Dopaminum hydrochloricum (Rpz)
Dopamine hydrochloride
Hypertonicum
ATC: C 01 CA
Polfa-Warszawa
Wykaz: B
inj.: (0,05 g/5 ml) 10 amp. 5 ml
Lz.
inj.: (0,2 g/5 ml) 10 amp. 5 ml
Lz.
Skład
1 ampułka 5 ml zawiera 50 mg (roztwór 1% - 1 ml = 10 mg) lub 200 mg (roztwór
4% - 1 ml = 40 mg) dopaminy.
Działanie
Syntetyczny odpowiednnik endogennej katecholaminy - dopaminy, w organizmie
syntetyzowanej głównie w o.u.n. przez dekarboksylację L-DOPA. W organizmie
występuje głównie we włókanch sympatycznych, płucach, miokardium i
nadnerczach; jest naturalnym prekursorem noradrenaliny i ważnym
neuroprzekaźnikiem w o.u.n. (głównie w układzie pozapiramidowym). Działa przez
stymulację receptorów adrenergicznych, w zależności od podanej dawki. W tzw.
dawkach niskich (1-4 µg/kg m.c./1 min) - głównie przez stymulację receptorów
b1-adrenergicznych zwiększając kurczliwość mięśnia sercowego, objętość
wyrzutową, nieznacznie zwiększając częstość skurczów, oraz przez stymulację
receptorów dopaminergicznych w naczyniach nerkowych i krezkowych - co
zwiększa przepływ przez te naczynia. Efektem jest wzrost diurezy (zwłaszczza u
chorych ze zmniejszonym przepływem nerkowym). W zakresie tzw. dawek
średnich (5-10 µg/kg m.c./1 min) działa zarówno na receptory b1 jak i
aadrenergiczne: wyraźniej zaznacza się wpływ na serce (inotropowo i
chronotropowo dodatni) i na naczynia krwionośne - zwiększa ciśnienie tętnicze
(wzrasta głównie ciśnienie skurczowe; zwiększa się amplituda ciśnienia),
poprawia się przepływ przez naczynia wieńcowe. W zakresie dawek tzw.
wysokich (powyżej 10 µg/kg m.c./1 min.) przeważa efekt działania na receptory
aadrenergiczne: silny efekt kurczący naczynia, wzrost ciśnienia tętniczego i
spadek perfuzji tkankowej (w tym możliwy spadek perfuzji wieńcowej),
przyspieszenie akcji serca. Całkowity opór obwodowy w zależności od
zastosowanej dawki: spada - w fazie rozszerzenia naczyń trzewnych i nerkowych,
wzrasta wraz ze wzrostem oporu obwodowego i poprawą rzutu serca. W
organizmie szybko rozkładana przez MAO i metylotransferazę katecholową
(COMT) do nieaktywnych metabolitów wydalanych z moczem. Po zastosowaniu w
postaci wlewu dożylnego efekt działania występuje po 1-2 minutach, ustaje szybko
po zaprzestaniu wlewu. T0,5 wynosi około 1,7 minuty.
Wskazania
Wstrząs (zwłaszcza powikłany przednerkową niewydolnością nerek): septyczny,
kardiogenny, urazowy; chorzy po zabiegach kardiochirurgicznych, niewydolność
mięśnia sercowego. W niektórych postaciach wstrząsu stosowana jednocześnie
z dobutaminą i/lub lekami rozszerzającymi naczynia krwionośne (nitrogliceryną,
nitroprusydkiem sodu).
Przeciwwskazania
Feochromocytoma, tyreotoksykoza. Ostrożnie stosuje się przy jednocześnie
występujących komorowych zaburzeniach rytmu i częstoskurczu napadowym,
przeroście gruczołu krokowego. Producent zastrzega: podawania leku nie
przedłużać ponad 48-60 h.
Działania niepożądane
Przy zastosowaniu dużych dawek mogą wystąpić zaburzenia rytmu serca,
upośledzenie przepływu obwodowego, nadmierny wzrost oporu obwodowego; u
chorych z chorobą wieńcową - bóle wieńcowe. Przypadkowe podanie poza
naczynie żylne może spowodować miejscową martwicę tkanek (zaleca się
ostrzyknięcie miejscowo 10 ml 0,9% NaCl + 5 - 10 mg fentolaminy).
Interakcje
Inhibitory MAO nasilają działanie dopaminy. Uważa się, że korzystny efekt
naczyniorozszerzający naczynia nerkowe dopaminy (poprzez receptory
dopaminergiczne) może być znoszony przez dehydrobenzperidol, metoklopramid,
cymetydynę. Roztwór dopaminy ulega inaktywacji w środowisku zasadowym - nie
łączyć z roztworami zasadowymi (o pH > 8,0). Jako rozpuszczalnika do
przygotowania wlewu można używać roztworu fizjologicznego chlorku sodu lub
5% glukozy.
Dawkowanie
W zależności od wskazań i stanu pacjenta: dorośli i dzieci wyłącznie dożylnie, we
wlewie kroplowym po rozcieńczeniu 0,9% roztworem soli fizjologicznej lub 5%
roztworem glukozy w dawce 0,5-10 µg/kg m.c./min. Stosować przy użyciu pomp
infuzyjnych lub dokładnie skalownych wlewów kroplowych. W czasie podaży leku
pacjent wymaga odpowiedniego, starannego monitorowania parametrów układu
krążenia.