Wykonywanie zobowiązań umownych
- obowiązek spełnienia ciążącego na dłużniku zobowiązania wynika z istoty zobowiązania
*charakter prawny wykonania zobowiązania - czynnik woli
- w zależności od rodzaju świadczenia zachowanie się dłużnika może przyjąć postać bądź to czynności faktycznej bądź to czynności prawnej
- gdy świadczenie dłużnika ma charakter czynności prawnej niezbędny staje się czynnik woli dłużnika nakierowany na wypełnienie świadczenia - zamiar wykonania świadczenia musi przejawić się w danym przypadku w oświadczeniu woli jako niezbędnym składniku czynności prawnej
- w niektórych przypadkach przy czynnościach faktycznych czynnik woli może okazać się również niezbędny
- ilekroć wypełnienie świadczenia ma charakter umowy, konieczne jest, aby dłużnik oświadczył, że wykonuje świadczenia, w wierzyciel że je przyjmuje celem wykonania zobowiązania
*zasada generalna wykonania zobowiązań
-dłużnik powinien wykonać zobowiązanie:
a) zgodnie z jego treścią
b) w sposób odpowiadający jego celowi społeczno - gospodarczemu (zobiektywizowany charakter)
c) zasadom współżycia społecznego
d) oraz ustalonym zwyczajom o ile taki istnieją
-dłużnik powinien mieć zawsze na uwadze uzasadniony interes wierzyciela związany z wykonaniem zobowiązania
- wierzyciel musi współdziałać z dłużnikiem przy wykonywaniu zobowiązania - zakres wynika z S-G przeznaczenia prawa, ZWS, i zwyczajów
- dłużnik zobowiązany jest do zachowania staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju - Art. 355 &1 KC
*zasada pacta sunt servanda
- ewentualna rewizja czy modyfikacja wykonania zobowiązania przez dłużnika, gdy treść jego jest ustalona może nastąpić tylko za zgodą obu stron - umowa powinna być dotrzymana - wyjątkowo może zostać zmieniona poza zgodą zainteresowanych stron - zasada rebus sic stantobus
*przedmiot wykonania
-prawidłowo wykonane zobowiązanie przez dłużnika wymaga spełnienia świadczenia w całości
- wierzycielowi nie wolno odmówić przyjęcia świadczenia częściowego choćby cała wierzytelność byłaby wymagalna chyba że przyjęcie świadczenia częściowego naruszałoby uzasadniony interes wierzyciela - Art. 450 KC - jeżeli odmów popada w zwłokę
*zmiana przedmiotu świadczenia
- wierzyciel już po powstaniu zobowiązania może wyrazić zgodę na zmianę przedmiotu świadczenia na inny niż to pierwotnie przewidywano - datio in solutum - wyraża tym samym zgodę na takie wykonanie, które zostanie uznane za wypełniające zobowiązanie
*zarachowanie świadczenia na poczet kilku długów
- jeżeli dłużnik ma kilka długów wobec wierzyciela i dokonuje świadczenia w rozmiarze nie wystarczającym na pokrycie wszystkich należności to ma on prawo wskazać na zaspokojenie którego z długów należy przeznaczyć świadczenie Art. 451 &1 KC
- pierwszeństwo w zaspokojeniu mają należności uboczne - odsetki, koszty, raty - a w drugiej kolejności należności główne
- jeżeli dłużnik nie określa na pokrycie którego długu przeznacza należność może dokonać tego wierzyciel, a kiedy i on tego nie dokonuje zaspokajana zostaje należność wymagana a jeżeli jest ich kilka to powstała najwcześniej
- w przypadku określenia dokonanego przez wierzyciela konieczne jest wystawienie stosownego pokwitowania
* osoby uczestniczące w wykonaniu zobowiązania
- wierzyciel może domagać się świadczenia osobistego, w przypadkach w których to wynika a treści czynności prawny, ustawy lub właściwości świadczenia Art. 356 &1 KC
- kiedy nie chodzi o świadczenie osobiste, to zobowiązanie może być wykonane przez osobę trzecią działającą w imieniu lub z upoważnienia dłużnika - jeżeli nie ma upoważnienia lub nie działa w imieniu dłużnika wierzyciel może odmówić świadczenia z rąk osoby trzeciej, jeżeli jednak je przyjmie to zobowiązanie wygasa
- wierzyciel nie może odmówić przyjęcia zapłaty wymaganej wierzytelności pieniężnej od osoby trzeciej, nawet gdyby działała bez wiedzy dłużnika
* wierzyciel i osoby działające w jego imieniu
- osobą uprawnioną do odbioru jest wierzyciel lub osoba działająca w jego imieniu
- ilekroć zobowiązanie zostaje wykonane do rąk osoby nieuprawnionej lub nie mającej należytej zdolności do odbioru świadczenia, to zobowiązanie nie jest wykonane - wyjątki przy nieprawidłowości świadczenia:
a) dłużnik zostaje zwolniony z zobowiązania w takim zakresie w jakim wierzyciel ze świadczenia skorzystał - Art. 452 KC
b) dłużnik zostaje zwolniony:
ba) spełnia świadczenie do rąk osoby okazującej pokwitowanie od wierzyciela , o ile nie jest zastrzeżone wykonanie do rąk własnych, albo dłużnik działa w złej wierze (Art. 464 KC)
bb) gdy w razie dokonania przelewu wierzytelności nie był przez zbywcę zawiadomiony o przelewie i świadczył do jego rąk a nie rąk nabywcy (Art. 512 KC)
bc) gdy w razie śmierci wierzyciela świadczy na ręce osoby mającej stwierdzone prawo do spadku \, mimo że spadkobiercą nie jest - o ile dłużnik nie działa w złej wierze )Art. 1028 KC)
*miejsce i czas wykonania
-gdy dłużnik spełnia świadczenie w miejscu niewłaściwym to wierzyciel może odmówić jego przyjęcia, a gdy przyjmie to mimo to służy mu roszczenie z tytułu nienależytego wykonania zobowiązania
- naprzód decyduje o miejscu oznaczenie w treści zobowiązania - w braku decyduje miejsce zamieszkania lub siedziby dłużnika lub siedziby przedsiębiorstwa dłużnika
- jeżeli świadczenie jest pieniężne w braku innych wskazań decyduje miejsce zamieszkania // siedziba wierzyciela lub przedsiębiorstwa wierzyciela
- dług pieniężny jest długiem oddawczym (dłużni go musi oddać) - inne są odbiorczymi
-termin wykonania świadczenia może być określony datą kalendarzową lub przez pewne zdarzenie
- z chwilą nadejścia terminu zobowiązanie staje się wymagalne
- w razie wątpliwości uważa się, że termin był zastrzeżony na korzyść dłużnika - możliwe są inne unormowania wynikające z treści umowy
*wykonanie umów wzajemnych
-świadczenie wynikające z tych umów powinny być wykonane jednocześnie i każde ze stron może powstrzymać się ze swym świadczeniem, dopóki druga strona nie zaoferuje świadczenia lub nie da zabezpieczenia Art. 488 &1 KC
- odstąpienie od zasady jednoczesności świadczeń może wynika z orzeczenia sądu lub decyzji innego właściwego organu