Krzyż celtycki, Celtowie


Krzyż celtycki (ang. Celtic Cross) - forma krzyża, od wieków znana wyznawcom religii przedchrześcijańskich, w którym czteroramienny krzyż umieszczony jest w okręgu, symbolizującym celtyckie wianki, tzw. ruta. Współcześnie (mimo swego przedchrześcijańskiego pochodzenia) krzyż celtycki jest jedną z form krzyża akceptowanego przez Kościół katolicki jako religijny symbol chrześcijan. Przede wszystkim stał się on jednak charakterystyczny dla celtyckiegochrześcijaństwa. Mimo to stosunkowo często jest również spotykany w ofercie tzw. sklepów ezoterycznych jako amulet lub talizman. W celtyckich regionach Wysp Brytyjskich wolno stojące wysokie krzyże (ang. High Cross) zaczęto stawiać co najmniej w VIII wieku. Niektóre z nich noszą na sobie runiczne inskrypcje. Te wolno stojące krzyże przetrwały w Kornwalii i Walii, na wyspie Iona i na Hebrydach oraz w Irlandii. Inne kamienne rzeźby w tym kształcie można znaleźć w Kambrii i na pograniczu Szkocji, choć część z nich stawiana była według anglosaskiej, a nie celtyckiej tradycji. Najsłynniejsze "wysokie" krzyże to Cross of Kells w hrabstwie Meath oraz krzyże w Monasterboice, w hrabstwie Louth. Krzyż umieszczony w okręgu zwany też krzyżem słonecznym od najdawniejszych czasów symbolizował słońce. Koło z dwiema przeciętymi osiami to jeden z najstarszych symboli solarnych Indoeuropejczyków, występujący zresztą nie tylko u Celtów, motyw pojawia się np. wśród Słowian wschodnich. Okręg w środku interpretowany bywa również jako mandala (w tym wypadku symbol nieskończoności, doskonałości lub cykliczności czasu). W tradycji celtyckiej poszczególne strony krzyża symbolizować miały cztery żywioły. Patrząc od góry, zgodnie z ruchem wskazówek zegara, były to kolejno: Ziemia, Powietrze, Ogień i Woda. Cztery równe części koła, wyznaczone przez ramiona krzyża, stanowiły symbol równorzędności wszystkich czterech żywiołów, które - wzajemnie przenikając się - tworzą harmonię świata. [1] W północno-zachodniej Europie czasów pogańskich stał się atrybutem nordyckiego boga Odyna, inaczej Wodana. Kształt tego symbolu przejęli chrześcijanie zamieszkujący Brytanię i Irlandię. Chrześcijańska wersja krzyża celtyckiego została trochę zmodyfikowana - ma wystające poza okrąg wszystkie ramiona i bardziej wydłużone dolne ramię stanowiące podstawę, dzięki czemu przypomina w większym stopniu klasyczny krzyż chrześcijański (łaciński).

Staroangielskim słowem oznaczającym "krzyż" jest "rood". Wywodzące się z łaciny słowo "cross" przywieźli za sobą na Wyspy nordyccy najeźdźcy (Wikingowie) będący poganami.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Niebezpieczne Amulety i talizmany Krzyż celtycki
Krzyż celtycki, Dokumenty do szkoły, przedszkola; inne, Znaki zakazane
Krzyż celtycki
Sztuka celtycka, Irlandia, Celtowie, Sztuka celtycka
mit. celtycka boginie, Celtowie
celtycki młot thora], Celtowie
mit. celtycka bogowie, Celtowie
mit. celtycka legendy arturiańskie postacie, Celtowie
Leksykon mitologii celtyckiej Bogowie
Celtyckie symbole, Religioznawstwo
PASYJNY KRZYŻ SERCA JEZUSOWEGO KOŃCA CZASÓW
legendy arturiańskie, Celtowie
Krzyż Zasługi za Dzielność, Medale i odznaczenia
rok III CELTOWIE, STAROŻYTNOŚĆ, CELTOWIE, ogólne, o Celtach, od Ilony
Deschner Karlheinz Krzyż Pański z Kościołem 4 bibliografia
KRZYŻ CZY PAL CZ 2

więcej podobnych podstron