SWIETA MONARCHIA, PROF. ANDRZEJ FLIS,
Jak będzie nazwa jakas to będę pisac polskie znaki, większość materialu była już na wykladach, spokojnie nie musicie już tego dziela czytac jeśli czasu nie macie, tyle slow, teraz przejdzmy do rzeczy a jakby ktos nie zauważył to Flisio przedstawia etapy i sposób kształtowania się monarchii, świętej rzecz jasna sorka za nieformalna forme i błędy ale jest za to wszystko
23.02.303-rozpoczely się ostatnie prześladowania przez Dioklecjana( niecala dekada)
313- Konstantyn Wielki ogłasza Edykt Mediolański- pełna swoboda religijna
381-Teodozjusz pod grozba sankcji zakazuje jakichkolwiek praktyk pogańskich- religia panujaca( chrześcijaństwo rzecz jasna)<to były ogromne zmiany
w ciagu jednego stulecia, formalizacja i wtopienie w struktury panstwa, jak dalej dowodzi i pokazuje Flis zdegenerowaly prawdziwe chrześcijaństwo.z wyrazna sympatia odnosi się do przeciwnikow Rzymu>
*Pierwsi chrześcijanie
-zbiorowość świętych odcinajaca się od panstwa
-nie uwazali się za członków organizacji formalnej
-czekali na rychly powrot Jezusa
-piotr mowil, ze pozostawil Jezus wzor wiec należy postępować jak on- imitatio dei
-stad gloryfikacja męczeństwa
- przedmiotem kazan była wiec śmierć bp.SmyrnyPolikarpa za Marka Aureliusza
-w IVw już widoczne były efekty tendencji zapoczątkowanych w II i III w- opis Euzebiusza uczty cesarza z biskupami ironicznie nazwanej „Królestwem chrystusowym”
-pensje biskupow głównych diecezji wynosily 720 solidii rocznie(jak zarząców prowincji)
-IVw to także wzrost potęgi ekonomicznej, kościół posiada ziemie niewolnikow i pobiera podatek w naturze annona
NARODZINY MONASTYCYZMU- PORAZKA KOSCIOLA
-przesladownia nie były takie surowe jednak a po lokalnym dramacie 64 roku- Neron w akcji- chrzesciajn czekalo 200 lat spokoju, przerywanych sporadyczni( Smyrna 165, Lyon 177, czy represje cesarzy Septymiusz Sewera 202 i Maksymiliana ok. 240)
- pierwsze na wieksza skale prześladowania to 250 Decjusz, który nakazal skladanie ofiar bóstwom rzymskim, prześladowania mialy msce także w Kartaginie Aleksandrii, Smyrnie- zaparl się wiary bp Eukteon
-wydarzenia te opisal patriarcha Aleksandrii Dionizy w liście do bp Antiochii- Fabiusa, mimo to następuje upadek morala w Josciele II i III w.
-Tertulian(jeden z Ojców Kościoła) odchodzi do monatistów w 207r.
-przesladowania Decjusza i grzechy APOSTAZJI przyczyną schizmy Nowacjańskiej 251, gdyz Nowicjusz nie zgadzal się na odpuszczanie ich księżom, poparli go Fabius i patriarcha Galii- Marcjan
-217- papiez Kalikst pozwala księżom- cudzołożnikom sparawowac urzędy
-św.Antoni jako pierwszy w poszukiwaniu cnot odchodzi na pustynie, poczym w IVw Pachomiusz dokonuje organizacji pustelnikow stawiając najpierw mur, który ma oddzielic RES ROMANA od RES DEI- oto początek klasztorow
-tragedia było oddanie kklasztorow pod zwierzchnictwo biskupow na soborze w CHALCEDONIE w roku 461(tak jest w świętej monarchii, ale na wykladach mowil 451)
i niewolnicy mogli już wstępować tylkoza zgoda pana, res Romana przesiaknala mury klasztorne :(
SW. AUGUSTYN :OBRONA MIERNEJ WIARY
-II pol. IV w Kościół stanowi czesc struktur państwowych Rzymu
-rozbudowana administracja: Patriarcha Rzymu- Italia
bp Aleksandrii- Egipt
prymas Numibii- Afryka północna
bp Arles- Galia
na czele Antiochii- Syria i Azja Mniejsza
- od Damazego tj. 366- 384 bp Rzymu rzadaja pierwszeństwa jezykiem cesarskich edyktow, on nazywa konsekwentnie Rzym - STOLICA APOSTOLSKA
-Syrycjusz(jego nastepca) jako pierwszy wystosowal list papieski alla edykt ces. Do bp Hiszpanii- przypieczętowując ow fakt
- na poparcie wykorzystano pseudo-dokument ucznia sw.Pawła- Denisa z Iw
- Iii i rozklad personelu: 46 prezbitrów
7 diakonów
42 akolitów
52 egzorcystów, lektorów, odźwiernych
-walki o papiestwo, które jak pisał Marcellinus , dawało wszystko nawyrazniej zarysowaly się w 366r, kiedy Zamordowano zwolennikow przeciwnika Damazego -Ursyna.
DLATEGO…
Wyłaniają się odłamy:Millenaryzm- rychły koniec świata- nieważne to co ziemskie-zdecydowanie niekorzystne poglady dla hierarchow kościoła
Donatyzm- uzależniał przywództwo od charyzmy(tez zle)
Pelagianizm- pomniejszal pozycje kościoła jako szafarza łaski
Augustyn(prof.Flis nazywa go największym zasłużonym dla biurokracji chrześcijańskiej ) dal podwaliny pod krytyke i w Kartaginie 411- out Donatyzm, Efez 431- out pelagianizm i millenaryzm
Konflikt o idee: EX OPERE OPERTIO- czyli sakrament ma moc niezależnie od grzechow szafarza i EX OPERE OPERANTIS- tu zależą
Zaczęło się od Decjusza - bp Kartaginy Cyprian mówi nie w 254 winnym Apostazji a papiez Stefan- tak -----ekskomunika Cypriana( donatyści też byli anty apostazji i za operantis, na wschodzie popierali ich melecjanie od bp. Lycopolis- Melecjusza)
-Argumenty przeciw donatystom:
A) 366 bp Milewy- Optat w polemce z Parmenianem:
-sakramenty czerpia moc z Boga- stad EX OPERE OPERTIO
-kosciol jest święty boma sakramenty A nie jak donatysci bo członkowie daza do świętości
-warunkiem świętości jest łączność z powszechnym kościołem wiec jeśli się donatysci odcinaja nie SA swieci
B) Augustyna
-kosciol nie może być tylko świętych- to korpus permixtum- wspólnota mieszana (patrz predestynacja Augustyna )
Odmienne koncepcje chrześcijaństwa widac było w pytaniu:
-Donat „co ma cesarz do kościoła?”
-bp Hippony św.Augustyn”naszej ulicy broni cesarz”
-412 wygnano donatystów i w sumie Augustyn zastosował cel uswięca środki- utorował drogę świętej inkwizycji
-tryumf ex opere operatio- uniemożliwił usuwanie księży przez wiernych- odebrał calkiem kontrole
- znowu 220 afera o to cudzołóstwo - Tertulian pisze O czystości
gdzie widzi kościół jako wspólnote z duchem świętym a nie zespol biskupow Augustyn widzi odwrotnie i stwierdza ze kościół odbiciem swiata który jest korpus permixtum a wizerunkiem przyszłego królestwa bozego SA zakony:w ten sposób udało mu się: uzasadnic dewiacje i uprawomocnic równoległość religijności integralnej i rytualnej- ascezy i miernoty
-Augustyn za konieczny warunek zbawienia uwaza przynależność do Kościoła powszechnego i przynajmniej w tym zgadzal się z nim Cyprian
-III/ IVw spadek morala~wzrost władzy
-309Elwir bp mogą odpuszczac wszystko i mordercom i cudzołożnikom
Konflikt o moc kapłana
-Jan Chryzostom Złotousty w rozprawie o kapłaństwie pokazuje wys.poz kapłana szafarza łask i wyższego od aniołow bo na jego rekach kona Chrystus
-Pelagiusz: łaska boża to wolna wola dana człowiekowi to zdolność unikania grzechu, przyszłość chrześcijanina zalezy od niego;DOSKONAŁOŚĆ JEST MOŻLIWA WIĘC JEST OBOWIĄZKIEM(te slowa padly w liscie do Demetrias w zw z decyzja wstapienia do zakonu)
-Augustyn oczywiście skrytykowal i jego: człowiek jest z natury zły i to Bog daje łaske wg widzi mi się i dopiero wtedy może czynic dobro, nie wynika z miłości Boga do człowieka jak u pelagiusa i dostaja ja nieliczni- predestynacja Augustyna!!!
-św.Paweł powiedział ze Bog chce zbawienia wszystkich- to kłoci się z Augustynem ale on to tez zinterpretowal: z każdej kategorii musi być ktos zbawiony
-wzorem poprzednich pelagianizm ląduje potępiony najpierw w Kartaginie418 a potem w Efezie(od razu mowie ze profesorowi cos się daty mieszaly)
ROZWÓJ TEOLOGII SAKRAMENTÓW
-do konca IIw jeszcze wierzono w rychly koniec swiata ,CZY POWTÓNE PRZYJŚICE-PARUZJĘ, nawet ostatecznie przesuwano date w okolice 500r(ZA Konstantyna, Laktancjasz), ale potem to się cos przedłużało(millenaryzm naturalnie out tez)
-trzeba było wymyślić cos co i tak pozwoli kontrolowac kościołowi
wiernych
-była to koncepcja INDYWIDUALNEGO ZBAWIENIA, na mocy sakramentow-b. wazne bo to zmonopolizowalo kanaly ko,ubikacji z transcendentną sfera dla kościoła!
-zamiana idei kolektywnego uczestnictwa w nadziei na odrodzenie w Bogu
na indywidualne uczestnictwo w sakramentach(czy to nie przypomina misteriow?)
-odrzucenie tego co ma większośc religii: wymogow wobec osob pośredniczących w kontakcie z sacrum tu: kapłanów Ex opere operatio
that's why…
-kosciol do pierwotnych sakramentow: chrztu i eucharystii dodaje: komunie, małżeństwo, pokute , ostatnie namaszczenie i kapłaństwo.Kaplanstwo dalo monopol na dystrybucje innych sakr- wladza kleru, której wyrazem jest sakr Pokuty(nawet ekskomunika- wladza negatywna)
-za Urbana II WXIw także wladza pozytywna- odpust za pielgrzymke itp.
-dodajmy do tego koncepcje grecka separacji duszy od ciala po śmierci- III w i mamy kościół który się ta dusza zajmuje
-zhellenizowana była także koncepcja sakramentu- widzialny znak niewidzialnej łaski Bożej
-misteryjnosc grecka- widoczna w realnym uczestnictwie w naturze bóstwa przez rytual
-i tak w niepamięć poszło większość idei żydowskich , dokonano potwierdzenia łaski sakramentalnej na soborach:
w Nicei 325 uchwalenie dogmatu Chrystusa w zgodzie z idea sakramentow
Konstantynopolu 381 - jego rozwiniecie
W Chalcedonie 451 - potwierdzenie
TERAZ CZAS NA KONFLIKT: SUBORDYNACJONIZM I KONSUBSTANCJALIZM
-Piotr, Jan i Paweł dwaj ostatni mimo hellenizacji, byli konsekwentnymi monoteistami i uważali Jezusa za istote nizsza od Boga- Subordynacjonizm
-ale już pierwszy sobor w Nicei uchwalil konsubstancjalizm(czyli posługując się jezykiem Arystotelesa- z jednej substancji - patrz współistotny-równy), zhellenizowana koncepcja wedle której Zbawca musiał być Bogiem w pelnym slowa znaczeniu
-Arianie zachowali subordynacjonizm dlatego już na soborze w Nicei potepieni
KAPŁANI
-wyposazeni w sakramenty, zdolni urzeczywistnic obecność Boga zawsze i wszedzie
-jak to uzasadnili? Za pomocą zasady sukcesji apostolskiej - Jezus dal moc odpuszczania apostolom ci biskupom ci księżom itp.—Konstantynopol-Kościół powszechny wyłącznym instrumentem zbawienia
-Augustyn- ten biurokrata(za Flisem) wyróżnił 3 rodzaje pokuty:
*przed chrztem
*za przewinienia pomniejsze-posty modlitwy
*odpuszczane przez kapłanów- grzechy śmiertelne
Przekłamania
- apokryf z IIw Rufinusa z Akwilei:niby list do Klemensa 3bp Rzymu objawiającym ostatnią wolę Piotra-że daje bp Rzymu moc rozwiazywnia i zawiazywania ,obowiązującego w niebie
-kilkaset lat po śmierci Konstantyna, ze niby oddal plw Apeniński w wieczne wladanie
-Leon Wielki w Vw. Uznal ze każdy papiez dziedziczy po Piotrze urząd ale nie przymioty osobiste, nazywano się wiec skromnie:”niegodny nastepca Piotra”
-papieza rozliczano bezosobowo poprzez jego prawne decyzje, urząd dawla mu i charyzme i oboznosc
-Leon pojmuje urząd jako monarchie i nawet stosuje termin principatus,określający ustroj Rzymu ,pragna takiej samej władzy prawodawczej wobec wiernych jak swiecka
Odkad chrześcijaństwo zostalo uznane na stale weszlo w struktury panstwa dlatego Konstantyn nadal miastu wyróżniony status religijny, dal bp Rzymu palac na luteranie,wyznawcom- bazylike św. Piotra z domniemanymi szczątkami apostoła, to stało się atutem papiestwa w walce o prymat.