I. PRZEZNACZENIE

Lornetka pryzmatyczna 7 x 45 służy w ciągu dnia ( od świtu do zmierzchu do obserwacji pola walki, mierzenia katów w płaszczyźnie poziomej i pionowej, wyznaczania od­ległości itp.

W ciągu nocy lornetka służy do •wykrywania źródeł promie­niowania podczerwonego.

II. ZASADA DZIAŁANIA

Działanie lornetki jest analogiczne do działania każdego przyrządu teleskopowego. Na rys. l pokazano bieg promieni równoległych w lunetce prawej.

Widoczne na rys. l promienie równoległe ulegają po przejściu przez obiektyw załamania, następnie odbijają się od wew­nętrznych powierzchni pryzmatów, skupiają w płaszczyźnie ogniskowej obiektywu, która pokrywa się z płaszczyzną ogniskową okulara, po czym przechodząc przez okular opusz­czają go jako promienie równoległe. Jeżeli źródłem promieni bezpośrednich lub odbitych jest o-kreślony przedmiot, wysyła on nie tylko promienie równoleg­łe do osi optycznej, lecz również promienie skierowane do niej skośnie. Wówczas w płaszczyźnie ogniskowej obiektywu i oku­lara otrzymujemy nie jeden punkt, lecz zbiór punktów tworzą­cych obraz przedmiotu.

Utworzony przez obiektyw obraz powiększony zostaje za po­mocą okulara Ok. W płaszczyźnie ogniskowej okulara umiesz­czona jest płytka ogniskowa służąca do pomiaru kątów, od­ległości itp. Obraz płytki ogniskowej pokazany jest na rys. 2.

DANE TECHNICZNE

1. Powiększenie ............................................................. 7

2. Kąt pola widzenia przy wyłączonym ekranie ........ 7

3. Kąt pola widzenia przy włączonym ekranie .......... 5^o 16'

4. Średnica źrenicy wyjściowej .................................... 6,4 mm

5. Odległość " " .................................... 23 mm

6 Zdolność rozdzielcza przy wyłączonym ekranie.... 8"

7. Zasięg wykrywania źródeł podczerwieni przy różnych ką­tach podany jest w tabeli na str. 5.

Lornetka pryzmatyczna 7x45 wykrywa źródła bliskiej pod­czerwieni o długości fali od 0,76 - 1,5 μm. Przy normalnych warunkach atmosferycznych zasięg wykry­wania zależy od światłości kierunkowej wykrywanego reflek­tora, a ponadto od kąta określającego położenie osi optycz­nej lornetki względem prostej określającej kierunek strumie­nia.

Należy pamiętać, że zasięg wykrywania znacznie zmniejsza się, jeżeli powietrze jest zamglone lub zadymione i średnio można przyjąć, że jest dla takich warunków dwukrotnie mniej­szy.

Zmniejszenie zasięgu występuje również w jasne noce i za­leżnie od natężenia światła może dochodzić do 30%.

IV. BUDOWA LORNETKI

Lornetka pryzmatyczna Lp7x45 składa się z dwóch lunetek 1 i 2 połączonych przegubem 3 zapewniającym zmia­nę bazy rozstawienia oczu w zakresie od 56 — 74 mm.

Okulary 5 zapewniające regulację dioptryjną ± 5 dptr przy­kryte są deszczochronem 6, Pasek 7 służy do noszenia lornetki, a jednocześnie przytrzymuje deszczochron. Korpusy, pokrywy i obiektywy pokryte są osłonami gumowymi 4, które zabezpieczają lornetkę przed uderzeniami i wstrząsami. Obiek­tywy posiadają przykrywki 8, wciskane w osłonę gumową obiektywu i chroniące obiektyw przed wpływami atmosferycz­nymi i dostaniem się do optyki obiektywu kurzu, piasku itp. Na lewej lunetce znajduje się pokrętło 3 służące do wprowadzenia ekranu z położenia pod filtrem 2 w gniaz­do okulara l . Okulary posiadają gumowe osłony na oczy 4, które umożliwiają obserwację przez lornetkę gołymi oczyma lub obserwację w okularach lub masce p.gazowej.

V. ZASADNICZE PRZEPISY EKSPLOATACJI

Użytkownik lornetki 7x45 musi pamiętać, że jest ona optycz­nym przyrządem, który wymaga ostrożnego obchodzenia się z nim, zgodnie z instrukcją eksploatacji w czasie, gdy lornetka nie jest użytkowana, powinna mieć zasłonięte obiektywy i nałożony deszczochron. Zabronione jest dotykanie optyki rękoma, a w razie jej zakurzenia lub zawilgocenia od zewnątrz, optykę należy wy­czyścić czystą ściereczką flanelową. Pomieszczenia służące do przechowywania lornetek powinny być czyste i suche, przy czym temperatura nie po­winna być niższa niż 8^oC W pomieszczeniach, gdzie przechowywane są lornetki, nie mogą się znajdować takie materiały jak: kwasy, zasady itp. - w przeciwnym bowiem razie zaistnieje niebezpieczeń­stwo szybkiej korozji. Zabronione jest zanieczyszczenie gumowych elementów lornetki, tłuszczami, gdyż grozi to szybkim zniszczeniem tych elementów.

Ekran luminescencyjny włącza się i wyłącza jedynie w przypadkach uzasadnionych.

Kolejność czynności jakie należy wykonać przygotowując lornetkę do obserwacji w dziennych warunkach bojowych

1. Zdjąć z okularów deszczochron

2. Odsłonić obiektywy.

3. Sprawdzić, czy nie są uszkodzone elementy optyczne, a następnie ściereczką flanelową wytrzeć ich zewnętrzne powierzchnie z pyłu.

4. Sprawdzić czy przełącznik ekranu jest w położeniu otwar­tym "O".

5. Zależnie od potrzeby nałożyć na okulary filtry świetlne.

6. W razie prowadzenia obserwacji bez okularów lub bez maski p.gazowej odwinąć gumowe osłony oczne okularów.

7. Nastawić bazę (odległość między środkami źrenic wyjścio­wych) i dioptryjność stosownie do bazy oczu i wzroku obserwatora.

Kolejność_czynności jakie należy_wykonać przygotowując lornetkę do obserwacji w

nocnych warunkach bojowych

Przy obserwacjach nocnych ekran powinien być włączony w pole widzenia tzn. zajmować położenie pod okularem. ( Przełącznik ekranu ustawiony w położeniu "Z") . Dalsza kolejność przygotowania lornetki do nocnych warun­ków bojowych przebiega według porządku czynności poda­nego wyżej .

Kolejność czynności jakie należy wykonać przygotowując lornetkę do warunków marszowych

Po każdym zakończeniu obserwacji należy bezwzględ­nie wykonać następujące czynności:

1. W razie, gdy obserwacja była prowadzona z odwiniętymi osłonami ocznymi okularów, wywinąć je.

2. W przypadku używania filtrów, a stwierdzenia, że przy następnych obserwacjach nie będą

potrzebne, wyjąć je i włożyć na miejsce w deszczochronie

3. Ustawić bazę okularów na 65 mm

4. Wyłączyć z pola widzenia ekran luminescencyjny

5. Nałożyć deszczochron na okulary i wcisnąć przykrywki obiektywów w osłony gumowe.

Przechowywanie, konserwacja i transport lornetki

Gotowość do eksploatacji oraz długotrwałą żywotność lornetki zapewniają: właściwa eksploatacja, przechowywanie i transport.

Silne uderzenia i wstrząsy mogą spowodować zarówno uszkodzenia układu optycznego jak i części mechanicznych. Zewnętrzne powierzchnie soczewek, obiektywów, okularów oraz filtrów absorpcyjnych i filtru nadfioletu należy przecie­rać czystą ściereczką flanelową. Nie wolno czyścić szkieł za pomocą szmat przeznaczonych do czyszczenia części mechanicznych lub elektrycznych Innych sprzętów. Usuwając ze szkieł krople wody należy użyć waty odtłuszczonej, a na­stępnie przetrzeć szkła czystą flanelą. Kategorycznie zabrania się dotykać palcami i zaoliwionymi szmatami części optycznych. Nieznaczne nawet plamki tłuste pogarszają jakość obrazu.

Zabrania się również czyszczenia zewnętrznych elementów gumowych lornetki, tłustymi szmatami, gdyż tłuszcz niszczy gumę.

Lornetki należy przechowywać ułożone w pudełkach w pomieszczeniach suchych o temperaturze od +8 — +25 C i wilgotności względnej od 35 - 65%.

Należy przeprowadzać okresowe przeglądy sprzętu. Transport lornetek powinien odbywać się tylko w pudełkach ułożonych w skrzyni transportowej.

Grubość desek, z których wykonana jest skrzynia transpor­towa powinna wynosić l0 - 15 mm, wewnętrzne ściany skrzy­ni powinny być oklejono parafinowanym papierem pakowym. Wolną przestrzeń między pudełkami i między ścianami skrzy­ni wypełnić warstwą suchych wiórów (woliny) , a poszcze­gólne warstwy pudełek oddzielić tekturą falistą. Na górnej pokrywie skrzyni należy wykonać napisy: "Góra", "Ostrożnie szkło", "Nie przewracać".

---