Prawo gospodarcze - zespół norm prawnych, które regulują obrót gospodarczy. W ramach tych norm wyróżniamy normy, które dotyczą:

- organizacji

- czynności dokonywane przez przedsiębiorców w ramach działalności gospodarczej (umowy gospodarcze)

Przedsiębiorca - osoba fizyczna, prawna jednostka organizacyjna nie będąca osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową (zgodnie z kodeksem cywilnym art. 43¹)

Osoba fizyczna - człowiek, prawne określenie człowieka, każda osoba fizyczna może być przedsiębiorcą, która ma pełną zdolność do czynności prawnych, ograniczoną zdolność do czynności prawnych i osoby, które nie mają zdolności do czynności prawnych.

Osoba prawna - jednostka organizacyjna, której przepis ustawy przyznaje osobowość prawną np. sp z.o.o., S.A, spółdzielnie, przedsiębiorstwa państwowe, fundacje, stowarzyszenia:

- korporacyjne - osoby prawne, których podstawowym składnikiem są osoby, członkowie, jest tworzona aby realizować wspólne cele członków sp z.o.o, S.A. itd.

- zakładowe - podstawowym składnikiem jest majątek, nie mają swoich członków, są tworzone do realizacji określonego celu, przykładem mogą być fundacje.

- jednostki organizacyjnie nie będące osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną, są to jednostki organizacyjne co do których nie ma przepisu że są osobami prawnymi. Zdolność prawna jest to zdolność by być podmiotem praw i obowiązku z zakresu prawa cywilnego (np. osobowe spółki handlowe, spółki jawne, partnerskie i komandytowe).

Działalność gospodarcza - nie jest zdefiniowana w kodeksie cywilnym. Zarobkowa działalność wytwórcza, handlowa, budowlana, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i eksploatacja zasobów naturalnych wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły

Cechy:

- działalność zarobkowa - jest nastawiona na osiąganie zysków, ale nie ma znaczenia czy przynosi zyski, może ponosić straty

- sposób zorganizowany - przedsiębiorstwo zatrudnia ludzi, nabywa urządzenia, gromadzi środki finansowe, dokonał zgłoszenia do KRS, Ewidencji działalności gospodarczej, Urzędu Skarbowego, ZUS, zawarł umowę rachunku bankowego

- działalność musi mieć charakter ciągły (stały) tzn

a) stanowi stałe źródło dochodów

b) jeżeli składa się z pewnych powtarzających się czynności

c) przez dłuższy czas jest wykonywana

Działalność zawodowa - działalność polegająca na wykonywaniu wyuczonego zawodu, (wykonywanie wolnego zawodu) lekarz, adwokat, notariusz, radca prawny, świadczone usługi charakteryzują się tym, że są wykonywane osobiście, mają adresowy charakter (indywidualny), wykonywana działalność we własnym imieniu, tzn że skutki czynności podejmowane przez przedsiębiorcę powstają bezpośrednio po jego stronie, przedsiębiorca staje się podmiotem praw i obowiązków wynikających z prowadzenia działalności.

Przedsiębiorstwa sensu stricte - są tworzone w celu prowadzenia działalności gospodarczej, są prowadzone po to by je prowadzić

Not for profit - podmioty, które są tworzone dla realizacji innych celów niż działalność gospodarcza. Jej celem jest prowadzenie działalności nie zarobkowych, np. fundacje, stowarzyszenia, izby gospodarcze, dochód powinny przeznaczyć na realizacje celów statutowych, status przedsiębiorstwa mogą uzyskać.

Instytucje non profit, są to podmioty, które w ogóle nie mogą prowadzić działalności gospodarczej np. partie polityczne.

Przedsiębiorstwo:

1) w znaczeniu podmiotowym - jest to podmiot praw i obowiązków uczestniczący ….. stosunków prawnych, ustawa o przedsiębiorstwach państwowych.

2) w znaczeniu funkcjonalnym - oznacza prowadzenie działalności o charakterze zorganizowanym, profesjonalnym, stałym, na własny rachunek

3) znaczenie przedmiotowe - jest to zorganizowany zespół składników materialnych i niematerialnych służący do prowadzenia działalności gospodarczej art. 55¹ kodeksu cywilnego np. fabryka.

- oznaczenia przedsiębiorstwa.

- własność nieruchomości i ruchomości.

- prawa wynikające z najmu i dzierżawy, prawa do korzystania z ruchomości i nieruchomości

np. na podstawie leasingu.

- prawa z papierów wartościowych, wierzytelności, środki pieniężne, koncesje, licencje,

zezwolenia.

- patenty i prawa do znaków towarowych.

- majątkowe prawa autorskie.

- tajemnica przedsiębiorstwa.

- księgi i dokumenty z prowadzenia działalności gospodarczej.

Może być zbyte, przemienione na inny podmiot na podstawie umowy sprzedaży, darowizny, może być oddane innej osobie na podstawie umowy dzierżawy, może zostać odziedziczone. Problem odpowiedzialności związany z prowadzeniem działalności. W razie zbycia przedsiębiorstwa za zobowiązania związane z jego prowadzeniem powstałe po stronie zbywcy odpowiadają solidarnie zbywca i nabywca (wierzyciele mają 2 dłużników). Zbywca odpowiada w sposób nieograniczony.

Nabycie kwotowe - odpowiada do wartości nabytego przedsiębiorstwa w chwili nabycia i wg cen w chwili zaspokojenia wierzyciela.

Solidarność odpow. Polega na tym, że właściciel może żądać albo od 1 lub 2 lub łącznie, zależy to od wierzyciela.

Zakład, oddział, przedstawicielstwo.

Zakład - jednostka wewnętrzno - organizacyjna przedsiębiorcy, może być samodzielna organizacyjnie, gospodarczo, majątkowo. Realizuje pewną część gospodarczą przedsiębiorcy.

Oddział - pewna wyodrębniona samodzielna organizacyjnie część przedsiębiorcy, w oparciu o kryterium miejsca, część działalności znajdująca się poza głównym miejscem wykonywania działalności.

Przedstawicielstwo - wyodrębniona i samodzielna część działalności przedsiębiorstwa wykonywana poza miejscem prowadzenia działalności gospodarczej. Zadaniem jest reklama i promocja przedsiębiorstwa. (inne znaczenie - działalność innego podmiotu w cudzym imieniu z bezpośrednim skutkiem dla reprezentowanego np. agent)

Kartel - podstawą powstania jest umowa na podstawie której przedsiębiorstwa dokonują podziału rynku, lub ustalają wspólną politykę cenową, ustalają wielkość produkcji.

Syndykat - najostrzejsza forma kartelu, polega na tym, że przedsiębiorstwa tworzą biuro sprzedaży czy zakupu określonych towarów, to biuro przyjmuje zamówienia, a następnie rozdziela między uczestników syndykatu.

Pool - powiązanie, w którym kilku przedsiębiorców bierze na siebie ryzyko działalności przedsięwzięcia, a następnie dokonuje podziału osiągniętych zysków. (wg ustalonych zasad)

Konsorcjum - powiązanie powstające na podstawie umowy, służy na podstawie założenia ryzyka w znacznym przedsięwzięciu przedsiębiorcy ustalają zasady w zyskach z tego przedsięwzięcia, np. konsorcja bankowe przy udzielaniu dużych kredytów.

Holding - ma charakter kapitałowy, polega na tym, że 1 produkt dominujący posiada … innego podmiotu zależnego pozwalające wpływać na podejmowane decyzje

KRS - ustawa z 20 sierpnia 1997r, tekst jednolity z Dziennika Ustaw 2001 nr 17

KRS - oficjalny, urzędowy, powszechny, jednolity, jawny wykaz okoliczności przewidzianych przez prawo, dotyczących przedsiębiorców, podmiotów niekomercyjnych i dłużników niewypłacalnych, prowadzony przez sąd w systemie informatycznym.

Składa się z 3 części:

1. Rejestr przedsiębiorców, wpisowi podlegają osoby fizyczne, spółki handlowe, spółki osobowe, kapitałowe, przedsiębiorstwa państwowe, spółdzielnie, towarzystwa ubezpieczeniowe, oddziały przedsiębiorstw zagranicznych oraz podmioty niekomercyjne jeżeli prowadzą działalność gospodarczą.

2. Rejestr podmiotów niekomercyjnych, rejestr stowarzyszeń innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji i publicznych zakładów opieki zdrowotnej.

3. Rejestr dłużników niewypłacalnych - KRS prowadzony jest przez sądy: sąd rejestrowy, sąd rejonowy, gospodarczy, wydział gospodarczy, rejestrowy.

Sąd rejestrowy (funkcje):

1. Prowadzenie rejestru, sąd bada wniosek, jest on składany na specjalnym formularzu, sąd bada czy dokumenty dołączone do wniosku są zgodne pod względem formy i treści z przepisami prawa. Sąd bada czy dane wskazane we wniosku są zgodne z prawdą.

2. Wydaje postanowienia zarządza wpisami, dokonuje wpisu do rejestru, ogłasza wpisy w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

3. Prowadzi akta rejestrowe, każdy podmiot ma oddzielne akta rejestrowe, znajdują się tam dokumenty będące podstawą wpisu, składa się je, jeżeli przepis prawa tak stanowi.

4. Funkcja nadzorcza - polega, że sąd czuwa nad tym, aby przepisy przewidziane przez prawo wpisy figurowały w rejestrze. Sąd może wymuszać zgłoszenie określone w danych do rejestru grzywną, którą może pomawiać. Może wykreślić określane dane z rejestru, w odniesieniu do spółki handlowej, osobowej może orzec o jej rozwiązaniu. W odniesieniu do osoby prawnej wpis do rejestru przedsiębiorstw może ustawić kuratora, a w ostateczności na wniosek kuratora rozwiązać osobę prawną. Sąd rejestrowy sprawuje, nadzoruje nad funkcjami.

5. Funkcja uzupełniająca, sąd rozstrzyga sprawy w obrębie spółki, zastępuje niedopełnione czynności organów spółki np. sąd rejestrowy może powoływać likwidatorów, biegłych rewidentów.

Wpis - występuje w ustawie w dwóch znaczeniach:

1. Wprowadzenie do systemu informatycznego danych zawartych w postanowieniu sądu rejestrowego, jak również wykreślenie.

2. Dane zamieszczone w systemie informatycznym, dane zamieszczone w rejestrze.

Klasyfikacja wpisów:

1. Konstytutywne, wywołuje skutki prawne, powoduje powstanie, zmianę, ustanie określonego prawa lub stosunku prawnego, np. wpis spółki komandytowej, partnerskiej, sp zoo, S.A. stają się osobami prawnymi.

2. Deklaratywne - stwierdza istniejący stan prawny, nie wywołuje skutków prawnych, wpisy dokonywane na wniosek, wpisy z urzędu, obligatoryjne (obowiązek ich dokonania), fakultatywne, okoliczność może, ale nie musi być ujawniona w rejestrze.

Prawo gospodarcze

1

---