„Tajemnice męskiego zwisu”
„Błądzenie wśród krawatowych węzłów”
Wyobraźmy sobie, że dostaliśmy telefon z biura firmy, w której kilka dni temu złożyliśmy swoje podanie o pracę, z prośbą o przybycie do siedziby firmy w celu podpisania umowy o pracę. No tak, teraz pewna część z nas zaczęłaby szukać krawatu, który mieliśmy ostatnio kilka lat temu na studniówce. Po czym grzecznie by podeszło do swojej siostry lub mamy i poprosiło, aby zawiązać krawat. Porażka?! Nic podobnego poradzimy sobie sami!
Zacznijmy od początku. Stajemy przed lustrem i zawieszamy krawat na szyi. Oba jego końce, szerszy i węższy, na razie luźno zwisają na klatce piersiowej- przyjmujemy, że szerszy koniec znajduje się po prawej węższego.
Węzeł będziemy zaplatali tylko szerszym(ozdobnym) końcem krawatu. Na początku są tylko dwie możliwości. Szerszy koniec można przełożyć na lewą stronę-pod lub nad węższym. Potem sprawa się komplikuje. Można wrócić szerszym końcem na prawą stronę( znowu nad lub pod luźnym końcem) lub przełożyć go pod szyją (pod albo nad tworzącym się więzłem). Z każdym ruchem liczba możliwych kombinacji wrasta lawinowo, przy czym niejeden mężczyzna zaczyna się gubić.
Na szczęście tym problemem zajęło się dwóch fizyków z Cavendish Laboratory w University of Cambridge. Zauważyli oni, iż dla matematyka wiązanie krawatu jest równoważne z przypadkowym błądzeniem po trójkątnej sieci.
Fizycy, o których mowa rozpoczęli swoją pracę od oznaczenia i ponumerowania ruchów. Ruch szerszego końca krawata w lewo oznaczyli jako L, w prawo- P, a pod szyję- C (centrum). Jeśli ruch następuje pod luźnym końcem to opatrzony jest dodatkowo znakiem minus (-), a jeśli nad to występuję z plusem (+). Zawiązanie supła można przedstawić za pomocą sekwencji L, P, C.
!!! UWAGA: Podczas wiązania krawatu należy pamiętać, że lepiej nie robić zbyt skomplikowanego węzła. Jeśli jego zawiązanie wymaga więcej niż dziewięciu ruchów, krawat może się niebezpiecznie skrócić. Zkolei minimalna liczba ruchów to trzy. Najprostszy węzeł składa się bowiem z ruchu w lewo (L), na prawo( P) i pod szyję(C). Na koniec trzeba jeszcze przeciągnąć szerszy koniec krawata pod utworzoną pętelką ( ruch ten oznaczony jest jako T i występuje tylko raz na końcu wszystkich wiązanych węzłów i dlatego uczeni nie liczyli go jako osobnego ruchu).
Między trzema a dziewięcioma ruchami istnieje wachlarz możliwych możliwości. Łatwo obliczyć, że wszystkich sposobów jest aż 85. Ogromna większość z nich jest jednak nie do przyjęcia z powodów estetycznych lub trwałości. Robiąc więc przypadkowe ruchy pod szyją łatwo jest uzyskać nieelegancki węzeł. Dlatego tak łatwo o zdenerwowanie przed lustrem.
Jak trawić na właściwe węzły? Należy przełożyć wymogi mody na język matematyki. Nie wyglądają elegancko supły, w których wiązaniu zdecydowanie przeważają na przykład ruchy w prawo nad lewymi. Takie węzły są niesymetryczne. Nie wygląda również dobrze, kiedy jest zbyt dużo ruchów pod szyję (C), bo węzeł wychodzi za gruby. nie może jednak ich być za mało, gdyż efekt może być niezadowalający. Fizycy z Cambridge ustalili, że aby krawat wyglądał elegancko liczba ruchów pod szyję powinna być większa niż jedna czwarta, ale nie przekraczać połowy wszystkich ruchów.
Nie mniej ważne jest kwestia stabilności węzła. Powinien on być mocno spleciony i dobrze trzymać kształt. Żeby tak się stało, ruchy w lewo(L), w prawo(P) i pod szyję(C) powinły być jak najlepiej ze sobą przemieszane. Wszystkie te ograniczenia przełożone na matematyczne wzory spełnia jedynie dziesięć węzłów (zob. tabelka).
Przyszedł czas na porównanie teorii z praktyką. Każdą nową teorię powinny przecież opisywać znane dziś fakty. W przypadku teorii krawata- uwzględniać znane dziś węzły. I tak też jest. Fizycy stwierdzili z zadowoleniem, że wśród dziesięciu znalezionych przez nich węzłów znajdują się wszystkie cztery, które od lat z powodzeniem stosują eleganccy mężczyźni na całym świecie, tj.:
najbardziej popularny węzeł four-in-hand, wymyślony w drugiej połowie XIX wieku w Anglii, który zawiązuje się w czterech ruchach;
węzeł zwany windsorskim, którego autorem jest ponoć książę Windsoru (król Edward VIII, który abdykował w 1936 roku);
uproszczona wersja węzła windsorskiego, zwana półwindsorskim;
stosunkowo niedawno wynaleziony węzeł Pratta, przedstawiony przez autora na łamach „The New York Times” w 1989 roku.
Oprócz węzłów już znanych rozwiązanie teorii krawata wyłoniło sześć nowych, które powinny być równe solidne i przyjemne dla oka. Jak poinformowali fizycy z Cambridge niebyły one dotąd znane, a w każdym razie nie publikowano żadnych informacji na ich temat.
Nazwa węzła: |
Sekwencja ruchów: |
|||||||||
- |
L- |
P+ |
C- |
T |
|
|
|
|
|
|
Prosty |
L+ |
P- |
L+ |
C- |
T |
|
|
|
|
|
Pratta |
L- |
C+ |
P- |
L+ |
C- |
T |
|
|
|
|
Półwindstor |
L+ |
P- |
C+ |
L- |
P+ |
C- |
T |
|
|
|
- |
L- |
P+ |
L- |
C+ |
P- |
L+ |
C- |
T |
|
|
- |
L- |
C+ |
P- |
C+ |
L- |
P+ |
C- |
T |
|
|
- |
L+ |
P- |
L+ |
C- |
P+ |
L- |
P+ |
C- |
T |
|
Windsor |
L+ |
C- |
P+ |
L- |
C+ |
P- |
L+ |
C- |
T |
|
- |
L- |
P+ |
C- |
L+ |
P- |
C+ |
L- |
P+ |
C- |
T |
- |
L- |
C+ |
P- |
C+ |
L- |
C+ |
P- |
L+ |
C- |
T |
L - Ruch szerszego końca krawata w lewo,
P - Ruch szerszego końca krawata w prawo,
C - Ruch szerszego końca krawata pod szyję,
T- Ruch szerszego końca krawata pod utworzoną pętelką,
+ (plus) - Ruch nad luźnym końcem krawata,
- (minus) - Ruch pod luźnym końcem krawata,