Zagadnienia z ćwiczeń Projekcja Murray`a - TAT

Założenia Murraya:

1. Istnieją biologiczne determinanty zachowania związane z fizjologicznym funkcjonowaniem organizmu

2. Ujmowanie ludzkiego organizmu jako złożonej całości działającym w powiązaniu psychologicznym w określonym miejscu i czasie

3. Ujmowaniu zachowania i aktywności człowieka jako rezultatu wzajemnych oddziaływań sił podmiotu i jego pola

4. Uznanie nieświadomego charakteru motywacji oraz roli wczesnych doświadczeń

5. Konieczność ujmowania jednostki w całej jej złożoności (koncentrowanie się na każdym, nawet pojedynczym przypadku)

Murray korzysta z koncepcji:

1. Wpływ pola na przedmiot- pola Lewinsona

2. Erickson- ekstra- introwersja

3. Koncepcja psychoanalityczna- endopkateksja, introkateksja

Koncepcję Murraya można zaliczyć do koncepcji personologicznych- każdy jest inny
indywidualizm + wpływ środowiska na podmiot

Przez osobowość Murray rozumie zorganizowane w integralną całość ZMIENNE psychiczne, nazywane przez różnych autorów: wymiarami osobowości, cechami, wektorami, sposobami adaptacji, funkcjami.

Wyróżnia on w strukturze osobowości 3 grupy zmiennych

- POTRZEBY psychiczne

- wewnętrzne CZYNIKI

- OGÓLNE CECHY osobowości

Potrzeby psychiczne to Wg Murraya hipotetyczne siły działające w mózgu, które pod wpływem specyficznych bodźców- nacisków wyzwalają określone zespoły reakcji motorycznych, emocjonalnych, słownych, wyobrażeniowych, myślowych. Są to hipotetyczne siły organizujące reakcje percepcji, apercepcji, myślenia, dążenia po to, aby jednostka uwalniała się od stanu napięcia i zmieniła przykrą dla siebie sytuację

Wewnętrzne czynniki:

-ideał siebie- jednostka widzi siebie jako kogoś, kto działa z maksymalną, idealną skutecznością w różnych dziedzinach życia. Składają się na to względnie stałe wyobrażenia tego czym jednostka mogłaby być i co mogłaby osiągnąć; ideał siebie jest te z wzorem wyobrażeniowym wzorów działania jednostki

Może być wysoki i niski, wysokość mierzymy aspiracjami częstością perseweracji. Jest on warunkowany silnymi niezaspokojonymi potrzebami psychicznymi i potrzebą wyczynu.

-narcyzm- zespół objawów składający się na miłość do siebie

-superego

-superego Zintegrowane

-superego w Konflikcie

Osobowość - hipotetyczny wytwór umysłu, organizacja stanów i procesów manifestujących się w sposób powtarzalny przez zewnętrzne i wewnętrzne akty zachowania. Osobowość jest konstruktem teoretycznym. Struktura osobowości obejmuje zarówno doświadczenie jednostki jak i jej aktualna aktywność w polu psychologicznym. Świadomość, nieświadomość, id, ego i superego manifestuje zachowaniami świadczącymi o istnieniu indywidualnej struktury potrzeb oraz porządkujący realizację tych potrzeb, planów i problemów.

Osobowość - dynamicznie zmieniający się proces, jednak zakłada pewną całość, stabilność (jesteśmy w stanie przewidzieć jak zachowa się osoba przy działaniu podobnych bodźców, a także, które z potrzeb są dla niej ważne - jeśli znamy tą osobę).

Potrzeba - jest konstruktem hipotetycznym. Obiektywnie możemy stwierdzić jedynie działanie określonego bodźca, a następnie występowanie określonego schematu reagowania czy działania jednostki. Domyślamy się, że między działaniem bodźca schematem reagowania istnieje określony związek.

Potrzeba - potencjalna możliwość reagowania organizmu w określony sposób. W tym sensie można patrzeć na potrzebę jako na utajoną właściwość organizmu.

Potrzeby mogą być wyzwalane przez procesy endokrynologiczne i inne procesy zachodzące wewnątrz ciała, częściej jednak są wyzwalane przez działanie nacisków społecznych jakie na jednostkę działają w określonym środowisku np. agresywność innych, dominowanie, stosowanie przymusu, okazywanie współczucia, aprobaty, okazywanie chęci opiekowania się, żywienia.

Murray posługuje się wyrażeniem potrzeba i wyrażeniem popęd.

Wyrażenie potrzeba psychiczna odnosi się do procesów „zapoczątkowujących działanie” - napięcie - pragnienia - zamiary, natomiast samo dążenie do wykonania określonych czynności, napęd do wykonania czynności zmierzających do usunięcia stanu niedoboru, braku, napięcia nazywa Murray popędem.

Murray dzieli potrzeby na pierwotne wiscyrogenne i wtórne psychogenne.

Potrzeby wiscogenne są wyzwalane przez okresowo aktywizujące się procesy fizjologiczne organizmu.

Potrzeby psychogenne nie mają zlokalizowanych cielesnych regionów pobudzania stąd ich nazwa - psychogenne. Zmierzają one do zaspokojenia „psychicznego” lub emocjonalnego.

Bodźce wyzwalające:

a) Braki - potrzeba: oddychania, wody, jedzenia

b) Nadmiary(sekrecje gruczołów, wypróżnianie) - potrzeba: seksualna, karmienie piersią

c) Urazy(pobudzające do wydobywania się z takich sytuacji) - potrzeba: wydalania moczu, dwutlenku węgla, unikania gorąca, zimna

Potrzeby ukryte i jawne.

Działanie w ukryciu polega na tym, że potrzeba przy kontakcie jednostki z określonymi bodźcami środowiska wywołuje stany „nieokreślonego” napięcia, opanowuje grę wyobraźni i „pośrednio” wpływa na zachowanie człowieka wyrażając się i zaspokajając w formach „ukrytych”.

Najczęściej w ukryciu przejawiają się potrzeby: agresywności, poniżania się, poznawcza, dominowania, ekshibicjonizmu, seksualna, doznawania opieki i oparcia.

Potrzeby specyficzne - dla danej jednostki

Potrzeby niespecyficzne - dla każdego człowieka

Potrzeby proaktywne - wiążą się z wew. Potrzebą

Potrzeby reaktywne - reakcja na otoczenie, które wyzwala potrzeba

Nacisk - to atrybut przedmiotu wpływającej pozytywnie lub negatywnie na działanie podmiotu.

Nacisk obiektywny związany z rzeczywistą dla podmiotu aktywnością określił Murray jako alfa pres i alfa nacisk.

Nacisk subiektywny jako beta pres, beta nacisk.

Emocje towarzyszące potrzebom:

- konflikt wiążący się ze sanem niepewności, z przezywanym konfliktem moralnym

- zmienność nastawienia uczuciowego (zmienność, labilność)

- przygnębienie

- lęk

- egzaltacje

- brak zaufania

- zazdrość

Fuzja- Wzajemne reakcje między potrzebami- efektem działania różnych potrzeb jest jedno zachowanie

Potrzeby maja układ hierarchiczny, który się zmienia

TAT

Potrzeby jawne to takie, które przejawiają się w jawnym, zewnętrznym działaniu jednostki, zazwyczaj w reakcjach werbalnych, motorycznych i emocjonalnych. Potrzeby jawne przejawiają się w codziennym zachowaniu jednostki, które można obserwować i nadają ton głównej aktywności życiowej. Możemy więc obserwować reakcje wyczynu w życiu zawodowym lub reakcje agresywności w życiu rodzinnym czy w kontaktach na terenie pracy. Niekiedy silna potrzeba psychiczna znajdzie sobie główny kanał w aktywności zawodowej człowieka. Nie każda jednak potrzeba psychiczna może z tych czy innych względów rozładować się w zachowaniu jawnym, w głównym nurcie aktywności życiowej.

Murray pisze ze otamowane, ukryte, stłumione, wyparte potrzeby psychiczne dążą również do ekspresji, wywierają wpływ na zachowanie jednostki, ale w sposób zakamuflowany. Przejawiają się w postaci gry wyobraźni, w marzeniach na jawie, w zabawie, w twórczości artystycznej, w określonych planach i pragnieniach robienia czegoś, które nie realizują się w codziennym życiu. Potrzeby te przejawiają się także w zainteresowaniach, w sontanicznych reakcjach mimowolnej uwagi. Dochodzą one do głosu w zachowaniu jednostki, kiedy nie kontroluje ona siebie zbyt silnie, np. kiedy jest pobudzona, zmęczona, kiedy działają na nią bodźce wieloznaczne, wieloznaczne działanie innych ludzi, wieloznaczne bodźce działające na percepcję.

Test Apercepcji Tematycznej - TAT - jest metoda projekcyjną, która w rękach wytrawnego interpretatora pozwala wykryć dominujące potrzeby, popędy, emocje, postawy uczuciowe, kompleksy, i konflikty osobowości. Szczególna wartość testu leży w tym, że może On wykrywać leżące w głębi, otamowane tendencje, których badany lub pacjent nie aprobuje lub nie zdaje sobie z nich sprawy.

TAT można z pożytkiem zastosować do badania osobowości i zaburzeń, zachowania się, psychosomatycznych chorób, nerwic i psychoz. Nie nadaje się do badania dzieci poniżej 4 r.ż.

Badanie TAT jest specjalnie wskazane jako wstęp do serii psychoterapeutycznych wywiadów lub krótkich psychoanaliz.

---