Wzajemne
Wzajemne
wpływy między
wpływy między
człowiekiem
człowiekiem
a środowiskiem
a środowiskiem
ekologia
ekologia
to dziedzina nauk przyrodniczych
to dziedzina nauk przyrodniczych
badająca wzajemne stosunki
badająca wzajemne stosunki
pomiędzy organizmami żywymi
pomiędzy organizmami żywymi
a otaczającym je światem
a otaczającym je światem
zewnętrznym.
zewnętrznym.
Człowiek – efektor i receptor
Człowiek – efektor i receptor
Receptor
Receptor
– pobiera ze środowiska
– pobiera ze środowiska
materiały potrzebne do życia, odbiera
materiały potrzebne do życia, odbiera
bodźce ze środowiska, przebywanie
bodźce ze środowiska, przebywanie
w zmienionym środowisku staje się
w zmienionym środowisku staje się
szkodliwe i wywołuje wiele schorzeń.
szkodliwe i wywołuje wiele schorzeń.
Efektor
Efektor
– wydala do środowiska
– wydala do środowiska
niepotrzebne elementy, zmienia
niepotrzebne elementy, zmienia
środowisko.
środowisko.
Człowiek może także wywoływać
Człowiek może także wywoływać
efekty niezamierzone i
efekty niezamierzone i
niekontrolowane tj.:
niekontrolowane tj.:
- smog,
- smog,
- dziura ozonowa,
- dziura ozonowa,
- globalne ocieplenie klimatu,
- globalne ocieplenie klimatu,
- wycinanie lasów,
- wycinanie lasów,
- marnowanie wody.
- marnowanie wody.
Postępowanie indywidualne wpływa na
Postępowanie indywidualne wpływa na
efekty globalne!
efekty globalne!
środowisko zewnętrzne człowieka
(powietrze, woda, gleba, żywność, uwarunkowania psychospołeczne)
Czynniki
czynniki
czynniki
biotyczne
abiotyczne
psychospołeczne
- priony
- wirusy
czynniki
czynniki
styl życia
- bakterie
chemiczne
fizyczne
- pasożyty
ŚRODOWISKOWE ODDZIAŁYWANIA NA ZDROWIE
CZŁOWIEKA
Nie każdy czynnik
Nie każdy czynnik
środowiskowy
środowiskowy
jest czynnikiem
jest czynnikiem
ekologicznym
ekologicznym
Czynnik środowiskowy
a czynnik ekologiczny
Rodzaje bodźców wpływających na organizm i ich
Rodzaje bodźców wpływających na organizm i ich
efekty
efekty
ekosensytywność
ekosensytywność
to osobnicza wrażliwość organizmu.
to osobnicza wrażliwość organizmu.
Jej wzrost przypada na 1-3 r.ż.
Jej wzrost przypada na 1-3 r.ż.
- genetycznie zdeterminowana
- genetycznie zdeterminowana
- modyfikowana doświadczeniami
- modyfikowana doświadczeniami
organizmu (odruchy warunkowe)
organizmu (odruchy warunkowe)
adaptabilność
adaptabilność
to zdolność do fizjologicznego
to zdolność do fizjologicznego
reagowania przystosowawczego
reagowania przystosowawczego
komórek, tkanek, narządów organizmu
komórek, tkanek, narządów organizmu
na zmiany warunków
na zmiany warunków
jego środowiska zewnętrznego
jego środowiska zewnętrznego
i wewnętrznego.
i wewnętrznego.
Zmniejsza się w okresie starczym.
Zmniejsza się w okresie starczym.
Efekt działania czynników
Efekt działania czynników
ekologicznych na organizm
ekologicznych na organizm
człowieka zależy od:
człowieka zależy od:
- uwarunkowania genetyczne,
- uwarunkowania genetyczne,
- rasy ludzkiej,
- rasy ludzkiej,
- aktualnego stanu zdrowia,
- aktualnego stanu zdrowia,
- stężenia czynnika szkodliwego i stanu jego
- stężenia czynnika szkodliwego i stanu jego
skupienia,
skupienia,
- stopnia urbanizacji terenu,
- stopnia urbanizacji terenu,
- szkodliwego wpływu człowieka na
- szkodliwego wpływu człowieka na
środowisko naturalne,
środowisko naturalne,
- charakter bodźca
- charakter bodźca
- czas trwania bodźca
- czas trwania bodźca
dziękujemy
dziękujemy