Ananda (Pathama-ananda) Sutta
(Sutta o Anandzie) lub (Pierwsza Sutta o Anandzie)
(SN 54.13)
Tak oto słyszałem:
Pewnego razu Błogosławiony przebywał nieopodal Savatthi w gaju Jeta, w klasztorze Anathapindiki. Wtedy Czcigodny Ananda przybył do Błogosławionego. Złożył Mu pokłon i usiadł. Siedząc tak zwrócił się do Błogosławionego z pytaniem: "Czy jest cecha, która rozwijana i praktykowana prowadzi do kulminacji czterech podstaw? A czy cztery podstawy, rozwijane i praktykowane, prowadzą do kulminacji siedmiu czynników? A czy siedem podstaw, rozwijane i praktykowane, prowadzą do kulminacji dwóch podstaw?"
"Tak, Anando, jest cecha, która rozwijana i praktykowana prowadzi do kulminacji czterech podstaw; i cztery podstawy gdy rozwijane i praktykowane prowadzą do kulminacji siedem czynników; i siedem czynników gdy rozwijane i praktykowane prowadzą do kulminacji dwóch podstaw. A jakie to podstawy, rozwijane i praktykowane, prowadzą do kulminacji cztery podstawy? Jakie to cztery podstawy, rozwijane i praktykowane, prowadzą do kulminacji siedmiu podstaw? Jakie to siedem podstaw, rozwijane i praktykowane, prowadzą do kulminacji dwóch podstaw?
"Świadomość oddychania, kiedy rozwijana i praktykowana, prowadzi do kulminacji czterech podstaw świadomości. Cztery podstawy świadomości, kiedy rozwijane i praktykowane, prowadzą do kulminacji siedem czynników Przebudzenia. Siedem czynników Przebudzenia, kiedy rozwijane i praktykowane, prowadzi do kulminacji czystej wiedzy i poznania.
Jak świadomość oddychania, gdy jest rozwijana i praktykowana, prowadzi do kulminacji czterech podstaw świadomości?
Tak jest w przypadku, gdy mnich udając się na odosobnienie, w cieniu drzewa lub w pustej chacie siada ze skrzyżowanymi nogami, utrzymuje ciało prosto i staje się świadomy. Świadomie robi wdech i świadomie robi wydech.
Robiąc długi wdech zauważa, że robi długi wdech; robiąc długi wydech zauważa, że robi długi wydech. Robiąc krótki wdech zauważa, że robi krótki wdech; robiąc krótki wydech zauważa, że robi krótki wydech. Robiąc wdech doświadcza całego ciała i robiąc wydech doświadcza całego ciała. Robiąc wdech uspokaja cielesne doznania i robiąc wydech uspokaja cielesne doznania.
Robiąc wdech doświadcza uniesienia i robiąc wydech doświadcza uniesienia. Robiąc wdech doświadcza błogości i robiąc wydech doświadcza błogości. Robiąc wdech doświadcza uczuć i robiąc wydech doświadcza uczuć. Robiąc wdech uspokaja uczucia i robiąc wydech uspokaja uczucia.
Robiąc wdech doświadcza umysłu i robiąc wydech doświadcza umysłu. Robiąc wdech zadowala umysł i robiąc wydech zadowala umysł. Robiąc wdech uspokaja umysł i robiąc wydech uspokaja umysł. Robiąc wdech uwalnia umysł i robiąc wydech uwalnia umysł.
Robiąc wdech jest skupiony na nietrwałości i robiąc wydech jest skupiony na nietrwałości. Robiąc wdech jest skupiony na zaniechaniu i robiąc wydech jest skupiony na zaniechaniu. Robiąc wdech jest skupiony na ustaniu i robiąc wydech jest skupiony na ustaniu. Robiąc wdech jest skupiony na odpuszczeniu i robiąc wydech jest skupiony na odpuszczeniu.
Kiedykolwiek mnich robiąc długi wdech zauważa, że robi długi wdech; robiąc długi wydech zauważa, że robi długi wydech; robiąc krótki wdech zauważa, że robi krótki wdech; robiąc krótki wydech zauważa, że robi krótki wydech; robiąc wdech doświadcza całego ciała i robiąc wydech doświadcza całego ciała; robiąc wdech uspokaja cielesne doznania i robiąc wydech uspokaja cielesne doznania; wtedy pozostaje skupiony na ciele - dbały, czujny i świadomy - wyciszając żądzę i zmartwienie w odniesieniu do świata. Mówię, mnisi, że to oddychanie jest ciałem pośród ciał, dlatego też mnich pozostaje skupiony na ciele - dbały, czujny i świadomy - wyciszając żądzę i zmartwienie w odniesieniu do świata.
Kiedykolwiek mnich robiąc wdech doświadcza uniesienia i robiąc wydech doświadcza uniesienia; robiąc wdech doświadcza błogości i robiąc wydech doświadcza błogości; robiąc wdech doświadcza uczuć i robiąc wydech doświadcza uczuć; robiąc wdech uspokaja uczucia i robiąc wydech uspokaja uczucia; wtedy pozostaje skupiony na uczuciach - dbały, czujny i świadomy - wyciszając żądzę i zmartwienie w odniesieniu do świata. Mówię, mnisi, że to uważne oddychanie jest uczuciem pośród uczuć, dlatego też mnich pozostaje skupiony na uczuciach - dbały, czujny i świadomy - wyciszając żądzę i zmartwienie w odniesieniu do świata.
Kiedykolwiek mnich robiąc wdech doświadcza umysłu i robiąc wydech doświadcza umysłu; robiąc wdech zadowala umysł i robiąc wydech zadowala umysł; robiąc wdech uspokaja umysł i robiąc wydech uspokaja umysł; robiąc wdech uwalnia umysł i robiąc wydech uwalnia umysł; wtedy pozostaje skupiony na umyśle - dbały, czujny i świadomy - wyciszając żądzę i zmartwienie w odniesieniu do świata. Nie mówię, że istnieje świadomość oddychania w kimś z pomieszaną świadomością i bez czujności, dlatego też mnich pozostaje skupiony na umyśle - dbały, czujny i świadomy - wyciszając żądzę i zmartwienie w odniesieniu do świata.
Kiedykolwiek mnich robiąc wdech jest skupiony na nietrwałości i robiąc wydech jest skupiony na nietrwałości; robiąc wdech jest skupiony na zaniechaniu i robiąc wydech jest skupiony na zaniechaniu; robiąc wdech jest skupiony na ustaniu i robiąc wydech jest skupiony na ustaniu; robiąc wdech jest skupiony na odpuszczeniu i robiąc wydech jest skupiony na odpuszczeniu; wtedy pozostaje skupiony na kategoriach umysłowych - dbały, czujny i świadomy - wyciszając żądze i zmartwienie w odniesieniu do świata. Kto widzi jasno z rozróżnieniem porzucenie żądzy i zmartwienia, ten widzi ze spokojem, dlatego też mnich pozostaje skupiony na kategoriach umysłowych - dbały, czujny i świadomy - wyciszając żądze i zmartwienie w odniesieniu do świata.
Oto jak świadomość oddychania, gdy rozwijana i praktykowana, prowadzi do kulminacji czterech podstaw świadomości.
Jak cztery podstawy świadomości, gdy są rozwijane i praktykowane, prowadzą do kulminacji siedmiu czynników przebudzenia?
Kiedykolwiek mnich pozostaje skupiony na ciele - dbały, czujny i świadomy - wyciszając żądzę i zmartwienie w odniesieniu do świata… pozostaje skupiony na uczuciach - dbały, czujny i świadomy - wyciszając żądzę i zmartwienie w odniesieniu do świata… pozostaje skupiony na umyśle - dbały, czujny i świadomy - wyciszając żądzę i zmartwienie w odniesieniu do świata… pozostaje skupiony na kategoriach umysłowych - dbały, czujny i świadomy - wyciszając żądzę i zmartwienie w odniesieniu do świata, wtedy jego świadomość jest stabilna i nie upada. Gdy jego świadomość jest stabilna i nie upada, wtedy budzi się świadomość jako czynnik przebudzenia. On rozwija ją i doprowadza do kulminacji tego rozwoju.
Pozostając świadomym w ten sposób, bada, analizuje i dochodzi do zrozumienia zjawisk. Gdy pozostaje świadomym w ten sposób, badając, analizując i dochodząc do zrozumienia zjawisk, wtedy budzi się zrozumienie jako czynnik przebudzenia. On rozwija je i doprowadza do kulminacji tego rozwoju.
W tym, kto bada, analizuje i dochodzi do zrozumienia zjawisk, budzi się niesłabnąca wytrwałość. Gdy niesłabnąca wytrwałość budzi się w tym, kto bada, analizuje i dochodzi do zrozumienia zjawisk, wtedy budzi się cierpliwość jako czynnik przebudzenia. On rozwija ją i doprowadza do kulminacji tego rozwoju.
W tym, kto jest cierpliwy, powstaje niematerialne zadowolenie. Gdy niematerialne zadowolenie powstaje w tym, kto jest cierpliwy, wtedy budzi się zadowolenie jako czynnik przebudzenia. On rozwija je i doprowadza do kulminacji tego rozwoju.
Dla tego, kto jest zadowolony, ciało i umysł stają się wyciszone. Gdy ciało i umysł zadowolonego mnicha stają się wyciszone, wtedy budzi się łagodność jako czynnik przebudzenia. On rozwija ją i doprowadza do kulminacji tego rozwoju.
Dla tego, kto jest wyciszony, umysł staje się skupiony. Gdy umysł tego, kto jest wyciszony, staje się skupiony, wtedy budzi się skupienie jako czynnik przebudzenia. On rozwija je i doprowadza do kulminacji tego rozwoju.
On widzi tak skupiony umysł ze spokojem. Gdy widzi tak skupiony umysł ze spokojem, wtedy budzi się spokój jako czynnik przebudzenia. On rozwija go i doprowadza do kulminacji tego rozwoju.
Oto jak cztery podstawy świadomości, gdy są rozwijane i praktykowane, prowadzą do kulminacji siedmiu czynników przebudzenia.
Jak siedem czynników przebudzenia, gdy jest rozwijane i praktykowane, prowadzi do kulminacji czystej wiedzy i wyzwolenia?
Tak jest w przypadku, gdy mnich rozwija świadomość jako czynnik przebudzenia w zależności od odosobnienia… zaniechania… ustania, skutkującą odpuszczeniem. Rozwija zrozumienie jako czynnik przebudzenia w zależności od odosobnienia… zaniechania… ustania, skutkujące odpuszczeniem. Rozwija cierpliwość jako czynnik przebudzenia w zależności od odosobnienia… zaniechania… ustania, skutkującą odpuszczeniem. Rozwija radość jako czynnik przebudzenia w zależności od odosobnienia… zaniechania… ustania, skutkującą odpuszczeniem. Rozwija łagodność jako czynnik przebudzenia w zależności od odosobnienia… zaniechania… ustania, skutkującą odpuszczeniem. Rozwija skupienie jako czynnik przebudzenia w zależności od odosobnienia… zaniechania… ustania, skutkujące odpuszczeniem. Rozwija spokój jako czynnik przebudzenia w zależności od odosobnienia… zaniechania… ustania, skutkujący odpuszczeniem.
Oto jak siedem czynników przebudzenia, gdy jest rozwijane i praktykowane, prowadzi do kulminacji czystej wiedzy i wyzwolenia.
Oto co rzekł Błogosławiony. Zaspokojony, Czcigodny Ananda rozkoszował się słowami Błogosławionego.