A TERAZ NASZA ULUBIONA CZĘŚĆ Z ROŚLIN OZDOBNYCH!!

DOBÓR DRZEW OZDOBNYCH ORAZ ICH ZASTOSOWANIE W ZIELENI MIEJSKIEJ

Drzewa są ważnym elementem dekoracyjnym, kompozycyjnym i funkcjonalnym. W polskich miastach jednak są jeszcze zbyt rzadko stosowane. Wraz ze wzrostem świadomości ekologicznej coraz częściej zwraca się uwagę, ze stanowią nisze ekologiczną.

Funkcje drzew w nasadzeniach

• Ekologiczna- izolacyjna

• Separowanie od spalin i hałasu

• Poprawa jakośći powietrza

• Ochrona przed wiatrami

• Regulacja temperatury

• Tworzenie korzystnego środowiska dla ludzi i zwierząt

• Estetyczna

• Podniesienie reprezentatywności miasta

• Podniesienie komfortu jazdy uczestnikom ruchu samochodowego oraz innych użytkowników dróg (piesi…)

• Komfort życia mieszkańców zwłaszcza w okolicach ruchliwych dróg

• Ekonomiczna

• Wzrost cen działek i budynków znajdujących się w sąsiedztwie zieleni

• Wzrost wydatków na zakupy, konsumpcję w miejscach gdzie znajduje się zieleń

• Społeczna

• Zaspokajanie estetyki i psychologicznych potrzeb człowieka

• Redukcja poziomu agresji i stresu

• Podniesienie poziomu integracji mieszkańców

• Ograniczenie obszarów zaniedbanych, o aktywności przestępczej

Czynniki ograniczające rozwój drzew miejskich

• Przesuszenie powietrza i gleby, najczęściej w pasach przyulicznych

• Silne zasolenie i zła struktura gleby

• Mala powierzchnia gleby, przez którą odbywa się istotna dla korzeni wymiana gazowa (infrastruktura drogowa)

• Zmiana chemizmu gleby, nieprawidłowy odczyn, brak organizmów symbiotycznych

• Zanieczyszczenie powietrza pyłami (toksynami, gazami, które zatykają aparaty szparkowe, ograniczają dostęp światła, częste uszkodzenia mechaniczne drzew)

Metody zapobiegające niekorzystnemu działaniu środowiska na drzewa

• Stosowanie mieszanek kamienno-glebowych pod ciągi piesze, dodatki hydrożeli i substratu

• Zastosowanie przepuszczalnej dla wody powierzchni terenu

• Zwiększenie podziemnej przestrzeni dla drzew poprzez grupowanie sieci technicznej infrastruktury podziemnej w kanałach

• Stosowanie systemów nawadniających

• Osłony przy pniach drzew

• Mikoryza

Sposoby poprawy kondycji- znaczna część drzew przyulicznych podlega procesowi starzenia co skutkuje ich zamieraniu. Zabiegi specjalne- ochrona, mikoryza, cięcie

Sadzenie drzew w pasach i za chodnikiem- korony drzew wymagają cięcia, aby nie wchodziły w kolizję z otoczeniem: elewacjami budynków, latarniami, liniami energetycznymi, trakcjami komunikacyjnymi. Problem z poszerzaniem?? Jezdni- krawężniki przebiegają w sąsiedztwie pni.

Niepożądane cechy drzew miejskich

• Wytwarzanie dużych, licznych owoców i nasion (topola, miłorząb, kasztanowiec, leszczyna turecka)

• Odrosty korzeniowe (sumak, lilak)

• Nie powinny się intensywnie rozsiewać (klon jesionolistny)

Pożądane cechy drzew miejskich:

• Długowieczność (buki, graby, dęby)

• Walory estetyczne

• Ograniczona z natury korona (formy kuliste, kolumnowe, wąsko-stożkowe)

Wskazania jakościowe materiału szkółkarskiego- jakość ma kluczowe znaczenie w realizacji projektu. Remonowane szkółki o najwyższej jakości materiału, wysoki procent przyjęcia. Doradztwo.

Parametry dla drzew

• Pierścienica (110-120 cm) 18-20 Acer platanoides `Globosum'

• Wys pnia- prostego, mocnego bez bocznych odrostów mierzona od gruntu do pierwszych pędów korony np. 180cm

• Aby zapewnić funkcjonalność i bezpieczeństwo drzewa w mieście powinny mieć ukształtowaną koronę na wys 200-220cm, rzadziej na 180 i 250cm

Formy drzew:

• Naturalna- pędy mogą występować od podstawy do wierzchołak

• Pienna- drzewko szczepione wys 225cm

Ilość szkółkowań- system korzeniowy powinien być zwarty i posiadać dużo włośników. Roślina powinna być prawidłowo uformowana, korona z przewodnikiem, wolne od szkodników i patogenów.

Transport, przygotowanie, sadzenie:

• Zwrócenie uwagi na zabezpieczenie roślin przed przesychaniem- zwłaszcza tych z gołym korzeniem (przechowane w dołowniku lub chłodni)

• Odchwaszczenie miejsca sadzenia

• Optymalne podłoże (pH 6,0-7,5)

• Odpowiednia głębokość sadzenia o 10 cm głebiej niż rosły w szkółce

• Rozcięcie siatki jutowej lub drucianej

• Opalikowanie dla zapewnienia stabilizacji, a młode korzenie nie będą podrywane (3paliki)

• Obfite podlanie

• TERMIN SADZENIA- jesienny (IX-XI) i wiosenny (IV) dla roślin produkowanych w szkółkach gruntowych, a dla roślin z kontenerów cały okres wegetacyjny (lepiej rozwinięty system korzeniowy)

Pielęgnacja roślin

• 0-3 rok nawadnianie, ściółkowanie, odchwaszczanie, nawożenie i ochrona

• 3-5 rok ściółkowanie, odchwaszczanie, cięcie, nawadnianie, ochrona

• 5-10 rok cięcie, ściółkowanie, ochrona

PROPONOWANY DOBÓR DRZEW DO SADZENIA W TRUDNYCH WARUNKACH- proponuje z notatek

Krzewy do nasadzeń miejskich- czynniki ograniczające rozwój krzewów w warunkach miejskich-jak u drzew

• Kolizje drogowe

• Najeżdżanie kołami na brzegi obsadzeni przy krawężnikach

• Zadeptywanie

• Zaśmiecanie

• Kradzież

• Wandalizm

• Psy - phi też mi argument!!

Okrywowe

• Zastępują trawnik w ekstremalnych warunkach np. skarpy, miejsca cieniste

• Obsadzanie małych powierzchni, często towarzyszących komunikacji- ronda, parkingi

• Tłumienie hałasu (OKRYWOWE??)

• Oddzielenie pasów przy ulicach

• Osłony przeciw??

• Zapobiegają „skracaniu drogi”

• Przeciwdziałanie dewastacji środowiska

Zalety stosowania krzewów

• Odporniejsze od trawników na warunki miejskie

• Dobry wzrost przy małej miąszności podłoza

• Mniejsza, łatwiejsza pielęgnacja niż trawników,

• ograniczają erozję i degradację gleb

• atrakcyjny wygląd- kwiaty, owoce, liście zmienność sezonowa

• nisza ekologiczna- dobre warunki dla rozwoju świata zwierzęcego

Wady stosowania krzewów:

• właściwy dobór gatunkow i rozstawy sadzenia

• konieczność przygotowania terenu

• pielęgnacja pierwsze 2 lata po posadzeniu

Kryteria doboru k okrywowych:

• mrozoodporność

• odpornośc na choroby i szkodniki

• min wymagania pielęgnacyjne

• szybki wzrost

• nie stwarzanie konkurencji dla sąsiadujących gatunków

• wyrównany wzrost

• tworzenie trwałej, estetycznej okrywy

• brak objawów, szybkiego, biologicznego starzenia

• wytrzymalośc na przykrycie opadającymi liśćmi

Parametry dla krzewów:

• Bryła korzeniowa- goły korzeń (wymaga większej pielęgnacji), pojemnik

• Wielkośc rośliny podawana w cm- dla płożących szerokość

• Ilość pędów min 3-5 zdrowych

• Powierzchnia pojemnika powinna być zakryta przez roślinę

• Pojemnik proporcjonalny do wielkośći rosliny

Rosliny okrywowe jako trawnik

• W przeliczeniu na 100 m2- średni koszt założenia trawnika 600-1400zł a posadzenia roślin okrywowych od 1000-4000 zl

• W kolejnych latach po posadzeniu koszty pielęgnacji trawnika przewyższają koszty pielęgnacji krzewów- trawnik: 600-1000zł, krzewy 300-700zł

WNIOSKI- ROSLINY OKRYWOWE ALTERNATYWĄ DLA TRAWNIKA:

• Mniejsze wymagania siedliskowe i pielęgnacyjne (gł prace przez 2 lata)

• Koszty założenia trawnika wyższe ale w kolejnych latach droższa pielęgnacja

Przygotowanie podłoza pod rośliny okrywowe:

• Rosliny te pozostają w jednym miejscu przez kilka lat

• Odchwaszczenie- zniszczenie chwastów trwałych jest zabiegiem koniecznym- po posadzeniu roślin będzie to trudne

• Sadzimy na taką głębokość, z jaką rosła w doniczce

• Korzenie obsypuje się ziemią i podlewa- nie można doprowadzić do przesuszenia bryły korzeniowej

• Ściółkowanie pomaga utrzymać glebę w dobrej strukturze- poprawia wilgotność, hamuje rozwój chwastów

• Zabezpieczenie roślin przed zimą przy pomocy siatek cieniujących

Gęstość sadzenia w zależności od odmiany i gatunku, po 2 latach powierzchnia gleby powinna być w pełni okryta. W zależności od tego jak szybko chcemy uzyskać efekt zadarnienia sadzimy 3-10 roślin na metr kwadratowy

Większa gęstość

• Mniejsze nakłady na pielęgnację

• Konkurencja,

• Zamieranie??

• Większy koszt nasadzeń

Mniejsza gęstość doprowadza do nie uzyskania zadarniającego efektu i większe koszty pielęgnacyjne

KRZEWY PRZEZNACZONE DO SADZENIA-z notatek

RÓŻE- dobór do warunków miejskich

Czynniki wpływające na brak ich zastosowania

• Zły wybór i przygotowanie stanowisk

• Zla pielegnacja- nawadnianie

• Nieodpowiedni dobór odmian

• Sezonowa dostępność róż- goły korzeń

• Drogie koszty materiału 6-8 zł okrywowe 1,5l pojemnik

Możliwość zastosowania:

• Pasy drogowe

• Ronda

• Wzdłuż chodników

• Skarpy

• Parki

• Centra handlowe

• Zieleń osiedlowa

Odmiany

• Odmiany hodowlane bardziej odporne

• Produkcja róż na własnym korzeniu (silnie rosnące, obficie kwitnące długo np. parkowe, okrywowe)

• Produkcja w pojemnikach (dostępność, sadzenie, efekt)

Poprawa warunków

• Systemy nawadniające

• Nowe nawozy- wolnodziałające albo płynne wraz z ochroną

• Ściółkowanie- maty szkółkarskie, kora- ograniczenie robocizny

Perspektywy rozwoju:

• Odpowiednia lokalizacja nasadzeń

• Dobór odmian

• Wymiana podłoża (zasolenie, metale ciężkie)

• Dobra jakość krzewów

Wskazania dla róż

• Na własnym korzeniu mogą być bez brył korzeniowych

• System korzeniowy wykształcony, rozgałęziony

• Liczba pędów- min 2 silne, dość zdrewniałe

• Przy piennych obwód 2 cm

PNĄCZA b długie pędy

Prymitywne- wspierają się na podpory, czasem mają kolce- róża pnąca, jeżyna bezkolcowa, forsycja pnąca

Owijające się (pędy ogonki, wąsy)- glicynia, dławisz, kokornak, aktinidia; wąsy-winorośl, ogonki-powojnik, korzonki-bluszcz, przylgi-winobluszcz

Kilka sposobów- milin, hortensja, kokornak, winobluszcz

Funkcje pnączy w zieleni miejskiej

• Zazieleniają niewykorzystyane, pionowe, puste ściany

• Ekologiczna ściana

• Funkcja izolacyjna- ograniczenie rozprzestrzeniania spalin, pyłów oraz wyciszają

Czynniki ograniczające

• Przesuszenie powietrza i gleby

• Zła struktura gleby i mała powierzchnia (wymiana gazowa)

• Silne nasłonecznienie

• Wiatry

Podpory

• Konstrukcja wspierająca czasami o charakterze ozdobnym- zwłaszcza przy wolnorosnących i zrzucających liście

• Można wykorzystać elementy już istniejące (wsporniki, balustrady, rynny)

W ciepłe dni temp pow pod okrywą pnącza o 5 stopni niższa-izolacyjne właściwości warstwy roślinnej. Obniżenie wilgotności.

1

---