I Czynniki determinujące międzynarodowy podział pracy oraz wpływ gospodarki światowej na międzynarodowy podział pracy.

1. Definicja MPP

Międzynarodowy podział pracy - ma miejsce wówczas, gdy jego uczestnicy znajdują się w więcej niż w jednym kraju (lub mają charakter transnarodowy) i wykazują trwałe zainteresowanie rozwojem produkcji pod kątem potrzeb obrotu międzynarodowego. Wykształcił się on w następstwie społecznego podziału pracy, mającego początkowo charakter lokalny. Gdy rynki lokalne okazały się zbyt ciasne w stosunku do potrzeb rozwijającej się produkcji, wystąpiły tendencje do szukania nowych partnerów najpierw w granicach poszczególnych krajów, następnie zaś w skali międzynarodowej.

O międzynarodowym podziale pracy możemy mówić wtedy, gdy ma on charakter strukturalny, a więc gdy jest - z jednej strony - wynikiem różnic w strukturach gospodarczych, z drugiej zaś - służy dynamicznemu dopasowaniu tych struktur do potrzeb współpracujących krajów.

2. Definicja Społecznego Podziału Pracy
Podział pracy istniał już w społeczeństwach prehistorycznych - był to naturalny podział pracy, wynikający z płci i wieku. Wzrost ilości i różnicowanie się wytwarzanych dóbr doprowadziły do społecznego podziału pracy, który przebiegał w trzech fazach: pierwszy społeczny podział pracy polegał na rozdzieleniu się uprawy roli i pasterstwa, miał miejsce u schyłku wspólnoty pierwotnej.
Drugi społeczny podział pracy doprowadził do wyodrębnienia się we wczesnym niewolnictwie rzemiosła z rolnictwa. W wyniku trzeciego społecznego podziału pracy, u schyłku niewolnictwa, powstała grupa ludzi zajmująca się wyłącznie pośrednictwem w wymianie towarowej - kupcy. W każdej z wyodrębnionych grup dokonywały się dalsze podziały polegające na specjalizacji w wytwarzaniu płodów rolnych, produktów rzemieślniczych, usług i handlu określonymi produktami.

3. Czym się różni MPP od SPP?

4.Główny podmiot MPP?

Głównym podmiotem międzynarodowego podziału pracy jest państwo. Może uczestniczyć ono w dwóch formach:
1. Forma bezpośrednia
2. Forma pośrednia
Bezpośrednio państwo oddziaływuje za pomocą zagranicznej i międzynarodowej polityki ekonomicznej na wszystkie podmioty gospodarcze.
W sposób pośredni to samo państwo oddziaływuje przy pomocy narzędzi ekonomicznych na podmioty gospodarcze, albo zachęcając je do obrotu międzynarodowego, albo hamując. W tym miejscu ma do dyspozycji szeroki wachlarz narzędzi i instrumentów polityki handlowej

5.Formy MPP.

Do głównych form powiązań międzynarodowych stosunków ekonomicznych należą:

- handel zagraniczny,- obrót usługami,- przepływy kapitału,- transfer wiedzy technicznej oraz migracja pracy.

6. Zdefiniuj komplementarności struktur gospodarczych; jej rodzaje: wewnątrzgałęziowa i międzygałęziowa,

Rodzaje komplementarności struktur gospodarczych:

* Międzygałęziowa komplementarność struktur gospodarczych
-U jej podstaw znajdują się różnice w zasobach czynników produkcji tj. bogactw naturalnych, pracy i kapitału (najczęściej różnice warunków naturalnych)
- Ważną przyczyną komplementarności międzygałęziowej jest zróżnicowana gałęziowa struktura przemysłu.

Przykłady:
-Kraje posiadające dużo surowców mineralnych są komplementarne do krajów nie posiadających takich surowców, ale mające dobrze rozwinięty przemysł
-Państwa bogate w zasoby pracy i zezwalające na emigrację pracowników np. w okresach zbiorów płodów rolnych a inne prowadzące podobne dziedziny rolnictwa
- Kraje rozwijające usługi cierpiące na niedobory rąk do pracy a inne bogate w zasoby pracy
- W jednych krajach dobrze rozwinięty przemysł ciężki (posiadający obfite zasoby rudy żelaza, miedzi) a kraje zasobne w energię (węgiel, ropę, gaz ziemny)
- Kraje mające dobrze rozwinięty przemysł odzieżowy a producenci tkanin i przędzy lub plantatorzy roślin wykorzystywanych w przemyśle tekstylnym (bawełny, lnu, konopi)

* Wewnątrzgałęziowa komplementarność struktur gospodarczych
- U jej podstaw znajdują się różnice wydajności czynników produkcji
- Tradycyjna komplementarność w ujęciu międzygałęziowy traci na znaczeniu ponieważ postęp techniczny powoduje, że producent staje się mniej zależny od źródeł surowców
- Wewnątrzgałęziowa komplementarność polega na wzajemnym uzupełnianiu się producentów zespołów, podzespołów i część
- Zamiast rozwijania w jednym kraju wszystkich faz produkcji składających się na powstanie wyrobu gotowego, następuje ich rozdzielenie pomiędzy współpracującego kraje
- Wyrób gotowy jest wtedy tańszy i bardziej konkurencyjny
- mamy tu do czynienia z uzupełnianiem się producentów na podobnym poziome rozwoju gospodarczego i technicznego
- Taka komplementarność oznacza ściślejsze powiązania producentów iż w przypadku komplementarności międzygałęziowej. Są one bowiem ogniwami jednego procesu wytwórczego prowadzącego do powstania wyrobu finalnego.

7. Jakie są metody zwiększania międzynarodowej komplementarności struktur gospodarczych

i co oznaczają (międzynarodowa specjalizacja produkcji, kooperacja produkcji, produkcja na wielką skalę, wielkoseryjna)?

Metody zwiększania międzynarodowej komplementarności struktur gospodarczych:

• międzynarodowa specjalizacja produkcji;

• międzynarodowa kooperacja w produkcji;

• produkcja na wielką skalę;

• produkcja wielkoseryjna.

Międzynarodowa specjalizacja produkcji - oznacza ograniczenie asortymentu wytwarzanych wyrobów lub liczby realizowanych procesów technologicznych w celu zwiększenia serii produkowanych wyrobów będących przedmiotem specjalizacji oraz zwiększenia efektywności posiadanych czynników produkcji. Może mieć ona charakter decyzji jednostronnej - autonomicznej, bądź też umowną - uzgodnioną z jednym krajem albo większą ich liczbą.

Specjalizacja jednostronna (wyroby gotowe) - stanowi podstawę zwiększania

komplementarności międzygałęziowej:

• komplementarna - określone towary stają się przedmiotem obrotów międzynarodowych dlatego, że są produkowane w jednym lub kilku krajach, natomiast nie są produkowane tam, gdzie jest na nie popyt;

• substytucyjna - określone towary są przedmiotem obrotów międzynarodowych, mimo że produkuje się je w krajach będących partnerami wymiany zagranicznej i towary te konkurują ze sobą na rynku światowym.

• Międzynarodowa kooperacja w produkcji - jest to specjalizacja uzgadniana z partnerami zagranicznymi. Może mieć charakter dwustronny lub wielostronny. W obydwu przypadkach producentem wyrobów gotowych opartych na dostarczanych przez kooperantów podzespołach i częściach mogą być jeden, dwa lub wiele krajów. Stanowi podstawę rozwoju komplementarności wewnątrzgałęziowej, wiążąc kraje o zbliżonym poziomie technicznym i ekonomicznym.

• Produkcja na wielką skalę - jest następstwem dążenia do osiągnięcia optimum pod względem technicznym lub ekonomicznym. Wielka skala produkcji stwarza możliwości specjalizacji oraz kooperacji.

• Produkcja wielkoseryjna - wydłużanie serii produkcji jest następstwem dążenia do osiągania najniższych jednostkowych kosztów produkcji. Umożliwia to rozłożenie kosztów stałych, a więc ponoszonych bez względu na rozmiary produkcji, na większa liczbę wyrobów.

---