*Analiza ekonomiczna

_ dyscyplina naukowa

_ wyszukiwanie i mierzenie związków i zależności

_ zjawiska ekonomiczne

_ różne metody badawcze

_ Prawidłowości

_ zachowania podmiotów gospodarczych

_ reakcje na bodźce zewnętrzne.

_ ocena działalności podmiotów gospodarczych w oparciu o dane charakteryzujące stan i wyniki.

*statyczne wskaźniki ekonomiczne: Stan ekonomiczny

statyczne ujęcie

na dany dzień bilansowy,

majątek (trwały, obrotowym)

źródła pokrycia tego majątku

(kapitały własne i obce).

Dynamiczne wskaźniki: Wyniki ekonomiczne dynamiczne składniki

efekty działalności w danym okresie

wynik finansowy netto

wyniki cząstkowe,

czynnik kształtujące

*W ANALIZIE EKONOMICZNEJ WYODRĘBNIAMY

Analizę techniczno-ekonomiczną

_odcinki działalności gospodarczej przedsiębiorstwa

_efekty zastosowania czynników produkcji.

_analiza produkcji

Analizę finansową – w ujęciu pieniężnym.

_Wstępna i rozwinięta analiza bilansu, rachunku zysku i strat,

_Źródeł i kierunków przychodów i rozchodów,

_Wyniki finansowy i czynniki go kształtujące,

_Sytuacja finansowa badanego podmiotu gospodarczego.

Odbiorcami: kierownictwo firmy, inwestorzy, kontrahenci, klienci,

instytucje finansowe – banki, firmy ubezpieczeniowe, władze

skarbowe.

*metoda badanie-> sytuacja finansowa, wynik działalności

PRZEDMIOT ANALIZY:

_ analiza całościowa podmiotu

gospodarczego

_ analiza odcinkowa:

_ analiza przychodów

_ analiza kosztów

_ analiza wyniku finansowego

_ analiza majątku

_ analiza kapitału

_ analiza efektywności

_ analiza płynności

_ analiza struktury kapitału

_ analiza rozwoju

*PODMIOT ANALIZY:

_ analiza całego przedsiębiorstwa

_ analiza samodzielnych jednostek wewnętrznych

CZAS ANALIZY:

_ analiza retrospektywna – bazująca na przeszłych

informacjach

_ analiza prospektywna – dotycząca przyszłości

(planistyczno-decyzyjna)

PRZESTRZEŃ:

_ analiza wewnętrzna

_ analiza otoczenia – obrazuje wpływ otoczenia na

warunki i efekty działalności przedsiębiorstw,

pozwala na prowadzenie analiz porównawczych z

10:53:04 konkurentami branżowymi

*METODY OGÓLNE

• ogólne zasad badania

• współzależności między

zjawiskami gospodarczymi

• sposoby podejścia

• czynności analityczne

• ogólne wnioski

METODY SPECYFICZNE

• Techniki analizy

ekonomicznej

• wymierne wyrażanie

zależności między

różnymi zjawiskami

ekonomicznymi

* etapy analizy:

Pomiar i wstępna ocena

• Pomiar

• Opis

• Ocena wstępna

–Odniesienia do

wzorca

–Metoda porównań

Badanie przyczynowe

• Czynniki wpływające

na odchylenia

• Siła i kierunek wpływu

• Charakter zależności

• Rozlicznie wpływu w

sposób wymierny

Rodzaje porównywanych danych: Warunek dane jednorodne co do przedmiotu, cechy, podobieństwa lub

wartości mierzalnej.

Przedmiotem badań są:

_ zjawiska gospodarcze jednorodne (wielkości wyrażające tą sama treść

ekonomiczną), np. przychody ze sprzedaży w dwóch kolejnych okresach

_ zjawiska różnorodne, o różnej treści, lecz wzajemnie ze sobą powiązane

i od siebie zależne, np. poziom kosztów materiałów bezpośrednich na tle

wielkości produkcji.

_ Stąd też można mówić o porównaniach bezwzględnych i względnych.

*rodzaje porównań:

1) wewnętrze: dynamiczne w czasie(podstwa stała i podstawa łańcuchowa), statyczne z wzorem(z planem, norma, ze standardem),w przestrzeni( miedzy działowe, międzywydziałowe, międzyzakładowe)

2)zewnętrzne: z konkurencją, na tle branży, międzybranżowe.

Zakłócenia w porównywalności wskaźników ekonomicznych:

_metodologiczne,

_finansowe (cenowe),

_organizacyjne,

_rzeczowe (przedmiotowe).

ZNIEKSZTAŁCENIADANYCH SPRAWOZDAWCZOŚCI FINANSOWEJ

ruch cen związany z inflacją.

wykazywanie nierealnych efektów działalności, dzielonych

następnie jako "zyski prawdziwe",

wycena zasobów majątkowych według cen niezapewniających ich

odkupu

ogólne wskaźniki inflacji - stopień wzrostu cen towarów i usług

konsumpcyjnych w danym miesiącu, kwartale czy roku w

stosunku do analogicznego okresu w roku poprzednim

*wskaźnik wzrostu cen W_{I :} W toku dokonywanych korekt przeliczać można:

_ dane okresu (roku) poprzedniego, mnożąc je przez

wskaźnik inflacji okresu (roku) bieżącego,

_ dane okresu (roku) bieżącego, dzieląc je przez wskaźnik

inflacji okresu (roku) bieżącego.

*RÓŻNICA (METODA) PORÓWNAŃ;

Wielkości analogiczne

(jednorodne)

Odchylenie bezwzględne

Wielkości różnorodne, ale powiązane

Odchylenie względne

*Metoda odchyleń względnych wymaga ustalenia:

1) czy rozwój badanego zjawiska jest determinowany

rozwojem zjawiska podstawowego,

2) jakie jest tempo zmian zjawiska podstawowego,

3) jak kształtowałaby się wielkość badanego zjawiska,

gdyby przyjęła tempo zmian zjawiska podstawowego;

graniczna wielkość zjaw. towarzyszącego

4) jakie jest odchylenie między rzeczywistym stanem

badanego zjawiska a stanem skorygowanym zgodnie z

powyższym.

Analiza przyczynowa

_ pogłębionym etapem badania

_ ustalenia wpływu czynników na odchylenia z analizy porównawczej

_ czynników oddziałujących na objęty badaniem wskaźnik ekonomiczny,

_ wielkości wpływu poszczególnych czynników na odchylenia

_ szczegółowe rozpoznanie charakteru zależności,

_ zbiór czynników i uporządkowanie ich według siły i kierunku oddziaływania na

badaną zmienną ekonomiczną

_ Cel: rozliczenie odchyleń bezwzględnych w badanych zjawiskach

na czynniki wymierne, które je ukształtowały

Deterministyczne

(eliminacji, izolacji)

• badane zjawisko ekonomiczne

(wyrażone liczbowo) jako funkcja

(suma, różnica, iloraz, iloczyn,

potęga) zjawisk cząstkowych

• Jaka część przyrostu funkcji

y = f(x;) jest spowodowana

przyrostem każdego czynnika Xi

(i = 1, 2, 3 4, ..... n) oddzielnie

Stochastyczne

• uwzględniają obok czynników

głównych, również wpływ

czynników mniej istotnych

tzw. losowych.

• metody ekonometryczne.

• większy stopień wnikliwości i

dokładność uzyskiwanych

wyników

Kolejność działań przy stosowaniu metod deterministycznych

1) ustalenie odchylenia bezwzględnego między wielkości stanowią przedmiot

porównania a wielkością przyjętą za bazę odniesienia,

2) określenie badanego zjawiska jako związku funkcyjnego czynników sprawczych w

drodze logicznego rozumowania opartego na obserwacji faktycznego przebiegu

procesów gospodarczych oraz znajomości ich treści ekonomicznej,

3) pomiar czynników i sprawdzenie, czy czynniki te w pełni opisują badane zjawisko,

4) obliczenie wpływu zmian konkretnych czynników na odchylenie badanego zjawiska,

5) zestawienie odchyleń cząstkowych i ich interpretacja.

W metodach deterministycznych nie uwzględnia się czynników losowych

Wybrane metody deterministyczne: METODA KOLEJNYCH PODSTAWIEŃ

_ prosta w zastosowaniu praktycznym i

_ mało pracochłonna

_ prowadzi do niejednoznacznych wyników

_ nie jest poprawna pod względem matematycznym

_ Postać funkcji suma, różnica, iloczyn, iloraz

_ Ujęcie rozwinięte (metoda podstawień łańcuchowych)

_ lub uproszczone (metodą różnicowania).

Metoda podstawień łańcuchowych polega na kolejnym - w

trakcie dokonywanych obliczeń –

_ zastępowaniu poszczególnych elementów bazowych danymi

rzeczywistymi

_ ustalaniu odchyleń cząstkowych na podstawie tzw. iloczynów

skorygowanych.

_ Suma tych odchyleń powinna odpowiadać odchyleniu głównemu

_ Raz dokonane podstawienie obowiązuje w kolejnych

Podstawieniach

_Metoda różnicowania,

uwzględnienie w kolejnych podstawieniach,

zamiast pełnych danych objętego

badaniem czynnika, jedynie różnic między

wielkością bazową a rzeczywistą.

Kolejność podstawień:

_ czynniki ilościowe, czynniki wartościowe (ceny, koszty),

_ czynniki ilościowe, jakościowe i cenowe

_ czynniki ilościowe –

_ czynników pierwotnych (np. liczba zatrudnionych,),

_ czynników pochodnych (średni czas pracy jednego zatrudnionego)

_ Przy występowaniu dwóch czynników liczba możliwych

wariantów podstawień wynosi -2, przy trzech - 6, czterech - 24,

a przy pięciu - 120. Czyli n!

*Metoda różnic cząstkowych

_ postać funkcja iloczyn

_ wpływy indywidualne i łączne, tj.

a) odchylenia spowodowanych zmianami każdego z badanych

czynników osobno oraz

b) kombinacja tych czynników (różnice cząstkowe wyrażające

wpływy łączne)

_ ilość odchyleń cząstkowych jest zawsze większa od liczby

czynników sprawczych

_ forma rozwinięta (podstawowa ) lub uproszczona(różnicowania)

_ czynnik, którego wpływu nie badamy zawsze pozostaje na poziomie ROKU bazowego.

****wstępna analiza sprawozdań finansowych***

*materiały źródłowe wewnętrzne: EWIDENCYJNE:

•Sprawozdania finansowe;

•System księgowy firmy;

•Statystyka ekonomiczna;

•Spisy inwentarzowe;

•Dokumentacja produkcyjna,

handlowa;

•Systemy kalkulacyjne;

•Dokumentacja konstrukcyjnotechniczna;

•Dokumentacja dotyczącą

zatrudnienia;

POZAEWIDENCYJNE:

•Plany krótko- i długookresowe,

biznesplany;

•Kosztorysy, kalkulacje wstępne;

•Wynik dotychczasowych analiz;

•Protokoły i wnioski pokontrolne;

•Sprawozdania zarządu i rady

nadzorczej;

•Dane z wywiadów z pracownikami,

kontrahentami, kredytodawcami

zewnętrzne: •Roczniki statystyczne;

•Roczniki GPW;

•Publikacje fachowe;

•Regulacje prawne;

•Informacje agencji ratingowych;

•Informacje wywiadowni

Gospodarczych

*ELEMENTY SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO

1. Wprowadzenie do sprawozdania finansowego;

2. Bilans;

3. Rachunek zysków i strat;

4. Zestawienie zmian w kapitale własnym;

5. Rachunek przepływów pieniężnych;

6. Opinia biegłego rewidenta;

7. Odpis uchwały o zatwierdzeniu rocznego

sprawozdania i podziale zysku lub pokryciu straty

*Bilans

• Ocena statyczna i dynamiczna stanu przedsiębiorstwa

Rachunek

zysków i strat

• Ocena statyczna i dynamiczna wyników finansowych przedsiębiorstwa

Rachunek przepływów pieniężnych • Przepływy z

działalności:• Operacyjnej• Finansowej• Inwestycyjnej• Kierunek zagospodarowania środków

*zasoby majątkowe- aktywa trwałe- korzyści ekonomiczne, aktywa obrotowe –skutki procesów gospodarczych, aktywa razem: wartosć netto.

Źródła finansowania majątku – kapitał własny, zobowiązania i rezerwy na zobowiązania- finansowe odzwierciedlenie majątku podmiotu, skala ryzyka finansowego.

*ETAPY ANALIZY BILANSU

_WSTĘPNA ANALIZA BILANSU:

_ Analiza pozioma: badanie dynamiki sumy bilansowej oraz ważniejszych

pozycji aktywów i pasywów.

_ Analiza pionowa: badanie struktury aktywów i pasywów oraz wewnętrznej

struktury wybranych pozycji bilansu

_ Analiza pionowo – pozioma: badanie struktury kapitałowo- majątkowej

_WSKAŹNIKOWA ANALIZA BILANSU - rozwinięcie analizy wstępnej,

badanie wzajemny relacji pomiędzy poszczególnymi elementami pasywów i aktywów.

_Analiza pionowa

_ Struktura bilansu - sytuacja finansowa podmiotu.

_ Struktura aktywów - sposób zaangażowania kapitałów w

przedsiębiorstwie,

_ Struktura pasywów – źródła pochodzenia kapitałów.

_ WSKAŹNIKI

_ wyposażenia przedsiębiorstwa w środki gospodarcze,

_ wyposażenia przedsiębiorstwa w kapitały własne,

_ obciążenia obcymi źródłami finansowania.

*Analiza struktury aktywów trwałych – stopień

związania w kapitałów w poszczególnych

składnikach majątku trwałego.

_ Analiza struktury aktywów obrotowych –

płynność finansowa (szybkość zamiany na gotówkę).

_ Analiza struktury należności – bilansowa i czasowa.

*_Podstawowe funkcje majątku:

_ generowanie zysku:

_ Majątek trwały – rola pośrednia – podstawy do

prowadzenia działalności;

_ Majątek obrotowy – rola bezpośrednia – stałe

przemiany w procesie wytwórczym.

_ oraz zabezpieczenie roszczeń wierzycieli.

*MAJĄTEK TRWAŁY

_Zdeterminowany rodzajem działalności,

_Określa zdolności wytwórcze przedsiębiorstwa,

_Zaangażowany w przedsiębiorstwie > 1 roku,

_Uczestniczy w wielu cyklach produkcyjnych,

_Zużywa się stopniowo,

_Przenosi sukcesywnie część swojej wartości na

wykonywane wyroby,

Współdecyduje o cechach jakościowych wyrobów,

_ Jest mało elastyczny,

_Generuje znaczne koszty (amortyzacja),

_Obłożony dużym ryzykiem,

_Cechuje się niższą zdolnością do generowania

zysku

_Ważny jest jego stan oraz wartość techniczno-użytkowa

*MAJĄTEK OBROTOWY

Zdeterminowany rodzajem działalności,

_Wysoce związany z branżą, w jakiej działa

firma,

_Determinuje ilość i jakość produkcji,

_Zaangażowany w przedsiębiorstwie < 1 roku.

_Uczestniczy w cykliczne powtarzających się

operacjach gospodarczych,

Podlega stałym przemianom, tworząc nową

wartość przy każdym obrocie,

_Przechodzi przez fazy cyklu, generując wartość

dodaną,

_Wpływa na wartość produkcji,

_Charakteryzuje się większą płynnością,

_Obłożony mniejszym ryzykiem.

*Wysoki udział majątku trwałego w aktywach :

_ Znaczny poziom unieruchomienia majątku (struktura majątkowa

jest sztywna, mało elastyczna),

_ Majątek jest mało elastyczny,

_ Majątek jest ryzykowny,

_ Generuje wysokie koszty stałe (amortyzacja),

_ Zdolność majątku do osiągania zysku jest względnie niska,

_ Względnie wyższy udział - branże kapitałochłonne - górnictwo,

hutnictwo, energetyka, chemia, budownictwo, hotelarstwo, lotnicza.

_ Efekt stosowanej technologia wytwarzania i struktury

asortymentowa produkcji,

*Przewaga majątku obrotowego jest korzystniejsza, ponieważ:

_ Majątek obrotowy w większym zakresie wpływa na wzrost

przychodów i poprawę obrotowości majątku,

_ Przyczynia się do wzrostu zysku ze sprzedaży,

_ Poprawie ulega płynność finansowa majątku,

_ Łatwiej można dostosować strukturę majątku do wymogów rynku,

_ Majątek jest bardziej elastyczny i obciążony mniejszym ryzykiem

_ Stopień unieruchomienia majątku jest mniejszy, struktura majątkowa

jest elastyczna.

*Struktury aktywów obrotowych a płynność finansowa.

Zróżnicowane pod względem płynności

_Zasada wzrastającej płynności:

_ najmniej płynny składnik- zapasy, a za najbardziej

środki pieniężne.

_ Im w strukturze zapasów jest więcej wyrobów

gotowych i towarów, tym ta płynność jest większa.

_ produkty i półprodukty dopiero po pewnym czasie, po

ich przetworzeniu, wygenerują gotówkę.

_ Poziom i struktura majątku obrotowego podlega dużym

wahaniom w ciągu roku obrotowego,

_ Optymalna poziom wypadkowa kosztów utrzymywania majątku i

funkcjami majątku:

_ Zapasy – pozwalają na utrzymanie ciągłości i rytmiczności

produkcji (surowce i materiały) i zapewnienie ciągłości

sprzedaży (towary i wyroby gotowe);

_ koszty tworzenia zapasów (zmówienie, transport,

ubezpieczenia, straty i ubytki, wyładunek, załadunek)

_ utrzymywania zapasów (magazynowanie, konserwacja),

_ wyczerpania się zapasów (przestoje w produkcji, praca w

godzinach nadliczbowych) [Economic Order Quantity]

_ Należności –

_ zachęta finansowa dla nabywców,

_ powinny zapewnić wpływy ze sprzedaży w przyszłości,

_ ryzyko nieodzyskania środków z tytułu sprzedaży (należności

przeterminowane, opóźnienia w spłacie)

_ Środki pieniężne niezbędne do dokonywania bieżących zakupów i REGULOWANIA ZOBOWIĄZAŃ

*Strategie inwestowania w aktywa bieżące

1. ŁAGODNA

_ Wyższe poziomy składników majątku obrotowego

_ Relacja aktywów obrotowych względem sprzedaży utrzymuje się na

wysokim poziomie,

_ Stopa zwrotu jest niższa, mniejsze ryzyko , czyli większe

bezpieczeństwo

_ Sezonowy charakter produkcji - duże wahania popytu są

łagodzone przez korzystne warunki kredytowania

_ Wykorzystywanie zdolności produkcyjnych w ciągu roku na

zbliżonym poziomie

RESTRYKCYJNA

_ Minimalny poziomem aktywów obrotowych,

_ Restrykcyjna polityka kredytowa wobec odbiorców,

_ Relacja aktywów bieżących względem sprzedaży utrzymuje się na

niskim poziomie,

_ wyższe stopy zwrotu, wyższym ryzykiem i mniejszy

bezpieczeństwem,

3. UMIARKOWANA – to rozwiązanie pośrednie pomiędzy polityką

łagodną i restrykcyjną.

*Sytuacja kapitałowa

_ kto sfinansował poszczególne składniki majątku,

na jaki okres oraz na jakich warunkach

_ czym jest finansowany majątek (kapitałem

własnym, obcym),

_ skala ryzyka finansowego z tytułu

zaangażowania kapitałów obcych oraz zdolność

firmy do kontynuowania działalności

*Własność: • WŁASNE: podstawowe i pozostałe

• OBCE: kredyty, pożyczki, obligacje, weksle własne, bony,

Zobowiązania

*źródło pochodzenia : • ZEWNĘTRZNE:

• Własne: powierzone (pierwotnie wniesione przez właścicieli lub

akcjonariuszy – kapitał zakładowy);

• Obce – kredyty, pożyczki, emisja obligacji, opcje, leasing, factoring

• WEWNĘTRZNE: własne: samofinansowania (zyski zatrzymany,

zapasowy, rezerwowy)

*terminowość • DŁUGOTERMINOWE:

• Własne – kapitał zakładowy

• Obce – zobowiązania i rezerwy

• KRÓTKOTERMINOWE:

• Własne – część zysku przeznaczona na dywidendy,

• Obce – zobowiązania bieżące, krótkoterminowe pożyczki,

przypadające w danym roku spłaty zobowiązań długoterminowych.

*Struktura kapitału własnego

Kapitał podstawowy:

• Zakładowy –wartość nominalna akcji x

ilość akcji

• Udziałowy – udziały wniesione przez

Wspólników

Kapitał zakładowy:Kapitał

podstawowy

• Sprzedaż akcji powyżej wartości nominalnej

• Dopłaty wspólników, obowiązkowe odpisy z zysku w

SA (np. 8% zysku dopóki kapitał zapasowy nie

stanowi 1/3 k. zakładowego)

kapitał z aktualizacji wyceny:

Kapitałkazapasowy

• Przeszacowanie środków trwałych,

inwestycji długoterminowy.

Pozostale kapitały rezerwowe, zysk/strata z lat ubiegłych, zysk/strata netto.

*FUNKCJE KAPITAŁU WŁASNEGO :

Założycielska – podstawa do uruchomienia i finansowania działalności,

_ Finansowa- bezzwrotne źródło finansowania,

_ Gwarancyjna – pokrycie strat i gwarancja spłaty (najpierw straty obciążają kapitał

własny),

_ Wyrównawcza – z kapitału zapasowego kompensata strat, zapewnienie ciągłości

wypłaty dywidendy,

_ Pomiarowa – podstawa do ustalenia podziału dywidendy,

_ Reprezentacyjna – ich wielkość, struktura oraz udział w pasywach świadczy o

stabilności finansowej,

_ Zabezpieczająca – budowa kredytu zaufania do przedsiębiorstwa,

_ Inicjatywna kierownictwa – zapewnienie suwerenności i niezależności w

podejmowaniu decyzji.

_ Kapitał własny obrazuje

_ zakres odpowiedzialności za zobowiązania

_ jest zabezpieczeniem kapitału obcego, roszczeń wierzycieli.

_ Wysoki udział

_ silne podstawy finansowe

_ suwerenność przedsiębiorstwa

_ gwarancja spłaty zobowiązań, wypłacalności wobec wierzycieli,

_ Kapitały własne powinny stanowić 1/3 pasywów (nie jest wystarczający,

gdy generują one niski poziom gotówki operacyjnej, niska rentowność)

_ Jednak zbyt wysoki poziom kapitałów własnych - niewykorzystywanie

przez przedsiębiorstwo efektu dźwigni finansowej i spadek rentowności

kapitału.

*zobowiązania

Bilansowe: Długoterminowe, Krótkoterminowe,Rezerwy,RMO.

Czasu: Powyżej 12 m-cy

(DT,rezerwy,RMO)

Poniżej 12 m-cy

(KT,rezerwy,RMO);

Wymagalność: Terminowe

Przeterminowane

(nieregulowane w

terminie, wyższe

koszty finansowe)

koszty: Kosztowe

Spontaniczne

*_ Złota reguła finansowania (reguły bilansowej), zakładająca, że

przedsiębiorstwo nie powinno być zadłużane w większym stopniu niż 50%,

wówczas spełniona jest relacja:

kapitał własny.zob.ogółem >= 1.

_ kapitał własny powinien finansować około 50% aktywów przedsiębiorstwa,

_ zachowanie długoterminowej płynności finansowej (wypłacalności).

_ pozytywna ocena przez kapitałodawców,

_ trudna do spełnienia w praktyce.

*_ Preferencje zadłużenia:

_ Brak własnych zasobów kapitałowych,

_ Łatwość pozyskania obcych źródeł finansowania,

_ Niższy koszt kapitału,

_ Tracza podatkowa,

_ Efekt dźwigni finansowej, wzrost rentowności kapitału

Własnego

_ Czynniki wpływające na poziom zadłużenia:

_ Koszt pozyskania kapitału obcego,

_ Efektywność działania firmy, by ponieść obciążenia związane z

obsługą zadłużenia,

_ Możliwości rozwojowe (przy dużej dynamice wzrostu źródła

własne są niewystarczające),

_ Polityka finansowania (skłonność do podejmowania ryzyka, a

bezpieczeństwo prowadzenia działalności),

_ Gwarancja ciągłości działalności

*Polityka finansowania przedsiębiorstwa, strategie:

_ Agresywna, dynamiczna:

_ wysoki poziom zadłużenia,

_ bardziej ryzykowna – przy spadku popytu, nieplanowanego

spadku przychodów, mogą się pojawić problemy z terminową

spłatą zobowiązań.

_ działanie efektu dźwigni finansowej, w sprzyjających

warunkach pozwala na uzyskanie znacznych korzyści,

_ Konserwatywna, zachowawcza -

_ wysoki udział kapitału własnego,

_ duże bezpieczeństwo,

_ nieobciążona dużym ryzkiem,

_mniejsze korzyści z tytułu dźwigni,

_ Umiarkowana –

_ kompromis pomiędzy wzrostem ryzyka a dodatkowymi

zyskami,

_ wzrost zadłużenia powoduje wzrost ryzyka oczekiwanych

strumieni dochodów.

*KAPITAŁ WŁASNY: _ Brak konieczności spłaty,

_ Wypłata dywidendy nie jest

obowiązkowa,

_ Dywidenda nie pomniejsza podstawy

opodatkowania,

_ Wzrost udziału kapitału własnego

przyczynia się do zwiększenia

niezależności finansowej podmiotu,

_ Swoboda wykorzystania,

_ Wpływ na decyzje,

_ Zwrot po zaspokojeniu wierzycieli,

_ Brak gwarancji zwrotu.

48

Kapitał obcy

_ Spłata jest konieczna,

_ Wymaga spłaty odsetek,

_ Odsetki stanowią koszt uzyskania

przychodu, tarcza podatkowa,

_ Wzrost udziału pociąga za sobą

wzrost ryzyka finansowego,

_ Celowość przeznaczenia,

_ Brak wpływu na decyzje,

_ Uprzywilejowanie w kwestii zwrotu,

_ Gwarancja zwrotu

Wzajemne relacje pomiędzy poszczególnymi składnikami majątku i źródłami

ich finansowania uznaje się za poprawne, gdy jest spełniona:

_ Złota zasada finansowa

_ zakłada, że płynność składników majątkowych ujętych w aktywach

powinna odpowiadać terminowości kapitałów zawartych w

pasywach.

_ Dany kapitał nie może być dłużej związany czasowo z danymi

składnikami majątku niż wynosi czas pozostawania tego kapitału w

dyspozycji przedsiębiorstwa,

_ Długookresowy majątek ≤ długookresowy kapitał

_ Krótkoterminowy majątek ≥ krótkoterminowy kapitał

_ Złota zasada bilansowa

_ w tym ujęciu podziałowi na aktywa trwałe i obrotowe odpowiada

rozróżnienie pomiędzy kapitałem własnym i obcym,

_ Majątek trwały powinien być finansowany kapitałem własnym,

_ Majątek obrotowy może być pokrywany krótkoterminowymi kapitałami

obcymi.

_ W szerszym ujęciu oprócz majątku trwałego do majątku długoterminowego

wlicza się część majątku obrotowego o długoterminowym związaniu –

należności z tytułu dostaw i usług powyżej 12 miesięcy.

www

wycenTa część kapitału stałego, która finansuje aktywa obrotowe to kapitał

pracujący lub obrotowy netto.

_ KON można wyznaczyć, stosując podejścia majątkowe lub kapitałowe:

1) KON (met. majątkowa) = majątek obrotowy - kapitał obce kt

2) KON (met. kapitałowa) = kapitał stały - aktywa trwałe

_ W drugim podejściu KON to ta część aktywów bieżących, która nie

musi być przeznaczona na regulowanie zobowiązań

krótkoterminowych.

_ W zależności od struktury aktywów i pasywów poziom KON może

przyjmować wartość: dodatnią, ujemną lub równą zeruy

KON – kapitał obrotowy netto, czyli kapitał

finansujący tylko tę część aktywów

obrotowych, która nie została pokryta

zobowiązaniami krótkoterminowymi

Kapitał obrotowy brutto – równy aktywom

obrotowym, które finansowane są ze źródeł

krótkoterminowych i z części kapitału stałego

lub tylko źródeł krótkoterminowych.

KON>0 - dodatni kapitał pracujący - część aktywów bieżących jest

finansowana ze źródeł długoterminowych i pozostaje w ciągłej dyspozycji

w operacyjnej działalności przedsiębiorstwa,

Kapitał długoterminowy, stanowiący KON może składać się z: wyłącznie

z kapitału własnego, tylko ze zobowiązań długoterminowych lub być

sumą tych składników pasywów. Jednak z kapitałem obcym związane są

koszty finansowe, dlatego decyzja o sięganie po to źródło finansowania

powinno uwzględniać zdolność do obsługi długu.

_ KON=0 – zerowy kapitał pracujący - przedsiębiorstwo nie posiada

kapitału pracującego, co oznacza, że całe aktywa stałe są finansowane

kapitałemstałym, a obrotowe kapitałem krótkoterminowym

• KON< 0 - ujemny kapitał pracujący - również nie posiada kapitału

pracującego, ale część aktywów stałych jest finansowane ze źródeł

krótkoterminowych, ponieważ aktywa stałe przewyższają kapitały stałe.

Jest to poprawna sytuacja, jeśli część aktywów stałych wiążących na

długi okres środki przedsiębiorstwa, finansowana jest ze źródeł

elastycznych – ich zwrot może być odłożony w czasie (np. rolowane

emisje krótkoterminowych papierów wartościowych, część kredytów kt z

możliwością odroczenia spłaty).

• Poziom KON może wynikać ze specyfiki działalności. Ujemny często

występuje w firmach handlowych, które wydłużają terminy płatności za

dostarczone towary, a gotówkę za sprzedane towary inkasują od razu

Pozostałe kapitały rezerwowe, zysk/strata z lat

ubiegRozbieżności czasowe występujące pomiędzy cyklem eksploatacyjnym i

finansowym wymagają dla sfinansowania stałych potrzeb w obrocie

zaangażowania kapitału o długookresowym związaniu, czyli kapitału

pracującego (kapitału obrotowego netto), który pozwala na zmniejszenie

ryzyka wynikającego z unieruchomienia części majątku obrotowego

(zapasów, należności) lub też wynikającego ze strat związanych z tymi

środkami, np. trudności z sprzedaży wyrobów. KON jest istotny z punktu

widzenie utrzymania płynności finansowej. Rola KON polega na finansowaniu

cyklu produkcyjnego pomiędzy terminem płatności zobowiązań a

terminem spływu należności z tytułu sprzedaży. Jest to o tyle istotne, że

mogą występować trudności z synchronizacją między produkcją, sprzedażą i

tempem inkasa należności.łych, zys

*Ujęcie kosztów sprzedanych produktów RziS w wariancie:

• kalkulacyjnym – koszty układu funkcjonalno–

podmiotowego, czyli wg sposobu odnoszenia na jednostkę

wytworzonego wyrobu/usługi: koszt wytworzenia

sprzedanych produktów, koszty sprzedaży, koszty ogólnego

zarządu (działania jednostki jako całości, zarządzania

podmiotem)

• W wariancie kalkulacyjnym występują przychody netto ze

sprzedaży produktów i materiałówstarta netto

9

Wariant kalkulacyjny a porównawczy

Ujęcie kosztów sprzedanych produktów RziS w wariancie:

• kalkulacyjnym – koszty układu funkcjonalno–

podmiotowego, czyli wg sposobu odnoszenia na jednostkę

wytworzonego wyrobu/usługi: koszt wytworzenia

sprzedanych produktów, koszty sprzedaży, koszty ogólnego

zarządu (działania jednostki jako całości, zarządzania

podmiotem)

• W wariancie kalkulacyjnym występują przychody netto ze

sprzedaży produktów i materiałów,

19:34 62 19:34 63

*Wariant kalkulacyjny a porównawczy

• porównawczym - występują koszty układu rodzajowego,

czyli wg rodzaju zużytych czynników produkcji: amortyzacja,

zużycie materiałów i energii, usługi obce, podatki i opłaty,

wynagrodzenie, ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia,

pozostałe koszty rodzajowe.

• w wariancie porównawczym są również elementy zrównane z

przychodami ze sprzedaży, czyli zmiana stanu produktów

(zwiększenie –wartość dodatnia; zmniejszenie wartość ujemna) i

koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby.

Wspólny składnik kosztów dla obu warantów to wartość

sprzedanych towarów i materiałów.

WSTĘPNA ANALIZA RziS OBEJMUJE:

A. ustalenie i ocenę zmian w poziomie strumieni przychodów, kosztów

i wyników finansowych – w wielkościach absolutnych i względnych

(odchylenie bezwzględne i wskaźniki dynamiki), co pozwala na

ustalenie źródeł osiągniętego wyniku finansowego:

• Wzrost lub spadek wyniku finansowego netto zależy od zmian

wyników cząstkowych (osiągniętych na poszczególnych rodzajach

działalności),

• Na poziom tych wyników oddziałują czynniki kształtujące

poszczególne kategorie kosztów i przychodów,

• Wskaźniki dynamik umożliwiają określenie wypływu na wynik w sposób

wymierny.

• Wzrost zysku netto zostanie zaobserwowany w przypadku wyższej

dynamiki przychodów (ze sprzedaży, pozostałych przychodów,

finansowych) niż odpowiadającym im kosztom uzyskania przychodów,

W warunkach wysokiej inflacji należy dokonywać korekt, by uwzględnić

jej wpływ (porównania nie tylko w cenach bieżących, ale i stałych),

Zastosowanie cen porównywalnych pozwala na ustalenie, czy wzrost

danej kategorii, np. przychodów, zysków, jest efektem rzeczywistego

postępu, czy mamy do czynienia ze wzrostem pozornym wywołanym

wyższym poziomem cen (wzrost realny a nie nominalny)

B. Badanie struktury – ustalenie i ocena udziału poszczególnych kategorii

przychodów/kosztów/wyników finansowych w przychodach ogółem

• Wskaźniki struktury określają udział poszczególnych rodzajów:

– przychodów w przychodach ogółem – struktura rodzajowa

przychodów,

– kosztów w przychodach ogółem – poziom kosztów: pożądany spadek

poziomu wskaźników

– wyników finansowych w przychodach ogółem – rentowność

przychodów; pożądany wzrost wskaźników

• porównanie struktury i dynamik kosztów w odniesieniu do przychodów

stanowi jedne z czynników kształtujących wynik finansowy, który ulegnie

poprawie, gdy przychody będą rosły szybciej niż koszty

C. Badanie relacji występujących pomiędzy poszczególnymi kategoriami wyniku

finansowego (zysku /straty)

– Zysk z działalności operacyjnej a zysk ze sprzedaży

– Zysk brutto a zysk z działalności operacyjnej

– Zysk brutto a zysk ze sprzedaży

– Zysk netto a zysk ze sprzedaży

– Podatek dochodowy a zysk brutto

RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

• Informuje o przepływach pieniężnych – zdarzeniach, które wywołały zmiany w

stanie środków pieniężnych oraz ich ekwiwalentów

• Dostarcza informacji o sposobie pozyskania i wykorzystania środków

pieniężnych przeznaczonych na finansowanie działalności bieżącej,

przedsięwzięć inwestycyjnych i obsługi zadłużenia.

• Obowiązek sporządzania rachunku przepływów pieniężnych spoczywa na

podmiotach, k

tórych sprawozdania podlegają badaniu i ogłoszeniu

• Do takich jednostek gospodarczych zaliczamy: spółki akcyjne, banki i zakłady

ubezpieczeń, fundusze inwestycyjne, fundusze emerytalne, inne jednostki, biorąc

pod uwagę zatrudnienie średnioroczne, sumę bilansową, przychody netto ze

sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych.

• Jest istotne przy analizie płynności finansowej, ponieważ prezentuje

zmiany sytuacji finansowej wywołane przez strumienie pieniężne

• Powala na wyodrębnienie obszarów generujących najwięcej środków

pieniężnych, a także tych, które pochłaniają ich najwięcej,

• Powala na ustalenie, czy działalności jest finansowana poprzez

podwyższenie kapitałów własnych, czy zwiększenie zadłużenia

• Pokazuje przepływy pieniężne w trzech obszarach działalności:

– Operacyjnej - odnoszące się do podstawowej działalności podmiotu

ustalonej w statucie lub umowie oraz inne rodzaje działalności

niezaliczane do działalności finansowej i inwestycyjnej

Inwestycyjnej - czyli lokacyjnej - związanej z nabywaniem lub

zbywaniem składników aktywów trwałych i krótkoterminowych

aktywów finansowych oraz związanych z nimi korzyści i kosztów

– Finansowej – obejmującej operacje pozyskania lub utraty źródeł

finansowania – kapitałów własnych oraz obcych o charakterze

długo- i krótkoterminowym – oraz wszelkie koszty i korzyści

pieniężne z tym związane. Przepływy te powodują zmiany w

rozmiarów i relacji kapitału własnego do zadłużenia.

Wstępna analiza rachunku przepływów pieniężnych umożliwia, w

ramach „czytania” rachunku:

• Określenie podstawowych źródeł pozyskania środków pieniężnych

• Określenie kierunków ich rozdysponowania

• Wychwycenie nieprawidłowości w gospodarowaniu środkami

pieniężnymi w podmiocie gospodarczym

• Określenie kierunków pogłębionej analizy

Wstępna analiza RPP obejmuje badanie stanu środków pieniężnych z 3

rodzajów działalności (operacyjnej, inwestycyjnej, finansowej):

• znak „+” oznacza dodatnie przepływy, czyli wygenerowanie nadwyżki

środków lub pozyskanie środków z zewnątrz

• znak „-” przepływy ujemne, tj. niedobór środków lub strumień

wydatków w danym obszarze.

Wstępna analiza rachunku przepływów pieniężnych obejmuje także;

1. ANALIZĘ POZIOMĄ - badanie zmian poszczególnych pozycji rachunku

przepływów pieniężnych. Zróżnicowane tempo zmian tych wielkości

wyjaśnia przyczyny odchyleń w strukturze przepływów, pozwala

wnioskować i budować prognozy odnośnie tempa rozwoju firmy i źródeł

finansowania.

2. ANALIZĘ PIONOWĄ – badanie struktury wpływów i wydatków.

Obserwowane zmiany ukazują faktyczną sytuację przedsiębiorstwa. Ze

względu na to, że większość wpływów i wypływów oraz występującą

rozbieżność czasową pomiędzy ponoszeniem nakładów inwestycyjnych

a osiągniętymi efektami oraz sięganiem po kapitały obce

(zagospodarowanie przyszłych zysków) analiza ta powinna obejmować

okresy 3-5 letnie.

Główne źródło wpływów to działalność operacyjna. Przepływy pien. z dz.

operacyjnej to rezultat operacji gospodarczych generujących nadwyżkę

finansową (wynik finansowy + amortyzacja). Nadwyżka ta może ulec

zwiększeniu poprzez uwolnienie gotówki z aktywów obrotowych lub

zwiększenie zobowiązań spontanicznych lub zagospodarowana w związku ze

wzrostem aktywów obrotowych lub spłatę zobowiązań krótkoterminowych

3. WSTĘPNĄ ANALIZĘ WSKAŹNIKOWĄ – określenie relacji pomiędzy

przepływami z poszczególnych rodzajów działalności:

– Dodatnią gotówkę operacyjną porównujemy z ujemnymi przepływami z

działalności inwestycyjnej i finansowej (angażowanie środków)

– Ujemną gotówkę z dz. operacyjnej z dodatnimi przepływami z dz.

inwestycyjnej i finansowej, które mogły być źródłem pokrycia niedoborów.

Korekty zysku netto (metoda pośrednia) mogą powodować jego

zwiększenia lub zmniejszenia, co determinuje poziom łącznej

gotówki operacyjnej. Część tych środków jest angażowana w

działalność podstawową – finansowanie przyrostu zapasów,

należności czy spłatę zobowiązań. Skorygowany zysk netto i

amortyzacja może być także zasilony gotówką uwolnioną z

aktywów obrotowych (spadek zapasów, należności, rozliczeń mo)

lub środkami obcym (wzrost zobowiązań krótkoterminowych).

Zatem często występuje rozbieżność pomiędzy przepływami

pieniężnymi z dz. operacyjnej a wynikiem finansowym netto

*PRZYPADKI :

WARIANT 1: • Przedsiębiorstwo osiągnęło dodatni wynik finansowy netto

(wynik memoriałowy)

• Wygenerowało nadwyżkę środków z działalności

operacyjnej (dodatni wynik kasowy)

• Wariant najlepszy, ponieważ wynik memoriałowy i kasowy

jest dodatni

WARIANT 2: Przedsiębiorstwo osiągnęło dodatni wynik finansowy netto (wynik

memoriałowy)

• Podmiot zgłasza zapotrzebowanie na gotówkę

z działalności operacyjnej, generuje ujemne przepływy pieniężne

• Osiągnęło zysk na papierze, ale cierpi na niedobory gotówki.

Pomimo że jest rentowne, mogą wystąpić problemy z

regulowaniem zobowiązań (utrata płynności)

WARIANT 3: Przedsiębiorstwo ponosi stratę netto

• Została wypracowana nadwyżka środków

z działalności operacyjnej (dodatnie przepływy)

• Wariant lepszy w krótkim okresie niż wariant 2., ponieważ

pomimo ujemnego wyniku memoriałowego, przedsiębiorstwo

wygenerowało nadwyżkę z dz. Podstawowej. Jest

deficytowe, ale ma środki 19:34 na spłatą zobowiązań.

WARIANT 4: Przedsiębiorstwo ponosi stratę netto

• Podmiot zgłasza zapotrzebowanie na gotówkę

z działalności operacyjnej, generuje ujemne przepływy

pieniężne

• Wariant najgorszy: zarówno strata „na papierze”, jak i „w

kieszeni”

**analiza wskaźnikowa BEP***

Istota analizy wskaźnikowej

2

_ Stanowi pogłębienie i uszczegółowienie analizy sprawozdań

finansowych

_ Jest to najszerzej stosowane narzędzie analizy strukturalnej,

czasowej i przestrzennej

_ Umożliwia ocenę przeszłych, bieżących oraz przewidywanie

przyszłych wyników przedsiębiorstwa

_ Pozwala na zidentyfikowanie obszarów działalności

przedsiębiorstwa nieodpowiednio zarządzanych,

_ Umożliwia ocenę kondycji finansowej w krótkim czasie oraz

przewidywanie, czy stan finansowy podmiotu umożliwi rozwój

w długim okresie.

*wskaźniki ekonomiczne:

1. Zewnętrzne – dane do ich ustalenia (licznik lub mianownik) pochodzą z innych

materiałów źródłowych niż sprawozdania finansowe, np. cena rynkowa akcji

2. Wewnętrzne – obliczane wyłącznie na postawie danych ze sprawozdań

finansowych firmy i są ich interpretacją

2.1 Operacyjne – dotyczące operacji spółki, ale nie uwzględniają sposobu ich

sfinansowania. Odnoszą się do aktywów bilansu

2.1.1 Aktywności – opisują efekty uzyskiwane z działalności operacyjnej

2.1.2 Efektywności, czyli wydajności – charakteryzujące obrót lub efektywność

inwestycji

2.2 Finansowe – umożliwiają określenie sposobu sfinansowania aktywów spółki

2.2.1 Płynności – pozwalają na ocenę pozycji finansowej podmiotu w okresie

krótkim, głównie zdolności do spłaty zobowiązań bieżących

2.2.2 Struktury kapitału (zasilenia finansowego, struktury finansowania) –

pozwalają na ocenę długoterminowej struktury kapitału, zakresu finansowania

podmiotu kapitałem własny i obcym, zdolności do obsługi zadłużenia w okresie

długim.

Następujące grupy wskaźników umożliwiają ocenę:

5

_ Wskaźniki płynności – zdolności firmy do regulowania krótkoterminowych

zobowiązań

_ Wskaźnik struktury kapitału (zasilenia, dźwigni finansowej, lewarowania) -

stopienia sfinansowania firmy kapitałem obcym

_ Wskaźnik aktywności – efektywności wykorzystania majątku firmy

_ Wskaźniki rentowności – zyskowności sprzedaży, inwestycji będąca

wyrazem efektywności działań menedżerów

_ Wskaźniki wzrostu – zdolności firmy do zachowania jej pozycji

ekonomicznej w procesie wzrostu gospodarki danego sektora

_ Wskaźniki wyceny (rynkowe) – zdolności menedżerów do maksymalizacji

wartości rynkowej spółki i powiększania bogactwa akcjonariuszy

*

Analiza majątku

6

_ wielkości bezwzględnych – określają rozmiary majątku

przedsiębiorstwa w ujęciu kwotowym (pieniężnym)

ΔM = M1 – M0

gdzie: M1 – poziom majątku w okresie badanym; M0 – poziom

majątku w okresie bazowym

_ wskaźników struktury – określają procentowy udział danego

składnika majątku w aktywach ogółem

uMT = MT/Mog

gdzie: MT – majątek trwały, Mog – majątek ogółem

W przypadku jednego roku analiza ma charakter statyczny,

gdy obejmuje więcej okresów można zaobserwować tendencje

w kształtowaniu struktury majątku – charakter dynamicz1n9:y16

Wskaźniki relacji – obrazują stosunek pomiędzy poszczególnymi

grupami aktywów na określony moment.

_ Określa stopień elastyczności przedsiębiorstwa w dostosowywaniu

się do zmian warunków rynkowych.

_ >1 oznacza, że w strukturze majątku dominują aktyw trwałe.

Struktura majątkowa jest sztywna, mało elastyczna. Mówimy o

znacznym poziomie unieruchomienia majątku.

_ < 1 oznacza przewagę majątku obrotowego w aktywach. Struktura

majątkowa jest elastyczna, większe możliwości w przeprowadzaniu

zmian.

_ = 1 struktura jest przeciętnie sztywna, średnio elastyczna.

_ Odwrotnością to wskaźnik elastyczności majątku Em= MO/MT

Wskaźniki obrotowości

8_ Umożliwiają ocenę efektywności gospodarowania majątkiem,

wykorzystania zasobów majątkowych przedsiębiorstwa

_ Licznik: wskaźnik dynamiczny wyrażający przychód ze sprzedaży

w cenach brutt, netto lub kosztach własnych

_ Mianownik: wskaźnik statyczny wyrażający przeciętny stan

zaangażowanego majątku

_ Dla przedsiębiorstw prowadzących działalność produkcyjną

(przemysłowe, transportowe) określany mianem wskaźnika

produktywności majątku, którego odwrotnością jest wskaźnik

zaangażowania majątku.

_ Oba wskaźniki wyrażają stopień efektywności wykorzystania

zaangażowanych w działalności zasobów majątkowych lub też

całości kapitałów ulokowanych w majątku trwałym i obrotowym

wskaźnik produktywności majątku Określa efekt produkcyjny przedsiębiorstwa uzyskany z jednostki

zaangażowanego majątku ogółem (z 1 zł)

_ Jest miarą szybkości krążenia, ilości cykli obrotu majątku w

danym okresie (wielkość niemianowana)

_ Określa wartość majątku, jaki został zaangażowany dla uzyskania

jednostki przychodu ze sprzedaży (1 zł)

Przeciętny stan aktywów = (stan na początku roku + stan na koniec roku)/2

Pozytywnie będzie oceniany wyższy (niższy) poziom

wskaźnika produktywności (zaangażowania majątku) lub

obserwowana tendencja wzrostowa (malejąca) w roku

badanym:

_ świadczy to o wyższej efektywności wykorzystania

zasobów majątkowych,

_ poprawie wykorzystania majątku,

_ przyspieszeniu krążenia,

_ zmniejszeniu zaangażowania dla uzyskania jednostki

Efektu

Czynnikowa analiza: produktywność majątku trwałego – zależy

od produktywności tego majątku i jego struktury

Pmt= Pśt x (ST/MT), Pśt= S/ST

Pmt= Pstp x uSTp x uST

Pśt - wsk. produktywności środków trwałych, S – przychody ze sprzedaży netto,

ST - wartość środków trwałych, MT- wartość majątku trwałego,

uSTp –udział środków trwałych bezp. prod. w MT (STbp/MT),

uST – udział środków trwałych w majątku trwałym (ST/MT)

Relacja majątek- praca-produkcja - wynik finansowy

tzw. wzorcowy układ nierówności

12

vL < vMT < vP < vZ

Wskaźniki dynamiki dla: L – zatrudnienie, MT – majątek trwały, P –

produkcja/przychody, Z - zysk ,

1. vL < vMT jest realizowany postęp techniczny, w wyniku czego

ma miejsce zastępowanie pracy żywej uprzedmiotowioną.

Miarą postępu technicznego jest techniczne uzbrojenie pracy tup= mtL ,

określające wyposażenia zatrudnionego w majątek

2. vL < vP zachowanie tej relacji świadczy o wzroście

wydajności pracy WP=P/L

obrazującej poziom produkcji (wartości sprzedaży)

przypadającej na jednego zatrudnionego

3. vMT < vP

Postęp techniczny powinien przekładać się na zwiększenie

wydajności pracy (2.), która powinna być również efektem

postępu organizacyjnego mierzonego wzrostem

produktywności majątku (3.) PMT=P/MT; WP=P/L

4. W największym tempie powinien przyrastać zysk, jako efekt

nie tylko przyrostu przychodów, ale również poprawy

efektywności gospodarowania zasobami (obniżka kosztów)

vP < vZ nastąpi wzrost rentowności produkcji (sprzedaży)

TUP = MT/L

*Wzrost wyniku finansowego powinien następować drogą

bezinwestycyjną (uzyskiwanie wyższych efektów z posiadanych

zasobów, intensywne czynniki wzrostu)

Z= L x TUP x Pmt x Rs(p)

*Czynniki ekstensywne: L – zatrudnienie,

TUP – techniczne uzbrojenie pracy

Czynniki intensywne: Pmt – produktywność majątku trwałego

Rs(p) – rentowność sprzedaży (produkcji)

*WSKAŹNIK OBROTOWOŚCI AKTYWÓW OBROTOWYCH Określa obrotowość aktywnej części majątku, czyli aktywów

obrotowych, i jego wpływ na generowanie przychodów

_ Obrazuje, ile razy w wyniku sprzedaży wyrobów i usług następuje w

danym okresie odtworzenie majątku obrotowego przedsiębiorstwa

_ Wysoki poziom wskaźnik sugeruje, że sytuacja finansowa podmiotu

powinna być dobra, ponieważ majątek obrotowy przyczynia się

bezpośrednio do kreowania przychodów i generowania zysku.

WSKAŹNK OBROTOWOŚCI ZAPASÓWW LICZ. OBROTÓW)

Określa liczbę obrotów zapasów w ciągu roku

_ Wzrost wskaźnika świadczy o przyspieszeniu krążenia,

o bardziej efektywnym zarządzaniu zapasami

_ Wysoki poziom może być jednak efektem utrzymywania zbyt

niskiego poziomu zapasów, co jest niekorzystne z punktu

widzenia zachowania ciągłości produkcji i sprzedaży

WSKAŹNIK OBROTOWOŚCI ZAPASÓW W LICZBIE DNI :

_ Pozwala na ocenę stopnia zamrożenia środków w zapasach

_ Wyraża, przez ile dni środki pieniężne zaangażowane w zapasach pozostają w

obrocie

_ Informuje, ile trwa jeden obrót zapasami

_ Określa, co ile dni przedsiębiorstwo odnawia zapasy

_ Względnie wysoki (niski): wolny (przyspieszony) obrót

_ Wzrost (spadek) wskaźnika świadczy o spowolnieniu (przyspieszeniu) obrotu

w roku badanym, czyli mniej (więcej) obrotów w ciągu roku wykona ten

składnik majątku, ponieważ dłużej (krócej) trwa jeden obrót-

-360/365 DNI

*wskaźnik rotacji należności w dnia ch : _ Służy do pomiaru szybkości regulowania należności od odbiorców, oceny

sprawności rozrachunków z kontrahentami

_ Określa przeciętny czas inkasa należności, długość cyklu inkasa należności;

_ Ilość dni sprzedaży, za którą nie uzyskano jeszcze należności,

_ Długi - oferowanie dogodny warunków regulowania zobowiązań, udzielanie

kredytu kupieckiego;

_ Dłuższy od przeciętnego może stać się przyczyną zwiększonego

zapotrzebowania na kapitał pracujący, co może prowadzić do wzrostu

kosztów finansowych

_ Zbyt krótki czas ściągania należności, jako rezultat

restrykcyjnej (konserwatywnej) polityki finansowej wobec

odbiorców, może spowodować ograniczenie sprzedaży.

_ Wydłużenie cyklu inkasa należności świadczy o stosowaniu

liberalnej polityki finansowej wobec odbiorców, co z jednej

strony umożliwia pozyskanie nabywców, ale może jednak

powodować niebezpieczeństwo powstania zatorów

płatniczych (gdy regulacja zobowiązań nie nastąpi, dopóki nie

wpłyną środki z tytułu sprzedaży).

Wskaźnik obrotowości należności, l. obrotów) Określa, ile razy powstają należności i ile razy zostają

spłacone.

_ Określa, ile razy przedsiębiorstwo odtwarza swoje należności

w ciągu roku.

_ Wskaźnik powinien kształtować się w przedziale 7-17 razy

(52-21 dni). W przypadku dłuższego okresu i przekroczenia

okresu, na jaki został udzielony kredyt kupiecki wzrasta

ryzyko trudności finansowych.

Wskaźnik rotacji zobowiązań

krótkoterminowych ( l. obrotów) Określa, ile razy powstają zobowiązania i są regulowane (spłacane

Wskaźnik rotacji zobowiązań krótkoterminowych w dniach(okres regulowania zobowiązań kt.) Jaki jest średni czas odroczenia płatności zobowiązań

Im dłuższy czas, tym mniejsze będą potrzeby w zakresie

kapitału obrotowego netto. Odnosząc go do warunków

sprzedaży oferowanych odbiorcom, można stwierdzić, czy

firma będzie zdolna do spłacenia zobowiązań (okres inkasa

należności a okres spłaty zobowiązań).

_ Z reguły wydłużenie terminu spłaty zobowiązań ocenia się

pozytywnie, ale zbyt długi okres spłaty jest źle postrzegany

przez kontrahentów – uznają, że podmiot ma trudności

finansowe.

*CYKL KONWERSJI GOTÓWKI (a + b - c) > 0

CYKL KONWERSJI ZAPASÓW (a)

CYKL KONWERSJI

NALEŻNOŚCI (b) CYKL KONWERSJI

ZOBOWIĄZAŃ (c)

Cykl konwersji zapasów (CKZ)

24

_ Określa przeciętny czas niezbędny do

wytworzenia dóbr finalnych z zakupionych

surowców i materiałów oraz ich sprzedaży

wyrobów gotowych

_ Informuje, co ile dni przedsiębiorstwo odnawia

zapasy, by realizować dany poziom sprzedaży

_ Wysoki poziom wskaźnika wynika z wolnego

krążenia zapasów

Cykl konwersji należności (CKN)

25

_ Określa przeciętny czas potrzeby do

przekształcenia należności w środki pieniężne,

czyli uzyskania środków z tytułu sprzedaży

_ Informuj, na jaki okres przedsiębiorstwo

zamraża swoje kapitały w należnościach

_ Wysoki poziom wskaźnika wskazuje na

stosowanie liberalnej polityki wobec odbiorców

lub o nieefektywności w zarządzaniu należności

_ Krótki czas rotacji natomiast jest wynikiem

polityki restrykcyjnej

Cykl operacyjny (CO)

26

Cykl konwersji zapasów + cykl konwersji należności

_ Określa przeciętny czas, jak upływa od momentu

zakupu surowców i materiałów oraz sprzedaży wyrobów

gotowych do wpływy należności z tytułu sprzedaży

_ Moment wpływy surowców do produkcji nie oznacza, że

przedsiębiorstwo od razu reguluje płatności z tym

związane (zapłata za surowce). Z tego względu, ustalając

lukę gotówkową, CO pomniejszamy o cykl konwersji

zobowiązań.

Cykl konwersji zobowiązań

krótkoterminowych (CKZb)

27

_ Pozwala na określenie przeciętnego czasu,

jaki upływa od momentu nabycia materiałów

i usług a terminem zapłaty za nie.

_ Informuje, jak długo działalność podmiotu

jest finansowana przez dostawców

Cykl konwersji gotówki (CKG)

28

Cykl operacyjny - cykl konwersji zobowiązań

_ Określa, przez ile dni sprzedaż musi być

finansowana przez kapitał obrotowy netto

_ Przeciętny okres zamrożenia jednej złotówki w

aktywach bieżących

_ Przeciętny okres finansowania aktywów

bieżących przez kapitał stały

*Im cykl konwersji gotówki jest krótszy, tym sytuacja jest

korzystniejsza dla firmy, ponieważ pieniądze zainwestowane w

aktywa bieżące wpływają do przedsiębiorstwa i mogą być

ponownie zaangażowane

_ Skrócenie cyklu uzyskamy przyspieszając rotację zapasów i

należności lub wydłużając termin spłaty zobowiązań

_ CKG > 0 – spłata zobowiązań następuje wcześniej niż spływ

należności; Firma finansuje inne podmioty, rośnie

zapotrzebowanie na zewnętrzne źródła finansowania

_ CKG < 0 - spłata zobowiązań następuje później niż spływ

należności, inne podmioty finansują Firmę

*Analiza zużycia i odnowy środków trwałych

31

Pozwala na

_ ustalenie przeciętnego wieku rzeczowych

składników majątku

_ stopnia ich zużycia

_ poziomu sprawności techniczno-użytkowej

_ kierunku rozwoju przedsiębiorstwa

_ polityki w zakresie odnowy majątku

Wskaźnik umorzenia (zużycia) rzeczowego majątku trwałego Pozwala na ogólną ocenę stopnia zużycia majątku trwałego, w

jakim stopni środki trwałe są zamortyzowane

_ Pośrednio wskazuje na wiek środków trwałych i poziom jego

nowoczesności, sprawności techniczno-użytkowej

_ Im niższy poziom wskaźnika, tym przeciętnie był krótszy okres

użytkowania majątku i większa jego sprawność technicznoużytkowa

_ Wysoki poziom wskaźnika wskazuje na znaczny zakres zużycia

majtku i potrzebę jego odnowienia poprzez inwestycje

*Przeciętna stopa amortyzacji

Sa. Przeciętna stopa amortyzacji wskazuje na średnie

tempo starzenia się majątku.

Amortyzacja to finansowy wyraz zużycia środków

trwałych i składnik kosztów ustalana proporcjonalnie

do upływu czasu w przypadku metody liniowej.

*Odnowienia majątku trwałego (Wod)

Informuje o poziomie aktywności inwestycyjnej

podmiotu

_ Wysoki poziom wskaźnika oraz jego wzrost wskazuje

na odmłodzenie i unowocześnienie majątku

trwałego przedsiębiorstwa

*Wskaźnik likwidacji Informuje o tym, czy struktura wiekowa środków

trwałych jest zaawansowana.

_ Wysoki poziom wskaźnika świadczy o starzeniu się

posiadanych zasobów – wycofywanie z obiegu

środków tych, które przekroczyły wiek

eksploatacyjny.

Rodzaj reprodukcji środków trwałych

*Pokrycie nakładów inwestycyjnych z amortyzacji (Wpi)

Dekapitalizacja majątku – kwoty przeznaczone

nowe inwestycje są mniejsze niż kwota amortyzacji,

_ Starzenie się majątku, przedsiębiorstwo inwestuje

mniej niżby wynikało ze stopnia zużycia majątku

Reprodukcja prosta– kwoty przeznaczone nowe

inwestycje są równe kwocie amortyzacji,

_ Zachowanie substancji majątkowej, przedsiębiorstwo

inwestowało tyle, ile wynikało ze stopnia zużycia

majątku

_ Nowe inwestycje zastępują zużyte obiekty

_ Reprodukcja rozszerzona – kwoty przeznaczone na

nowe inwestycje są większe niż kwota amortyzacji,

_ Przedsiębiorstwo inwestuje więcej niżby wynikało ze

stopnia zużycia majątku

*ANALIZA ZADŁUŻENIA I OBSŁUGI DŁUGU

Analiza stopnia zadłużenia podmiotu

pozwala na określenie realizowanej polityki

finansowania podmiotu (struktury kapitału)

i stopnia korzystania z dźwigni finansowej

_ W tym obszarze analizy stosujemy

wskaźniki:

_ Informujące o poziomie zadłużenia podmiotu

_ Określające zdolność przedsiębiorstwa do

obsługi zadłużenia

Ocena zadłużenia umożliwia określenie:

_ Z jakich źródeł są finansowane aktywa (kapitał

własny, kapitał obcy: długo i

krótkoterminowy), czyli ocenę struktury

finansowania majątku

_ Struktury kapitału i efektywności jego

zaangażowania

*Podstawowy wskaźnik struktury pasywów

Miara skali samofinansowania podmiotu – wysoki poziom kapitałów

własnych świadczy o silnych podstawach finansowych podmiotu i dużej

niezależności od zewnętrznych źródeł finansowania, ale bezpieczeństwo

finansowe nie jest zawsze korzystne z punktu widzenie rentowności

_ Jego odwrotność to wskaźnik przekładni kapitałowej, który:

_ informuje o skali zaangażowania obcych źródeł finansowania w

stosunku do źródeł własnych

_ W przypadku przewagi kapitałów obcych określa, ile razy kapitały obce

są wyższe od kapitałów własnych

_ Może stanowić precyzyjną miarę poziomu zadłużenia przedsiębiorstwa.

*wskaźnik zadłużenia kapitałów własnych

(stopa zadłużenia kapitału własnego)

_ Określa, stopień zaangażowania kapitału obcego w stosunku do

kapitału własnego

_ Świadczy o możliwościach pokrycia zobowiązań kapitałami własnymi

(<1 oznacza pełne pokrycie roszczeń wierzycieli kapitałem własnym)

_ Zbyt niskie wyposażenia w kapitał własny w porównaniu z

kapitałem obcym, może powodować, że podmiotowi będzie trudno

uzyskać kredyt, ze względu na duże ryzyko kredytowania

_ Wzrost tej relacji świadczy o zwiększeniu zaangażowania obcych

źródeł finansowania w stosunku do własnych (wzrost zadłużenia)

*wskaźnik ogólnego zadłużenia Informuje o poziomie zadłużenia i ryzyku finansowym

_ Określa stopnień finansowania majątku kapitałem obcym

_ Informuje o udziale zobowiązań pasywach

_ Wskaźnik powinien przyjmować poziom 0,5 (spełnienie złotej

reguły finansowej), co nie zawsze jest możliwe do spełnienia w

praktyce. Dlatego, by zachować odpowiednia relacje pomiędzy

kapitałem obcym i własnym, wg standardów przyjmuje się

przedział (0,57-0,67)

_ Wysoki poziom oznacza, że występuje duże ryzyko finansowe oraz

niebezpieczeństwo utraty zdolności do spłaty zobowiązań

Wzrost wskaźnika oznacza zwiększenie udziału kapitału

obcego w finansowaniu majątku i jednoczesny spadek

zakresu finansowania kapitałem własnym, maleje wtedy

niezależność finansowa podmiotu

_ Zwiększając zadłużenie firma, naraża się na większe ryzyko

finansowe, ale może odnieść również korzyści związane

z pozytywnym oddziaływanie dźwigni finansowej (koszt

pozyskania kapitału będzie niższy niż stopa zwrotu z

zaangażowanego kapitału (stopy rentowności całego majątku)

_ Z kolei niski poziom wsk. zadłużenia (czy spadek) wskazuje

na spadek zadłużenia i wzrost niezależności (samodzielności)

finansowej

Dawcy kapitału obcego są zainteresowani z

reguły niższym poziomem zadłużenia, ponieważ

mają wówczas większą gwarancję zwrotu

(odzyskania) zaangażowanych kapitałów

_ wskaźnikiem uzupełniającym jest wskaźnik

udziału kapitałów własnych w finansowaniu

aktywów

*stopa zadłużenia długoterminowego

kapitału własnego Obrazuje strukturę kapitałów stałych oraz zdolność przedsiębiorstwa do

finansowania zadłużenia długoterminowego kapitałem własnym

_ Określa wartość zadłużenia długoterminowego przypadającą na każdą

złotówkę kapitału własnego

_ Zadowalający poziom wskaźnika to 0,5 (33% kapitału obcego

długoterminowego i 67% kapitału własnego)

_ Gdy > 1, wówczas poziom zobowiązań długoterminowych przewyższa kapitał

własny

_ Racjonalny poziom wskaźnika powinien wynosić pomiędzy (0,5 ; 1), jeżeli

kształtuje się na wyższym poziomie, to podmiot jest nadmiernie zadłużony

*Wskaźnik zadłużenia długoterminowego

Określa, w jakim zakresie majątek jest finansowany kapitałem

obcym długoterminowym

_ Jaka część majątku przedsiębiorstwa jest finansowana

zobowiązaniami długoterminowymi (termin spłaty > 1 roku)

_ Wysoki poziom wskaźnika i nieznacznie różniącego się od wskaźnika

zadłużenia ogólnego jest oceniane jako sytuacja korzystna

(przewaga zobowiązań długoterminowych)

_ Zobowiązanie długoterminowe są mniej pilne i w pewnym okresie nie

wymagają zwrotu

Wzrost udziału zobowiązań długoterminowych w

zobowiązaniach ogółem jest oceniany korzystnie,

ponieważ wpływa to pozytywnie na płynność

finansową podmiotu

_ Biorąc pod uwagę, że zobowiązania

długoterminowe, jako kapitał obcy, podlegają

zwrotowi, powinny kształtować się na

odpowiednim poziomie w relacji do majątku

przedsiębiorstwa i poziomu kapitału własnego

*Wskaźnik zadłużenia krótkoterminowego

Określa, w jakim zakresie majątek (A) jest finansowany kapitałem

obcym krótkoterminowym

_ Jaka część majątku przedsiębiorstwa (aktywów) jest finansowana

zobowiązaniami długoterminowymi (termin spłaty < 1 roku)

_ Obrazuje udział zobowiązań krótkoterminowych w pasywach (P)

*wskaźnik pokrycia obsługi długu (I) Licznik: zysk generowany przez firmę, którego część

przedsiębiorstwo oddaje dawcom kapitału obcego w postaci

płaconych odsetek (koszt pomniejszający dochód przed

opodatkowaniem)

_ Mianownik: kwota obsługi długu = ratom kapitałowym

powiększonym o odsetki od zobowiązań dt

_ Zastosowanie zysku przed opodatkowaniem umożliwia

dokonywanie porównań międzynarodowych w oparciu o ten

50 wskaźnik

Informuje, w jakim zakresie wygenerowany zysk

pokrywa obsługę zobowiązań długoterminowych,

czyli stopień zabezpieczenia obsługi tego zadłużenia

_ Poziom wskaźnika jest uzależniony od kondycji

finansowej podmiotu – powinien kształtować się

powyżej 1

_ Wg Banku Światowego:

_ minimalny poziom wskaźnika to 1,3

_ za optimum przyjmuje się 2,5 – nawet przy spadku

zysku o 50% podmiot będzie zdolny do spłaty kredytu

wskaźnik pokrycia obsługi długu (II) Uważa się, że bardziej uzasadnione jest wyznaczanie

wskaźnika bazującego na zysku netto, ponieważ zysk

pozostający w firmie po opodatkowaniu może stanowić źródło

spłaty kredytu

_ Zysk koryguje się o odsetki po odjęciu podatku, gdyż gdyby

stanowiły one zysk, to byłyby o ten podatek pomniejszone.

Zysku netto nie zwiększamy o wielkości brutto

_ Wskaźnik powinien być większy równy 1

*wskaźnik pokrycia zobowiązań odsetkowychInformuje, czy firma jest w stanie spłacić odsetki,

_ Pomija się spłatę kredytu, przyjmując, że spłata zostanie odroczona w czasie

lub że kredyt będzie pokryty nowym kredytem zaciągniętym w celu spłacenia

poprzedniego (kredyty rolowane)

_ Poziom =1 oznacza, że finansowane kredytem przedsiębiorstwo generuje zysk

pokrywający tylko koszty obsługi kredytu (odsetki)

_ Normatyw dla tego wskaźnika to 4-5 krotność przypadających do spłaty

odsetek

_ Zdolność jest uzależniona od poziomu zadłużenia, kosztu kapitału i poziomu

wygospodarowanego zysku

_ W innym ujęciu można analizować pokrycie odsetek przez EBIT

Relacje majątkowo –kapitałowe

*wskaźnik pokrycia majątku trwałego

kapitałami własnymi Zwany wskaźnikiem zastosowania kapitałów własnych, wyraża podstawową

relację złotej zasady bilansowej

_ Za poprawy uznaje się poziom zbliżony do 1, ponieważ wówczas majątek

trwały jest w pełni finansowany kapitałem własnym – mocne podstawy

kapitałowe, oznaka niezależności finansowej podmiotu

_ Im wyższy jest stopień pokrycia aktywów kapitałem własnym, tym lepiej

oceniana jest sytuacja finansowa podmiotu.

_ W przypadku przedsiębiorstw o wysokim udziale majątku trwałego (znaczny

poziom unieruchomienia), występuje wyższe ryzyko finansowa, co sprawia, że

również w większym stopniu kapitał własny powinien być źródłem

finansowania tej grupy aktywów

Jeżeli jako źródło finansowania majątku uwzględnimy

kapitały obce długoterminowe, wówczas możemy analizować

możliwości finansowania aktywów trwałych kapitałem stałym

_ Jeżeli wystąpi nadwyżka tego kapitału w relacji do majątku

trwałego, to kapitał stały będzie finansował w pewnym

zakresie również majątek obrotowy

_ Kapitał stały wyznaczamy wg następujących formuł:

Kapitał stały = kapitał własny + kapitały obce długoterminowe

Kapitał stały = Pasywa – kapitały obce krótkoterminowe

*Wskaźnik pokrycia majątku trwałego

kapitałem stałym- Służy do oceny stopnia pokrycia majątku trwałego kapitałem stałym

_ Zwany wskaźnikiem zastosowania kapitału stałego

_ Powinien kształtować się powyżej jedności, wówczas uzyskamy

dodatni kapitał obrotowy netto, co oznacza zapewnienie stabilności

finansowej podmiotu

_ Jeżeli do majątku trwałego włączymy dodatkowo część majątku

obrotowego o długoterminowym związaniu (należności

długoterminowe i długozalegające zapasy), wówczas odnosząc go do

kapitału stałego rozpatrujemy złotą zasadę bilansową w ujęciu

szerszym (trzeci stopień pokrycia)

*analiza płynności finansowej

Płynność finansowa – to zdolność przedsiębiorstwa do

terminowego regulowania zobowiązań bieżących.

_ Jest determinowana poziomem:

_ krótkoterminowego zadłużenia (kredyty i pożyczki, pozostałe

rodzaje zobowiązania)

_ stanem aktywów obrotowych

_ Konsekwencją pogorszenia, względnie utraty płynności

finansowej, czyli braku zdolności do regulowania zobowiązań w

określonym terminie (wymagalność zobowiązań) jest wzrost

kosztów finansowych, utrata zaufania i trudności w pozyskaniu

partnerów biznesowych oraz problemy z pozyskanie środków

finansowych, a także obniżenie rentowności przedsiębiorstwa

*Z utratą płynności finansowej mamy do czynienia,

gdy w danym momencie podmiot nie ma może pokryć

wydatków operacyjnych i finansowych z

generowanych przychodów oraz środków

zgromadzonych w przeszłości

_ O niewypłacalności mówimy w przypadku trwałej

niezdolności do pokrywania przez przedsiębiorstwo

zobowiązań, spowodowanej się tym, że wartość tych

zobowiązań przewyższa poziom jego aktywów. Zatem

odnosi się do możliwości uregulowania wszystkich

długów w okresie krótkim, jak i długim.

*_ Interpretacja poziomu wskaźników płynności:

_ Poziom wskaźnika mniejszy niż zalecane wielkości

standardowe może świadczyć o trudnościach w

regulowaniu zobowiązań

_ Poziom wskaźnika mieszczący się w przedziale

standardowym oznacza optymalny poziom płynności

finansowej

_ Wskaźnik powyżej standardowego przedziału oznacza,

że występuje nadpłynność

*wskaźnik płynności bieżącej

(I stopień płynności) Informuje o możliwościach regulowania zobowiązań

krótkoterminowych w oparciu o majątek obrotowy

_ Określa, ile razy aktywa obrotowe pokrywają zobowiązania

bieżące (dla wsk. > 1)

_ Wyjaśnia również, na podstawie jakiego poziomu kapitału

obrotowego netto podmiot może rozwijać swoją działalność

operacyjną

_ Wzrost wskaźnika informuje o poprawie płynności finansowej, a

spadek – o pogorszeniu

Za poziom wzorcowy przyjmuje się przedział (1,3; 2)

_ Gdy wskaźnik kształtuje się na poziomie 2, oznacza to, że:

_ W strukturze aktywów obrotowych znajdują się również

składniki o niedużej płynności ( w sensie zamiany na gotówkę,

co wymaga czasu i związane jest z kosztami konwersji, jak i

częściową utratą wartości )

_ Podmiot ma zapewnioną względną wypłacalność ze względu na

dwukrotne pokrycie. 11

_ Informuje o możliwościach regulowania zobowiązań

krótkoterminowych w oparciu o majątek obrotowy

_ Określa, ile razy aktywa obrotowe pokrywają zobowiązania

bieżące (dla wsk. > 1)

_ Wyjaśnia również, na podstawie jakiego poziomu kapitału

obrotowego netto podmiot może rozwijać swoją działalność

operacyjną

_ Wzrost wskaźnika informuje o poprawie płynności finansowej, a

spadek – o pogorszeniu

wskaźnik płynności bieżącej

(I stopień płynności)

majątek obrotowy

zobowiązania bieżące

61 19:16 62

_ Za poziom wzorcowy przyjmuje się przedział (1,3; 2)

_ Gdy wskaźnik kształtuje się na poziomie 2, oznacza to, że:

_ W strukturze aktywów obrotowych znajdują się również

składniki o niedużej płynności ( w sensie zamiany na gotówkę,

co wymaga czasu i związane jest z kosztami konwersji, jak i

częściową utratą wartości )

_ Podmiot ma zapewnioną względną wypłacalność ze względu na

dwukrotne pokrycie

19:16

63

_ Z kolei znacznie wyższy poziom wskaźnika (powyżej 3) jest

symptomem nieefektywności gospodarowania ze względu

na nadmierny poziom aktywów obrotowych w podmiocie,

tj.: niezainwestowanych środków pieniężnych,

nadmiernych zapasów, trudnościągalnych należności –

zjawisko nadpłynności.

_ Zbyt niski poziom wskaźnika (<1) wskazuje na

występowanie (lub ich zapowiedź w przyszłości) trudności

płatniczych, ponieważ podmiot nie dysponuje aktywami

obrotowymi, które mogłyby stanowić źródło ich pokrycia –

niedobór płynności.

*wskaźnik płynności szybkiej (II stopień płynności

We wskaźniku „szybkim” nie uwzględniamy składników najmniej

płynnych (zapasy i rozliczenia międzyokresowe czynne) a jedynie

należności i inwestycje krótkoterminowe uznawane za składniki o

większej płynności

_ Normatywny poziom to 1, wówczas jest możliwe pełne pokrycie

zobowiązań bieżących ze środków łatwo osiągalnych (ważne jest

również odpowiednie kształtowanie cyklu konwersji należności -

skrócenie i zobowiązań - wydłużenie )

_ Wskaźnik powyżej 1,5 oznacza, że albo podmiot zgromadził dużo

środków pieniężnych, albo w znaczny stopniu kredytuje swoich

odbiorców (wysoki stan należności)

majątek obrotowy – zapasy – RMO czynne = należności kt + inwestycje

Na trudności płatnicze może wskazywać poziom

wskaźnika poniżej 0,8; wzrasta wówczas ryzyko

pojawienia się zobowiązań przeterminowanych z

którymi wiążą się dodatkowe koszty w postaci

odsetek

_ Informacje o stanie zapasów uzyskamy, porównując

wskaźnik bieżący i szybki:

_ Niewielka różnica – niski udział zapasów,

_ Duża rozbieżność – znaczny udział zapasów i duże

zaangażowanie kapitału w ten składnik aktywów.

Przyczyną wysokiego stanu zapasów może być obawa

przed wzrostem cen.

*wskaźnik środków pieniężnych

(wypłacalności gotówkowej)- Służy do oceny wypłacalności firmy w danym momencie

w oparciu o środki pieniężne – w kasie, na rachunku w banku, oraz

ich ekwiwalentów

_ Informuje, jaka część zobowiązań bieżących jest możliwa do spłaty bez

zwłoki, zanim nastąpi wpływ należności

_ Wskaźnik powinien kształtować się na poziomi w zakresie

(0,1; 0,2) – ograniczenie środków pieniężnych do niezbędnego

minimum, o czym decydują wahania wpływów i wypływów

pieniężnych, koszt pozyskania kapitałów obcych

_ Jeśli przedsiębiorstwo preferuje obrót gotówkowy, to wskaźnik będzie

kształtował się powyżej 0,3, przy jednocześnie niskim poziomie

wskaźnika płynności szybkiej

Analiza rentowności przedsiębiorstwa

_ Ujmuje w najbardziej syntetyczny sposób efektywność

gospodarowania w przedsiębiorstwie

_ Związana jest z osiąganiem dodatniego wyniku finansowego

(osiąganie przychodów przewyższających koszty działalności); w

przypadku ponoszenia straty mamy do czynienia z deficytowością

_ W ujęciu bezwzględnym miarą rentowności lub jej braku jest

poziom wyniku finansowego podmiotu

_ W ujęciu względnym poziom rentowności, będący wyrazem

sprawności finansowej podmiotu, mierzymy za pomocą

wskaźników rentowności określających zdolność podmiotu do

generowania zysku i pozwalających na ocenę perspektyw

rozwoju przedsiębiorstwa

Analiza rentowności w ujęciu bezwzględnym obejmuje:

_ analizę porównawczą - ocena dynamiki i struktury

elementów rachunku zysków i strat

_ przyczynową - wpływu poszczególnych czynników

kształtujących wynik finansowy podmiotu, w szczególności

wyniku na sprzedaży

_ Główne czynnik determinujące wynik na sprzedaży to:

_ Ilość sprzedanych produktów

_ Struktura asortymentowa sprzedaż

_ Ceny sprzedaży

_ Jednostkowe koszty własne

W ujęciu relatywnym do pomiaru i oceny rentowności służą wskaźnik

rentowności (zyskowności, stopa zwrotu), stanowiące relację kwoty

bezwzględnej danej kategorii zysku (ujęcie statyczne) lub gotówki

operacyjnej (ujęcie dynamiczne) do obrotu lub zaangażowanych zasobów.

_ Wyróżniamy trzy rodzaje (grupy) wskaźników rentowności:

1. Rentowności sprzedaży, zwanej rentownością handlową

2. Rentowności majątku (aktywów), tj. rentowności ekonomicznej

3. Rentowności zaangażowanych kapitałów własnych, czyli

rentowności finansowej

_ Przy analizie rentowności aktywów można szczegółowo badać

rentowność poszczególnych grup majątku (trwałego, obrotowego),

podobnie jaki i grup kapitałów (własne, stałe) – rentowość kapitałów

_ Również różne kategorie zysku: z dz. operacyjnej, brutto, netto

korygowane o amortyzacje, czy odsetki są uwzględniane w liczniku

wskaźników rentowności

1.analiza opłacalności sprzedaży :

Do oceny opłacalności sprzedaży stosujemy 3 grupy wskaźników:

a) Wskaźniki rentowności obrotu (zyskowności/deficytowości,

zwrotu na sprzedaży, ROS – return on sales) – relacja wyniku

finansowego do przychodów ze sprzedaży

b) Wskaźniki rentowności netto (wskaźniki rentowności

kosztów) – relacja wyniku finansowego do kosztów

uzyskania przychodów

c) Wskaźniki poziomu kosztów (wynikowy poziom kosztów) –

relacja kosztów uzyskania przychodów do przychodów ze

sprzedaży

1. Wskaźniki rentowności obrotu – informują o udziale

odpowiedniej kategorii wyniku finansowego

w przychodach ze sprzedaży lub w przychodach ogółem

2. Wskaźniki rentowności netto (kosztów) – informują o tym, ile

złotych odpowiedniej kategorii wyniku finansowego uzyskano z jednej

złotówki poniesionych kosztów (efekt finansowy działalności

gospodarczej w przeliczeniu na jednostkę poniesionych kosztów). Im

wyższy poziom osiągają wskaźniki rentowności obrotu i rentowności

netto, tym wyższa jest opłacalność sprzedaży.

Wynik na sprzedaży brutto- Koszt wytworzenia sprzedanych produktów i usług oraz wartość sprzedanych towarów i materiałów w cenach zakupu.

Wynik na sprzedaży Koszt własny sprzedanych produktów i usług oraz wartość sprzedanych towarów i materiałów w cenach zakupu.

Wynik na działalnośc iGospodarczej Koszty uzyskania przychodów

Wynik brutto Koszty uzyskania przychodów

Wynik netto Koszty uzyskania przychodów

3. Wskaźniki poziomu kosztów – informują o tym, jaką

część przychodów trzeba przeznaczyć na pokrycie

wygenerowanych kosztów. Im wyższą wartość osiągają te

wskaźniki, tym niższa jest opłacalność sprzedaży

Analiza rentowność aktywów

_ Rentowność ekonomiczna informuje o wielkości zysku netto

przypadającego na jednostkę zaangażowanego w przedsiębiorstwa

majątku

_ Określa efektywność gospodarowania majątkiem podmiotu

_ Wskaźniki rentowności aktywów uwzględniają, w szerszym ujęciu niż

inne miary rentowności, wpływ na wynik finansowy efektywności

wykorzystania zaangażowania zasobów majątkowych

_ We wzroście wskaźników ujawnia się maksymalizacja obrotu i obniżka

kosztów własnych oraz racjonalna gospodarka majątkiem trwałym i

obrotowym. Ukazują również rozmiar i efekty ekonomiczne działalności

inwestycyjnej. Pełnią funkcję stymulacyjną – eliminowanie zbędnych

składników majątku (zapasów, środków trwałych)

*Rentowności aktywów ROA – Return on assets _ Stopa zwrotu z aktywów określa ogólną zdolność aktywów

przedsiębiorstwa do generowania zysku

_ Obrazuje, jak efektywnie firma zarządza swoim majątkiem

_ Poziom wskaźnika zależy od wielkości wygospodarowanego zysku

oraz zaangażowanych w jego generowaniu aktywów

_ Utrzymywanie zbędnych składników majątku bądź niski stopień jego

wykorzystania przyczynią się do spadku wskaźnika

_ Przeciętny stan majątku = (stan na początek + stan na koniec

okresu)/2

_ Bardziej szczegółowa analiza obejmuje określenie stopnia

efektywności finansowej poszczególnych grup aktywów – trwałych,

obrotowych

Poziom ROA, jako ogólnego miernika podnoszenia

efektywności gospodarowania w przedsiębiorstwie, jest

uzależniony od wielu czynników, w ujęciu modelowym są to:

_ Rentowność sprzedaży – wielkość zysku zrealizowanego przy

określonej kwocie przychodów ze sprzedaży (ROS)

_ Szybkość rotacji aktywów (Pm)

_ Dany poziom rentowności można osiągnąć, realizując różną

politykę sprzedaży wyrobów i usług:

_ Politykę ilości (niskich cen) – przejawiającą się niską

zyskownością, ale odpowiednio wyższym poziomem sprzedaży,

więc szybszą rotacją aktywów

_ Politykę jakości (wysokich cen) – polegającą na osiąganiu wysokiej

zyskowności i niskiej rotacji aktywów

Dwuczynnikowa formuła na

rentowność aktywów

*RENTOWNOSĆ aktywów= rentowność sprzedaży * produktywność (obrotowość aktywów)

*roa=ros*Pm

III. Analiza rentowności kapitału własnego

_ Wyraża efekty działalności przedsiębiorstwa

w przeliczeniu na jednostkę kapitału zaangażowanego

przez właścicieli (kapitału własnego) – udziałowców,

akcjonariuszy

_ Wyraża efektywność nie całego kapitału ulokowanego w

aktywach przedsiębiorstwa, ale tylko tej części, która

pochodzi o dawców kapitału własnego

_ Wskaźnik służący do pomiaru rentowności finansowej to

stopa zwrotu z kapitału własnego, ROE – Return on equity

*rentowność kapitału własnego Pozwala na ustalenie stopy zysku, jaką przynosi inwestycja w

akcje, udziały danego przedsiębiorstwa

_ Wskaźnik informuje o tym, ile złotych zysku (straty) uzyskano ze

100 zł zaangażowanych kapitałów własnych

_ Im wyższą wartość uzyskamy, tym korzystniejsza jest sytuacja

finansowa podmiotu. Wyższe ROE umożliwia uzyskanie wyższych

dywidend i przyrostu wartości akcji

_ Poziom wskaźnika jest uzależniony od:

_ Efektywności wykorzystania posiadanego majątku (ROA)

_ Struktury finansowej – poziomu zaangażowania kapitałów

własnych w finansowaniu aktywów (Mkw mnożnik kapitałowy)

dwuczynniikowa formuła: ROE = RENTOWNOŚĆ AKTYWÓW*MNOŻNIK KAPITAŁOWY = ROA *M_KW

Trzyczynnikowa formuła na rentowność kapitału własnego: roe= rentowność sprzedaży* produktywność majątku* mnożnik kapitału własnego

Roe=ros*Pm*m_kw

Rozwinięciem relacji 3-czynnikowej jest Model (piramida) Du Ponta –

zgodnie z którym w analizie przyczynowej rentowność kapitału

własnego należy uwzględnić wpływ: rentowności sprzedaży, rotacji

aktywów oraz strukturę kapitału przedsiębiorstwa. Poziom stopy zwrotu

będzie szczegółowo zależał od takich czynników, jak:

_ Wielkość wygenerowanego zysku netto,

_ Poziomu uzyskiwanych przychodów ze sprzedaży,

_ Możliwości racjonalizacji kosztów wytwarzania,

_ Rozmiarów aktywów angażowanych w generowaniu tych przychodów,

_ Udziału kapitału własnego w kapitale (pasywach) finansujących

majątek

Możliwa jest wzajemna kompensacja wpływu poszczególnych

czynników, np. spadek ROS i proporcjonalne przyspieszenie krążenia

majątku

82

**Analiza progu rentowności

_ Obejmuje analizę tzw. punktu wyrównania (ang.

break even point – BEP) – w którym zrealizowane

przychody ze sprzedaży pokrywają poniesione

koszty, wówczas:

_ przedsiębiorstwo nie osiąga ani zysku, ani straty

_ rentowność przychodów ze sprzedaży jest zerowa

_ nadwyżka przychodów ze sprzedaży ponad koszty

zmienne (marża na pokrycie) pokrywa koszty

stałe

*Założenia modelu

_ Wielkość produkcji w okresie badanym jest dostosowana do wielkości

sprzedaży (produkcja = sprzedaży)

_ Koszty są funkcją wielkości produkcji

_ Koszty stałe są jednakowe dla każdej wielkości produkcji

_ Jednostkowe koszty zmienne są stałe, więc całkowite koszty zmienne

kształtują się proporcjonalnie do zmian sprzedaży

_ Ceny sprzedaży poszczególnych produktów nie zmieniają się z upływem czasu,

a także z rozmiarem produkcji i sprzedaży w badanym okresie

_ Przychody ze sprzedaży są zatem liniową funkcją ceny i ilości wyrobów

sprzedanych

_ Poziom jednostkowych kosztów zmiennych i stałych nie ulega zmianie w

okresie badanym

Koszty stałe – nie reagują na zmiany rozmiarów produkcji

Koszty zmienne – kształtują się w zależności o rozmiarów produkcji

_ Czynniki determinujące próg rentowności to:

_ Cena produktu (c)

_ Jednostkowe koszty zmienne (kz)

_ Koszty stałe (KS)

Przychody (S) przy danym poziomie sprzedaży (Q)

i w/w czynników ustalimy wg formuły:

S= Q x c (1)

Poziom kosztów całkowitych (KC):

KC = KS + KZ = KS +Q x kz (2)

Aby ustalić próg rentowności, szukamy takiego poziomu

sprzedaży (Q0), przy którym dochodzi do zrównania

przychodów ze sprzedaży i kosztów całkowitych:

(3) S=KC

Q₀xc =KS+kz xc

Wówczas:

_ Ilościowy próg rentowności :q= KS/C-KZ

_ Jednostkowa marża brutto:MB=C-KZ

Próg rentowności ilościowy to – ilość sprzedaży, przy której

następuje zrównanie przychodów i kosztów, podmiot nie

ponowi ani zysku, ani straty.

Wartościowy próg rentowności to: wartość sprzedaży, przy

której następuje zrównanie przychodów i kosztów, podmiot

nie ponowi ani zysku, ani straty.

**METODY OCENY PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH**

*Analiza wartości pieniądza w czasie

PV (present value) - wartość obecna, bieżąca,

aktualna, zaktualizowana

Dzisiejsza wartość przyszłego przepływu pieniężnego

bądź strumienia przepływów pieniężnych

otrzymanego za n lat.

FV (future value, compound value) wartość

przyszła

kwota, do której wzrośnie wartość przepływu

pieniężnego bądź strumienia przepływów pieniężnych

(PV0) w danym okresie i dla danej, składanej stopy

procentowej.

*Ilościowe metody oceny projektów

13

Proste:

_ METODA PROSTEJ STOPY ZWROTU (r),

_ METOD KSIĘGOWEJ STOPY ZWROTU (ARR),

_ METODA PROGU RENTOWNOŚCI,

_ METODA OKRESU SPŁATY,

CECHY:

_ Służą do oceny wstępnej,

_ Nie powinny być postawą do podejmowania decyzji,

_ Mogą ułatwić selekcją projektów przy znacznej ich liczbie.

*dyskontowe:

METODA WARTOŚCI KAPITAŁOWEJ (NPV)

_WSKAŹNIK NPV (NPVR),

_ INDEKS RENTOWNOŚCI (PI)

_ METODA WEWNĘTRZNEJ STOPY ZWROTU(IRR),

_ METODA ZMODYFIKOWEJE WEWNĘTRZNEJ STOPY

ZWROTU (MIRR)

CHECHY:

• Służą do podejmowania wiążących decyzji o realizacji projektu,

• Ich wyniki są wiarygodne,

• Są podstawą do podejmowania decyzji,

• Uwzględniają zmiany wartości pieniądza w czasie.

*Prosta stopa zwrotu

Cechy:

_ Zysk i amortyzacja

przyjmowane w obliczeniach

ustalane dla tzw. typowego

roku gospodarczego (rok

pełnego wykorzystania

zdolności wytwórczych)

_ Kryterium wybory projektu:

maksymalizacja stopy zwrotu

Księgowa stopa zwrotu

16

_ Pomija czynnik czasu,

_ Pomija rozkład dochodów w czasie,

_ Obojętne jest, czy nadwyżki generowane są na

początku, czy na końcu – posługujemy się

wielkościami przeciętnymi,

_ Analiza wielkości przeciętnych nie pozwala na

poznanie trendów w kształtowaniu się wielkości

ekonomicznych, co utrudnia właściwą ocenę

projektu.

_ Kryterium wyboru: maksymalizacja stopy zw2r0o1t2-u12.-

Okres spłaty

18

_ Określa liczbę lat, w ciągu których nastąpi zwrot

poniesionych nakładów inwestycyjnych z przyszłych

strumieni gotówkowych,

_ Relacja między nakładami inwestycyjnymi a rocznymi

oszczędnościami gotówkowymi,

_ Pomija czynnik czasu,

_ Nie może być podstawą do rzetelnej oceny projektów

inwestycyjnych

_ Kryterium wyboru projektu: jak najkrótszy okres spłaty

Metoda wartości kapitałowej netto

Nett present value, NPV

25

_ Polega na sumowaniu strumieni pieniężnych netto po ich

zdyskontowaniu dla 3 okresów: budowy, eksploatacji i likwidacji,

_ Służy do porównywania projektów inwestycyjnych o identycznych

co do wartości i rozłożenia w czasie nakładów kapitałowych,

_ Kryterium wyboru:

_ projekt, który osiąga nie niższą od zera zdyskontowaną wartość

kapitałową netto (NPV),

_ Gdy kilka projektów - wybieramy ten o maksymalnym NPV

NPV ≥ 0 → max

_ Istotny wpływ na wybór wariantu może mieć przyjęty poziom

stopy % (zmiana rankingu)

Metoda wartości kapitałowej netto

_ Poziom NPV zależy od:

a) Rozkładu strumieni w czasie,

b) Wysokości stopy procentowej przyjętej do dyskonta:

_ im wyższa stopa procentowa, tym mniejsza wartość

zaktualizowanych strumieni pieniężnych.

_ stopa ta wyznacza minimalny poziom efektywności projektów

inwestycyjnych,

_ pełni funkcję selekcji projektów inwestycyjnych.

_ Za pomocą metody NPV można stwierdzić, czy projekt pozwala

na pomnażanie, czy marnotrawienie bogactwa właścicieli.

_ Wadą metody jest to, że, znając jedynie poziom NPV, nie można

stwierdzić, jaki jest poziom zaangażowanego kapitału,

27Nie mówi o warunkach ubocznych projektu – dodatkowe

nakłady na płynność, wymaga dodatkowych analiz,

_ Nie odnosi się do okresu eksploatacji (czy taki sam; czy

różny- wówczas stosuje się np. metodę łańcuch

zastępowań lub równoważnej spłaty rocznej),

_ Gdy mamy różne nakłady kapitałowe lub niejednakowo

rozłożone w czasie, należy zastosować wskaźnik NPVR lub

indeks rentowności (PI), ponieważ NPV nie wyraża

precyzyjnie różnic w poziomie rentowności alternatywnych

sposobów wykorzystania kapitału.

Do wpływów zaliczamy: nadwyżkę operacyjną netto(zysk netto)

oraz amortyzację w okresie eksploatacji obiektu

_ Do wypływów (inwestycji)zaliczamy: nakłady na majątek trwały

oraz przyrost kapitału obrotowego netto. Mogą być ponoszone

przed rozpoczęciem eksploatacji obiektu, jak i w jej trakcie.

28NPV = 0 oznacza, że:

_ Projekt wygenerował wpływy pozwalające na pokrycie wydatków

kapitałowych (zwrot poniesionych nakładów kapitałowych),

_ Pokryty został koszt kapitału (alternatywny i faktyczny) zawarty

w stopie dyskonta – projekt przyniósł tzw. dochód normalny.

Uzyskano stopę zwrotu od zaangażowanego kapitału na

poziomie stopy dyskontowej

Zastosowana stopa dyskontowa nie może być niższa od stopy

granicznej, czyli zapewniającej utrzymanie rynkowej wartości

kapitału, jest to oczekiwana stopa zwrotu dla danej klasy

ryzyka.

_ Stosując stopę dyskonta (r) = kosztowi kapitału (oczekiwanej

stopie zwrotu), wówczas:

a) NPV > 0 oznacza, że:

• Projekt poza pokryciem wydatków inwestycyjnych i kosztu

kapitału przyniósł dodatkowy dochód,

• Dojdzie do powiększenia wartości przedsiębiorstwa w wyniku

jego realizacji, ponieważ oczekiwana stopa będzie większa niż koszt kapitału.

Inwestor może liczyć: na zwrot kapitału, na

oprocentowanie na poziomie oczekiwanej stopy zwrotu i

na powiększenie bogactwa.

b) NPV < 0 oznacza:

_ Marnotrawienie kapitału,

_ Jeśli nawet zostanie zwrócony nominalny poziom

kapitału, to inwestor nie osiągnie niezbędnej oczekiwanej

stopy zwrotu, dochodzi zatem do spadku rynkowej

wartości jego kapitału,

_ Projekty o ujemnym NPV przy zastosowaniu granicznej

stopy dyskontowej należy odrzucić, ponieważ prowadzą do

31 strat ekonomicznych.

*Wskaźnik wartości bieżącej (kapitałowej) netto

(Net Present Value Ratio, NPVR) i Indeks rentowności (PI)

_ NPVR jest stosowany w przypadku różnych nakładów,

różnych poziomów NPV,

_ Jest to relacja NPV do wartości obecnej nakładów,

_ Określa, jaki poziom wartości zaktualizowanej netto

przypada na jednostkę uruchomionego kapitału

zaktualizowanego, czyli ile jednostek nadwyżki wygeneruje

każda jednostka nakładów inwestycyjnych,

_ Kryterium wyboru: maksymalizacja wskaźnika NPVR.

PVB – suma zdyskontowanych przepływów pieniężnych netto

związanych z bieżącym funkcjonowaniem projektu w kolejnych

latach (bez nakładów kapitałowych), wpływy,

PVI - wartość obecna nakładów kapitałowych (present value of

investment)

PI – indeks rentowności (profitability index)

*Wskaźnik wartości bieżącej (kapitałowej) netto

i Indeks rentowności (profitability index, PI)

_ Indeks rentowności (PI) ma podobne zastosowanie jak

NPVR,

_ Ustalany jako iloraz zdyskontowanej wartości dodatnich

przepływów pieniężnych oraz zdyskontowanej wartości

ujemnych przepływów pieniężnych reprezentujących

nakłady inwestycyjne,

_ Kryterium wyboru: maksymalizacja indeksu rentowności

PVB – suma zdyskontowanych przepływów pieniężnych netto

związanych z bieżącym funkcjonowaniem projektu w

kolejnych latach (bez nakładów kapitałowych), wpływy,

PVI - wartość obecna nakładów kapitałowych (present value

of investment)

PI – indeks rentowności (profitability index)

*wewnętrzna stopa zwrotu irr: Cechy

_ Jest to stopa zwrotu danego projektu inwestycyjnego, jaką

osiągniemy,

_ Przyjęcie tej stopy do dyskonta oznacza, że NPV =0,

_ Kryterium wyboru: maksymalizacja IRR, przy czym IRR musi być

większa od stopy granicznej (kosztu kapitału)

_ Wybór dokonywany w oparciu o IRR może być sprzeczny z

wyborem na podstawie NPV, wówczas należy stosować kryterium

NPV, bądź NPVR, gdy różne nakłady kapitałowe są ponoszone,

_ Przy ustalaniu IRR reinwestycje są dokonywane wg tej stopy, co

nie zawsze jest możliwe w praktyce.

Przy ustalaniu NPV reinwestycja nadwyżek kapitałowych

dokonywana jest wg stopy przyjętej do dyskonta,

_ Każdego roku wycofujemy część kapitału, oprócz roku 1,

_ Otrzymamy zwrot kapitału i oprocentowanie na poziomi IRR. Co

roku zmniejszamy zaangażowanie kapitału.

_ IRR nie można stosować w przypadku projektów o nietypowych

przepływach (wypływy występują nie tylko na początku, ale

również na końcu cyklu życia projektu), wówczas otrzymamy

dwie IRR, które przyjęte do dyskonta dają NPV = 0

*zmodyfikowana wewnętrzna stopa zwrotu mirr: Możliwości stosowania IRR do oceny względnej opłacalności

projektów mogą być poszerzone, gdy wyeliminujemy założenie o

stopie reinwestycji dla projektów równej IRR danego

przedsięwzięcia,

_ Wtedy należy uwzględnić stopę niezależną od efektywności

projektów (określanej za pomocą IRR) i dokonywać reinwestycji

po koszcie kapitału (podobnie jak przy NPV) – obliczoną przy tym

założeniu wewnętrzną stopę zwrotu określamy jako

zmodyfikowaną wew. stopę zwrotu (MIRR),

_ MIRR jest bardziej realistyczna niż IRR ze względu na przyjęcie

jako stopy reinwestycji kosztu kapitału.

Poziom MIRR jest niższy niż IRR, co wynika z założeń ustalania

tych stóp:

a. Dla IRR zakładamy, że występowanie nadwyżek umożliwia

wycofanie części zaangażowanego kapitału, co prowadzi do

obniżki poziomu kapitału w poszczególnych latach prognozy; IRR

jest względnie wysoka,

b. Dla MIRR zakładamy utrzymywanie kapitału na stałym poziomie

w całym okresie oraz reinwestowanie nadwyżek, tak by zapewnić

zwrot na poziomie stopy dyskontowej. Ponieważ poziom stopy

dyskontowej jest niższy od IRR, to ulega pomniejszeniu stopa

zwrotu z kapitału utrzymywanego przez cały okres prognozy.

Aby ustalić MIRR, określamy przyszłą wartość (na koniec okresu

obliczeniowego) dodatnich przepływów pieniężnych (FV) dla stopy

reinwestycji równej stopie dyskonta (r) stosowanej przy NPV,

_ Ustalamy również wartość obecną nakładów kapitałowych (PVI),

_ Bazując na przyszłej wartości dodatnich p. pien. oraz obecnej

wartości p. pien. odpowiadających nakładom kapitałowym,

ustalamy stopę procentową, dla której obecna wartość sumy p.

pien. jest równa zero.