INSTRUKCJA BEZPIECZNEJ PRACY
MASZYNA SZWALNICZA
Maszyny szwalnicze (stebnówka, dwuigłówka, owerlok) służą do zszywania wykrojonych elementów tkanin celem uzyskania zaplanowanej całości.
I. Postanowienia ogólne
Warunki dopuszczenia pracownika do pracy:
Ukończone 18 lat (młodociany w ramach praktycznej nauki zawodu tylko pod nadzorem instruktora).
Przejście odpowiedniego instruktażu zawodowego, zapoznanie się z instrukcją obsługi, przeszkolenie bhp i ppoż.
Stan zdrowia odpowiedni do wykonywanej pracy potwierdzony świadectwem wydanym przez uprawnionego lekarza.
Posiadanie wymaganych predyspozycji psychicznych i fizycznych.
Ubrany w odzież roboczą przewidzianą dla danego stanowiska w zakładowej tabeli norm odzieży roboczej i rękawice robocze.
Przy obsłudze maszyn z ruchomymi elementami nie można pracować w odzieży z luźnymi (zwisającymi) częściami jak np. luźno zakończone rękawy, krawaty, szaliki poły, oraz bez nakryć głowy okrywających włosy.
II. Czynności pracownika przed rozpoczęciem pracy
Pracownik obsługujący maszyny szwalnicze powinien:
Zapoznać się z zadaniami na aktualny dzień roboczy, ewentualnie przedyskutować ze swoim bezpośrednim zwierzchnikiem fachowe i bezpieczne wykonanie powierzonego zadania.
Sprawdzić stan techniczny maszyny szwalniczej, a przede wszystkim:
Działanie instalacji oświetleniowej.
Działanie mechanizmów głowicy: tworzenia ściegu, regulacji i sterowania.
System nawijania nici na szpuleczkę bębenka.
Prowadzenie nici ze szpulki do uszka igły.
Układ włączania i wyłączania transportera.
Sprawdzić prawidłowość działania mechanizmów igielnicy, chwytacza (wahadłowego lub obrotowego), podciągacza nici i transportera,
Skontrolować działanie zespołu regulacji długości i szerokości ściegu, kierunku szycia, docisku zszywanej warstwy materiałów oraz napięcia nici.
Przygotować materiały podstawowe do operacji szycia.
Upewnić się czy uruchomienie maszyny nie stworzy żadnych zagrożeń.
Uruchomienie maszyny następuje przez włączenie silnika elektrycznego za pomocą przełącznika pokrętnego.
Uruchomienie główki szyjącej następuje przez nacisk nogą na pedał przednia częścią stopy w kierunku dołu.
Szybkość szycia reguluje się siłą nacisku na pedał.
Przygotować urządzenia pomocnicze do składowania materiałów, przyrządów, narzędzi i odpadów oraz konieczne ochrony osobiste, np. okulary, ochronniki słuchu, itp.
Przygotować materiał do przetworzenia (obróbki) ustawiając go w sposób zapewniający maksymalne bezpieczeństwo przy zachowaniu granic stanowiska roboczego.
Sprawdzić stan techniczny urządzeń mechanicznych i oświetlenia stanowiska.
Sprawdzić zamocowanie osłon i zabezpieczeń (igły, napędu oraz ekranu przy guzikarce).
Dokonać oględzin krzesła i przystosować je do swoich potrzeb.
Próbnie uruchomić maszynę i sprawdzić jakość jej działania.
Zauważone usterki i uchybienia zgłosić natychmiast przełożonemu bezzwłocznie unieruchamiając maszynę.
III. Zasadnicze czynności pracownika podczas pracy
Pracownik obsługujący maszynę szwalniczą powinien:
Prawidłowo dobierać igły i nici, według szczegółowej instrukcji obsługi maszyny, podanej przez producenta maszyny w DTR, gdyż od ich doboru zależy między innymi wiązanie nici, układanie się ściegu i szerokość ściegu.
Przygotować materiały podstawowe do operacji szycia.
Poprawnie doprowadzać nić górną o żądanym napięciu do uszka igły przez układ prowadników, podciągacz nici i regulator napięcia.
Ustalić i ustawić:
Nacisk stopki na warstwę zszywanych materiałów (uzależniony jest on od rodzaju materiałów i ich grubości).
Odpowiednie napięcie nici tworzących ścieg.
Długość i kierunek ściegu za pomocą elementów sterujących (pokrętła i dźwigni).
Wystawienie transportera nad płytką ściegową.
Wyregulowanie położenia igielnicy, aby spełniała warunki współdziałania igły z chwytaczem.
Regulację położenia i szerokości ściegu zygzakowego dokonywać przez nastawienie elementów sterujących maszyny na żądane położenie ściegu (lewe, symetryczne, prawe) i jego szerokość.
Szycie można rozpocząć:
Gdy przeznaczona do zszywania warstwa materiału jest już ułożona pod stopką, odpowiednio dociśnięta.
Gdy podciągacz nici zajmuje górne położenie, gdyż wtedy jego oczko jest najwyżej (przy innym ustawieniu łatwo spowodować zerwanie nici górnej, przytrzymywanej stopką).
Uwaga:
Przy włączonym wale głównym maszyny, nie należy obracać koła napędowego w przeciwnym kierunku.
Pociąganie za zszywane warstwy materiału może spowodować wygięcie, a w konsekwencji złamanie igły - zagraża to bezpieczeństwu szyjącego.
Delikatne regulowanie przesuwu zszywanej tkaniny (poprzez lekkie pociąganie tkaniny za stopką) dozwolone jest przy szyciu bardzo cienkich materiałów by zapobiec marszczeniu się jej w obrębie szwu.
Przy zmianie kierunku szwu, maszynę należy zatrzymać w takiej pozycji, aby igła tkwiła w zszywanej warstwie materiału, a dopiero wtedy opuścić stopkę i kontynuować szycie.
Należy odpowiednio ograniczać prędkość szycia przy grubych i twardych materiałach, gdyż istnieje duże prawdopodobieństwo wygięcia lub złamania igły.
Aby poprawnie zakończyć szycie należy wykonać następujące czynności:
Doprowadzić podciągacz nici do jego górnego położenia.
Podnieść stopkę.
Lekko wyciągnąć zszytą warstwę materiału (do tyłu).
Odciąć nici kilka centymetrów od uszka igły.
Podnoszenie stopki odbywa się ręcznie za pomocą podnośnika bądź kolanem za pomocą dźwigni umiejscowionej pod stołem maszyny.
Miejsca szczególnie narażone na ścieranie należy smarować co najmniej 4 razy w ciągu 8 godzin olejem wrzecionowym.
Dobór igły i nici zależy od rodzaju zszywanego materiału. W razie konieczności z problemem doboru należy się zwrócić do brygadzisty lub właściciela zakładu.
Nić musi swobodnie przechodzić przez oczko igły.
Wymianę igły należy dokonywać przy najwyższym położeniu igielnicy.
Regulacja ściegu odbywa się przez naprężenie ewentualnie zwolnienie nici górnej lub dolnej.
Podczas szycia zabronione jest podsuwanie palców rąk pod powierzchnię stopki, ponieważ przez pociągnięcie palcem na skutek ruchomych ząbków może nastąpić przekłucie palca igłą.
Wyłączać silnik spod napięcia przed rozpoczęciem czynności pomocniczych, takich jak: wymiana igieł, zakładanie nici, czyszczenie, oliwienie, zakładanie pasów i przy zaniku zasilania energii elektrycznej.
Używać przy guzikarce prawidłowo ustawionego ekranu (wykonanego z przezroczystego i odpornego na stłuczenie materiału) zabezpieczającego przed odpryskami złamanych igieł i guzików.
Utrzymywać w porządku miejsce pracy, nie rozrzucać narzędzi i przedmiotów przeznaczonych do obróbki lub obrobionych, używać szafki narzędziowej i urządzeń do składania wyrobów, sukcesywnie usuwać odpady
IV. Czynności zakazane
Obsługującemu maszynę szwalniczą zabrania się przede wszystkim:
Używania maszyny szwalniczej gdy są zdjęte jej zabezpieczenia lub przy niedostatecznym oświetleniu stanowiska roboczego.
Zezwalania na obsługiwanie maszyny przez osoby postronne.
Lekceważenia szczegółowych instrukcji obsługi maszyny, podanej przez jej producenta w DTR (Dokumentacji Techniczno-Ruchowej).
Dokonywania napraw maszyny we własnym zakresie. Naprawy może dokonywać pracownik odpowiednio przeszkolony, jednocześnie legitymujący się odpowiednimi uprawnieniami.
Korzystania z maszyny szwalniczej, gdy jest ona w złym stanie technicznym.
Nie zachowywania na swoim stanowisku czystości i porządku.
Tolerowania, aby na stanowisku pracy podłoga była zatarasowana, śliska.
Palenia papierosów na stanowisku roboczym.
Nie wolno na stanowisku pracy przechowywać surowców, gotowych wyrobów, materiałów pomocniczych i odpadów w ilościach większych od wynikających z potrzeb technologicznych, umożliwiających utrzymanie ciągłości pracy na danej zmianie.
Nie wolno maszyn będących w ruchu: naprawiać, naoliwiać, czyścić, smarować.
Nie wolno maszyn będących w ruchu pozostawiać bez obsługi lub nadzoru.
Nie wolno zdejmować lub odsuwać osłony i zabezpieczenia z obsługiwanych maszyn i narzędzi, dopuszczać do obsługi osoby niepowołane.
Nie wolno wkładać do ust igieł i szpilek, umieszczać na stole maszyny nożyczek i innych przedmiotów, których upadek może spowodować zagrożenie.
V. Podstawowe czynności pracownika po zakończeniu pracy
Pracownik powinien:
Po zakończeniu pracy maszynę należy oczyścić dokładnie z kurzu i z zanieczyszczeń pozostałych po oliwie.
Raz na 8 godzin odsunąć płytkę, dokładnie oczyścić pędzlem wnętrze mechanizmu posuwu i chwytacza.
Wszystkie czynności związane z naprawą, czyszczeniem i smarowaniem, wymianą igieł i zakładaniem szpulki należy wykonywać po uprzednim wyłączeniu zasilania.
W razie przerwy w dopływie prądu maszynę należy wyłączyć i zabezpieczyć przed przypadkowym włączeniem.
Uporządkować stanowisko pracy oraz narzędzia i sprzęt ochronny.
Wyłączyć maszynę wyłącznikiem głównym.
VI. Postanowienia końcowe
Narzędzia i urządzenia o napędzie mechanicznym podlegają okresowym przeglądom i badaniom na skuteczność zerowania
Pracownik obsługujący maszynę szwalniczą winien zadbać o to, by we właściwych terminach (wskazanych przez producenta) była wykonywana konserwacja maszyny.
W przypadku powstania pożaru należy
Ostrzec osoby znajdujące się w obrębie zagrożenia.
Wyłączyć zasilanie budynku w energię elektryczną i odciąć dopływ gazu.
Zaalarmować straż pożarną.
Powiadomić przełożonych o pożarze.
Podjąć decyzję o ewakuacji ludzi.
Przystąpić do prowadzenia akcji gaśniczej za pomocą podręcznego sprzętu gaśniczego.
Podczas akcji gaśniczej obowiązuje zasada podporządkowania się poleceniom kierującego akcją ratowniczo - gaśniczą.
W razie zaistnienia wypadku
Udzielić poszkodowanemu pierwszej pomocy.
W razie potrzeby wezwać pomoc lekarską.
Powiadomić przełożonych.
Miejsce pracy, gdzie doszło do wypadku, zabezpieczyć przed dostępem osób niepowołanych
W przypadku znalezienia się wobec bezpośredniego niebezpieczeństwa pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy (zachowuje wtedy prawo do wynagrodzenia, nie może jednak odmówić podjęcia innej równorzędnej pracy, gdy niezwłoczne usunięcie zagrożenia nie jest możliwe).
Specjalista ds. BHP
.............................
5