mierze, w swoistych dla adm. formach działania. Rodzaje organów wg właściwości: miejscowa, rzeczowa, instancyjna, funkcjonalna. Urząd: nazwa organu; zespół uprawnień i obowiązków danego organu; jednostka pomocnicza. Organy: jednoosobowe i kolegialne, centralne i terenowe, naczelne i podporządkowanie. Podmioty wykonujące adm. publ.: 1)adm. rządowa na zasadzie central. i hierarh. podporz.; 2)adm. zdecentr. przez inne podmioty- związki publiczno-prawne, podmioty o statusie organów adm. w zakresie prawa publicznego, różne podmioty prawa publicznego nie mające charakteru osobowego lecz oparte na czynniku materialnym; 3)adm. publ. W formie zadań i funkcji zlecanych różnym podmiotom z sektora publicznego i spoza niego. Administracja rządowa: zespolona/wojewoda/, niezespolona: NUS, IS. Zakład administracyjny: rządząca mieniem publicznym w pewnych określonych dziedzinach, państwowa jednostka org. nie będąca organem państwa, która dla wykonywania swoich podstawowych działań ma prawo nawiązywać stosunki adm.-prawne. ZA: centralne i terenowe; samoistne i niesamoistne; ogólnodostępne i zamknięte i o ograniczonym dostępie. Władztwo zakładowe-ogól uprawnień przysługujących organom zakładu w stosunku do jego użytkowników w celu jednostronnego kształtowania wiążących ich stosunków prawnych. Granicą władztwa jest realizacja celów zakładu. Samorząd terytorialny: nurty: koncepcja 4 włądzy/gmina/, gmina powołana przez państwo, gminy utworzyły się w procesie historycznym jako określone organizmy społ. ale korporacjami samorz. stały się z woli państwa. Zadania samorządu stały się zadaniami państwa. a zadania własne gminy nie wynikają z nadrzędnych praw gminy lecz z woli państwa. Zadania gminy dzielą się na zlecone i własne. To wynika z ustawy. Samorząd terytorialny-korporacja lokalnego społeczeństwa posiadająca osobowość prawną i własną wewnętrzną organizację, realizująca zadania państwowe pod nadzorem państwa. Podmiotem sam. jest społeczność mieszkająca na określonym terytorium i zorganizowana w związek samorządowy, który jest stworzony przez państwo w celu realizacji jego zadań. Przedmiotem jest administracja państwowa realizowana przez powołane w drodze wyborów organy związku samorządowego działające pod kontrolą społeczności lokalnej. Samorząd realizuje zadania własne i zadania zlecone. Oba mają charakter państwowy. Historia S.T.: wprowadzono go konstytucją marcową z 1921r. mówiła ona o 3 strzeblach. Podstawowa tu jest ustawa scaleniowa z 1933r. ujednolicała administrację, wprowadzono samorząd /wojewódzki po II w.św./ Organami stanowiącymi były rady, a organami wykonawczo-uzganiającymi-zarządy, na czele stał wójt, burmistrz, prezydent. W 1935r. konstytucja kwietniowa ograniczyła kompetencje samorządów, wzmocniła nadzór administracji rządowej wykonywanej przez starostę, wojewodę i ministra spraw wewn.. Po II w.św. samorząd istniał do 1950r. Organami uchwałodawczymi były rady narodowe, nie były one wybierane, przedstawicielami byli delegaci polityczni. Pierwsze wybory w 1954r. Rady miały wydziały: gminny na szczeblu gminnym i powiatowy na szczeblu powiatowym. Na czele wydziałów stali wojewodowie i starostowie. Byli jednocześnie organami adm. rządowej. W 1950r. zniesiono samorząd dotychczasowy, wojewodów i starostów a prowadzono rady narodowe jako organ wykonawczy i działały prezydia, które były kolegialnym organem wykonawczym. W 1954r. zlikwidowano gminy i powołano gromady. W 1958r. wprowadzono ustawę o radach narodowych. W 1972r. utworzono gminy, wprowadzono jednoosobowe organy wykonawcze /naczelnik gminy, powiatu/. W 1975r. zniesiono powiaty i wprowadzono 49 województw. W 1990r. wprowadzono samorząd na szczeblu gminnym a w 1998r. na szczeblu wojewódzkim i powiatowym i zmniejszono województwa do 16. Domniemanie kompetencji gminy: gmina jest właściwa we wszystkich sprawach, które nie są zastrzeżone dla innych samorządów. Każdy szczebel samorządu jest samodzielny i niezależny. Gmina dzieli się na jednostki pomocnicze: dzielnice/rady dzielnic, zarządy/, sołectwa/zebrania miejskie, sołtys/. Kierowanie: działanie zmierzające do spowodowania, aby inna rzecz zachowywała się zgodnie z zamierzeniem działającego; działalność, której celem jest spowodowanie cudzego zachowania zgodnie z zamierzeniem kierującego. Władza- niezbędna do kierowania; możność kierowania ludźmi, aby władza była skuteczna musi być przyzwolenie podwładnych. Źródłem przyzwolenia może być zaufanie, strach, interes, autorytet. Autorytet- kiedy kierowani pozytywnie oceniają charakter i umysłu kierującego i dlatego z góry są nastawieni na posłuszeństwo a nie z obawy przed represjami. Są przekonani o trafności otrzymywanych poleceń. Autorytet oparty jest zawsze na zaufaniu do kierującego, że jest lojalny wobec kierowanych i że umiejętnie kieruje nimi. Cechy dobrego kierowania: inteligencja, współdziałanie, wytrwałość, odpowiedzialność, energia, zrównoważenie, dobra kondycja psychiczna i fizyczna, wzbudzanie zaufania, elastyczność, niezależność, oryginalność, dominacja, agresywność. Cechy wg Ziembińskiego: umiejętność pozyskiwania u podwładnych prawdziwego autorytetu, umiejętność patrzenia na zadania instytucji w sposób syntetyczny z daleką perspektywą czasową. Obowiązki kierownika: 1)spowodować aby zachowanie podwładnych w max. stopniu przyczyniała się do realizacji przypadających im zadań, zmuszenie do wykonania /może dojść do nieformalnej centralizacji/ sposoby zapobiegania nieformalnej centralizacji: wydawać tylko niezbędne instrukcje i zarządzenia, te które są wydane-egzekwować, odmawiać odpowiedzi, gdy sprawa nie przekracza możliwości, kontrolować wyniki działań podwładnych a nie sposoby ich uzyskania, zasada przyznawania do błędu w dobrej wierze. 2) umożliwić podwładnym realizację zadań, 3) wstrzelić dokładność wykonywanych zadań, 4)pobudzać podwładnych do rozwijania twórczych elementów ich pracy, 5) przyczyniać się do rozwoju kwalifikacji i awansu życiowego pracowników. Odpowiedzialność kierowania: odpowiada za to kogo wybrała i jaki zakres obowiązków mu przekazał. Fazy czynności kierowniczych: 1)etap-uświadomienie sobie celu działania i przekazanie go zespołowi: 1faza-wybór zadania, 2faza-przekazanie podwładnym ogólnie sformułowanego zadania (opisanie stanu jaki ma być osiągnięty a nie sposobu). 2)etap-planowanie działania, czyli obmyślanie środków i sposobów działania dostosowanych do celów, czyli organizowanie toków działań. 3faza-opracowanie i przekazanie podwładnym ewentualnych instrukcji w sprawie sposobu wykonania zadania. 3)etap-pozyskiwanie i rozmiestrzenie zasobów potrzebnych do wykonania planu, a gdyby ich pozyskanie stało się niemożliwe, działania uboczne zmierzające do takiego przekształcenia zewnętrznych i wewnętrznych działania głównego, aby główny cel mógł być osiągnięty za pomocą zasobów będących w dyspozycji. 4faza-stwarzanie dla podwładnych sytuacji motywacyjnych, 5faza-stwarzanie dla podwładnych warunków wykonania zadań/szkolenia, pomieszczenia/. 4)etap-realizacja planu. 5)etap-kontrola realizacji. 6faza-kontrola. Kadry w administracji: idealna sytuacja polega na istnieniu rozdziału pomiędzy politykami wybranymi na stanowiska i zmuszonymi do okresowego starania się o reelekcję a urzędnikami służby cywilnej, zatrudnionymi tak długo dopóki nie popełnią jakiś uchybień. Modele naborów: model kariery- zakłada on stopniową karierą urzędniczą od dołu do góry hierarchii, wstąpienie do służby ma charakter dożywotni, odbywa się na podstawie egzaminu, który ma sprawdzić cechy do bycia urzędnikiem /nie na konkretne stanowisko/, urzędnika zatrudnia państwo a nie konkretny organ. Jego status regulują przepisy prawa publicznego./Francja, Niemcy, Hiszpania, Portugaila, Belgia, Grecja, Austria/. Model stanowisk-opiera się na rekrutacji na konkretne stanowiska, a więc badane są konkretne kompetencje, obowiązuje ogólna metoda prawa pracy./WB, Szwecja, Dania, Finlandia, USA/.Generaliści- najwyżsi urzędnicy administracji/nie politycy/ działają na styku administracji i polityki. Wymagana jest wiedza z zakresu zarządzania, natomiast merytorycznie mniej./USA-prawnicy, Anglia- model oświeconego amatora, Francja-technokraci/. Krajowa Szkoła Administracji Publicznej - powołana w 1990r, zapewnia kształcenie generalistów, szkoła podyplomowa, absolwenci mają obowiązek podjęcia pracy w administracji. Służba cywilna- I projekt 1993r. II projekt 1996r., III projekt 1998r. Iv projekt 2006r. Zasady Służby Cywilnej - w skład korpusu wchodzą pracownicy zatrudnieni na stanowiskach urzędniczych w kancelarii premiera, urzędach ministrów i przewodniczących komitetów wchodzących w skład rady ministrów, urzędach centralnych organów administracji rządowej, urzędach wojewódzkich i innych urzędach stanowiących aparat pomocniczy terenowych organów administracji rządowej, komendach, inspektoratach, strażach wojewódzkich i powiatowych, lekarze weterynarii. Korpus Służby Cywilnej to tylko administracja rządowa., model kariery. Zatrudnianie w KSC; pracownicy-zatrudniani na podstawie umowy o pracę, na podstawie naboru, urzędnik służby cywilnej-zatrudniany na podstawie mianowania a więc o statusie publiczno-prawnym, o mianowanie może się ubiegać urzędnik z 3 letnim stażem pracy z tyt. gr lub równorzędnym i ze znajomością 1 języka obowiązującego w UE jako język roboczy. Limit ustala RM corocznie. Modele administracji w innych krajach: Anglia- model pralametarno-gabinetowy, rząd jest ciałem szerszym, wybrani ministrowie tworzą gabinet królowej, w Xviii. Pojawia się premier, który kieruje pracami rządu, rząd odpowiada przez Izbą Gmin /nie przed królem/, w 1937r. premier został usytułowany jako odrębny podmiot adm. publ, administracja terytorialna opiera się na pełnym samorządzie terytorialnym, gminy działają w zakresie niecentralizacji, gminy są organami stanowiącymi kolegialnymi, nie ma organów wykonawczych /np. wójtów/ brak sądownictwa administracyjnego, administracja kontrolowana jest przez sądy powszechne, istnieją trybunały administracyjne, od niedawna w zakresie ograniczonym funkcjonuje prawo administracyjne. Francja - po Rewolucji Francuskiej - Napoleon nawiązuje do zasad sprzed rewolucji, zasady zcentralizowane, organy centralne to Rada Ministrów, Rada Stanu, Izba Obrachunkowa, administracja terenowa: wieloszczeblowość /departamenty, okręgi, gminy/, jedoosbowe organy /prefekt, podprefekt, mer/, rady mają kompetencje doradcze. Najszerszy model sądownictwa, wszelkie sprawy w których administracja występuje jako strona oraz sprawy cywilno-prawne z wyjątkiem sporów o własność i inne prawa rzeczowe. Rada stanu-rozpatrywała również skargi na nielegalne działanie. Do sądownictwa należą sprawy odpowiedzialności państwa za szkody wyrządzone przez funkcjonariuszy. Rada stanu kontroluje decyzje administracyjne. Pracami rządu kieruje prezydent. Niemcy: początek XIX w. zorganizowanie racjonalnego sytsemu administracji centralnej i terenowej, ustalenie stałego korpusu urzędników, stworzenie odpowiedzialności państwa przed sądami powszechnymi za szkody wyrządzone przez państwo i jego funkcjonariuszy, wprowadzenie stopniowe czynnika społecznego w administracji. Administracja centralna: sprawy wewnętrzne, zagraniczne, skarb, wojny, sprawiedliwości. Wszystkie inne resorty wykształciły się ze spraw wewnętrznych. Dawniej kierował kanclerz, obecnie rząd. Administracja terenowa dualistyczna /rządowa i samorządowa/ administracja rządowa sprawuje nadzór nad samorządową. Sądownictwo administracyjne. Kontrola legalności decyzji administracyjnych. USA: podejście liberalne i demokratyczne, mechanizmy wyborcze są rozbudowane, prezydent jest wybierany, prezydent jednosobowo ponosi odpowiedzialność konstytucyjną za adm. federalną, nie ma rządu ani premiera, jest 14 departamentów na czele których stoją sekretarze stanu, którzy są pomocnikami prezydenta, prezydentowi służy prawo naradzania się z dowolnie wybranymi zespołami doradców i prawo nieliczenia się z ich głosem, funkcjonuje gabinet stałych doradców, aparat pomocniczy prezydenta, istnieją niezależne od prezydenta agencje powoływane przez kongres i nie podlegają prezydentowi, I powstał w 1887r., obecnie jest ich 60, mogą mieć uprawnienia do wydawania aktów normatywnych nawet pewne uprawnienia sądownicze, prezydent może powoływać i odwoływać członków tych agencji o ile statuty to przewidują. Kontrola: wewnętrzna i zewnętrzna. Kontrola wewnętrzna - wykonywana w ramach jednostki wewnętrznej oraz kontrola wykonywana przez jednostkę dla niej nadrzędną, jest podległość służbowa. Zalety: kontrola fachowa, najbardziej oszczędna. Wady: może być niesubiektywna. Kontrola wewnętrzna funkcjonalna: wykonywana przez każdego kierownika na każdym szczeblu kierowania. Kontrola wewnętrzna instytucjonalna: wykonywana prze wyodrębnione jednostki kontroli wewnętrznej, wyspecjalizowane w wykonywaniu kontroli i działające na rzecz i w imieniu kierownika. Kryteria kontroli /ocena danej jednostki/: legalności/zgodność z prawem/, celowości działania/zgodność z celem/, gospodarności /ekonomia działania/, rzetelności /czy dane działanie zostało poprawnie udokumentowane. |
5