Analiza ekonomiczna działalności

Analiza ekonomiczna działalności

przedsiębiorstwa handlowego

przedsiębiorstwa handlowego

Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy

Katedra Ekonomiki, Organizacji i Zarządzania

Opracowała - dr inż. Anna Murawska

Analiza ekonomiczno-finansowa

przedsiębiorstwa handlowego obejmuje
swym zakresem ocenę poszczególnych
obszarów działalności przedsiębiorstwa oraz
stopnia wykorzystania posiadanych zasobów
z punktu widzenia ich wpływu na osiągane
wyniki.

Skuteczne zarządzanie

przedsiębiorstwem wymaga
uwzględnienia w decyzjach i działaniach
informacji na temat kształtowania się:

1.

Płynności, czyli zdolności do terminowego
regulowania wszelkich zobowiązań

2.

Rentowności, czyli zdolności do pokrywania
wydatków z przychodów oraz uzyskiwania
nadwyżki finansowej

3.

Produktywności, czyli racjonalnego
wykorzystania wszystkich zasobów
przedsiębiorstwa

Mierniki działalności gospodarczej:

1.

Mierniki bezwzględne – przedstawiają
rozmiary określonych zjawisk ekonomicznych
np. wielkość przychodów ze sprzedaży,
wielkość zysku netto

2.

Mierniki względne – przedstawiają relacje
między dwiema wielkościami np. rentowność
sprzedaży

Mierniki działalności gospodarczej:

1.

Mierniki syntetyczne – odnoszą się do
całego przedsiębiorstwa i wskazują zarówno
na rozmiary prowadzonej działalności, jak i
na dochodowość posiadanego potencjału (np.
przychody ze sprzedaży, wynik finansowy)

2.

Mierniki szczegółowe – stosuje się w celu
oceny wykorzystania poszczególnych
czynników wytwórczych, tj. zatrudnienia,
sieci handlowej oraz oceny gospodarowania
towarami.

Cechy mierników:



Adekwatność, czyli właściwe opisywanie
zdarzeń i procesów



Użyteczność, czyli przydatność w procesie
podejmowania decyzji



Zgodność – czyli relacja danego miernika do
innych stosowanych mierników i informacji

Dokonując całościowej oceny kondycji

przedsiębiorstwa, należy przeprowadzić
analizę porównawczą następujących
wielkości:



Rozmiarów i dynamiki sprzedaży



Poziomu i dynamiki kosztów



Płynności środków obrotowych



Zadłużenia



Sprawności



Rentowności

Wynik finansowy przedsiębiorstwa handlowego i czynniki go
kształtujące

Suma

rachunków

zakupu

towarów

+

koszty dostawy

- skonto
dostawców
- rabaty
+zapas
początkowy
towarów
- zapas końcowy
towarów

Przychody ze sprzedaży

VAT

Wartość

sprzedanych

towarów w

cenach
zakupu

Marża

handlowa

Koszty

handlow

e

Zysk

operacyjn

y

Koszty osobowe

Czynsz lub czynsz

kalkulacyjny

Koszty rzeczowe

(eksploatacja)

Koszty kapitałowe

Pozostałe koszty

Amortyzacja

Sprzedaż (utarg, obrót) – postawowa wielkość

określająca rozmiary prowadzonej
dzialalności

Wynik operacyjny przedsiębiorstwa (dodatni,

zwany też zyskiem operacyjnym, lub ujemny,
zwany stratą) oznacza różnicę między
przychodami ze sprzedaży a wartością
sprzedanych towarów w cenie zakupu i
kosztami handlowymi.

Uzależniony od czynników:

1.

Przychody ze sprzedaży produktów i usług

2.

Koszty zakupu towarów

3.

Poniesione koszty handlowe

4.

Saldo rachunku strat i zysków
nadzwyczajnych

Koszty - nakłady w jednostkach pieniężnych

poniesione przez przedsiębiorstwo

Cele prowadzenia rachunku kosztów:

1.

Kalkulacja cen i marż

2.

Decyzje w zakresie obrotu towarowego
(zakup, gospodarka zapasami, sprzedaż)

3.

Kontrola kosztów (ocena racjonalności
gospodarowania)



Koszt własny sprzedanych produktów



Cost of products sold



Definicja :



Koszt własny sprzedanych produktów
(wyrobów i usług) obejmuje: koszt
wytworzenia sprzedanych produktów
powiększony o koszty sprzedaży i o koszty
ogólnego zarządu (dla wersji kalkulacyjnej)
lub koszty ogółem pomniejszone o koszt
wytworzenia świadczeń na własne potrzeby
jednostki i skorygowane o zmianę stanu
produktów (dla wersji porównawczej).

Koszty handlowe oznaczają wartość zużytych

środków trwałych, przedmiotów nietrwałych,
materiałów, wynagrodzeń za pracę oraz
innych wydatków związanych z
prowadzeniem działalności handlowej

Są to nakłady związane z działalnością

handlową, wyrażone w ujęciu wartościowym i
pokrywane ze zrealizowanej marży

Koszty handlowe można analizować według

następujących kryteriów:



Układu rodzajowego, np. koszty osobowe i
koszty rzeczowe



Miejsc ich powstawania, np. w przekroju
poszczególnych jednostek handlowych lub
faz obrotu towarowego



Rodzaju prowadzonej działalności (np. handel
hurtowy, detaliczny, usługi)



W podziale na koszty całkowite i jednostkowe



W podziale na koszty stałe i koszty zmienne.



Koszty stałe – zalicza się te pozycje
wydatków przedsiębiorstwa, których
wysokość w krótkich okresach jest niezależna
od zmian w sprzedaży ( np. koszt utrzymania
zarządu, dzierżawy, utrzymanie i
eksploatacja środków trwałych, część
kosztów osobowych)



Koszty zmienne – koszty, których wielkość
zależy bezpośrednio od rozmiarów sprzedaży,
np. część wynagrodzeń sprzedawców, koszty
transportu, promocji, opakowań czy obsługi
kredytów.

Podział kosztów całkowitych na stałe i zmienne

stanowi podstawę tzw. rachunku pokrycia,
który znajduje zastosowanie w badaniu
opłacalności sprzedaży.

Ogólny schemat:

Przychody ze sprzedaży

-

- Koszty zmienne

-

= pokrycie (marża pokrycia)

-

- koszty stałe

-

= wynik operacyjny netto

Metoda wskaźnikowa:

Cztery grupy wskaźników:

1.

Wskaźniki płynności

2.

Wskaźniki zadłużenia

3.

Wskaźniki sprawności (produktywności
zasobów)

4.

Wskaźniki rentowności

Wskaźniki płynności



Ocena zdolności płatniczej przedsiębiorstwa



Ustalenie rozmiarów kapitału obrotowego netto,
czyli sumy środków obrotowych, która jest w
dyspozycji przedsiębiorstwa

Kapitał obrotowy netto =
aktywa bieżące



zobowiązania krótkoterminowe

Gdzie:
Aktywa bieżące =
gotówka + zapasy + należności + środki na rachunkach

bankowych

Zobowiązania krótkoterminowe = bieżące zobowiązania z

tytułu dostaw, wobec budżetu, z tytułu wynagrodzeń, kredyty
krótkoterminowe + bieżąca część kredytów średnio- i
krótkoterminowych

Rodzaje wskaźników płynności:



Informuje ile razy bieżące aktywa pokrywają bieżące
zobowiązania



Zadowalający poziom 1,2-2,0, co oznacza ,że
zachowanie równowagi finansowej firmy wymaga, aby
wielkość aktywów bieżących była około dwa razy
większa niż kwota zobowiązań krótkoterminowych



Niższy wskaźnik niż 1,2 oznacza, że firma nie ma
zdolności do spłaty bieżących zobowiązań

Rodzaje wskaźników płynności:



Informuje ile razy najbardziej płynne aktywa
przedsiębiorstwa pokrywają bieżące zobowiązania



Nie powinien być mniejszy niż 1,0



Niskie wskaźniki płynności bieżącej są
sygnałem o zagrożeniu zdolności płatniczej
przedsiębiorstwa



Płynność większa niż potrzeby firmy może
zaś mieć niekorzystny wpływ na jej
rentowność

Wskaźniki zadłużenia



Porównywanie funduszy właścicieli
przedsiębiorstwa, czyli kapitału własnego, z
kapitałem obcym.



W dobrze prowadzonych firmach wskaźnik
zadłużenia nie powinien przekraczać 2/3



Kredytodawcy są zainteresowani możliwie
niskim poziomem wskaźnika zadłużenia
długoterminowego



Według Banku Światowego minimalny
wskaźnik pokrycia obsługi długu wynosi 1,3.



Wskaźniki sprawności (aktywności)



Wskaźnik szybkości obrotu zapasami
informuje, ile razy w ciągu roku
przedsiębiorstwo odnawia swoje zapasy oraz
jaka ich wielkość jest niezbędna do
utrzymania danego poziomu sprzedaży



Wskaźnik szybkości obrotu aktywów podaje,
ile razy w ciągu roku dokonano rotacji
aktywów (całego majątku) w celu dokonania
danej sprzedaży



Wskaźnik szybkości realizacji należności
określa, ile razy w ciągu roku firma odtwarza
stan swoich należności

Wskaźniki rentowności
Istota tych wskaźników polega na ustaleniu

stopnia realizacji zasady racjonalnego
gospodarowania w przedsiębiorstwie



Rentowność sprzedaży (rentowność
handlowa) informuje o udziale zysku w
sprzedaży, o tym, ile zostaje w firmie z
każdej złotówki uzyskanej ze sprzedaży
towarów



Rentowność aktywów (rentowność
ekonomiczna) – oznacza wielkość zysku
przypadającą na jednostkę majątku
zaangażowanego w przedsiębiorstwie

Rentowność kapitału (rentowność finansowa) –

rozstrzyga o opłacalności inwestycji i oznacza
wielkość zysku przypadającą na jednostkę
kapitału własnego

Stopa zwrotu kapitału = stosunek zysku do

włożonego kapitału

Rentowność kapitału (ujęcie modelowe)

Zysk w % do

zainwestowanego

kapitału

Rotacja kapitału

(R

k

=S/K)

Zyskowność

sprzedaży (Z

s

=Z/S)

Sprzedaż

Kapitał

Majątek

trwały

Majątek

obrotow

y

Zysk

Sprzedaż

Marża

zysku

brutto

Koszty

stałe

Sprzedaż

Koszty

zmienne

Wartość

towarów w

cenie zakupu

Koszty

handlowe

zmienne

/

/

+

+

x

x

/

/

-

-

-

-