ANALIZA EKONOMICZNA

Analiza ekonomiczna - system badań i ocen efektywności działania określonej jednostki gospodarczej.

Podstawową metodą stosowaną raczej w każdej analizie jest metoda porównań, która polega na porównaniu co najmniej dwóch wielkości wyrażającej stan faktyczny i wielkości stanowiącej bazę odniesienia oraz ustaleniu różnicy.

I Metoda porównań :

1. statyczne ( parametrów osiągniętych z planowanymi )

2. dynamiczne ( wielkości osiągnięte w poprzednich okresach )

3. przestrzenne ( z inną jednostką o podobnym charakterze działalności )

W zależności od tego czy porównuje się zjawiska jednorodne czy różnorodne odchylenia określane są jako bezwzględne i względne.

1. odchylenie bezwzględne - różnica występująca w cechach tych samych zjawisk. Ustalana przez porównanie z wielkościami występującymi w planie, czasie lub przestrzeni.

ΔA_b = A₂- A₁

A₂ - badane zjawisko w okresie sprawozdawczym

A₁ - badane zjawisko w okresie bazowym

2. odchylenie względne - różnice występujące przy porównaniu cech dwóch zjawisk, z których jedno jest podstawowe, a drugie towarzyszące. Tempo rozwoju zjawiska podstawowego określa tempo rozwoju zjawiska towarzyszącego.

ΔA_w = A₂ - A₁ * B' = A₁ ( A' - B' )

A' =
B' =

A - wielkość badana

A₁ -

A₂ -

B₁ - zjawisko podstawowe w okresie bazowym

B₂ - zjawisko podstawowe w okresie sprawozdawczym

B' - dynamika zjawiska podstawowego

A' - dynamika zjawiska badanego

II Metody badania wpływu czynników na kształtowanie się badanej wielkości.

1. metoda kolejnych podstawień ( podstawień łańcuchowych ) - służy do określenia wpływu poszczególnych czynników na wielkość badanego zjawiska.

S = a * b * c

ΔS = S₂ - S₁

S₁ = a₁ * b₁ * c₁

S₂ = a₂ * b₂ * c₂

S_a = ( a₂ - a₁ ) * b₁ * c₁

S_b = a₂ ( b₂ - b₁ ) * c₁

S_c = a₂ * b₂ ( c₂ - c₁ )

S_a + S_b + S_c = ΔS

W metodzie tej istotne znaczenie ma kolejność czynników w iloczynie. Nie wpływa ona na wielkość odchylenia łącznego ale ma wpływ na wielkość odchyleń cząstkowych. Za prawidłową należy uznać kolejność wynikającą ze związku przyczynowo - skutkowego. W praktyce należy najczęściej kierować się zasadą wg której w pierwszej kolejności należy ustalić czynniki ilościowe, jakościowe i na końcu wartościowe.

Dla 2 czynników:

S_a = ( a₂ - a₁ ) *

S_b =
-

S_a + S_b = ΔS

2. metody różnic cząstkowych

S = a * b * c

S₁ = a₁ * b₁ * c₁

S₂ = a₂ * b₂ * c₂

S_a = ( a₂ - a₁ ) * b₁ * c₁

S_b = a₁ ( b₂ - b₁ ) * c₁

S_c = a₁ * b₁ ( c₂ - c₁ )

S_ab = ( a₂ - a₁ ) ( b₂ - b₁ ) * c₁

S_ac = ( a₂ - a₁ ) ( c₂ - c₁ ) * b₁

S_bc = a₁ ( b₂ - b₁ ) ( c₂ - c₁ )

S_abc = ( a₂ - a₁ ) ( b₂ - b₁ ) ( c₂ - c₁ )

Σ = ΔS

ΔS = S₂ - S₁ = S_a + S_b + S_c + S_ab + S_ac + S_bc + S_abc

jeżeli liczba czynników wynosi n to możemy policzyć:

1. n odchyleń cząstkowych wyrażających indywidualny wpływ poszczególnych czynników

2. 
   odchyleń cząstkowych wyrażających łączny wpływ dwóch czynników

3. 
   czyli taką wielkość odchyleń cząstkowych wyrażających łączny wpływ trzech czynników

3. metoda logarytmowania

1. ustalenie odchylenia łącznego badanej wielkości

2. ustalenie dynamiki badanej wielkości i poszczególnych czynników

dynamika badanej wielkości = iloczyn lub iloraz dynamiki poszczególnych czynników

3. zlogarytmowanie powyższej równości ( log 10-tny )

4. ustalenie wpływu poszczególnych czynników na odchylenie badanej wielkości

S' = a' * b'

S' =
S' =
A' =
B'=
S = a * b

4. metoda funkcyjna

S= a * b

ΔS = S₂ - S₁

A =
- 1 B =
- 1

S_a = S₁ * A ( 1 +
) S_b = S₁ * B ( 1 +
)

Dla trzech czynników

S = a * b * c

S_a = S₁ * A ( 1 +
+
)

S_b = S₁ * B ( 1 +
+
)

S_c = S₁ * C ( 1 +
+
)

W przypadku ilorazu wskaźniki zmienności dla wielkości występujących w liczniku liczymy tak jak poprzednio wskaźniki zmienności dla wielkości występujących w mianowniku obliczamy dzieląc podstawę porównania przez wielkości rzeczywiste.

S =

A =
- 1 B =
- 1

---