Papiery wartościowe - dokumenty potwierdzające prawa majątkowe ich właścicieli lub wierzytelności będące w części przedmiotem obrotu na rynku kapitałowym.

Podział papierów wartościowych:

- dywidendowe - potwierdzają prawo własności

-przeznaczone do obrotu giełdowego

-potwierdzające prawo własności

-akcje - papiery wartościowe stanowiáce dowód uczestnictwa we własności kapitału spółki akcyjnej. Upoważniają w zebraniach akcjonariuszy, udziału w podejmowaniu decyzji. Właściciele mają prawo do uczestnictwa w podziale zysków spółki. Część tego zysku otrzumują w postaci dywidendy

- imienne - zawiera klauzulę dla kogo jest przeznaczona

- na okaziciela - w momencie emisji nie jest wskazany właściciel

- pojedyncze - zawierają wartość nominalną akcji w jedym dokumencie

- zbiorowe - w jednym dokumencie zawarte są więcej niż jedna akcja

- pieniężne - wydawane są akcjonariuszom po częściowej zapłacie która uzupełniana jest w momencie zarejestrowania spółki (25%)

- aportowe - wydawane są za tzw wkłady rzeczowe

- zwykłe - podstawowe akcje niezbędne do podziału dywidendy

- uprzywilejowane - najczęściej są to akcje imienne. Dają szczególne uprawnienia (prawo głosu), wyższe dywidendy

- użytkowe - wiążą się z niektórymi przypadkami umarzania akcji.

- procentowe - potwierdzają wierzytelność. Stanowią wyłącznie uprawnienia do roszczeń majątkowych. Są dowodem zaciągnięcia długu.

-występujące w obrocie pozagiełdowym

-potwierdzające wierzytelności

- listy zastawne - stosowane są pod zastaw ruchomego wyposażenia

- obligacje - papier wartościowy w którym wystawca potwierdza zaciągnięcie określonej pożyczki i zobowiązuje się do jej zwrotu właścicielowi we wcześniej określonym terminie wraz z odsetkami. Emitentami mogą być wyłącznie spółki akcyjne.

- imienne - przeznaczone są dla określonej grupy klientów

- na okaziciela - są przedmiotem swobodnego obrotu

- weksle - dokumenty które zawierają bezwzględne zobowiązanie wystawców do zapłacenia określonej kwoty pieniężnej. Weksel musi zawierać polecenie zapłaty przez wymienioną z nazwiska osobę lub firmę oraz musi zawierać nazwisko osoby lub firmy na rzecz której ma nastąpić zapłata. To polecenie musi mieć charakter bezwarunkowy. Zapłata musi być określona w sumie pieniężnej. Na wekslu musi być znaczony termin i miejsce płatności. Na wekslu musi być odręczny podpis wystawcy weksla.

Funkcje weksla:

- kredytowa - polega na udzieleniu nabywcy krótkoterminowego kredytu tzw kredytu kupieckiego.

- obiegowa - weksel może być przez posiadacza weksla przeniesiony na inną osobę prawną lub fizyczną. (awal)

- płatnicza - przy pomocy weksla można regulować zobowiązania

- gwarancyjna - polega na zabezpieczeniu przy pomocy weksla roszczeń

- refinansowa - wiąże się z możliwością złożenia weksla przez posiadacza do dyskonta przedterminem płatności

- skrypty dłużne - stosowane jako zabezpieczenie pożyczek które były pobierane na rozwój majątków ziemskich

- czeki - są to dokumenty wystawione w formie ustalonej przez prawo i zawiera skierowanie do banku polecenie wypłacenia określonych środków pienięznych znajdujących się na rachunku wystawcy.

Typy czeków

- rozrachunkowy - nie może być wypłacony w gotówce a jedynie służy do uznania rachunku bankowego.

- gwarantowany - umożliwia wypisanie jego i realizację kiedy nie posiada się środków na rachunku bankowym

- kasowy - można go wystawić jedynie gdy posiada się środki na rachunku bankowym

- bankierski - wystawiony jest przez bank, zawiera polecenie wypłaty skierowane do innego banku na rzecz określonej osoby lub na okaziciela.

- bony skarbowe - emitowane są przez ministra finansów na precyzyjnie określone okresy. Służą do zaciągania na rynku pieniężnym krótkoterminowych pożyczek. Emitowane są w formie dokumentu na okaziciela

- bony pieniężne NBP - są emitowane z 30 dniowym terminem wykupu. NBP sprzedaje bony na przetargach.

- dowodowe - potwierdzają wierzytelność. Stanowią potwierdzenie zawarcia jakiejś transakcji handlowej.

Podział rynku finansowego:

- rynek pieniężny - na tym rynku dominują kredyty krótkoterminowe. Termin zwrotu poniżej jednego roku. Miejsce alokacji dewiz pod kątem ich najefektywniejszego wykorzystania

- rynek kapitałowy - termin zwrotu wynosi powyżej jeden rok. Umożliwia pozyskanie kapitału przez emisje akcji i obligacji. Umożliwia także bieżącą wycenę spółek które notowane są na rynku publicznym. Umożliwia realizację procesów inwestycyjnych kiedy finansowanie kredytem bankowym przedsięwzięcia jest niemożliwe. Rynek kapitałowy pomaga w restrukturycazji przedsiębiorstw, spełnia ważną rolę w prywatyzacji. Umożliwia obsługę obsługę długu publicznego i deficytu budżetowego. Transakcje na rynku kapitałowym związane są z dużym ryzykiem (akcje).

Ryzyka:

-ryzyko rynku - zmniejszenie się obrotów podmiotu rynkowego. Przyczyną moze być recesja, nie przewidziane zjawiska polityczne,

- ryzyko bankructwa - możliwość upadku przedsiębiorstw

- ryzyko inflacji - związane jest z zagrożeniem możliwości spieniężenia posiadanego kapitału rzeczowego

Podstawą rynku kapitałowego jest obowiązkowe podmiotów świadczących usługi maklerskie oraz obowiązek pozyskiwania zgody na wprowadzanie papierów wartościowych do publicznego obrotu. Charakterystyczne dla tego rynku jest jego wielkość (liczba notowanych podmiotów oraz kapitalizacja - wartość spółek notowanych)

Podział rynku kapitałowego:

- Pierwotny - mamy do czynienia kiedy następuje sprzedaż papierów wartościowych przez emitenta. Emitentem może być rząd danego państwa, władza samorządowa. W imieniu emitentów procesem sprzedaży papierów wartościowych zajmują się banki inwestycyjne. Ilość emisji i czas emisji jest ściśle określony

-publiczny - obejmuje transakcje kupna-sprzedaży które prowadzone są na szeroką skalę ale w sposób zinstytucjonalizowany (za pośrednictwem giełdy papierów wartościowych). Uczestnikami tego rynku są znaczne grupy inwestorów. W celu zabezpieczenia interesów dużych grup inwestorów, rynek jest szczegółowo regulowany przepisami prawa.

-prywatny - obejmuje transakcje kupna-sprzedaży które dokonywane są bezpośrednio między inwestorami. Przedmiotem są papiery które nie zostały dopuszczone do obrotu na rynku publicznym.

- Wtórny - obejmuje transakcje kupna-sprzedaży papierów wartościowych pomiędzy inwestorami. Obejmuje też transakcje które zamieniają gotówkę na papiery wartościowe i odwrotnie.

-publiczny:

-giełdowy

-pozagiełdowy

-prywatny

rynek bankowy-kredyty i lokaty długoterminowe,

rynek papierów wartościowych-lokacyjne papiery wartościowe (akcje, obligacje)

- rynek walutowy

Notowania giełdowe - kursy wg których zawierano danego dnia transakcje giełdowe. Notowania przedstawiane są w formie ceduły giełdowej.

Hossa - wzrost kursów papierów wartościowych

Bessa - spadek kursów papierów wartościowych

---