1. Zalecenia dot. pracy biurowej związane z pozycją ciała pracownika.
-trzymać głowę prosto
-opierać się plecami o oparcie krzesła
-stopy opierające się swobodnie o podłoże lub podnóżek
-po każdej godzinie pracy, powinno się robić przerwę
-odległość oczu od monitora powinna wynosić min. 60 cm
-ręce powinny swobodnie leżeć na podpórkach krzesła
2. Zalecenia dot, pracy biurowej związane ze sprzętem komp. i przedmiotami znajdujacymi się na biurku.
BIURKO
-szerokość blatu powinna być wystarczająco duża by pomieścić klawiaturę, myszkę, monitor, podstawka na dokumenty
-wysokość powinna być dopasowana do naszego wzrostu i powinna posiadać możliwość regulacji wysokości biurka
-szerokość szuflady na klawiaturę i myszkę powinna być duża, tak aby nadgarstki dłoni mogły swobodnie na niej spoczywać (lub na podkładkach)
-biurko powinno zapewniać dużą przestrzeń swobody dla nóg ( NIE KŁADZIEMY NIC POD NIE)
-istotne znaczenie mają dodat. urządzenia wspomagające pracę: wysięgnik, który powinien znajdować się przy monitorze komputera na wysokości oczuuu
-wskazany jest podnóżek
MONITOR:
-ustawiamy w takim miejscu aby nie odbijało się żadne światło
KLAWIATURA:
-powinna leżeć w linii środkowej przed ciałem operatora
MYSZKA:
-cała dłoń powinna wygodnie leżeć na myszy
-powinna mieć kształt dopasowany do leżącej na niej dłoni
KRZESŁO:
-musi być stabilne
-powinno posiadać 5ramienną podstawę wyposażoną w kółka
-powinno posiadać możliwość regulacji wysokości
-możliwość ustawienia kata oparcia, aby podpierać kręgosłup w odc. lędźwiowym
-krzesło musi zapewniać max swobodę ruchów
- powinno posiadać poręcze podpórki
3. Monotonia i jej wpływ na pracujacego czł., sposoby ograniczenia.
MONOTONIA-Stan obniżonej aktywności psychicznej wywołany przez specyficzne warunki pracy; szczególna postać zmęczenia, którą można odczuwać przy wykonywaniu pracy prostej i niewyczerpującej.
WPŁYW:
obniżone zużycie tlenu;
obniżenie ciśnienia krwi;
zmęczenie i senność;
obniżenie czujności;
otępienie;
znużenie;
zniechęcenie;
apatia;
spowolnienie ruchów
Zapobieganie:
-właściwe rozłożenie przerw w pracy
- gimnastyka
-słuchanie muzyki
-wymienność operacji roboczych
4. Hypokinezja i jej wpływ na człowieka.
ogólne ograniczenie ruchliwości motorycznej człowieka, zmniejszone zaangażowanie mięśni i układu kostnego w procesie wykonywania pracy, powodujące negatywny wpływ na samopoczucie i wydolność fizyczną człowieka.
Sposoby ograniczania: stosowanie przerw, zmienianie pozycji siedzenia, wykonywanie ćwiczeń
rozciągających.
5. Omów zmęczenie mięśniowe, znaczenie zmęczenia.
Zmęczenie-przejściowe zmniejszenie zdolności do aktywności, pojawiające się w wyniku wysiłku na skutek różnych zmian natury biologicznej zachądzących w organiźmie.
Zmęczenie mięśniowe-przy intensywnej pracy mięśni ilość dostarczonego przez krew tlenu jest niewystarczająca. W wyniku przemiany glukozy powstaje wówczas kwas mlekowy, który nagromadza sie i zakwasza środowisko. Mięśnie pracują coraz wolniej i na koniec nie są zdolne do dalszej pracy, po krótkim wypoczynku, gdy nagromadzone kwaśne produkty przemiany materii zostaną usunięte i nastąpi odnowienie zapasów glikogenu mięśniowego- mięśnie znów mogą podjąć pracę.
Objawy: powstawanie tzw. przykurczy, wydłużenie czasu skurczu i rozkurczu, spada siła skurczu mięśnia.
6. Na czym polega uciążliwość pracy przy komputerze, potencjalne zagrozenia zdrowia.
Jest ona monotonna, jednostajna; długo pozostajemy w takiej samej pozycji-siedzącej.
- niedotlenienie mózgu
- wyczerpanie rezerw energetycznych, zmęczenie
- psucie się wzroku
- bóle kręgosłupa
- nadwrażliwość
- nerwowość
7. Rodzaje zmęczenia u kierowców wymienić i scharakteryzować.
- mieśniowe- zgromadzenie się produktów materii ( np. kwasu mlekowego) oraz obciążenie statyczne ( jednakowa pozycja)
- sensoryczne- obniżona reaktywność narządów zmysłów ( np. obciążenie zmysłu wzroku- oślepienie przez inne pojazdy czy słońce i słuchu)
- umysłowe- obniżenie funkcji poznawczych, będące skutkiem obciążenia uwagi oraz monotonii warunków jazd, spowodowanych koniecznością ciągłego skupienia
- emocjonalne- odpowiedź na działanie czynników stresowych ( presja czasu, konflikty z pasażerami)
8. Czynniki wywołujące stres psychiczny. Reakcje następcze i mechanizmy obronne.
Czynniki wywołujące stres psychiczny= stresory, to bodźce reakcji stresowej, mogące mieć różny charakter ( zewnętrzny i wewnętrzny) i różną moc oddziaływania na ludzi. Silne stresory to: zagrożenie, przeciążenie, zagrożenie, zakłócenie, trudna sytuacja życiowa.
a) faza mobilizacji: przygotowuje organizm do walki i ucieczki, z reguły pomaga to organizmowi w osiągnięciu celu
b) faza krytyczna: gdy siła oddziaływania lub ( i ) czas działania stresora zwiększy się, nadmiernie wydziela się adrenalina, co może skutkować zwiększeniem zapadalności na różne choroby- obniżenia odporności
c) destrukcji- organizm przejawia wzmożona agresję( może to skutkować dokonaniem przestępstwa lub zbrodni), organizm przejawia apatię i zmęczenie, aż do całkowitej utraty kontaktu z otoczeniem
Mechanizmy obronne: krzyk, płacz, wyładowanie emocji, wydzielanie potu, czerwienienie, uciekanie, walka, popełniamy przestępstwo/
9. Def. pracy z pkt. widzenia fizyki, ekonomicznego, fizjologii, różnice i podobieństwa miedzy pracą człowieka i maszyny.
fizyki- iloczyn siły i drogi
ekonomii- to wszelkie czynności człowieka zmierzające do wytworzenia czegoś
fizjologiczna- to taki stan organizmu w którym zostaje zużyta większa ilość energii niż w stanie spoczynku
Podobieństwa miedzy czł. a maszyną:
-człowiek i maszyna potrzebują energii( czł- ma pokarm, maszyna-paliwo)
-wymagają naprawy, konserwacji
-regulacja potrzeb, uczucie głodu ( pustki) i sytości ( pełne), maszyna ma czujniki czy trzeba w niej coś uzupełnić
Różnice:
-człowiek uczy się, musi mieć około 100-700 kg wagi aby wytworzyć 1 koń mechaniczny
-nie uczy się, jest zaprogramowana oraz potrzebuje 0,4-6 kg masy aby wytworzyc 1 kon mechaniczny.
10. Fizjologiczne objawy nadmiaru i niedoboru soli w organizmie.
NADMIAR: zatrzymuje wodę w organizmie, toksyny; źle wpływa na nerki; wzrost pragnienia; podwyższona temp ciała; zaburzenia orientacji; powoduje nadciśnienie
NIEDOBÓR: niskie ciśnienie krwi; odwodnienie; skurcze mieśni; brak koncentracji-otępienie
11. Wyjaśnij pojęcie: mikroklimat środowiska pracy.
Mikroklimat- jest to złożony element środowiska pracy, obejmujący zespół warunków klimatycznych występujących lub sztucznie wytwarzanych w pomieszczeniu. Składa się z temperatury, ciśnienia oraz wilgotności, które wywierają wpływ na: samopoczucie człowieka, jego sprawność fizyczną i umysłową, wydajność pracy oraz stan zdrowia. Mikroklimat decyduje o gospodarce cieplnej organizmu. Wyróżnia się klimat znośny(wytwarzane są dodatkowe mechanizmy regulujące), nieprzyjemny(stosowanie sztucznego chłodzenia lub ogrzewania) i nie do wytrzymania(ośrodki ochronne nie wystarczają). Mikroklimat opiera się na 3 czynnikach: temperatura efektywna, źródło promieniowania cieplnego oraz wielkość wysiłku fizycznego.
12.Rola temperatury w miejscu pracy, adaptacja do niskich i wysokich temperatur.
Temperatura wywiera bezpośredni wpływ na samopoczucie oraz wydajność pracy pracowników. Praca umysłowa oraz fizyczna, wymagające precyzyjnych ruchów, jest efektywniejsza gdy odbywa się w warunkach komfortu cieplnego. Zbyt niska lub wysoka temperatura wpływa na to, że pracownik nie może się skupić na pracy, jest roztargniony i myśli wyłącznie o tym, że jest mu za gorąco lub za zimno.
Adaptacja do wysokich temperatur:
wentylacja;
klimatyzacja;
przy ich braku, częste wietrzenie pomieszczenia;
izolacyjne ubrania ochronne;
częste spożywanie płynów w małych ilościach .
Adaptacja do niskich temperatur:
odzież ochronna ocieplana;
konsumpcja ciepłych posiłków;
spożywanie ciepłych napojów.
13.związek temperatury, wilgotności i ruchu powietrza
Związek miedzy temperatura, wilgotności i ruchem powietrza polega na ich
optymalizacji co ma spowodować że pracownik nie będzie się rozpraszał, będzie w
pełni skupiony na wykonywaniu powierzonej mu pracy. Żaden z czynników będzie
odwracał uwagi pracownika, pracownik będzie czuł się komfortowo. Jego praca
będzie wydajniejsza i bardziej efektowna.
14. wpływ rytmu dobowego na wydajność pracy
Każda żywa istota posiada swój wrodzony rytm. Wykonywanie tych samych czynności w tych samych porach wpływa na wydajność pracy zwiększając ją , gdy zaś zaczniemy zmieniać swój rytm dobowy to nasz organizm sie rozreguluje i nie będziemy mogli poświęcać 100% uwagi na wykonanie swoich obowiązków
15. Praca a układ ruchu ( ruchy wrodzone, dowolne, rola odruchów warunkowych.)
ruchy wrodzone-trwałe reakcje na bodźce, które przez całe życie przebiegają tak samo:
-wydzielanie śliny na widok pokarmu
-odruch ścięgna Achillesa, średnicy na światło
-odruchy obronne- bodźce termiczne, mechaniczne, ukłucie
-odruchy instynktowne: kaszel, kichanie, odruchy wymiotne
ruchy dowolne-mogą zostać zapoczątkowane przez bodziec czuciowy, emocjonalny
-przebieg kolejności ruchów może być dowolnie modyfikowany
-to samo zadanie ruchowe może zostać wykonane różnymi sposobami
-są wyuczone, mogą być wytrenowane
-przebiegają przy udziale świadomości, ograniczonym w miarę automatyzacji ruchu
-sterowane gł.przez osrodki korowe przy współudziale móżdżku i jader podstawy
rola odruchów warunkowych- są to odruchy nabyte, ich podstawą jest trening. Wykonywane są w sposób zamierzony, zaplanowany i celowy.
16.Robocze narządy czynności ruchu(rola mięśni poprzecznie prążkowanych czerwonych i białych, efekty trningu).
Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana(szkieletowa)- funkcjonowanie tych mięśni opiera się na działaniu woli człowieka.(używa ich do poruszania się)
Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana(serca)- ich praca nie podlega kontroli świadomości człowieka
Mięśnie białe- zwane szybkimi. Kurczą się szybciej i silniej, lecz szybko tracą rezerwy energetyczne i ulegają zmęczeniu(używane przy krótkotrwałych wysiłkach o dużym nasileniu)
Mięśnie czerwone- są używane podczas długotrwałych wysiłków w umiarkowanym nasileniu.
EFEKTY TRENINGU: trening siłowy rozwija tkankę mięśniową, następuje wzrost jej masy i siły.
17. Sen - znaczenia, podział na fazy, rola marzeń sennych
SEN - Sen z biologicznego punktu widzenia jest stanem spoczynkowym organizmu. Dzięki niemu organizm może wypocząć by nabrać sił do wykonywania codziennych czynności. „Zdrowy” sen gwarantuje regenerację sił witalnych oraz prawidłowe funkcjonowanie wszystkich zmysłów.
FAZY SNU
1. faza 0 - moment, w którym śpiący przestaje już czuwać, a zaczyna drzemać; na tym etapie
człowiek pozostaje częściowo świadomy, to znaczy, że nadal może odpowiadać na zadawane
pytania, ale będzie konstruował zdania bez sensu, nielogiczne i niespójne; faza 0 sprzyja
rozluźnieniu, wykorzystuje się ją w hipnozie i sugestii;
2. faza 1 - faza ta trwa zwykle od 30 sekund do 10 minut; charakteryzuje się głębokim
rozluźnieniem organizmu, które objawia się, m.in. uspokojeniem oddechu czy obniżeniem
ciśnienia krwi oraz temperatury; pełne wybudzenie podczas fazy 1 jest całkowicie możliwe i
nie sprawia większych problemów;
3. faza 2 i 3 - następuje zwolnienie pracy mózgu;
4. faza 4 - charakteryzuje ją niska aktywność mózgu (podobna do tej, jaką człowiek ma, gdy jest poddany narkozie lub znajduje się w śpiączce); faza 4 jest inaczej nazywana fazą głębokiego snu; zazwyczaj śniący zapada w nią w około 30 minut od momentu zaśnięcia; trwa zazwyczaj około 30 minut;
5. faza REM - faza snu, po każdym następnym cyklu faza REM wydłuża się, by ostatecznie osiągnąć długość około 45 minut; faza REM jest podobna do stanu czuwania, stąd też nazywa się ją także stanem snu paradoksalnego (z jednej strony obserwujemy zwiotczenie mięśni i zanik reakcji odruchowych, a z drugiej - aktywną pracę mózgu i rdzenia kręgowego, co objawia się m.in. przyspieszonym oddechem, wzrostem temperatury oraz wzrostem ciśnienia krwi); faza ta ma ogromne znaczenie w okresie rozwoju człowieka.
ROLA MARZEŃ SENNYCH - marzenia senne nie mają określonej roli, powstają przez naszą świadomość w ostatniej fazie snu, REM. Ojciec psychoanalizy Z.Freud twierdził, że są
odzwierciedleniem osobowości jednostki, probóją przekazać człowiekowi prawdę o nim samym.
18. wypoczynek i podział przerw w pracy. Dodatkowe czynniki wpływające na jakość wypoczynku
Wypoczynek- przerwy w pracy ,które sa stosowane w celu zlikwidowania zmeczenia. W czasie przerwy do normy wraca: cisnienie krwi, wentylacja pluc i tetno. Stosowanie przerw w pracy ma duży wpływ na efektywność pracy.
PODZIAŁ:
ORGANIZOWANE:
-najkrótsze 2-3min. co 1godz.(praca precyzyjna" przy taśmie");
-krótkie 3-10min. co 1-2godziny(praca lekka, średnio ciężka)
55 minut pracy, 5 minut przerwy lub 50 minut pracy, 10 minut przerwy;
-długie 20-60 min.(ciężkie prace fizyczne) 2 razy w ciągu dniówki, druga przerwa
powinna być 2 razy dłuższa.
DOWOLNE:
-przedłużanie czynności pomocniczych;
-przedłużanie czynności fizjologicznych;
-świadome przerywanie wykonywanych czynności.
Dodatkowo: komfortowy klimat, izolacja od halasu, cw gimnastyczne, gry i zabawy, pozytywny stosunek do pracy, przechadzki na świeżym powietrzu, pozycja leżąca lub półleżąca
19. Dobowy rytm aktywności a praca
Poranek- w ciągu godziny po przebudzeniu zdolność do pracy wzrasta i utrzymuje się w ciągu całego dnia z niewielkim obniżeniem aktywności we wczesnych godz. popołudniowych
Południe, ok. godz. 12-14 obserwuje się spadek aktywności (obniżenie koncentracji i wzrasta ryzyko
popełnienia błędów)
Noc, ok. godz. 2-3, obserwuje się obniżenie sprawności do pracy(człowiek ma ograniczona zdolność do pracy). Ok. godz.
24-3 „najtrudniejsze” godziny dla kierowców
20. Wpływ hałasu na pracującego człowieka.
Halas, bodziec odczuwalny jako zbędny, szkodliwy.
Halas powoduje obniżenie koncentracji, zdolności wykonywania czynności precyzyjnych. Może wywołać: bole, zawroty glowy, zaburzenie snu, łaknienia, wzroku, wechu, może prowadzic do nerwicy.